Balalar ádebıetiniń báıteregi. Berdibek Soqpaqbaevtyń týǵanyna – 95 jyl
Taqyryby: Balalar ádebıetiniń báıteregi. Berdibek Soqpaqbaevtyń týǵanyna – 95 jyl.
Maqsaty:
1. Oqýshylarǵa jazýshy ómiri men shyǵarmashylyǵymen tanystyra otyryp, álemge tanylǵan áıgili shyǵarmasy týraly bilimderin tolyqtyrý;
2. Oqýshylardyń oı - órisin, qyzyǵýshylyǵyn oıatý, sóıleý mádenıetin qalyptastyrý;
3. Oqýshylardy tártiptilikke, adamgershilikke tárbıeleý. Kórkem shyǵarmalardy oqýǵa degen qyzyǵýshylyǵyn oıatý.
Túri: Ádebı kesh.
Kórnekiligi: Interaktıvti taqta, «Meniń atym Qoja» fılm taspasy, «Meniń atym - Qoja» fılminen alynǵan sýretter.
Jospary:
1. Alǵy sóz.
2. «Báıterek» óleńi – A. Zúbaıdildá.
3. «Sen bilesiń be?» anımasıalyq fılm.
4. Jazýshynyń ómirbaıany - D. Týǵanbaev.
5. «Berdibek ataǵa arnaý» óleńi – D. Qýat.
6. «Meniń atym Qoja» povesti týraly – E. Nysanbaev.
7. «Qojanyń tentektigi» shaǵyn kórinister – 5 synyp oqýshylary.
8. «Meniń atym Qoja» fılminen úzindi: «Jabyq keńes».
9. Qorytý.
- Armysyzdar, qurmetti ustazdar men oqýshylar! Berdibek Soqpaqbaevtyń 90 jyldyǵyna oraı ótkizilip otyrǵan «Balalar ádebıetiniń báıteregi» atty ádebı keshimizge hosh keldińizder!
(Berdibek Soqpaqbaev týraly slaıd kórsetilip turady).
Búgingi keshimizdi ótkizýdegi negizgi maqsatymyz: Oqýshylarǵa jazýshy ómiri men shyǵarmashylyǵymen tanystyra otyryp, álemge tanylǵan áıgili shyǵarmasy týraly bilimderin tolyqtyrý.
Balalarǵa arnap shyǵarma jazý, sol arqyly kishkentaı oqyrmandardyń qurmetine bólený, erekshe talanttylyqty qajet etedi. Mine, bizdiń qazaq balalar ádebıeti de osyndaı daryndarǵa kende emes. Biz Ybyraıatamyzdan bastap, Muzafar Álimbaev, Saparǵalı Begalın, Sáken Júnisov, Muhtar Maǵaýın t. b. kóptegen balalar jazýshylaryn bilemiz. Solardyń ishinde shoqtyǵy bıik, biregeı talanttardyń biri – Berdibek Soqpaqbaev. Onyń shyǵarmalaryn oqyǵan kez kelgen bala ómirbaıanymen de tanysyp shyǵady. Sebebi jazýshynyń shyǵarmalarynyń basty keıipkeri ózi bolyp tabylady. Balalyq shaǵyna degen saǵynyshyn óz shyǵarmalaryna arqaý etken.
Beısebaı Kirispaıulynyń «Báıterek» óleńi.
Bala shaqty kestelegen tili nyq,
Bir bolsa eger - osy bolar irilik:
Ulandary otyzynshy jyldardyń
Qaıta keler kóz aldyńa tirilip.
«Bastan keshken» shyndyq shymyr ekshelip,
Kitap bolyp bizge jetti estelik.
«Chempıonnan» Bekeń ózi baptaǵan
Talaı myqty jatty qulap, seskenip.
Aspantaýdan aq bulaqtar atqylap,
Ekranda – týǵan ólke, baq, qyrat...
Qolyn bulǵap Janar, Jantas, Sultanǵa
Keledi áne Qara Qoja shapqylap!
