InfoHub Logo

Mańǵystaý oblysy, Qaraqıa aýdany,
Qulandy aýyly, Qulandy orta mektebiniń
bastaýysh synyp muǵalimi Dıhanova Raıhan Ahytqyzy

Sabaqtyń taqyryby: A. Baıtursynov Aqqý, shortan hám shaıan
Maqsaty: Qazaq halqynyń uly tulǵasy Ahmet Baıtursynuly shyǵarmasynyń mazmunymen tanystyra otyryp, Mysal janry týraly túsinik berý; oqýshynyń aýyzsha sóıleýin, mánerlep, túsinip oqýyn, óz oıyn júıeli aıta bilýin, shyǵarmany taldaı alý, shyǵarmashylyqpen jumys isteı bilý qabiletin damytý;
Kútiletin nátıje: Ahmet Baıtursynulynyń tulǵasyn úlgi ete otyryp, mysaldyń mazmunyn aıqyndaı alady, yntymaqtastyqta, birlikte jumys jasaı alady.
Sabaqtyń jabdyǵy: Plakat, stıker, marker, karandash, ketirgish, t. b..
Sabaqtyń túri: Jańa bilim ıgerý.

Psıhologıalyq ahýal
Óner de, oı da, bilim de,
Órkender ana tilinde.
Ananyń tilin súıgender,
Sanaly bilim úırener.
Oqýshylar hormen:
Alý úshin bilim,
Ardaqtaımyz ana tilin!

Balalar topqa bólinedi. Topqa bólý sharty: Qaǵazǵa salynǵan Aqqýdyń, Shortannyń, Shaıannyń sýretteri taratylady. Sol sýret boıynsha aqqýlar bir topqa, shortandar bir topqa, shaıandar bir topqa birigedi.

Úı tapsyrmasyn suraý
Oı tolǵanys
« Qaýyn men Qarbyz»
• mazmunyn aıtý,
Venn júıesi boıynsha qorytyndylaý.
Beıne rolık kórsetý.
Qandaı oı túıdińder? Oqýshylar óz oılaryn aıtady.

İİİ. Jańa sabaq.
- Balalar, búgingi sabaǵymyzda biz aqqý, shortan, shaıan jaıly maǵlumat alatyn bolamyz. A. Baıtursynulynyń ómirbaıanymen jáne «Aqqý, shortan, hám shaıan» atty mysalmen tanysamyz.
Oqýshylarǵa aldyn ala ár túrli úı tapsyrmalary berilgen, olar árqaısysy óz suraqtary jóninde izdenip, ony tirek - syzbalary arqyly salyp, soǵan jazyp túsindirýi kerek.
1 - top. Ahmet Baıtursynulynyń ómiri.
2 - top. Ahmet Baıtursynulynyń mysaldary.
3 - top. Ahmet Baıtursynulynyń óleńderi.
Top oqýshylary bir - birden shyǵyp tapsyrmalaryn qorǵap, Ahmet Baıtursynuly jaıynda maǵlumat beredi.(klaster arqyly)

Maǵynany taný
Ahmet Baıtursynov - (1873 - 1938)- kórnekti qoǵam jáne memleket qaıratkeri, qazaqtyń uly aǵartýshysy, aqyn, aýdarmashy, ádebıet jınaýshy jáne zertteýshi, oqýlyqtar men oqý quraldarynyń, avtory.
Ivan Andreevıch Krylov (1769 - 1844)- orys jazýshysy dramatýrg, kórnekti mysalshy aqyn. Mysal janrynda orys ádebıetin jańa satyǵa kóterip, álemge esimi tanyldy

A. Baıtursynuly orys halqynyń ataqty mysalshysy I. A. Krylovtyń mysaldaryn aýdarǵan. Sol aýdarǵan mysaldaryn «Qyryq mysal» degen atpen kitap etip shyǵarady. Sonyń biri - búgingi «Aqqý, Shortan hám Shaıan» mysaly.
Mysal dep adam boıyndaǵy kemshilikterdi synap, adaldyq, ádildik, qaıyrymdylyq sıaqty jaqsy qasıetterdi madaqtap jazatyn shyǵarmany ataıdy. Mundaı shyǵarmada ósimdikter, janýarlar jáne qustar keıipker etip alynady.

