Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 4 apta buryn)
Ekpin
Sabaq taqyryby: Ekpin
Sabaq maqsaty:
Bilimdilik: Ekpinniń leksıkalyq maǵynasyn asha otyryp, onyń oqý, sóıleý normasyna tán qubylys ekenine túsindirý, orys tilindegi ekpin men qazaq tilindegi ekpindi salystyra otyryp aıyrmashylyqtaryn bilý, ekpin túrlerin túsindirý, meńgertý, ekpin túrlerin ajyrata bilý, ekpin túspeıtin qosymshalardy bilý;

Tárbıelik: Berilgen tapsyrmalar arqyly ǵylym, bilimdi úırenýge, ádebıetti súıýge, tildi qurmetteýge tárbıeleý
Damytýshylyq: Oqýshylardyń fonetıkadan alǵan bilimderin damytý, úndestik zańyna saı orfografıalyq, orfoepıalyq saýattylyqtaryn jetildirý, sóıleý mádenıetin qalyptastyrý

Sabaq tıpi: Jańa sabaq
Sabaq túri: saıahat sabaq
Sabaq ádisi: Suraq – jaýap, túsindirý, jattyǵý oryndaý
Sabaq barysy:
İ .Uıymdastyrý kezeńi
Oqýshylardy túgendep, sabaqqa zeıinderin aýdarý.

İİ Oqýshy bilimin jan-jaqty tekserý
1.Úıge berilgen tapsyrmany tekserý.
2.Danyshpan atanyń suraqtary :
A) Fonetıka neni zertteıdi?
Á) Orfografıa men orfoepıa degen ne?
B) Býyn degenimiz ne? Býynnyń túrlerin ata
V) Úndestik zańy degen ne?
G) Dybys úndestigi degen ne? Onyń túrlerin ata

İİİ Jańa sabaq
1. Danyshpan ata túsindiredi:Balalar, aldymen búgingi sabaǵymyzdyń taqyrybyn , ıaǵnı, « Ekpin» sóziniń maǵynasyn ashyp alaıyq. Mysaly: Bar ekpinimen qulap tústi, ekpindetip sóıledi, ekpini qatty jel soqty, oqý ekpindisi.Daýsy erekshe shyqty. Daýsy erekshe shyqty. Daýsy ekpindi shyqty. Biz ekpin sózin az qoldanbaıdy ekenbiz. Ekpin ... kúshti, kóterińki, qatty, erekshe. Mysaldarǵa qaraǵanda ekpin maǵyna jaǵynan qandaı sóz?
- Kóp maǵynaly sóz
- Al til ǵylymynda qoldanylýy qandaı sóz bolady?
- Til ǵylymynda termın sóz bolady.
- Termın sóz
2. Oqýlyqpen jumys
Erejeni túsinip oqý. Ekpin nelerge túsedi eken? Ereje boıynsha atańdar.
- Bir sózge. Bir býynǵa. Bir dybysqa. Bir tirkeske
Erejeni jınaqtap, tirek - syzba jasaıyq...
.....................................bir sózdiń
.....................................bir býynnyń
Ekpin............................bir dybystyń ..............................................kóterińki , kúshti aıtylýy
.....................................bir tirkestiń
Sóılep turǵanda, bir sóz basqa sózderge, bir býyn basqa býyndarǵa, bir dybys basqa dybystarǵa qaraǵanda kúshti, kóterińki aıtylýyn ekpin deımiz.
Ekpin
Sóz ekpini
Dybys ekpini
Oı ekpini
Tirkes ekpini
Eki nemese odan da kóp býyndy bir sózdiń ishindegi bir býynnyń kóterińki aıtylýy sóz ekpini dep atalady.Qazaq tilindegi sóz ekpininiń orny turaqty bolady: Ekpin sózdiń eń sońǵy býynyna túsedi. Mysaly: Mektep – keme, bilim – teńiz.
Bilim-paz- dar-ǵa. Sóz ekpini sóılemdegi barlyq sózdiń sońǵy býynyna túsedi eken.

Orys tilinde
Zamok - qulyp
Zamok – qorǵan
Mýka - azap
Mýka - un
Qazaq tilinde
Oqý
Oqýshy
Oqýshylar
Oqýshylarǵa

Ádebıet pánindegi S. Júnisovtyń «Aqyrǵy báıge» úzindisinen tirek sózderdi atap, sózderge ekpin qoıyńdar.
Mektepte úzdik oqýshylarǵa «Maqtaý qaǵazy» beriledi. Beriledi sózine ekpin túspeıdi. Ony dáleldep kóreıik.
Úndestik zańyna baǵynbaıtyn qosymshalar sıaqty ekpin túspeıtin sózdiń sońǵy býynynda turatyn qosymshalar bolady. Olar : jiktik jalǵaýy, bolymsyz etistik jasaıtyn jurnaqtar : (- ma ,- me, -ba,- be,-pa,- pe; -taı, -teı, -daı,- deı, - laı,-leı)
Umaı ana túsindiredi:
Orys tili páni muǵalimi ekpin (ýdarenıe) týraly aıtyp ótedi.

İV. Sabaqty bekitý
Danyshpan atanyń tapsyrmasy: 343- jattyǵý.
Sheńberdegi sózderde ekpin qaı býynǵa túsken? Ekpin túspeı turǵan uqsas qosymshalardy tabyńdar.
Oqýshymyn
Aıtaıyn
Muzdaı
Aıtpa

Balasyń
Kórelik
Oqtaı
Barma

Adambyz
Aıtshy
Tastaı
Syzba
Danyshpan atanyń tapsyrmasy: Shyǵarmashylyq jumys (Muzafar Álimbaev)
Ulystyń uly kúninde,
Kóppenen birge kúlimde.
Kóbeısin jańa dostaryń,
Molaısyn elge qosqanyń.
Tapsyrma: Óleńdi jatqa jazý. Óleńdegi sózderge sóz ekpinin qoıyńdar.

V. Sabaqty qorytý
1. Ekpin degenimiz ne?
2. Onyń qandaı túrleri bar?
3.Sóz ekpini degen ne?
4.Ekpin túspeıtin qosymshalardy atańdar

Vİ.Oqýshylardy baǵalaý.
Vİİ. Úıge tapsyrma:
S. Júnisovtiń «Aqyrǵy báıge» úzindisinen unaǵan eki sóılemge sóz ekpinin túsirip, jazyp kelý.

You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama