InfoHub Logo

Qostanaı oblysy Mendiqara aýdany
«Balaýsa» bóbekjaı-balabaqshasy
Tárbıeshi: Manatova Moldır

Tárbıesiz berilgen bilim, adamzattyń qas jaýy.

Abý Nasyr Ál Farabı

Meniń pedagogıkalyq fılosofıam qarapaıym. Onyń kóptegen qyrlaryn sózben aıtyp kórsetý múmkin emes, júregińmen jáne jan-tánińmen sezine alasyń. Balabaqshadaǵy tárbıe – barlyq tárbıeniń bastamasy. Tárbıeshi balalardy adam mádenıetiniń álemine, kúrdeli jáne alýan túrli qarym-qatynastardyń álemine ertetin úlkenderdiń biri.

Men balabaqshada eńbek etýdemin, bul eńbekten jalyqqan emespin. Ujymymnyń ómirinde tańǵajaıyp qyzyqtar bastan ótip jatady. Biraq, bárinen de jarq etip, este qalǵany – bizdiń  birinshi kezdesýimiz. Balabaqsha esigin ashqanymda – «Baqytty balalyq shaq» álemine túskenimdi túsindim.

Ár mamandyqtyń óz qıyndyǵy, óz qyzyǵy bar. Tárbıeshiniń jumysy kúrdeli de, qyzyqty. Shynyn aıtsam, keıde jumystan soń úıge kelgende, qatty sharshaǵanymdy sezemin. Biraq sol ótkizgen kúndi taldaı otyryp, balalarymnyń maǵan degen yqylasyn, maǵan umtylǵan úmit toly kózderin, tátti qylyqtaryn bir sát eske túsirsem, sharshaǵanym umytylyp ta ketedi. Osy bir «Balalar áleminiń» teńizine bir boılasań, eshqashan basqa jaqqa kete almaısyń dep oılaımyn. Óıtkeni bala – pák, bala – tap-taza. Móldir bulaqtyń bastaýyn, kózin ashyp, tunyǵyna qaný úshin qanshama qıyn da, qyzyqty eńbek pen ter tógý kerek deseńiz!  Balalardy ana tilinde ádemi sóıletý, olardyń oı-sezimderin anyq, erkin, kórkem jetkize alýǵa baýlý, tanymdyq qabiletterin damytý – tárbıeshiniń maqsattarynyń biri.  

Tárbıeshi – kıeli mamandyq. Adam tárbıeleý, oǵan ǵylymı negizderinen málimet berý, balany ómir súrýge úıretý – óte qıyn sharýa. Bir ret on bes - jıyrma balamen uıymdastyrylǵan oqý is-áreketin ótkizip kórgen adam ǵana ony túsinedi. Tárbıeshi kún saıyn erlikke para-par jumys jasaıdy. Men ári «ásem sóz» mamany, ári sýretshi, ári ártis, ári balanyń jan dúnıesin túsine alatyn psıholog retinde balalarymdy tárbıeleýde halqymnyń ǵasyrlar boıy kele jatqan qundylyqtardy boıyna sińirip, oıyna uıalatýǵa tyrysamyn.

Meniń kásibime, eńbek is-áreketime degen kózqarastyń qalyptasýyna áriptes tárbıeshilerdiń róli erekshe. Osy kisilerden alǵan eń basty sabaǵym – balaǵa degen meıirimdilik, qamqorlyq jáne janashyrlyq, shydamdylyq, shynaıy bolý jáne árdaıym shyǵarmashylyq izdeniste bolý. 

Ár tańda óz kishkentaı dostarymdy asyǵa kútemin, olardyń árqaısysy búgin qandaı kóńil kúımen keletinin oılaımyn. Kishkentaı adamnyń kókiregi ashyq, júregi jumsaq, ol maǵan senedi. Bul sondaı jaýapkershilik! 

Tańǵajaıyp balalar álemin tereńirek tanyp, óz ómir tájirıbemniń, meıirimniń dánderin qondyrý – meniń jumysymnyń máni. Balalarmen jumys jasaý – úlken baqyt. Sebebi, tek qana bala, eshnársege de alańdamaı meıirimdilikke senedi, kishkentaı alaqanyn meniń alaqanyma qoıyp, óz qupıalaryn aıtyp, maǵan senim artady. Pák kóńil balalarymmen ara-qatynas maǵan qýanysh, shattyq syılaıdy, men olarǵa, olar maǵan kerektigine senimdimin. Osy senimniń bolýy – ár pedagogtyń baqyty dep oılaımyn.

---