Eldiń asyl tiregi – Ata Zań
Qazaqstan Respýblıkasynyń Táýelsizdiginiń – 25 jyldyǵyna arnalǵan
«Eldiń asyl tiregi – Ata Zań» synyp saǵaty
2 synyp
2016 - 2017 oqý jyly
Taqyryby: Qazaqstan Respýblıkasynyń Konstıtýsıasy
Maqsaty: 1. Balalarǵa Ata Zańymyz, adam quqyqtary týraly túsinik berý.
2. Oqýshylardy óz mindetteri men quqyqtaryn bilýge úıretý, ózindik sheshim qabyldaı alý áreketterin damytý.
3. Quqyqtyq saýattylyqqa jáne Otanyn súıetin ultjandy urpaq tárbıeleý.
İ. Uıymdastyrý: Kirispe áńgime
Qurmetti ustazdar, oqýshylar! Búgingi «Qazaqstan Respýblıkasynyń Konstıtýsıasy» atty synyp saǵatymyzǵa qosh keldińizder!
Eline arnalatyn tilegi shyn,
Eı, ulym – Otanymnyń túlegisiń!
İrgesin týǵan eldiń tirep turǵan
Qadirin Ata Zańnyń bilemisiń?!,- dep aqyn jyrlaǵandaı búgin oqýshylarymyzǵa Ata Zańymyz týraly tereń túsinik berý úshin synyp saǵatymyzdy trenıń túrinde ótkizbekshimiz.
Sen shyr etip dúnıege keldiń. Sen sıaqty qanshama adam dúnıege kelýde. Osy adamdardyń barlyǵy bir zańǵa baǵynady. Ár eldiń, memlekettiń óz azamattaryna arnalǵan Zańy – Konstıtýsıasy bar.
1993 jyly 28 qańtarda táýelsiz QR tuńǵysh konstıtýsıasynyń negizgi zańy qabyldandy da, 1995 jyly 30 tamyzda bizdiń qoǵamymyzda ózgeristerge, jańa talaptarǵa saı tolyqtyrylǵan jańa Konstıtýsıasy ómirge keldi.
Qazirgi Ata Zań 98 baptan, 9 bólimnen turady. Konstıtýsıa negizinen álemdik tájirıbede jıi qoldanatyn, halyqaralyq Adam quqyǵy týraly deklarasıa (1948 j 10 jeltoqsan Nú - Iork) jáne 1989 j 20 qarashada qabyldanǵan Balalar quqyǵy týraly konvensıaǵa sáıkestendirilip jasalǵan.
Memlekettik ánuran oryndalady.
Biz sabaǵymyz ánurannan bastalýy tegin emes. Memleketimizdiń Qazaqstan Táýelsizdigine oraı 25 jyl tolǵaly otyr. Sondyqtan 25 juldyzdy kúnine oraı «QR Konstıtýsıasy» týraly sóz qozǵap otyrmyz.
- Balalar, Konstıtýsıa degenimiz ne?
(Konstıtýsıa degenimiz – qoǵamdyq jáne memlekettik qurylys negizderin, memlekettik organdar júıesin, olardyń túzilý rettiligi men qyzmetin, azamattardyń quqyqtary men mindetterin aıqyndaıtyn memlekettik zań). Qazaqstan Respýblıkasynyń Konstıtýsıasy – Qazaqstannyń Ata (negizgi) zańy.
Konstıtýsıa 1995 jyly 30 tamyzda búkilhalyqtyq daýys berý arqyly qabyldandy. Qazaqstan halqy memlekettik bıliktiń qaınar kózi – óziniń egemendik quqyǵyn baıandy etti. Ata zań qabyldanǵan kún 30 tamyz – memlekettik mereke – QR Konstıtýsıasynyń kúni dep jarıalandy.
Bul jańa Konstıtýsıa Qazaqstannyń tórtinshi Ata zańy.
(1937, 1978, 1993, 1995)
Konstıtýsıa – barlyq zań salalarynyń negizi, al onyń normalary – basqa zańdar úshin basty qaǵıda bolyp esepteledi.
Qandaı quqyqtar men bostandyqtary týraly bilesińder?