Keıipkermen birge turyp, júresiń,
Birge jasap, birge jylap, kúlesiń.
«Sóz qadirin bilgen sheber eken!» dep,
Óz qadirin Bekeńniń de bilesiń.
Tý etipti tektilikti bul aǵaı,
Pir etkeni qara shalyń - Uly Abaı!
Tik qalpynda máńgi jasaı beredi
Báıteregi Berdi - aǵanyń qulamaı!
- Berdibek Soqpaqbaevtiń ómirine keletin bolsaq, onyń balalaq shaǵy aýyr jaǵdaıda ótti. Joqshylyq, jetimdik sıaqty aýyr jaıttardy basynan ótkerdi. Osy týraly shaǵyn anımasıalyq fılmdi usynamyz:
«Sen bilesiń be?» anımasıalyq fılm.
- Jazýshynyń balalayq shaǵynan biraz málimet aldyq, endi ómiri men shyǵarmashylyǵy týraly D. Týǵanbaev baıandap beredi.
Jazýshynyń ómirbaıany - D. Týǵanbaev.
Berdibek Soqpaqbaev 1924 jyly 15 qazanda Almaty oblysynyń Narynqol aýylynda týǵan. Abaı atyndaǵy Qazaq pedagogıkalyq ınstıtýtyn, keıinnen Máskeýde Joǵary ádebı kýrsty bitirgen. Biraz jyl aýyl mektebinde bala oqytqan. «Qazaq ádebıeti» gazetinde, «Baldyrǵan» jýrnalynda, Sh. Aımanov atyndaǵy «Qazaqfılm» kınostýdıasynda istegen. Qazaqstan Jazýshylar odaǵynda balalar ádebıeti jónindegi ádebı keńesshi bolǵan. Shyǵarmashylyq jolyn óleńmen bastap, 1950 jyly «Bulaq» atty jyr jınaǵyn shyǵarǵan. Keıin balalar men jasóspirimderge arnalǵan 20 - dan astam áńgime, poves, roman kitaptaryn usyndy. «Meniń atym Qoja», «Balalyq shaqqa saıahat», «Boztóbede bir qyz bar», «Ólgender qaıtyp kelmeıdi» jáne «Qaıdasyń, Gaýhar» sekildi týyndylary KSRO halyqtarynyń jáne shetelderdiń kóptegen tilderine aýdarylyp, sahnalyq, ekrandyq nusqaǵa aınalǵan. 1967 jyly Balalar men jasóspirimderge arnalǵan fılmderdiń Kann qalasynda (Fransıa) ótken halyqaralyq festıvalinde «Meniń atym Qoja» fılmi (B. Soqpaqbaevtyń senarıi) arnaýly júldege ıe boldy. Qazaq KSR Joǵarǵy Keńesiniń Qurmet Gramotasymen marapattalǵan.
Balalardyń bal minezin ishki dúnıesimen jaqsy sezine bilgen jazýshy árbir shyǵarmasynda ózi týyp ósken Narynqol taýly óńir tabıǵatynyń jandy sýretterin oqyrmanǵa úlken sheberlikpen jetkize bilgen. B. Soqpaqbaevtyń áńgime, poves, romandary jáne pesalarynda balǵyn shaqqa batyl saıahattar jasap, tańdandyryp, tamsantyp, bal dáýren áserleriniń qaımaǵyn buzbaı, aqıqattan alshaqtamaı, balaǵa tán qıaldap, ómirdiń óz bolmysyn tebirene tolǵaıdy. Oqysań eriksiz ezý tarttyryp, keıde kúrsintip tereń oıǵa jeteleıdi. Lezde keıipkerlermen etene aralasyp, olar óziń kúnde kórip júrgen adamdardaı Berken, Qoja sekildi keıipkerlerimen jadyńda jattalyp qalady...
