Elektrotehnıkalyq materıaldarmen jumys jasaý
Qyzylorda oblysy,
Qarmaqshy aýdany, A.Janpeıisov atyndaǵy
№ 105 orta mekteptiń tehnologıa pániniń muǵalimi,
Prnazarov Daýırjan Amangalıevıch
Páni: Tehnologıa
Sabaqtyń taqyryby: Elektrotehnıkalyq materıaldarmen jumys jasaý
Synyby: 5
Sabaqtyń maqsaty:
Bilimdilik: Oqýshylardy elektr tizbeginiń negizgi elementterimen tanystyrý. Syzba boıynsha shartty belgilerdi oqı bilýge úıretý.
Tárbıelik: Elektrotehnıkalyq jumystardy oryndaǵanda uqyptylyqqa, jaýapkershilikke tárbıeleý.
Damytýshylyq: Oqýshylardyń boıyna eńbek daǵdysyn qalyptastyrý. Qarapaıym elektr tizbegin jınaı bilýge, turmystyq elektr quraldaryn aqaýlaryn jóndeýge daǵdylandyrý.
Sabaqtyń túri: Dástúrli sabaq.
Sabaqtyń tıpi: Aralas sabaq.
Sabaqtyń ádisi: Túsindirme – praktıkalyq
Sabaqqa qoldanylatyn strategıalyq ádister: Interaktıvti ádister, STO ádisteri
Kórnekiligi: slaıdtar, aǵash, jelim, ara, t.b.
Quraldary: ara, burandaly qysqysh, egeý, súrgi t.b.
Paıdalanǵan ádebıet: Tehnologıa 5 synyp
Sabaqtyń barysy:
I. Uıymdastyrý kezeńi
1. Oqýshylarmen amandasý, túgendeý.
2. Synyp tazalyǵyn tekserý.
3. Oqýshy nazaryn sabaqqa aýdarý.
«Ózindik baǵalaý» ádisi:
Oqýshylar berilgen úı tapsyrmasyna óziniń daıyndyq deńgeıin muǵalim suraǵyna qol kóterý arqyly baıqatady: Kim «beske» daıyn? Kim «tórtke» daıyn? Kim «úshke» daıyn? Kim múlde daıyn emes?
II. Úı tapsyrmasyn tekserý
Tok kózi. Elektr ótkizgishter
III. Úı tapsyrmasyn bekitý
«Kim biledi?» oıyny. Shartty belgiler túrlerin slaıd arqyly suraý (8 shartty belgi) «beske» biletin oqýshy 1 suraqqa jaýap berip, qalǵanyń oqýshylardan «kim biledi?» dep suraıdy.
Elektr shemasy degenimiz?
«Iá, joq» oıyny
Temir toq ótkize me?
Aýa toq ótkize me?
Áınek toq ótkize me?
Plasmassa toq ótkize me?
Mys sym toq ótkize me?
Aǵash toq ótkize me?
Ylǵash aǵash toq ótkize me?
Rezeńke toq ótkize me?
Allúmınıı toq ótkize me?
IV. Jańa sabaqty daıarlaý. Jańa sabaq
Elektrotehnıkalyq materıaldarmen jumys
Elektr aspaptarymen jumys istegende, kóptegen materıaldardy paıdalanasyńdar. Olarmen jumys isteý úshin arnaıy aspaptar qoldanylady.
Elektr materıaldarynyń qataryna elektr symy, tútiksheler, oqshaýlaýysh taspa, baý t.b. jatatyn bolsa, aspaptardyń qataryna tisteýik, monter pyshaǵy, qysqash, jumyr qysqysh, buraýysh t.b. jatady. Elektr symdarynyń ishki qabaty mys pen alúmınıden, syrtqy qabaty toq ótkizbeıtin oqshaýlaýyshtan jasalady.
