InfoHub Logo

Ekologıa – el taǵdyry

 

Búgingi tańdaǵy adamzat órkenıetiniń asa aýqymdy máseleleriniń biri ekologıa máselesi. Qazirgi ýaqytta ekologıalyq máseleler qorshaǵan ortany qorǵaý máseleleri retinde jıi kezdesedi. Adamnyń tabıǵatty ózgertýge baılanysty is-áreketteri ǵalamshardaǵy tirshilik úshin qaýip týdyratyn ózgeristerdi týdyratyn deńgeıge jaqyndady.  

Ál-Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıtetiniń joǵary oqý ornyna deıingi bilim berý fakúltetiniń sheteldikterdiń tildik jáne jalpy bilim berý daıyndyǵy kafedrasynda Prezıdent Qasym-Jomart Toqaev klımattyń ózgerýine qatysty BUU-nyń Dýbaıdaǵy konferensıasy aıasynda ótip jatqan Klımat jónindegi dúnıejúzilik samıtte sóılegen sózin talqylaý maqsatynda dóńgelek ústel ótti. Bul is-sharaǵa sheteldikterdiń tildik jáne jalpy bilim berý daıyndyǵy kafedrasynyń oqytýshylary men Qytaı, Koreıa, Fransıa, Japonıa, Vetnam, Kanada jáne basqa da elderden kelgen sheteldik stýdentter belsendi qatysty.

Bul is-shara barysynda qatysýshylar Prezıdent Q.K.Toqaevtyń «klımat jónindegi tótenshe jaǵdaı jahandyq daǵdarys ekenin, onyń álemdik deńgeıdegi jaýapkershilikti talap etetinin, ujymdyq is-áreket pen yntymaqtastyqtyń arqasynda ǵana klımattyq daǵdarys problemasyn sheshýge bolady» degen sózin negizge ala otyryp, dúnıejúzilik samıtte qozǵalǵan máselelerdiń qatary bolashaq urpaq úshin qorshaǵan ortany saqtaýǵa baǵyttalǵan naqty sharalar týraly keńinen áńgime órbitip, óz pikirlerin ortaǵa saldy. Ásirese, elimiz jekelegen «jasyl» bastamalardy belsendi túrde qoldaıtyny jaıly, plasıkalyq qaldyqtardan qutylý jónindegi joba­lardy júzege asyratyn kásiporynnyń ekologıany qorǵaýǵa qosyp otyrǵan úlesi týraly, Metan qaldyqtaryn azaıtý jónindegi jahandyq mindettemege qosylýǵa qatysty elimizdiń sheshimi týraly, kómir prob­lemasy, sý tapshylyǵy,  Aral teńizi jaıly máseleler qyzý talqylandy.  

Baıandamashylar Memleket basshysynyń Klımat jónindegi dúnıejúzilik samıtte bolashaq urpaq úshin qorshaǵan ortany saqtaýǵa baǵyttalǵan naqty sharalar jónindegi bastamalaryn erekshe atap ótti.

İs-sharaǵa qatysýshylar Klımat jónindegi dúnıejúzilik samıtte  aıtylǵan bastamalar týraly óz pikirlerin bildirip, negizgi baǵyttaryn naqtylady, óz oılary men usynystaryn ortaǵa saldy.

Sheteldikterdiń tildik jáne jalpy bilim berý daıyndyǵy kafedrasynyń aǵa oqytýshysy T.V. Kýrmanova sóz alyp, «tabıǵat shekten tys kezdeısoqtyqty, erkindikti kótermeıtinin, tabıǵat ta adamnyń jibergen qatelikterine jaýap retinde ekologıalyk apattardy «syıǵa» tartatynyn, apatty qubylystar búkil ǵalamshardyń yrǵaqty tepe-teńdigin buzyp, dúnıejúzilik klımattyń ózgerý qaýpin týǵyzatynyn» aıta otyryp, ekologıanyń mán-mazmunyna toqtalyp, baıandama jasady. Osy kafedranyń aǵa oqytýshysy A.K. Ahmedova «dúnıe júzindegi ekologıalyq jaǵdaılar» jóninde keńinen baıandaı kele, ol jastardy ózimizge jáne bolashaq urpaqqa planetamyzdy saqtaýǵa shaqyrýmen sózin aıaqtady. Sonymen qatar, ekologıalyq apattardyń sebepteri men saldary, sondaı-aq jastardyń týǵan ólkeniń tabıǵatyn saqtaýdaǵy orny týraly baıandap ótti.

Kafedra oqytýshylary ekologıa máselelerine baılanysty daıyndaǵan baıandamalaryn oqyǵannan keıin tyńdaýshylarǵa osy taqyrypta beınefılmder kórsetildi. Shara kezinde sheteldik stýdentter ózderin qyzyqtyratyn ári tolǵandyrǵan suraqtaryn qoıyp, olarǵa tolyq jaýap alyp, erkin pikir almasty. 

Bul is-shara sheteldik stýdentterge ekologıalyq bilim berýde úlken mańyzǵa ıe boldy. Ǵylymı-rýhanı turǵyda mádenı dıalog túrinde joǵary deńgeıde ótti.

 

A. Sadenova., T. Kýrmanova

Ál-Farabı atyndaǵy QazUÝ,

Joǵary oqý ornyna deıingi bilim berý fakúlteti

Sheteldikterdiń tildik jáne jalpy bilim

berý daıyndyǵy kafedrasynyń oqytýshylary

---