Bolys boldym, minekı, Máz bolady bolysyń óleńderi
Abaıtaný 9 synyp
Sabaqtyń taqyryby: «Bolys boldym, minekı», «Máz bolady bolysyń» óleńderi
Sabaqtyń jalpy maqsaty: «Bolys boldym, minekı», «Máz bolady bolysyń» óleńderi, bılikke talasqan pendeniń áleýmettik - psıhologıalyq beınesi, bolys, oıaz, el týraly oı - tolǵanystary, jaǵympaz bolystyń portreti, is, oqıǵa jelisin bolystyń óz atynan baıandaý tásili, bolystyń is - áreket, minez - qulqyn, psıhologıasyn beıneleý sheberligi, patshadan shen taqqan bolystardyń halyq ústinen baıyǵan dúnıeqońyz, shenqumar minezderin áshkereleýi, óleńniń kórkemdik - estetıkalyq qurylymy, eki óleńniń ózara úndestigi, aqynnyń bıleýshiler minezin sýretteýdegi sheberligi, aqyn ómir súrgen dáýirdegi tarıhı faktorlar, zamannyń kemshilik - qaıshylyqtary, óleńdegi ýly mysqyl, sarkazm týraly uǵyndyrý.
Sabaqtyń túri: Jańa sabaq
Sabaqtyń ádisi: suraq - jaýap
Sabaqtyń kórnekiligi:
1) M. O. Áýezov «Abaı joly» 4 tom, Almaty «Jazýshy» 2007 j
2) Abaı týraly estelikter, Semeı 2010 j;
3) Q. Muqamedhanov «Abaıdyń aqyn shákirtteri» Almaty 1994 j;
I. Qyzyǵýshylyqty oıatý satysy:
1) Oqýshylardy túgendeý, úı tapsyrmasyn tekserý.
2) Ótken taqyrypty eske túsirý.
II. Maǵynany ajyratý satysy. Jańa sabaq
«BOLYS BOLDYM, MİNEKI» - Abaıdyń 1889 jyly jazǵan óleńi. Kólemi 148 jol.
Aqyn bul shyǵarmasynda malyn shashyp, bolys bolǵan pendeniń áleýmettik - psıhologıalyq keskinin jasaıdy. Óleńniń maǵynalyq qurylymynda birneshe tulǵa bar: a) bolys; á) oıaz; b) el. Bul úsh tulǵanyń bastysy – bolys. Shyǵarmanyń alǵashqy bóliginde jańadan bolys bolǵan adamnyń bolystyq mansapqa jetý joly men kóńil - kúıi kórsetiledi. Malyn shashyp, shyǵynǵa batsa da, onyń bar tilegi bolys bolý. Bolystyqqa qoly jetken soń da onyń kóńili ornyqpaıdy; ózinen kúshtilerge quldyq uryp, álsizderge yńǵaı bermeı, qyryn qaraıdy. Syrtqy jurtqa syr bermeı, syrbaz júrgenmen, syıaz bar degen habardy qulaǵy shalsa - aq, júregi sýyldap, mazasy qashady. Óıtkeni syıaz bolsa, elge oıaz keledi. Elge oıaz kelse, bolystan tynyshtyq ketedi: ylaý daıyndaý, úı tigý, syı - sıapat jasaý, baǵyp - kútý - bári de bolystyń ne ózi jasaıtyn, ne elge jasatatyn isi; eger oıazǵa ne isi, ne ózi unamaı qalsa, onda bolystyqtan túsip qalýy da qıyn emes. Óleńniń ekinshi maǵynalyq bóliginde bolystyń syıaz ústindegi is - áreketteri men oı - tolǵanystary baıandalady. Oıazben ońasha qalǵan bolys elin maqtarǵa sóz tappaı, yqylas tanytpaı, eldiń el bolyp otyrǵany óziniń, qala berdi - oıazdyń arqasy ekendigi týraly oıdy shıyrlaı beretin bolsa, elimen, jurtymen betpe - bet kelgende, oıazǵa ózi senimdi, sózi ótimdi kisimsip, el múddesin qorǵaı júrgen adamǵa uqsap mańyzdanyp, syrtqy júnin qampıtyp shyǵa keledi. Alaıda syıaz ústinde bolys ta, oıaz da el ishindegi daý - shardyń birqataryn halyqtyń, halyq bıleriniń qatal