Elektr baýy ıilgish oqshaýlaýysh ázirlenip, turmystyq elektr jabdyqtary men toq kózin jalǵastyrady. Ol eki nemese kóp toq ótkizgishten turady. Symdardyń bári bir tútiktiń ishinde ornalasady. Oqshaýlaýysh taspalar men tútikter elektr symdarynyń jalǵanǵan jerin oqshaýlap turady.
Symdardy kesý úshin tisteýikti qoldanady. Onyń saby mindetti túrdeoqshaýlaýyshpen qaptalady. Monterdiń pyshaǵy symnan oqshaýlaýyshty alyp tastaý úshin qajet. Pyshaqtyń saby plasmassadan nemese aǵashtan jasalady. Qysqashtar elektr symdaryn maıystyrý nemese buraý úshin qajet. Buraýyshtyń kómegimen elektr jabdyqtaryn qurastyrady. Onyń saby da aǵashtan nemese plasmassadan jasalǵan.
Elektrmen jumys isteý kezindegi qaýipsizdik erejeleri
1. Uqypty, tártipti, óte saq bolyńdar: muǵalimniń aýyzsha jáne jazbasha nusqaýlaryn buljytpaı oryndap otyryńdar.
2. Jumys oryndaryńdy muǵalimniń ruqsatynsyz tastap ketpeńder.
3. Elektr aspaptaryn, materıaldar men jabdyqtardy jumys oryndaryńa muǵalim kórsetken tártippen jaıǵastyryp qoıyńdar.
4. Tapsyrmany oryndaýda qajetsiz zattardy jumys ornynda ustamandar.
5. Tok kózderin muǵalimniń ruqsatynsyz qospandar.
6. elektr tizbekterin qurastyrǵanda, aýystyryp qosý tetigin jalǵastyrǵanda, jóndegende, tok kózi ajyrap turýy kerek.
7. elektr togy kózinde, sondaı-aq elektr qondyrǵysynyń basqa bólikterinde kerneýdiń bar-joǵyn baqylaý úshin arnaıy baqylaý shamyn nemese kerneý kórsetkish aspapty paıdalan.
8. Eger jumysshy elektr jelisine jabysyp qalsa, ony qutqarýy úshin, tipti elektr jelisin shaýyp tastaýǵa da bolatynyn bilgen jón.
9. Rezeńke qolǵap pen rezeńke etik kıý tok soǵýdan saqtaıtynyn esten shyǵarmaǵan jón.
Saramandyq jumys
Jeke
Jumys kıimin kıý: fartýk, jeńqap
Jumysqa qajet materıaldar: qurastyrýǵa qajetti buraýysh t.b. elektr patrondary
Jumystyń maqsaty: Turmysta qoldanylatyn elektr shamy patrony qurylysymen tanysyp, olardy qurastyryp úırený
Patrondar elektr shamdaryn elektr tizbegine qosý úshin qajet. Olardyń tóbege, bekitilgen jáne asyp koıylatyn birneshe túri bar. Patrondardyń korpýsy tok ótkizbeıtin materıaldardan ázirlengen. Onyń ishki bóliginde eki túıispeli buraýyshy bolady, ol metal plasınalarǵa bekitiledi.
Patrondardyń qurylysymen tanysý úshin sýretti paıdalanyp, mynadaı is-amaldardy oryndańdar:
1. Elektr patronynyń korpýsynan qaqpaǵyn ajyratyp alyńdar, onyń farfordan jasalǵan ózegin shyǵaryńdar.
2. Ózektiń qurylysymen tanysyp, onyń túıispelerin, túıispe buraýyshtaryn tabyńdar.
3. Symdardy jalǵaıtyn jerlerdi bilip alyńdar.
4. Ózektiń ornyna qaıta bekitip, qaqpaǵyn jabyńdar.
5. Patron qaqpaǵyn bekitińder.
V. Jańa sabaqty bekitý
«Jubyn tap»
Eki baǵanda turǵan sózderdiń jubyn tabý.
