Bilim tarlandary
Taqyryby: «Bilim tarlandary» atty ıntellektýaldyq oıyn.
(10 synyp oqýshylaryna arnalǵan)
Maqsaty: Oqýshylardyń alǵan bilimderin odan ári tereńdetý, shapshań oılaýǵa, ár iske logıkasy myqty bolýǵa beıimdeý.
Armysyzdar qurmetti ustazdar men oqýshylar jáne oıynǵa qatysýshy saıyskerler!
«Halyqtyń kemeline kelip órkendep ósýi úshin, eń aldymen, azattyq pen bilim qajet» dep Shoqan Ýálıhanov, «Ǵylym maıdanynyń qatardaǵy jaýyngeri tek únemi oqý, izdený, talpyný, taný, ómir mektebinen ótý arqyly ǵana onyń iri qaıratkeri dárejesine deıin kóteriledi» dep Q. Sátbaev aıtyp ketkendeı, elimizdiń bolashaǵy tek qana bilimdi jastar ekeni daýsyz.
Olaı bolsa, 10 synyp oqýshylary arasynda ótkizgeli otyrǵan «Bilim tarlandary» atty ıntellektýaldyq saıysymyzdy bastaımyz.
Ǵylymdardyń patshasy atanǵansyń
Evklıd, Fales, Pıfagordan bata alǵansyń.
Tózbeıtin ótirikke, jalǵandyqqa
Jasyqtan emessiń sen, qataldansyń
«Aqyl oıdy tártipke» keltiretin
Naǵyz pán – matematıka atanǵansyń! – deı kele ortaǵa «Bilim tarlandary» oıynyna qatysýshylardy tańdap alaıyq.
2 - topqa 5 - 5 oqýshydan suraqtarǵa jaýap bergen oqýshylar shyǵady.
1. QR Memlekettik Týynyń avtory kim? (Sháken Nıazbekov)
2. Dúnıe júzindegi eń úlken muhıt (Tynyq muhıt)
3. Aspan deneleriniń ishinde Aı úlken be, Jer úlken be? (Jer)
4. Sóz jáne onyń maǵynasyn zertteıtin sala (Leksıka)
5. Kompúterdiń aqparatty qaǵazǵa basyp shyǵarýǵa arnalǵan qurylǵy (prınter)
6. Tarıh atasy kim? (Gerodot)
7. Mustafına mektebiniń dırektorynyń tolyq aty - jóni (Janat Tuqanuly)
8. Búgin aptanyń qaı kúni (juma)
9. Memleket aralyq bilim tekserýge qaı synyptar qatysady (4, 9)
10. 1 saǵatta neshe mınýt bar? (60 mınýt)
Upaı esepteý úshin ádilqazy múshelerin saılaý.
Saıys 8 bólimnen turady.
İ bólim – «Báıge»
İİ bólim Oıymdy jalǵastyr
İİİ bólim – «Til - óner»
İV bólim – «Doda»
Ú bólim – «Tapqyrlyq»
ÚI bólim – «Jorǵa»
VII bólim Nysana kózdeý
VIII bólim Sóz jumbaq saıysy
Máńgi baqı este qalar,
Qyzyqty bir jıyn bolsyn.
Bilimdirek shákirt ozar
Suraqtary qıyn bolsyn – deı otyryp, oıynymyzdyń «Báıge» dep atalatyn İ bólimin bastaımyz.
İ bólim «Báıge». Bul bólimde oıynshylarǵa suraqtar qoıylady. Jaýap naqty, tez bolý kerek. Qaı oqýshy qolyndaǵy kartochkasyn birinshi kóteredi, sol oıynshy jaýap beredi. Ár durys jaýapqa 10 upaı beriledi.