V. «Oı qozǵaý»
Ár top óz tapsyrmasyn taqtaǵa shyǵyp qorǵaıdy.(poster)
1 - top: Aqqý qandaı qus?
- Aqqý – sulý, názik, óte sezimtal, saq qus. Ol kólde syrǵyp júzedi. Aqqý qamystyń ishine uıa salady. Onyń ózgeshe suńqyldaǵan daýysy bar. Aqqýlar tabıǵattyń asa ǵajap, sırek kezdesetin týyndysy. Bizdiń elimizde olardy aýlaýǵa tyıym salynǵan.
2 - top: Shortan qandaı balyq?
- Shortan - iri jyrtqysh balyq. Qazaqstannyń barlyq tabıǵı sý aıdyndarynda kezdesedi. Dene pishini jebe tárizdi, basy jalpaq, túsi tirshilik etetin ortasyna baılanysty qubylyp otyrady. Qoregin shóp arasynda jasyrynyp turyp, atylyp baryp ustaıdy. Dámi, eti úshin kóp aýlanady.
3 - top: Shaıan jaıly ne bilesińder?
- Shaıan - qysqa quıryqty, basy kishkentaı, murttary qysqa. 4000 - nan astam túrleri bar. Olar teńiz, tushshy sý qoımalarynda jáne qurǵaqta ómir súredi. Olar ólekse jáne omyrtqasyzdarmen qorektenedi.
Oqýlyqpen jumys.
1. Óleńdi mánerlep oqý.
2. Oqýshylarǵa oqytý
3. «Aqqý, shortan, shaıan sýretteri salynǵan sújet boıynsha áńgimeleý.
Suraqtar:
1 - topqa: Bul mysalda keıipkerler ne istemekshi boldy?
2 - topqa: Olar júkti nege ornynan qozǵalta almady?
3 - topqa: Mysal bizdi nege shaqyrady?
Sózdik jumysy.
Ǵıbrat - úlgi, tárbıe, ónege.
Hám – jáne

Sergitý sáti
Al, balalar, turaıyq,
Qane qanat jazaıyq.
Aqqý bolyp ushaıyq,
Kólde júzgen balyqtaı,
Júzip, júzip alaıyq.
Shyǵarmashylyq jumys.
İ top. «Aqqýlar»
- A. Baıtursynulynyń túıindi oıy qaı jerde jazylǵan?
- Bul mysal bizdi nege shaqyrady?
İİ top. «Shaıandar»
«Birlik, yntymaq» týraly biletin maqaldar jazý.
İİİ top. «Shortandar»
Osy mysaldy sahnalyq qoıylym retinde daıyndaıdy
Bul tapsyrmada balalar aldyn ala mysaldy dıalogke aınaldyrady.
Mysaly, avtor «Bir kúni Aqqý, Shaıan, Shortan úsheýi kezdesip qalady. Olar ústine júk tıelgen arba taýyp alyp, qatty qýanyshqa keneledi.
Aqqý aıtady: - Dostar, kelińder myna arbany áýege tartyp shyǵaraıyq,
Shortan aıtady:
- Muny kólge aparaıyq,- deıdi.
Shaıan aıtady:
- Joq onan da muny qumǵa aparaıyq.
Avtor:
- Sóıtip úsheýi úsh jaqqa tartyp, arbany ornynan qozǵalta almaıdy
Osylaısha balalardyń árqaısysy óz oılaryn aıtyp, mysaldy ár túrli ımprovızasıa jasaıdy.

İH. Qorytyndy:
- Ár top óziniń ataýyna baılanysty 5 joldy óleń quraıdy. «Aqqý», «Shortan», «Shaıan».
Mysaldy mánerlep oqyp, túsinip kelý.
Keıipkerlerdiń sýretterin salyp, árqaısysyna minezdeme jazý

Ne úırendik? Ne bildik?
Úıge tapsyrma
Baǵalaý
Keri baılanys