Elektr ústeli
Tehnologıalyq buraý
Jumys materıaldar
Symdy taspa
Oqshaýlaýysh pyshaǵy
Elektrotehnıkalyq shemasy
Qaýipsizdik element
Galvanıkalyq karta
Monter erejesi
«Durys jaýaby»
Elektr shemasy
Tehnologıalyq karta
Jumys ústeli
Symdy buraý
Oqshaýlaýysh taspa
Elektrotehnıkalyq shemasy
Qaýipsizdik erejesi
Galvanıkalyq element
Monter pyshaǵy
Vİ. Baǵalaý
Vİİ. Úıge tapsyrma berý
Túrli elektro shamdarynyń eskızin salyp kelý tapsyrylady.
Qarmaqshy aýdany, A.Janpeıisov atyndaǵy
№ 105 orta mekteptiń tehnologıa pániniń muǵalimi,
Prnazarov Daýırjan Amangalıevıch
Páni: Tehnologıa
Sabaqtyń taqyryby: Elektrotehnıkalyq materıaldarmen jumys jasaý
Synyby: 5
Sabaqtyń maqsaty:
Bilimdilik: Oqýshylardy elektr tizbeginiń negizgi elementterimen tanystyrý. Syzba boıynsha shartty belgilerdi oqı bilýge úıretý.
Tárbıelik: Elektrotehnıkalyq jumystardy oryndaǵanda uqyptylyqqa, jaýapkershilikke tárbıeleý.
Damytýshylyq: Oqýshylardyń boıyna eńbek daǵdysyn qalyptastyrý. Qarapaıym elektr tizbegin jınaı bilýge, turmystyq elektr quraldaryn aqaýlaryn jóndeýge daǵdylandyrý.
Sabaqtyń túri: Dástúrli sabaq.
Sabaqtyń tıpi: Aralas sabaq.
Sabaqtyń ádisi: Túsindirme – praktıkalyq
Sabaqqa qoldanylatyn strategıalyq ádister: Interaktıvti ádister, STO ádisteri
Kórnekiligi: slaıdtar, aǵash, jelim, ara, t.b.
Quraldary: ara, burandaly qysqysh, egeý, súrgi t.b.
Paıdalanǵan ádebıet: Tehnologıa 5 synyp
Sabaqtyń barysy:
I. Uıymdastyrý kezeńi
1. Oqýshylarmen amandasý, túgendeý.
2. Synyp tazalyǵyn tekserý.
3. Oqýshy nazaryn sabaqqa aýdarý.
«Ózindik baǵalaý» ádisi:
Oqýshylar berilgen úı tapsyrmasyna óziniń daıyndyq deńgeıin muǵalim suraǵyna qol kóterý arqyly baıqatady: Kim «beske» daıyn? Kim «tórtke» daıyn? Kim «úshke» daıyn? Kim múlde daıyn emes?
II. Úı tapsyrmasyn tekserý
Tok kózi. Elektr ótkizgishter
III. Úı tapsyrmasyn bekitý
«Kim biledi?» oıyny. Shartty belgiler túrlerin slaıd arqyly suraý (8 shartty belgi) «beske» biletin oqýshy 1 suraqqa jaýap berip, qalǵanyń oqýshylardan «kim biledi?» dep suraıdy.
Elektr shemasy degenimiz?
«Iá, joq» oıyny
Temir toq ótkize me?
Aýa toq ótkize me?
Áınek toq ótkize me?
Plasmassa toq ótkize me?
Mys sym toq ótkize me?
Aǵash toq ótkize me?
Ylǵash aǵash toq ótkize me?
Rezeńke toq ótkize me?
Allúmınıı toq ótkize me?
IV. Jańa sabaqty daıarlaý. Jańa sabaq
Elektrotehnıkalyq materıaldarmen jumys
Elektr aspaptarymen jumys istegende, kóptegen materıaldardy paıdalanasyńdar. Olarmen jumys isteý úshin arnaıy aspaptar qoldanylady.