Suraqtar:
1. Geometrıa sózi greksheden aýdarǵanda qandaı uǵymdy bildiredi? (jer ólsheý)
2. Algebra sózi qandaı sózden shyqqan? («Ál – jebr degen arab sózi»)
3. Paralelepıpedtiń neshe qyry, neshe jaǵy bar?(12 qyry, 6 jaǵy)
4. Úshburyshtyń tóbesi men qarsy jatqan qabyrǵasynyń ortasyn qosatyn kesindi.(medıana)
5. Sheńberdiń eń úlken hordasy (dıametr)
6. Qaı san barlyq sanǵa qaldyqsyz bólinedi? (0)
7. 2 ǵasyrda neshe jyl bar? (200)
8. Bir núkteden shyǵyp, eki sáýleden quralatyn geometrıalyq fıgýra. (burysh)
9. Kez – kelgen eki núkte arqyly neni júrgizýge bolady. (túzý)
10. Qandaı túzýlerdiń ortaq núktesi joq. (paralel)
11. Buryshty ólsheıtin qural. (transportır)
12. Kez - kelgen barlyq sanǵa qaldyqsyz bólinetin san? (1)
13. Tik burysh neshe gradýsqa teń? (90 gradýs)
14. Eki núkte arqyly neshe túzý júrgizýge bolady? (1)
15. Qandaı órnekti áripti órnek dep ataıdy?(quramynda árpi bar órnekti áripti órnek dep ataıdy)
16. Koordınatalyq jazyqtyqta neshe shırek bar? (4)
17. Geometrıalyq jazyqtyqtaǵy deneni zertteıtin bólimi. (planımetrıa)
18. Úshburyshtyń ishki buryshtarynyń qosyndysy (180 gradýs)
İİ bólim «Oıymdy jalǵastyr» saıysy
1. Jeti jurttyń tilin bil, (jeti túrli bilim il)
2. Bilekti birdi jyǵar, (bilimdi myńdy jyǵar)
3. Eki jaqsy qas bolmas, (eki jaman dos bolmas)
4. Dosyńdy úsh kún synama, (úsh jyl syna)
5. Bir eli aýyzǵa – (eki eli qaqpaq)
6. Júz somyń bolǵansha, (júz dosyń bolsyn)
7. Otyz tisten shyqqan sóz, (otyz elge taraıdy)
8. Bilgeniń bir toǵyz, (bilmegeniń toqsan toǵyz)
9. Bir kisi qazǵan qudyqtan, (myń kisi sý ishedi)
10. 5 barmaq jınalsa, judyryq bolady
11. At baspaımyn degen jerin 3 basady
12. 5 saýsaq birdeı emes
13. 1 tal kesseń, 10 tal ek
14. 1000 – nyń qamyn bir oılar,
Bireýdiń qamyn 1000 oılar
15. 7 ret ólshep, bir ret kes
İİİ bólim «Til - óner».
Bilim degen bıik shyń,
Baqytqa seni jetkizedi.
Bilim degen aqylshyń,
Qıyndyqtan ótkizer – deı kele, «Til - óner» dep atalatyn İİ bólimde jumbaq, maqal – mátel ne óleń joldarynan aıtylmaı qalǵan sózdi taýyp, orysshaǵa, aǵylshynǵa aýdarasyzdar. Bir tilde jaýap berse 10 upaı, eki tilde jaýap berse 20 upaı, úsh tilde jaýap berse 30 upaı.
1) Joq ózinde bas ta, qas ta, moıyn da,
Uzyndyǵy jazýly tur boıynda. (syzǵysh, lıneıka, a ruler)
2) Túıequs tarazyda bir aıaǵymen turǵanda 12 kg. Tartady. Al eger eki aıaǵymen tursa, qansha tartady? ( on eki, dvenadsat, twelve)
3) Ózi sóıleı bilmeıdi, salǵan izi sóıleıdi.(qalam, rýchka, pen)
(10 synyp oqýshylaryna arnalǵan)
Maqsaty: Oqýshylardyń alǵan bilimderin odan ári tereńdetý, shapshań oılaýǵa, ár iske logıkasy myqty bolýǵa beıimdeý.
Armysyzdar qurmetti ustazdar men oqýshylar jáne oıynǵa qatysýshy saıyskerler!
«Halyqtyń kemeline kelip órkendep ósýi úshin, eń aldymen, azattyq pen bilim qajet» dep Shoqan Ýálıhanov, «Ǵylym maıdanynyń qatardaǵy jaýyngeri tek únemi oqý, izdený, talpyný, taný, ómir mektebinen ótý arqyly ǵana onyń iri qaıratkeri dárejesine deıin kóteriledi» dep Q. Sátbaev aıtyp ketkendeı, elimizdiń bolashaǵy tek qana bilimdi jastar ekeni daýsyz.
Olaı bolsa, 10 synyp oqýshylary arasynda ótkizgeli otyrǵan «Bilim tarlandary» atty ıntellektýaldyq saıysymyzdy bastaımyz.
Ǵylymdardyń patshasy atanǵansyń
Evklıd, Fales, Pıfagordan bata alǵansyń.
Tózbeıtin ótirikke, jalǵandyqqa
Jasyqtan emessiń sen, qataldansyń
«Aqyl oıdy tártipke» keltiretin
Naǵyz pán – matematıka atanǵansyń! – deı kele ortaǵa «Bilim tarlandary» oıynyna qatysýshylardy tańdap alaıyq.
2 - topqa 5 - 5 oqýshydan suraqtarǵa jaýap bergen oqýshylar shyǵady.
1. QR Memlekettik Týynyń avtory kim? (Sháken Nıazbekov)
2. Dúnıe júzindegi eń úlken muhıt (Tynyq muhıt)
3. Aspan deneleriniń ishinde Aı úlken be, Jer úlken be? (Jer)
4. Sóz jáne onyń maǵynasyn zertteıtin sala (Leksıka)
5. Kompúterdiń aqparatty qaǵazǵa basyp shyǵarýǵa arnalǵan qurylǵy (prınter)
6. Tarıh atasy kim? (Gerodot)
7. Mustafına mektebiniń dırektorynyń tolyq aty - jóni (Janat Tuqanuly)
8. Búgin aptanyń qaı kúni (juma)
9. Memleket aralyq bilim tekserýge qaı synyptar qatysady (4, 9)
10. 1 saǵatta neshe mınýt bar? (60 mınýt)
Upaı esepteý úshin ádilqazy múshelerin saılaý.