talaby boıynsha ádil sheshýge májbúr bolady. Sonyń nátıjesinde bolystyń óz malym, óz múlkim dep ıelenip qalǵan mal - múlik ıelerine qaıtarylyp beriledi. Sóıtip, bolystyń arty shómeıip, shyǵa keledi. Óleńniń kelesi maǵynalyq bóliginde bolystyń syıaz bitip, oıaz ketkennen keıingi háli beınelenedi. Áýelden artynyń qýystyǵyn bilgen bolys syıaz bitse de, eliniń urysy men qarysyn tıyp, teli men tentegin jónge salarlyq iri iske bara almaıdy. El aldynda oıaz barda jasaǵan qylyǵyn oıaz ketkennen soń jasaı almaı, kákir - shúkir, kór - jerdi paıda kórip qala beredi. Kelesi saılaýda bul kúnine dezar boly qalardaı qınalady. Aqyn bolystyń óz kúıin ózine baıandatyp qana qoımaıdy, onyń el týraly oılaryn da asha túsedi. Bolys ózi bılep otyrǵan eline keńili tolmaıtynyn aıtýdan da taıynbaıdy. Tabanynan tozyp, júgirip júrýi, el ishindegi isterge oıazdyń razy bolmaı, shartyldap ashý bildirip jatýy – bári de, onyń oıynsha, eliniń buzyqtyǵynan. «Qaıtip kómek bolady, Anturǵan óńkeı ury - qar?»- dep kúıine otyryp, bolys óziniń búl eldi ustarlyq kisi emestigin de aıtyp salady, ózin búl azapty, raqatsyz isten qutqarýshy izdeıdi. Sóıtip aqyn el basqarǵan kisiniń isi men oıynyń barsha mańyzy men mánin tolyq ashyp beredi. İs, oqıǵa jelisi men oı júıesin bolys bolǵan kisiniń óz atynan baıandaý tásili aqyn shyǵarmasynyń kórkemdik - estetıkalyq bitimin árlep, kórkeıte túsken.
Óleń 7 - 8 býyndy jyr úlgisinde jazylǵan. Óleń arab, azerbaıjan, qaraqalpaq, qyrǵyz, orys, ózbek, uıǵyr t. b. tilderge aýdarylǵan.
Bolys boldym, minekı, Máz bolady bolysyń óleńderi júkteý
Sabaqtyń taqyryby: «Bolys boldym, minekı», «Máz bolady bolysyń» óleńderi
Sabaqtyń jalpy maqsaty: «Bolys boldym, minekı», «Máz bolady bolysyń» óleńderi, bılikke talasqan pendeniń áleýmettik - psıhologıalyq beınesi, bolys, oıaz, el týraly oı - tolǵanystary, jaǵympaz bolystyń portreti, is, oqıǵa jelisin bolystyń óz atynan baıandaý tásili, bolystyń is - áreket, minez - qulqyn, psıhologıasyn beıneleý sheberligi, patshadan shen taqqan bolystardyń halyq ústinen baıyǵan dúnıeqońyz, shenqumar minezderin áshkereleýi, óleńniń kórkemdik - estetıkalyq qurylymy, eki óleńniń ózara úndestigi, aqynnyń bıleýshiler minezin sýretteýdegi sheberligi, aqyn ómir súrgen dáýirdegi tarıhı faktorlar, zamannyń kemshilik - qaıshylyqtary, óleńdegi ýly mysqyl, sarkazm týraly uǵyndyrý.
Sabaqtyń túri: Jańa sabaq
Sabaqtyń ádisi: suraq - jaýap
Sabaqtyń kórnekiligi:
1) M. O. Áýezov «Abaı joly» 4 tom, Almaty «Jazýshy» 2007 j
2) Abaı týraly estelikter, Semeı 2010 j;
3) Q. Muqamedhanov «Abaıdyń aqyn shákirtteri» Almaty 1994 j;
I. Qyzyǵýshylyqty oıatý satysy:
1) Oqýshylardy túgendeý, úı tapsyrmasyn tekserý.
2) Ótken taqyrypty eske túsirý.
II. Maǵynany ajyratý satysy. Jańa sabaq
«BOLYS BOLDYM, MİNEKI» - Abaıdyń 1889 jyly jazǵan óleńi. Kólemi 148 jol.