(Bizdiń konstıtýsıanyń zańyna sáıkes ómir súrýge, mamandyqty tańdaý quqyqtary, demalysqa, baspana men medısınalyq kómekke quqylymyz. Zań aldynda barlyq adamdar birdeı, ár adamdy memleket, sot jáne mılısıa arqyly qorǵaıdy.
Endeshe teksereıik (Prezentasıa. Slaıd3, 4.)
“ Taýyp kór”. Oıynyn oınap kóreıik
2 jupqa bólineıik. Ár topqa ertegi keıipkerleri qandaı quqyqtardy kórsetip turǵanyn taýyp aıtasyńdar. Eger jaýap bolmasa, nemese durys bolmasa basqa topqa jaýap berý quqyǵy beriledi. (Slaıdy 5 – 10.)
Barlyqtaryńyz belsendi, tapqyr boldyńyzdar
2. Jańa materıal.
9 - bap Qazaqstan Respýblıkasynyń memlekettik rámizderi — Týy, Eltańbasy jáne Ánurany bar. Olardyń sıpattamasy jáne resmı paıdalanylý tártibi konstıtýsıalyq zańmen belgilenedi.
Men – muǵalimmin jáne QR azamatshasymyn. Al sender Zelenogaı orta mektebiniń 2 «A»synyp oqýshysyńdar, sonymen qatar QR azamattarysyńdar. Biz barlyǵymyz QR rámizderin bilip, qurmetteýimiz kerek. Olardy atańdarshy.
GIMN 1992 jyly 4 - maýsymda jańa memlekettik rámizder:
Eltańba, Tý, Ánurany bekitildi.
Muǵalim:
Bizdiń sabaǵymyzdyń basynda QR gımni oryndaldy. Gımn degenimiz ne, ol týraly ne bilemiz? Jáne gımn aı ýaqytta aıtyldy?
Saltanatty gımn ultty birlikke jumyldyrady, Jáne óz Otanyna degen maqtanysh pen qurmet sezimine bóleıdi.
Qazaqtyń birtýar Batyr uly - Baýyrjan Momyshuly
1 – Mátin
Baýyrjan Momyshuly Tashkent qalasynan qaıtý úshin vokzalǵa keledi. Vokzal aldy jolaýshylarǵa toly. Baýyrjan atalaryńnyń ústinde polkovnık shenindegi áskerı kıim bolatyn. Sál júrgennen keıin aıaq astynda jatqan bir tıyndy kóredi. Eńkeıip jerden alady da jeńimen álgi tıyndy súrtip qaltasyna salady. Muny janynan ótip bara jatyrǵan orys áıeli kóredi de, batyr babalaryń Baýyrjanǵa « Ózińiz qandaı polkovnıksiz, aqshasyz adam sıaqty jerden eńkeıip bir tıyndy alýǵa arlanbaısyz ba? Uıat emes pe, jurt ne oılaıdy? – dep óz renishin bildiredi. Baýyrjan álgi áıelge burylyp qarap, tıyndy aqsha kerek bolǵandyqtan emes, sol tıyn arqyly óziniń azamattyq boryshyn atqarǵanyn aıtty. Al álgi orys áıeli Baýyrjan atalaryńnan qaıta – qaıta keshirim surap jónine ketedi.
Suraq: Baýyrjan jerden tıyndy nege aldy jáne qandaı azamattyq boryshyn ótegeni týraly aıtty?
Jaýaby: Eltańba
İİ – mátin.
Urys dalasynda jaý qorshaýynda qalǵan bólimniń, qorshaýdan shyǵý múmkindigi joq. Urys sál saıabyrlap, aınalada tynyshtyq ornaǵan sátte, bólim komandıri senimdi jaýyngerlerdi iriktep, olarǵa tapsyrma berdi. Jaýyngerler ózderine tapsyrylǵan matany kóılek ishinen belge orap alyp, jaý qorshaýynan shyǵyp ortalyqqa jetkizdi.
Suraq. Bólim komandıriniń tapsyrmasy
Jaýaby: Memlekettik tý
Soltústik Qazaqstan oblysy,
Taıynsha aýdany, Zelenyı Gaı selosy
Zelenogaı orta mektebi, bastaýysh synyp muǵalimi
Ergalıeva Asel Slámshovna
«Eldiń asyl tiregi – Ata Zań» synyp saǵaty
2 synyp
2016 - 2017 oqý jyly
Taqyryby: Qazaqstan Respýblıkasynyń Konstıtýsıasy
Maqsaty: 1. Balalarǵa Ata Zańymyz, adam quqyqtary týraly túsinik berý.
