Bosań norma
Qazaq tili, 10 synyp
Sabaqtyń taqyryby: Bosań norma
Maqsaty: Bosań norma - tildiń túleýiniń kórinisi. Oqýshylarǵa bosań norma týraly túsinikter bere otyryp, bosań normanyń qoldanylý sebepterin túsindirý.
Sabaqtyń túri: aralas
Ádisi: suraq - jaýap, semantıkalyq karta, kestemen jumys, test jumysy.
Kórnekilik: EOR paıdalaný, oqýlyq, slaıd.
Sabaqtyń ótý barysy:
İ. Uıymdastyrý kezeńi: oqýshylardyń sabaqqa qatysýy, kezekshiniń málimeti tyńdalady.
Sabaqtyń taqyryby men maqsaty aıtylady.
2. Ótken taqyryptarǵa sholý jasaý:
UBT ǵa daıyndyq barysynda suraqtar qoıylady:
1.«Ashyq» degen sózdiń aýyspaly maǵynada qoldanylyp turǵan túri:
A. ashyq esik V. ashyq jer S. Ashyq bólme D. ashyq minez E. ashyq tereze
2. Aýyspaly maǵynaly sóılemdi tap: A. Tal túste tóbesine at oınatty; V. Dúnıede ataqqumar adam kóp bolǵan.
S. Áskerler jattyǵý jasap, at oınatyp jatyr. D. Aýyl at báıgesine daıyndalýda E. Aýyl at soqamen jer jyrtqan.
3. Aýyspaly maǵynaly sóılemdi tap:
A. Anasynyń betine bala qarap jylaıdy. V. Ana kisini tanısyń ba?
S. Ana qýanyshynda shek joq. D. Atań munda anańmen esen - aman. E. Sý anasy - bulaq.
4. Sózdiń týra maǵynasyn tabyńyz: A. Altyn uıa mektebim; V. Ósektiń uıasy qaıda? S. Kózi uıasynan shyqty D. Ulyn uıaǵa, qyzyn qıaǵa qondyrdy; E. Aqqýdyń uıasy kól ortasynda.
5. Biteý býyndy sózderden turatyn sóılemdi kórsetińiz: A. Biz dárishanada otyrmyz; V. Qol synsa, jeń ishinde S. Sóz súıekten ótedi. D. Meniń ornyma jumys isteı tur. E. Men tyńdap jattym.
6. Tuıyq býyndy sózderdi kórset:
A. Alma; V. At - ton S. As - sý D. As úı E. ata - baba
7. Keıindi yqpaldy tap:
A. kek alǵan V. Ál ketý S. Sáýkele D. Fabrıka E. eshteńe
8. İlgerindi yqpal:
A. kisiler V. Tus - tustan S. Teńizshi D. Taldyqorǵan E. bólingen
9. Ǵylymı stıldi tap:
A. Onyń sózi de qosymsha boldy V. Túbir sózge qosymsha jalǵa S. Sábıt buǵan qosymsha jumys berdi
D. Qosymsha tólem qosty
10. Qaı sóılemde syzyqsha durys qoıylǵan?
A. Nem ketti – baryp qaıtam. V. Berse – alam ǵoı S. Qur baryp qaıtpa - alyp qaıt.
D. Árkim – áýelinde óz aýylynyń balasy.
E. Qoıshy endi – bólejan.
Jaýaby?
1. D. 2. V. 3. E. 4. E. 5.. E.
6. S. 7. A. 8. D. 9. V. 10. D.
Baǵalaý ólshemderi:
1 - 4 durys jaýap: «2»
5 - 8 durys jaýap: «3»
9 durys jaýap «4»
10 durys jaýap «5»
Jańa sabaq: Bosań norma
• Ádebı til normalarynyń biri – bosań norma.
• Keıde tilde san alýan nusqalardy talǵap - tańdaýda asa qatań talap qoıylmaıdy.
• Mysaly: aıqaı - aıǵaı, erkinde - yrqynda, túgendeý - túgeldeý (osylardyń qaı nusqasyn qoldanǵan durys) Ondaı nusqalardyń qaı túrin tańdaý sóıleýshiniń óz erkinde. Myna nusqasyn qoldan degen qatań talap joq. Ádebı tildiń mundaı túri bosań norma dep atalady. Tildiń jandy dúnıedeı túlep, ózgerip otyrýynyń belgisi
Tapsyrmalar kerýeni:
1 - tapsyrma: Semantıkalyq keste:
Bosań norma júkteý
Sabaqtyń taqyryby: Bosań norma
Maqsaty: Bosań norma - tildiń túleýiniń kórinisi. Oqýshylarǵa bosań norma týraly túsinikter bere otyryp, bosań normanyń qoldanylý sebepterin túsindirý.
