InfoHub Logo

Bastaýysh synyptan baldarǵa shet tilin oqytý qazirgi kúngi eń kókeıkesti máselelerdiń biri. Bul taqyrypqa kelgende qoǵadaǵy oılarda ekige bólinetini ras. Keıbiri bastaýysh synyptan shet tilin úıretýge túbegeıli qarsy bolsa, endi biri oń kózqarasta. Osy maqalamyzda osy suraqqa jaýap berip, onyń durys jáne teris jaqtaryn atap kóreıik.

Qazirgi tańda aǵylshyn tilin bilý zaman talaby. Eger aǵylshyn tilin bilseń ,múmkindikterińde joǵary bolady. Shetelde oqý,zamanaýı tehnologıalardy meńgerý, tipti shetelde jumys isteýde problema emes. Al shet tilin meńgerýge adam bala kezde óte qabiletti bolady. Bala erte kezden birneshe tilde sóıleýge daǵdylanady, til úırenýge degen qyzyǵýshyly artady. Birinshi synyptan qazaq mektebinde oqyǵan balalardy mysal retinde alaıyq. Olar qazaq tilinde taza sóıleıdi, sonymen qatar óz ana tilinde de erkin sóıleıtinin baıqaımyz. Oǵan qosa birneshe tilde sóıleıtin kóptegen daryndy baldardy da kórip júrmiz. Osylardyń barlyǵy bala kezde shet tilin úırený ońaı ekeniniń dáleli dep bilemiz. Sondyqtan birinshi synyptan, tipti balabaqshadan shet tilin úıretýge qarsy bolmaýymyz kerek.

Biz bul máselege tek bir jaqtan qaramaýymyz kerek. Kez-kelgen istiń eki jaǵy bolatyny sıaqty,  erte kezden balaǵa shet tilin úıretýdiń teris tustarynda esten shyǵarmaýǵa tıispiz. Birinshi synypta árıne óz ana tilinde bala sóıleı alady, biraq bul ýaqytta qanshalyqty óz tiliniń qundylyqtaryn túsine alady. Kishkentaı kezinen shet tilinde sóılegen, shet tilde oılaıtyn bala ulttyq bolmysty joǵaltyp almaspa eken degen suraq. Mentalıteti de ózgerip, óz salt-dástúrinen habarsyz qalmaspa eken? Árıne biz kóp tildilikke qarsy emespiz, biraq ózge tildi úırenýdi 5 synypta bastasa keshikpesi anyq. Barlyǵymyzǵa belgili Japon elin alaıyq, 6 synypqa deıin mektepte ózge til oqytylmaıdy. Bul el bilimge jany qumar ekeni belgili. 6 synyptan shet tilin úırenip, damýdan artta qalyp jatyr dep aıta almaımyz. Sondyqtan mektepke jańa kelgen, áli jazýdy bilmeıtin, álippeni endi tanyp jatqan balaǵa shet tilin qosyp úıretken qanshalyqty durys?

Qoytyndylaı kele aıtqymyz kelgeni eger adamda qyzyǵýshylyq bolsa ,ol kez-kelgen jasta tildi úırenip alary sózsiz. Tildi úırený úshin sen birinshi synypta oqısyńba, álde 50 jastasyńba mańyzdy emes. Mańyzdysy bilimge degen qushtarlyq, qyzyǵýshylyq. «Bir til bilseń – bir adamsyń, eki til bilseń – eki adamsyń» - dep Uly Abaı aıtqandaı, shet tilin úıreneıik, biraq kim qaı kezde úırenip bastaýdy jón kórse árkimniiń óz tańdaýyna qaldyramyz.

Avtory: Aqsuńqar Temirova. Jetekshi: Ál-Farabı atyndaǵy Qazaq Ulttyq ýnıversıtetiniń dosenti Janataev Danat Janataıuly

---