Aqyn bul shyǵarmasynda malyn shashyp, bolys bolǵan pendeniń áleýmettik - psıhologıalyq keskinin jasaıdy. Óleńniń maǵynalyq qurylymynda birneshe tulǵa bar: a) bolys; á) oıaz; b) el. Bul úsh tulǵanyń bastysy – bolys. Shyǵarmanyń alǵashqy bóliginde jańadan bolys bolǵan adamnyń bolystyq mansapqa jetý joly men kóńil - kúıi kórsetiledi. Malyn shashyp, shyǵynǵa batsa da, onyń bar tilegi bolys bolý. Bolystyqqa qoly jetken soń da onyń kóńili ornyqpaıdy; ózinen kúshtilerge quldyq uryp, álsizderge yńǵaı bermeı, qyryn qaraıdy. Syrtqy jurtqa syr bermeı, syrbaz júrgenmen, syıaz bar degen habardy qulaǵy shalsa - aq, júregi sýyldap, mazasy qashady. Óıtkeni syıaz bolsa, elge oıaz keledi. Elge oıaz kelse, bolystan tynyshtyq ketedi: ylaý daıyndaý, úı tigý, syı - sıapat jasaý, baǵyp - kútý - bári de bolystyń ne ózi jasaıtyn, ne elge jasatatyn isi; eger oıazǵa ne isi, ne ózi unamaı qalsa, onda bolystyqtan túsip qalýy da qıyn emes. Óleńniń ekinshi maǵynalyq bóliginde bolystyń syıaz ústindegi is - áreketteri men oı - tolǵanystary baıandalady. Oıazben ońasha qalǵan bolys elin maqtarǵa sóz tappaı, yqylas tanytpaı, eldiń el bolyp otyrǵany óziniń, qala berdi - oıazdyń arqasy ekendigi týraly oıdy shıyrlaı beretin bolsa, elimen, jurtymen betpe - bet kelgende, oıazǵa ózi senimdi, sózi ótimdi kisimsip, el múddesin qorǵaı júrgen adamǵa uqsap mańyzdanyp, syrtqy júnin qampıtyp shyǵa keledi. Alaıda syıaz ústinde bolys ta, oıaz da el ishindegi daý - shardyń birqataryn halyqtyń, halyq bıleriniń qatal talaby boıynsha ádil sheshýge májbúr bolady. Sonyń nátıjesinde bolystyń óz malym, óz múlkim dep ıelenip qalǵan mal - múlik ıelerine qaıtarylyp beriledi. Sóıtip, bolystyń arty shómeıip, shyǵa keledi. Óleńniń kelesi maǵynalyq bóliginde bolystyń syıaz bitip, oıaz ketkennen keıingi háli beınelenedi. Áýelden artynyń qýystyǵyn bilgen bolys syıaz bitse de, eliniń urysy men qarysyn tıyp, teli men tentegin jónge salarlyq iri iske bara almaıdy. El aldynda oıaz barda jasaǵan qylyǵyn oıaz ketkennen soń jasaı almaı, kákir - shúkir, kór - jerdi paıda kórip qala beredi. Kelesi saılaýda bul kúnine dezar boly qalardaı qınalady. Aqyn bolystyń óz kúıin ózine baıandatyp qana qoımaıdy, onyń el týraly oılaryn da asha túsedi. Bolys ózi bılep otyrǵan eline keńili tolmaıtynyn aıtýdan da taıynbaıdy. Tabanynan tozyp, júgirip júrýi, el ishindegi isterge oıazdyń razy bolmaı, shartyldap ashý bildirip jatýy – bári de, onyń oıynsha, eliniń buzyqtyǵynan. «Qaıtip kómek bolady, Anturǵan óńkeı ury - qar?»- dep kúıine otyryp, bolys óziniń búl eldi ustarlyq kisi emestigin de aıtyp salady, ózin búl azapty, raqatsyz isten qutqarýshy izdeıdi. Sóıtip aqyn el basqarǵan kisiniń isi men oıynyń barsha mańyzy men mánin tolyq ashyp beredi. İs, oqıǵa jelisi men oı júıesin bolys bolǵan kisiniń óz atynan baıandaý tásili aqyn shyǵarmasynyń kórkemdik - estetıkalyq bitimin árlep, kórkeıte túsken.
Óleń 7 - 8 býyndy jyr úlgisinde jazylǵan. Óleń arab, azerbaıjan, qaraqalpaq, qyrǵyz, orys, ózbek, uıǵyr t. b. tilderge aýdarylǵan.
Bolys boldym, minekı, Máz bolady bolysyń óleńderi júkteý
You Might Also Like