2. Oqýshylardy óz mindetteri men quqyqtaryn bilýge úıretý, ózindik sheshim qabyldaı alý áreketterin damytý.
3. Quqyqtyq saýattylyqqa jáne Otanyn súıetin ultjandy urpaq tárbıeleý.
İ. Uıymdastyrý: Kirispe áńgime
Qurmetti ustazdar, oqýshylar! Búgingi «Qazaqstan Respýblıkasynyń Konstıtýsıasy» atty synyp saǵatymyzǵa qosh keldińizder!
Eline arnalatyn tilegi shyn,
Eı, ulym – Otanymnyń túlegisiń!
İrgesin týǵan eldiń tirep turǵan
Qadirin Ata Zańnyń bilemisiń?!,- dep aqyn jyrlaǵandaı búgin oqýshylarymyzǵa Ata Zańymyz týraly tereń túsinik berý úshin synyp saǵatymyzdy trenıń túrinde ótkizbekshimiz.
Sen shyr etip dúnıege keldiń. Sen sıaqty qanshama adam dúnıege kelýde. Osy adamdardyń barlyǵy bir zańǵa baǵynady. Ár eldiń, memlekettiń óz azamattaryna arnalǵan Zańy – Konstıtýsıasy bar.
1993 jyly 28 qańtarda táýelsiz QR tuńǵysh konstıtýsıasynyń negizgi zańy qabyldandy da, 1995 jyly 30 tamyzda bizdiń qoǵamymyzda ózgeristerge, jańa talaptarǵa saı tolyqtyrylǵan jańa Konstıtýsıasy ómirge keldi.
Qazirgi Ata Zań 98 baptan, 9 bólimnen turady. Konstıtýsıa negizinen álemdik tájirıbede jıi qoldanatyn, halyqaralyq Adam quqyǵy týraly deklarasıa (1948 j 10 jeltoqsan Nú - Iork) jáne 1989 j 20 qarashada qabyldanǵan Balalar quqyǵy týraly konvensıaǵa sáıkestendirilip jasalǵan.
Memlekettik ánuran oryndalady.
Biz sabaǵymyz ánurannan bastalýy tegin emes. Memleketimizdiń Qazaqstan Táýelsizdigine oraı 25 jyl tolǵaly otyr. Sondyqtan 25 juldyzdy kúnine oraı «QR Konstıtýsıasy» týraly sóz qozǵap otyrmyz.
- Balalar, Konstıtýsıa degenimiz ne?
(Konstıtýsıa degenimiz – qoǵamdyq jáne memlekettik qurylys negizderin, memlekettik organdar júıesin, olardyń túzilý rettiligi men qyzmetin, azamattardyń quqyqtary men mindetterin aıqyndaıtyn memlekettik zań). Qazaqstan Respýblıkasynyń Konstıtýsıasy – Qazaqstannyń Ata (negizgi) zańy.
Konstıtýsıa 1995 jyly 30 tamyzda búkilhalyqtyq daýys berý arqyly qabyldandy. Qazaqstan halqy memlekettik bıliktiń qaınar kózi – óziniń egemendik quqyǵyn baıandy etti. Ata zań qabyldanǵan kún 30 tamyz – memlekettik mereke – QR Konstıtýsıasynyń kúni dep jarıalandy.
Bul jańa Konstıtýsıa Qazaqstannyń tórtinshi Ata zańy.
(1937, 1978, 1993, 1995)
Konstıtýsıa – barlyq zań salalarynyń negizi, al onyń normalary – basqa zańdar úshin basty qaǵıda bolyp esepteledi.
Qandaı quqyqtar men bostandyqtary týraly bilesińder?
(Bizdiń konstıtýsıanyń zańyna sáıkes ómir súrýge, mamandyqty tańdaý quqyqtary, demalysqa, baspana men medısınalyq kómekke quqylymyz. Zań aldynda barlyq adamdar birdeı, ár adamdy memleket, sot jáne mılısıa arqyly qorǵaıdy.