Sabaqtyń túri: aralas
Ádisi: suraq - jaýap, semantıkalyq karta, kestemen jumys, test jumysy.
Kórnekilik: EOR paıdalaný, oqýlyq, slaıd.
Sabaqtyń ótý barysy:
İ. Uıymdastyrý kezeńi: oqýshylardyń sabaqqa qatysýy, kezekshiniń málimeti tyńdalady.
Sabaqtyń taqyryby men maqsaty aıtylady.
2. Ótken taqyryptarǵa sholý jasaý:
UBT ǵa daıyndyq barysynda suraqtar qoıylady:
1.«Ashyq» degen sózdiń aýyspaly maǵynada qoldanylyp turǵan túri:
A. ashyq esik V. ashyq jer S. Ashyq bólme D. ashyq minez E. ashyq tereze
2. Aýyspaly maǵynaly sóılemdi tap: A. Tal túste tóbesine at oınatty; V. Dúnıede ataqqumar adam kóp bolǵan.
S. Áskerler jattyǵý jasap, at oınatyp jatyr. D. Aýyl at báıgesine daıyndalýda E. Aýyl at soqamen jer jyrtqan.
3. Aýyspaly maǵynaly sóılemdi tap:
A. Anasynyń betine bala qarap jylaıdy. V. Ana kisini tanısyń ba?
S. Ana qýanyshynda shek joq. D. Atań munda anańmen esen - aman. E. Sý anasy - bulaq.
4. Sózdiń týra maǵynasyn tabyńyz: A. Altyn uıa mektebim; V. Ósektiń uıasy qaıda? S. Kózi uıasynan shyqty D. Ulyn uıaǵa, qyzyn qıaǵa qondyrdy; E. Aqqýdyń uıasy kól ortasynda.
5. Biteý býyndy sózderden turatyn sóılemdi kórsetińiz: A. Biz dárishanada otyrmyz; V. Qol synsa, jeń ishinde S. Sóz súıekten ótedi. D. Meniń ornyma jumys isteı tur. E. Men tyńdap jattym.
6. Tuıyq býyndy sózderdi kórset:
A. Alma; V. At - ton S. As - sý D. As úı E. ata - baba
7. Keıindi yqpaldy tap:
A. kek alǵan V. Ál ketý S. Sáýkele D. Fabrıka E. eshteńe
8. İlgerindi yqpal:
A. kisiler V. Tus - tustan S. Teńizshi D. Taldyqorǵan E. bólingen
9. Ǵylymı stıldi tap:
A. Onyń sózi de qosymsha boldy V. Túbir sózge qosymsha jalǵa S. Sábıt buǵan qosymsha jumys berdi
D. Qosymsha tólem qosty
10. Qaı sóılemde syzyqsha durys qoıylǵan?
A. Nem ketti – baryp qaıtam. V. Berse – alam ǵoı S. Qur baryp qaıtpa - alyp qaıt.
D. Árkim – áýelinde óz aýylynyń balasy.
E. Qoıshy endi – bólejan.
Jaýaby?
1. D. 2. V. 3. E. 4. E. 5.. E.
6. S. 7. A. 8. D. 9. V. 10. D.
Baǵalaý ólshemderi:
1 - 4 durys jaýap: «2»
5 - 8 durys jaýap: «3»
9 durys jaýap «4»
10 durys jaýap «5»
Jańa sabaq: Bosań norma
• Ádebı til normalarynyń biri – bosań norma.
• Keıde tilde san alýan nusqalardy talǵap - tańdaýda asa qatań talap qoıylmaıdy.
• Mysaly: aıqaı - aıǵaı, erkinde - yrqynda, túgendeý - túgeldeý (osylardyń qaı nusqasyn qoldanǵan durys) Ondaı nusqalardyń qaı túrin tańdaý sóıleýshiniń óz erkinde. Myna nusqasyn qoldan degen qatań talap joq. Ádebı tildiń mundaı túri bosań norma dep atalady. Tildiń jandy dúnıedeı túlep, ózgerip otyrýynyń belgisi
Tapsyrmalar kerýeni:
1 - tapsyrma: Semantıkalyq keste:
Bosań norma júkteý
You Might Also Like
-
Balalarmen amandasý. Balalardy oqý qyzmetine daıyndaý.
