InfoHub Logo

Kókesiniń jeke is paraǵyndaǵy jazýlardyń basy - onyń Lenıngrad maıdanynyń jaýyngeri bolǵandyǵy jaıly jazýmen bastalǵan. Kókesiniń mektepten keıingi úlken ómirdegi joly osylaı bastalypty. Kókesi osynyń aldynda ǵana mektepti bitirgen. Mektepti bitirgen jyly mektep ákimshiligi kókesin "Óte jaqsy oqyp, úlgili tártipti bolǵandyǵy úshin berildi" degen maqtaý qaǵazymen marapattapty. Kókesi soǵystan kele salyp, tórt aıdaı kolhoz basqarmasynyń hatshysy bolyp isteıdi. Al sonan soń sol kezdegi Qazaly aýdandyq bilim bóliminiń bastyǵy Nurmanovtyń buıryǵymen jetijyldyq Jdanov mektebine meńgerýshi ári muǵalim bolyp bekıdi. Kókesi bul qyzmetti eki jyldan astam ýaqyt atqarǵan. Sonan soń aýyldyq keńes janyndaǵy oqý úıiniń meńgerýshisi, aýyldyq keńes hatshysy jáne kitaphana meńgerýshisi qyzmetterin atqarady. Biraq kókesiniń negizgi sanaly ǵumyryn arnaǵan qyzmeti - onyń baılanys bólimshesiniń bastyǵy bolyp istegen qyzmeti edi. Kókesine berilgen ár túrli marapattar, mysaly, oblys baılanys basqarmasy bastyǵynyń qoly qoıylǵan Qurmet gramotasy, esimi baılanys qyzmetkerleriniń Qurmet taqtasyna jazylǵany týraly Kýálik, sol sıaqty eńbek kitapshasyna ár kezeńde jazylyp otyrǵan kóptegen alǵystar men aqshalaı jáne baǵaly syılyqtardyń berilgendigi týraly jazýlar - osy qyzmetindegi jemisteri.

Ol kezeńdegi baılanys bólimshesine hat-habar, gazet-jýrnal taratý, sálem-saýqat jetkizý baılanystarymen birge radıo jáne telefon baılanysy da qaraıtyn. Sondyqtan kókesiniń qaramaǵynda birneshe hat tasýshylar men baılanysshy montórlar jáne baılanys bólimshesiniń mehanıgi jumys istedi. Úlken bir bólmede radıonyń jabdyqtary ornalasqan edi. Ár úıde sóılep turatyn radıo osy toraptan basqarylady, sóndirilip, qosylady. Aýmaǵy naq osyndaı japsarlas bólmede ATS ornalasqan. ATS jumys istegen kezde úzdiksiz sartyldap turatyn. Dál qazir adamdar bir-birine qońyraý shalyp jatyr deıdi. ATS jumys istep tur. Radıonyń jumysyna qaraǵanda ATS kúrdeli deıtin. ATS buzylmasyn deńiz, eger ATS jaı jóndeýdi qajet etetin bolsa, ony mehanıktiń ózi de atqara beredi, al ATS kúrdeli jóndeýdi qajet etetin bolsa, onda joǵarydan arnaıy mamandar shaqyrtylady. Ondaı mamandar talaı kelip, jatyp, ATS-ti jóndegen.

Kókesi otyratyn bólmege qarama-qarsy taǵy da shaǵyn bólme bar. Onda baılanysshy montórlardyń kerek-jaraq, qural-jabdyqtary turady. Radıonyń symdary, telefonnyń kabelderi, al jerde baılanysshy montórlardyń baǵana basyna shyqqanda aıaqqa kıetin quraly men saqtyq úshin belge taǵynatyn beldikteri jatady.

Kókesiniń otyratyn bólmesi - úlken bólme. Ol ortadan sándi aǵash jaqtaýmen bólingen. Jaqtaýdyń kishkene esigi bar. Jaqtaýdyń ishki betinde kókesiniń jumys ústeli jáne baılanys bólimshesiniń seıfteri ornalasqan. Qabyrǵada dóńgelek aq saǵat ýaqytty kórsetip tur. Kókesiniń arqa tusynda taǵy da bir shaǵyn bólme bar. Onda baılanys bólimshesiniń qaǵazdary saqtalady deıdi.

Kókesiniń jumys ústeliniń ústinde eki telefon tur. Onyń biri - qalalyq baılanys telefony. Eń mazasyz shyryldaıtyn da - osy telefon. Odan qaladaǵy bastyqtar jıi qońyraý shalyp, aýyldaǵy óz salalarynyń bastyqtaryn surap jatady. Kókesi mundaıda ekinshi telefondy ala salyp, aýyldaǵy bastyqqa qońyraý shalady. Odan keıin eki tutqany aıqastyryp túıistirgen kúıde ústel ústine qoıady. Sonan soń kókesi buǵan kózi kúlimdeı qaraıdy. "Aqsha bereıin be?" - deıdi. Bul kókesinen esh ýaqytta aqsha suraǵan emes. Kókesi qaltasyna qolyn salyp, qara sur bylǵary ámıanyn alyp shyǵady. Aqsha alyp beredi. Bul aqshany báribir apasyna beredi. Múmkin talaı aqsha bul arqyly osylaı kókesinen apasyna aýysyp otyrǵan shyǵar.

Jaqtaýdyń aldyńǵy bóliginde de edáýir keńistik bar. Bul jerde buryshta jasyl tústi syrmen boıalǵan úlken ústel tur. Qaladan arnaıy kólik alyp kelgen gazet-jýrnaldar men posylkalar osy ústeldiń ústinde ornalasady. Posylkalardan almanyń ıisi burqyrap shyǵyp jatýshy edi. Eger baılanys bólimshesi degen ne deseńiz, osy bir posylkalardan bólmege ańqyp shyǵyp jatatyn almanyń ıisi bolyp esińizde qalyp qoıar edi.

Kókesiniń baılanys bólimshesine aýdandyq baılanys torabynyń jigitteri de udaıy kelip jatatyn. Kostúm-shalbar kıinip, galstýk taǵynǵan jigitter munyń úıine qazdaı tizilip kirip bara jatýshy edi. Olarǵa úıde qazan kóterilip jatady. Bul solarǵa qarap otyrǵanda, jigitterdiń ortasyndaǵy bireýi muny udaıy basynan sıpap ótetin. Bul sol jigitke ishtartyp turady. Keıin bilse, kókesi de osy jigitke ishtartyp qaraǵan eken. Onyń sebebi - bul jigit bilimdi, baılanys salasynyń jumysyn jaqsy biledi deıdi. Jalpy, apasynyń aıtýynsha, kókesi bir bilimdi jigitti kórse, úıge qýanyp keledi eken. "Osyndaı jigitter ǵoı erteń eldi basqaratyn. Ár salanyń tizginin óziniń biletin jigitterine ustatqanda ǵana baryp, el sonda ǵana kógeredi" dep otyratyn", - deıdi apasy. Kókesi álgi jigitke tek ishtartyp qana qoımapty, bolashaqta osy salanyń tizginin ustaıtyn bolady dep úmit etedi eken. Keıin bul eseıgende álgi azamattyń sol tizgindi ustap otyrǵanyn aýdandyq gazetten oqyp, kórip júrdi. Bul kezde kókesi áldeqashan dúnıeden ótip ketken edi.

---