InfoHub Logo

Aıdarbek degen jigit Baıanaýyl eline aty áıgili, tapqyr, qý jigit bolypty. Aıdarbek ózimen eldes Janyspaı degen baıdan nesıege bir qoı suraıdy. Aıdarbektiń tóleı qoıar malynyń jaıyn biletin Janyspaı:

— Ózim de qaıyrmaǵa soıatyn pyshaqqa jarar mal taba almaı otyrmyn, — dep mańyna jolatpaıdy.

Janyspaıdyń túleme quıryq erkek qoılary shópte turǵanyn Aıdarbek kóredi de, ishinen: «Myna qoılaryńnyń bireýin buıyrmasa da, jermin» deıdi. Aıdarbektiń bala-shaǵasy ashyǵyp, zaryǵady. Qulataı degen saýdager satatyn astyq ákelipti degendi esitip, Aıdarbek qabyn bókterip úıden attanady.

Aıdarbektiń júretin joly Janyspaı aýylynyń ústi bolady. Baıan taýynyń qalyń qaraǵaıly salasy, jalǵyz jol, aqyryn aryq atymen ilbip kele jatqan Aıdarbektiń kózine qaraǵaı ishinde túıe, sıyr sıaqty qara maldardy aıdap kele jatqan Janyspaı kórinedi. «E, sáti kelgen shyǵar» deıdi ishinen Aıdarbek. Onyń aldynda «jer qýrap, sý azaıyp, mal júdegeni páleniń basy bolsa kerek. Arqaǵa sumyraı kelipti-mys» degen qaýeset sóz esitkeni bar-dy. Sol sózi oıyna túse ketip, kóılegin sheship alyp, basyn tumshalap oraıdy. Ala tik dambalyn sheship, shalbarynyń syrtynan kıip, balaǵyn býyp alady. Bir qabynyń túbin eki jerden tesip, kózin jyltyratyp basyna kıedi. Atyn bir top qalyń qaraǵaıdyń túbine aparyp myqtap baılap tastaıdy. Ózi kelip Janyspaıdyń tap júrer jolyndaǵy bir qaraǵaıdyń butaǵyna bir qol, bir aıaǵynan asynyp, basyn salbyratyp turady.

Janyspaı malyn aıdap tap qasyna kelgende, áldeqalaı bir ámirli daýyspen: «Toqta, dozaqy qaıda barasyń?» dep aqyrady. Janyspaı shoshyp ketip jan-jaǵyna qaraǵanda, qaraǵaıda asylyp turǵan jalmaýyz túrindegi Aıdarbekti kóredi.

«Alla» deýge tili zorǵa kelip, tura qashpaq bolǵanda, qaraǵaıdyń butaǵyna tymaǵynyń baýynan ilinip atynan ushyp túsedi. Eseńgirep biraz jatyp, ornynan tura bergende, Aıdarbek butaqqa asylyp turǵan kúıinde, asa bir qorqynyshty sıqyrly daýyspen:

— Sen Janyspaısyń ǵoı, malyń zeketsiz, óziń táýbesizsiń. Men sumyraımyn. Sendeılerdiń táýbesin esine túsirýge keldim. Biz úsheý edik, bireýimiz Qarqaralynyń taýynda, endi bireýimiz Ereımende. Sýdy qurytqan biz, shópti qýratqan biz, — dep daýysyn san qubyltady. Janyspaı esi shyǵyp ornynan qozǵala almaı qatyp qalady. Tili baılanyp, basy aınalady. Taǵy da Aıdarbek álgiden de qorqynyshty kúshtirek únmen:

— Jónel, jeksuryn, úıińe. Qyryq kúnge deıin bir aýyz dúnıe sózin sóıleme. Úıińdegi qyryq erkek qoıdyń qaq jartysyn kedeı-kepshikke úlestir. Jıyrmasyn soıyp, qyryq kúndeı jetim-jesirdi jınap tamaqtandyr. Osy aıtqannyń bir sharty buzylsa, dúnıede tiri júrem dep oılama. Al, jónel, — dep ekilene, eksimdeı qarady.

Janyspaıdyń býyny quryp, súıretilip aýylyna qaraı jyljıdy. Janyspaı tasaǵa túsisimen Aıdarbek kıimin jóndep kıip, atyna minip Janyspaıdy qýyp jetedi. Sálem berse Janyspaıda til joq, tek qolyn erbeńdetip ymdaıdy. Aıdarbek uqqan kisi bolyp, Janyspaıdy súıemeldep, atyna mingizip aýlyna alyp keledi. Úıiniń ishi, aýly bolyp úreıi ushyp, molda shaqyryp Janyspaıǵa dem salǵyzady. Janyspaıdyń báıbishesi bir erkek qoıdy soıyp, sol kúni elge qudaıy qylyp beredi.

Janyspaıdyń tili shyqpaıdy. Biraq ymdap Aıdarbekke bir erkek qoı bergizedi. Aıdarbek qoıdy alyp turyp:
«Sumyraıdyń izin kórdim,
Janyspaıdyń ózin kórdim.
Balalaryma izdegen azyǵymdy,
Ýa, Táńirim, óziń berdiń.
Baı jazylsyn batam jaǵyp,
Ketpese eger peri qaǵyp,
Shoshymasa sumyraıdan
Qoıdy maǵan bersin neǵyp», —

dep Aıdarbek qoıdy óńgerip jóneledi. Janyspaı qyryq kúnge deıin sóılemeı, Aıdarbektiń aıtqanynyń bárin isteıdi.

---