Saıys 8 bólimnen turady.
İ bólim – «Báıge»
İİ bólim Oıymdy jalǵastyr
İİİ bólim – «Til - óner»
İV bólim – «Doda»
Ú bólim – «Tapqyrlyq»
ÚI bólim – «Jorǵa»
VII bólim Nysana kózdeý
VIII bólim Sóz jumbaq saıysy
Máńgi baqı este qalar,
Qyzyqty bir jıyn bolsyn.
Bilimdirek shákirt ozar
Suraqtary qıyn bolsyn – deı otyryp, oıynymyzdyń «Báıge» dep atalatyn İ bólimin bastaımyz.
İ bólim «Báıge». Bul bólimde oıynshylarǵa suraqtar qoıylady. Jaýap naqty, tez bolý kerek. Qaı oqýshy qolyndaǵy kartochkasyn birinshi kóteredi, sol oıynshy jaýap beredi. Ár durys jaýapqa 10 upaı beriledi.
Suraqtar:
1. Geometrıa sózi greksheden aýdarǵanda qandaı uǵymdy bildiredi? (jer ólsheý)
2. Algebra sózi qandaı sózden shyqqan? («Ál – jebr degen arab sózi»)
3. Paralelepıpedtiń neshe qyry, neshe jaǵy bar?(12 qyry, 6 jaǵy)
4. Úshburyshtyń tóbesi men qarsy jatqan qabyrǵasynyń ortasyn qosatyn kesindi.(medıana)
5. Sheńberdiń eń úlken hordasy (dıametr)
6. Qaı san barlyq sanǵa qaldyqsyz bólinedi? (0)
7. 2 ǵasyrda neshe jyl bar? (200)
8. Bir núkteden shyǵyp, eki sáýleden quralatyn geometrıalyq fıgýra. (burysh)
9. Kez – kelgen eki núkte arqyly neni júrgizýge bolady. (túzý)
10. Qandaı túzýlerdiń ortaq núktesi joq. (paralel)
11. Buryshty ólsheıtin qural. (transportır)
12. Kez - kelgen barlyq sanǵa qaldyqsyz bólinetin san? (1)
13. Tik burysh neshe gradýsqa teń? (90 gradýs)
14. Eki núkte arqyly neshe túzý júrgizýge bolady? (1)
15. Qandaı órnekti áripti órnek dep ataıdy?(quramynda árpi bar órnekti áripti órnek dep ataıdy)
16. Koordınatalyq jazyqtyqta neshe shırek bar? (4)
17. Geometrıalyq jazyqtyqtaǵy deneni zertteıtin bólimi. (planımetrıa)
18. Úshburyshtyń ishki buryshtarynyń qosyndysy (180 gradýs)
İİ bólim «Oıymdy jalǵastyr» saıysy
1. Jeti jurttyń tilin bil, (jeti túrli bilim il)
2. Bilekti birdi jyǵar, (bilimdi myńdy jyǵar)
3. Eki jaqsy qas bolmas, (eki jaman dos bolmas)
4. Dosyńdy úsh kún synama, (úsh jyl syna)
5. Bir eli aýyzǵa – (eki eli qaqpaq)
6. Júz somyń bolǵansha, (júz dosyń bolsyn)
7. Otyz tisten shyqqan sóz, (otyz elge taraıdy)
8. Bilgeniń bir toǵyz, (bilmegeniń toqsan toǵyz)
9. Bir kisi qazǵan qudyqtan, (myń kisi sý ishedi)
10. 5 barmaq jınalsa, judyryq bolady
11. At baspaımyn degen jerin 3 basady
12. 5 saýsaq birdeı emes
13. 1 tal kesseń, 10 tal ek
14. 1000 – nyń qamyn bir oılar,
Bireýdiń qamyn 1000 oılar
15. 7 ret ólshep, bir ret kes
İİİ bólim «Til - óner».
Bilim degen bıik shyń,
Baqytqa seni jetkizedi.
Bilim degen aqylshyń,
Qıyndyqtan ótkizer – deı kele, «Til - óner» dep atalatyn İİ bólimde jumbaq, maqal – mátel ne óleń joldarynan aıtylmaı qalǵan sózdi taýyp, orysshaǵa, aǵylshynǵa aýdarasyzdar. Bir tilde jaýap berse 10 upaı, eki tilde jaýap berse 20 upaı, úsh tilde jaýap berse 30 upaı.
1) Joq ózinde bas ta, qas ta, moıyn da,
Uzyndyǵy jazýly tur boıynda. (syzǵysh, lıneıka, a ruler)
2) Túıequs tarazyda bir aıaǵymen turǵanda 12 kg. Tartady. Al eger eki aıaǵymen tursa, qansha tartady? ( on eki, dvenadsat, twelve)
3) Ózi sóıleı bilmeıdi, salǵan izi sóıleıdi.(qalam, rýchka, pen)
Nazar aýdaryńyz! Jasyryn mátindi kórý úshin sizge saıtqa tirkelý qajet.