Endeshe teksereıik (Prezentasıa. Slaıd3, 4.)
“ Taýyp kór”. Oıynyn oınap kóreıik
2 jupqa bólineıik. Ár topqa ertegi keıipkerleri qandaı quqyqtardy kórsetip turǵanyn taýyp aıtasyńdar. Eger jaýap bolmasa, nemese durys bolmasa basqa topqa jaýap berý quqyǵy beriledi. (Slaıdy 5 – 10.)
Barlyqtaryńyz belsendi, tapqyr boldyńyzdar
2. Jańa materıal.
9 - bap Qazaqstan Respýblıkasynyń memlekettik rámizderi — Týy, Eltańbasy jáne Ánurany bar. Olardyń sıpattamasy jáne resmı paıdalanylý tártibi konstıtýsıalyq zańmen belgilenedi.
Men – muǵalimmin jáne QR azamatshasymyn. Al sender Zelenogaı orta mektebiniń 2 «A»synyp oqýshysyńdar, sonymen qatar QR azamattarysyńdar. Biz barlyǵymyz QR rámizderin bilip, qurmetteýimiz kerek. Olardy atańdarshy.
GIMN 1992 jyly 4 - maýsymda jańa memlekettik rámizder:
Eltańba, Tý, Ánurany bekitildi.
Muǵalim:
Bizdiń sabaǵymyzdyń basynda QR gımni oryndaldy. Gımn degenimiz ne, ol týraly ne bilemiz? Jáne gımn aı ýaqytta aıtyldy?
Saltanatty gımn ultty birlikke jumyldyrady, Jáne óz Otanyna degen maqtanysh pen qurmet sezimine bóleıdi.
Qazaqtyń birtýar Batyr uly - Baýyrjan Momyshuly
1 – Mátin
Baýyrjan Momyshuly Tashkent qalasynan qaıtý úshin vokzalǵa keledi. Vokzal aldy jolaýshylarǵa toly. Baýyrjan atalaryńnyń ústinde polkovnık shenindegi áskerı kıim bolatyn. Sál júrgennen keıin aıaq astynda jatqan bir tıyndy kóredi. Eńkeıip jerden alady da jeńimen álgi tıyndy súrtip qaltasyna salady. Muny janynan ótip bara jatyrǵan orys áıeli kóredi de, batyr babalaryń Baýyrjanǵa « Ózińiz qandaı polkovnıksiz, aqshasyz adam sıaqty jerden eńkeıip bir tıyndy alýǵa arlanbaısyz ba? Uıat emes pe, jurt ne oılaıdy? – dep óz renishin bildiredi. Baýyrjan álgi áıelge burylyp qarap, tıyndy aqsha kerek bolǵandyqtan emes, sol tıyn arqyly óziniń azamattyq boryshyn atqarǵanyn aıtty. Al álgi orys áıeli Baýyrjan atalaryńnan qaıta – qaıta keshirim surap jónine ketedi.
Suraq: Baýyrjan jerden tıyndy nege aldy jáne qandaı azamattyq boryshyn ótegeni týraly aıtty?
Jaýaby: Eltańba
İİ – mátin.
Urys dalasynda jaý qorshaýynda qalǵan bólimniń, qorshaýdan shyǵý múmkindigi joq. Urys sál saıabyrlap, aınalada tynyshtyq ornaǵan sátte, bólim komandıri senimdi jaýyngerlerdi iriktep, olarǵa tapsyrma berdi. Jaýyngerler ózderine tapsyrylǵan matany kóılek ishinen belge orap alyp, jaý qorshaýynan shyǵyp ortalyqqa jetkizdi.
Suraq. Bólim komandıriniń tapsyrmasy
Jaýaby: Memlekettik tý
Soltústik Qazaqstan oblysy,
Taıynsha aýdany, Zelenyı Gaı selosy
Zelenogaı orta mektebi, bastaýysh synyp muǵalimi
Ergalıeva Asel Slámshovna
Nazar aýdaryńyz! Jasyryn mátindi kórý úshin sizge saıtqa tirkelý qajet.
You Might Also Like
-
Tumanbaı Moldaǵalıev «On altynshy jeltoqsan», «Qaırattyń jazý dápterinen»
