InfoHub Logo

Bronh demikpesi — tynys joldarynyń eń jıi kezdesetin aýrýy. Sozylmaly ókpe aýrýy kez kelgen jasta bolýy múmkin. Demikpeniń emi joq, biraq baqylaýǵa bolady. Dúnıejúzilik densaýlyq saqtaý uıymynyń málimetteri boıynsha álemde bronh demikpesi dıagnozy qoıylǵan 262 mıllıonǵa jýyq naýqas bar. Onyń ishinde Qazaqstan halqynyń 10%-y demikpege shaldyqqan. 11 jeltoqsan — Dúnıejúzilik bronh demikpesine qarsy kúres kúni boldy.

Bronh demikpesiniń negizgi belgileri qandaı? men emi týraly kóbirek bilgimiz keledi. Negizgi belgileri qandaı?

Bronh demikpesi — sozylmaly ókpe aýrýy. Keýdedegi bitelýmen sıpattalatyn dert. Tynys alý joldary tarylyp, isinip, dem alýdy qıyndatady jáne jóteldi qozdyrady, dem shyǵarǵanda ysqyryq jáne entigý paıda bolady. Tunshyǵý ustamasy negizinen túnde nemese tańǵy saǵat 5-6 shamasynda bolady. Sondaı-aq tynys alý qysqaryp, aýa jetispeýshiligi baıqalady. Mine, demikpeni osy belgileri arqyly ádettegi jótelden ajyratýǵa bolady.

Dárigerler demikpe aýrýyn qalaı anyqtap, emdeıdi?

Joǵaryda aıtylǵan belgiler naýqasta alǵash ret baıqalsa, ony densaýlyq jaǵdaıyna qaraı ajyratady, ıaǵnı anamnezin esepke alady, alergıalyq anamnezge nazar aýdarady. Sodan keıin aýrýdy anyqtaý úshin zerthanalyq jáne aspaptyq tekserý júrgiziledi. Spırografıalyq prosedýra júrgiziledi, farmakologıalyq synaq búginde «bronh demikpesi» dıagnozyn qoıýǵa múmkindik beredi. Sonymen qatar ókpege kompúterlik tomografıa jasap, keýdeni rentgenge túsiredi. Zerthanalyq tekserýge qannyń jalpy analızi men qaqyryqty taldaý kiredi. Zerthanalyq tekserýdiń nátıjesi boıynsha qandaı da bir alergenniń bar ekenine kúdiktense, onda belgili bir alergenderge arnaıy ımmýnoglobýlın E úshin taldaý jasaıdy. Osy zertteýlerdiń barlyǵy naqty dıagnoz qoıýǵa múmkindik beredi.

Emdeýge keletin bolsaq, dál dıagnozdan keıin negizgi terapıa tańdalady. Búginde bul — dárilik ıngalátorlar. Bronh demikpesi mindetti áleýmettik medısınalyq saqtandyrý aıasynda tegin kórsetiletin aýrýlardyń tizimine engizilgen.

Demikpeden birjola jazylyp ketý múmkin be?

Demikpeniń emi joq, sebebi ol — jazylmaıtyn sozylmaly aýrý, biraq ony baqylaýǵa bolady. Ol úshin alergologtiń barlyq usynystaryn oryndap, negizgi terapıalyq dári-dármekterdi únemi qabyldaý kerek.

Demikpe aýrýy qalaı juǵady?

Aýrýdyń paıda bolýynyń negizgi faktory — genetıkalyq beıimdilik, ıaǵnı demikpe tuqym qýalaıdy. Ata-anasynyń bireýi demikpemen aýyratyn balanyń demikpege shaldyǵý qaýpi — 30%. Al anasy men ákesi de aýyrsa yqtımaldyǵy — 70%. Aýrý kez kelgen jasta paıda bolýy múmkin.

Demikpe qaı kezde kúsheıedi?

Bronh demikpesimen aýyratyn adamdar úshin kúz-qys mezgili qıyn bolýy múmkin. Keıbireýler úshin aýrýdyń qozý kezeńderi kóktem men jazda. Olar ártúrli faktorlardyń áserinen týyndaýy múmkin.

Bul aýrý jıi kezdese me?

Bronh demikpesi — keń taralǵan aýrýlardyń biri. Dúnıejúzi boıynsha 300 mıllıonǵa jýyq adamǵa osy dıagnoz qoıylǵan. Bizdiń elde eresekterdiń 5%-da jáne balalardyń 10%-da kezdesedi, ıaǵnı balalar jıi aýyrady.

Demikpeden qalaı qorǵanýǵa bolady?

Bronh demikpesiniń qaýpin azaıtý úshin keıbir erejelerdi qatań saqtaý kerek. Sýyqtan jáne alergıa týdyratyn nárselerden aýlaq bolý, temeki shegýdi toqtatý, dıetany saqtaý, úı-jaılardy taza ustaý jáne únemi ylǵaldy tazalaý júrgizý qajet. Sondaı-aq, mundaı dıagnozy bar naýqastarǵa dáriger taǵaıyndaǵan emdi elep, negizgi terapıany qabyldaý qajet. Emdeý turaqty bolýy kerek.

Bronh demikpesinen adam ólýi múmkin be?

Eger sımptomdar aýyr bolsa jáne demikpemen aýyratyn adamdarǵa der kezinde kómek kórsetilmese, aýrý ólimge ákelýi múmkin. Eger dárigerdiń barlyq usynystaryn oryndasa, adam osy dıagnozben uzaq ómir súre alady.

Oqýǵa keńes beremiz:

Plevrıt

Qolqa demikpesi (astma)

Qolqa demikpesi jáne sebepter

Ókpeniń qaterli isigi

Obstrýktıvti bronhıttiń emi

Bronhoektaza jáne onyń emi

---