Jambyl oblysy, Shý aýdany, Qonaev aýyly,
Tóle bı atyndaǵy orta mektebiniń
qazaq tili men ádebıeti pániniń muǵalimi
Maqasheva Nurzıa Saǵyndyqqyzy
Tolyq nusqasyn júkteý
Maqsaty:
1. Oqýshylarǵa jazýshy ómiri men shyǵarmashylyǵymen tanystyra otyryp, álemge tanylǵan áıgili shyǵarmasy týraly bilimderin tolyqtyrý;
2. Oqýshylardyń oı - órisin, qyzyǵýshylyǵyn oıatý, sóıleý mádenıetin qalyptastyrý;
3. Oqýshylardy tártiptilikke, adamgershilikke tárbıeleý. Kórkem shyǵarmalardy oqýǵa degen qyzyǵýshylyǵyn oıatý.
Túri: Ádebı kesh.
Kórnekiligi: Interaktıvti taqta, «Meniń atym Qoja» fılm taspasy, «Meniń atym - Qoja» fılminen alynǵan sýretter.
Jospary:
1. Alǵy sóz.
2. «Báıterek» óleńi – A. Zúbaıdildá.
3. «Sen bilesiń be?» anımasıalyq fılm.
4. Jazýshynyń ómirbaıany - D. Týǵanbaev.
5. «Berdibek ataǵa arnaý» óleńi – D. Qýat.
6. «Meniń atym Qoja» povesti týraly – E. Nysanbaev.
7. «Qojanyń tentektigi» shaǵyn kórinister – 5 synyp oqýshylary.
8. «Meniń atym Qoja» fılminen úzindi: «Jabyq keńes».
9. Qorytý.
- Armysyzdar, qurmetti ustazdar men oqýshylar! Berdibek Soqpaqbaevtyń 90 jyldyǵyna oraı ótkizilip otyrǵan «Balalar ádebıetiniń báıteregi» atty ádebı keshimizge hosh keldińizder!
(Berdibek Soqpaqbaev týraly slaıd kórsetilip turady).
Búgingi keshimizdi ótkizýdegi negizgi maqsatymyz: Oqýshylarǵa jazýshy ómiri men shyǵarmashylyǵymen tanystyra otyryp, álemge tanylǵan áıgili shyǵarmasy týraly bilimderin tolyqtyrý.
Balalarǵa arnap shyǵarma jazý, sol arqyly kishkentaı oqyrmandardyń qurmetine bólený, erekshe talanttylyqty qajet etedi. Mine, bizdiń qazaq balalar ádebıeti de osyndaı daryndarǵa kende emes. Biz Ybyraıatamyzdan bastap, Muzafar Álimbaev, Saparǵalı Begalın, Sáken Júnisov, Muhtar Maǵaýın t. b. kóptegen balalar jazýshylaryn bilemiz. Solardyń ishinde shoqtyǵy bıik, biregeı talanttardyń biri – Berdibek Soqpaqbaev. Onyń shyǵarmalaryn oqyǵan kez kelgen bala ómirbaıanymen de tanysyp shyǵady. Sebebi jazýshynyń shyǵarmalarynyń basty keıipkeri ózi bolyp tabylady. Balalyq shaǵyna degen saǵynyshyn óz shyǵarmalaryna arqaý etken.
Beısebaı Kirispaıulynyń «Báıterek» óleńi.
Bala shaqty kestelegen tili nyq,
Bir bolsa eger - osy bolar irilik:
Ulandary otyzynshy jyldardyń
Qaıta keler kóz aldyńa tirilip.
«Bastan keshken» shyndyq shymyr ekshelip,
Kitap bolyp bizge jetti estelik.
«Chempıonnan» Bekeń ózi baptaǵan
Talaı myqty jatty qulap, seskenip.
Aspantaýdan aq bulaqtar atqylap,
Ekranda – týǵan ólke, baq, qyrat...
Qolyn bulǵap Janar, Jantas, Sultanǵa
Keledi áne Qara Qoja shapqylap!
Keıipkermen birge turyp, júresiń,
Birge jasap, birge jylap, kúlesiń.
«Sóz qadirin bilgen sheber eken!» dep,
Óz qadirin Bekeńniń de bilesiń.
Tý etipti tektilikti bul aǵaı,
Pir etkeni qara shalyń - Uly Abaı!
Tik qalpynda máńgi jasaı beredi
Báıteregi Berdi - aǵanyń qulamaı!
- Berdibek Soqpaqbaevtiń ómirine keletin bolsaq, onyń balalaq shaǵy aýyr jaǵdaıda ótti. Joqshylyq, jetimdik sıaqty aýyr jaıttardy basynan ótkerdi. Osy týraly shaǵyn anımasıalyq fılmdi usynamyz:
«Sen bilesiń be?» anımasıalyq fılm.
- Jazýshynyń balalayq shaǵynan biraz málimet aldyq, endi ómiri men shyǵarmashylyǵy týraly D. Týǵanbaev baıandap beredi.
Jazýshynyń ómirbaıany - D. Týǵanbaev.
Berdibek Soqpaqbaev 1924 jyly 15 qazanda Almaty oblysynyń Narynqol aýylynda týǵan. Abaı atyndaǵy Qazaq pedagogıkalyq ınstıtýtyn, keıinnen Máskeýde Joǵary ádebı kýrsty bitirgen. Biraz jyl aýyl mektebinde bala oqytqan. «Qazaq ádebıeti» gazetinde, «Baldyrǵan» jýrnalynda, Sh. Aımanov atyndaǵy «Qazaqfılm» kınostýdıasynda istegen. Qazaqstan Jazýshylar odaǵynda balalar ádebıeti jónindegi ádebı keńesshi bolǵan. Shyǵarmashylyq jolyn óleńmen bastap, 1950 jyly «Bulaq» atty jyr jınaǵyn shyǵarǵan. Keıin balalar men jasóspirimderge arnalǵan 20 - dan astam áńgime, poves, roman kitaptaryn usyndy. «Meniń atym Qoja», «Balalyq shaqqa saıahat», «Boztóbede bir qyz bar», «Ólgender qaıtyp kelmeıdi» jáne «Qaıdasyń, Gaýhar» sekildi týyndylary KSRO halyqtarynyń jáne shetelderdiń kóptegen tilderine aýdarylyp, sahnalyq, ekrandyq nusqaǵa aınalǵan. 1967 jyly Balalar men jasóspirimderge arnalǵan fılmderdiń Kann qalasynda (Fransıa) ótken halyqaralyq festıvalinde «Meniń atym Qoja» fılmi (B. Soqpaqbaevtyń senarıi) arnaýly júldege ıe boldy. Qazaq KSR Joǵarǵy Keńesiniń Qurmet Gramotasymen marapattalǵan.
Balalardyń bal minezin ishki dúnıesimen jaqsy sezine bilgen jazýshy árbir shyǵarmasynda ózi týyp ósken Narynqol taýly óńir tabıǵatynyń jandy sýretterin oqyrmanǵa úlken sheberlikpen jetkize bilgen. B. Soqpaqbaevtyń áńgime, poves, romandary jáne pesalarynda balǵyn shaqqa batyl saıahattar jasap, tańdandyryp, tamsantyp, bal dáýren áserleriniń qaımaǵyn buzbaı, aqıqattan alshaqtamaı, balaǵa tán qıaldap, ómirdiń óz bolmysyn tebirene tolǵaıdy. Oqysań eriksiz ezý tarttyryp, keıde kúrsintip tereń oıǵa jeteleıdi. Lezde keıipkerlermen etene aralasyp, olar óziń kúnde kórip júrgen adamdardaı Berken, Qoja sekildi keıipkerlerimen jadyńda jattalyp qalady...
Jambyl oblysy, Shý aýdany, Qonaev aýyly,
Tóle bı atyndaǵy orta mektebiniń
qazaq tili men ádebıeti pániniń muǵalimi
Maqasheva Nurzıa Saǵyndyqqyzy
Tolyq nusqasyn júkteý
You Might Also Like
-
- Balalar qanekeı búgingi oqý is - áreketimizdi bastamas buryn bir - birimizge jyly lebizimizdi bildirip, kóterińki kóńil kúı syılaıyqshy.