Elektr materıaldarynyń qataryna elektr symy, tútiksheler, oqshaýlaýysh taspa, baý t.b. jatatyn bolsa, aspaptardyń qataryna tisteýik, monter pyshaǵy, qysqash, jumyr qysqysh, buraýysh t.b. jatady. Elektr symdarynyń ishki qabaty mys pen alúmınıden, syrtqy qabaty toq ótkizbeıtin oqshaýlaýyshtan jasalady.
Elektr baýy ıilgish oqshaýlaýysh ázirlenip, turmystyq elektr jabdyqtary men toq kózin jalǵastyrady. Ol eki nemese kóp toq ótkizgishten turady. Symdardyń bári bir tútiktiń ishinde ornalasady. Oqshaýlaýysh taspalar men tútikter elektr symdarynyń jalǵanǵan jerin oqshaýlap turady.
Symdardy kesý úshin tisteýikti qoldanady. Onyń saby mindetti túrdeoqshaýlaýyshpen qaptalady. Monterdiń pyshaǵy symnan oqshaýlaýyshty alyp tastaý úshin qajet. Pyshaqtyń saby plasmassadan nemese aǵashtan jasalady. Qysqashtar elektr symdaryn maıystyrý nemese buraý úshin qajet. Buraýyshtyń kómegimen elektr jabdyqtaryn qurastyrady. Onyń saby da aǵashtan nemese plasmassadan jasalǵan.
Elektrmen jumys isteý kezindegi qaýipsizdik erejeleri
1. Uqypty, tártipti, óte saq bolyńdar: muǵalimniń aýyzsha jáne jazbasha nusqaýlaryn buljytpaı oryndap otyryńdar.
2. Jumys oryndaryńdy muǵalimniń ruqsatynsyz tastap ketpeńder.
3. Elektr aspaptaryn, materıaldar men jabdyqtardy jumys oryndaryńa muǵalim kórsetken tártippen jaıǵastyryp qoıyńdar.
4. Tapsyrmany oryndaýda qajetsiz zattardy jumys ornynda ustamandar.
5. Tok kózderin muǵalimniń ruqsatynsyz qospandar.
6. elektr tizbekterin qurastyrǵanda, aýystyryp qosý tetigin jalǵastyrǵanda, jóndegende, tok kózi ajyrap turýy kerek.
7. elektr togy kózinde, sondaı-aq elektr qondyrǵysynyń basqa bólikterinde kerneýdiń bar-joǵyn baqylaý úshin arnaıy baqylaý shamyn nemese kerneý kórsetkish aspapty paıdalan.
8. Eger jumysshy elektr jelisine jabysyp qalsa, ony qutqarýy úshin, tipti elektr jelisin shaýyp tastaýǵa da bolatynyn bilgen jón.
9. Rezeńke qolǵap pen rezeńke etik kıý tok soǵýdan saqtaıtynyn esten shyǵarmaǵan jón.
Saramandyq jumys
Jeke
Jumys kıimin kıý: fartýk, jeńqap
Jumysqa qajet materıaldar: qurastyrýǵa qajetti buraýysh t.b. elektr patrondary
Jumystyń maqsaty: Turmysta qoldanylatyn elektr shamy patrony qurylysymen tanysyp, olardy qurastyryp úırený
Patrondar elektr shamdaryn elektr tizbegine qosý úshin qajet. Olardyń tóbege, bekitilgen jáne asyp koıylatyn birneshe túri bar. Patrondardyń korpýsy tok ótkizbeıtin materıaldardan ázirlengen. Onyń ishki bóliginde eki túıispeli buraýyshy bolady, ol metal plasınalarǵa bekitiledi.
Patrondardyń qurylysymen tanysý úshin sýretti paıdalanyp, mynadaı is-amaldardy oryndańdar:
1. Elektr patronynyń korpýsynan qaqpaǵyn ajyratyp alyńdar, onyń farfordan jasalǵan ózegin shyǵaryńdar.
2. Ózektiń qurylysymen tanysyp, onyń túıispelerin, túıispe buraýyshtaryn tabyńdar.
3. Symdardy jalǵaıtyn jerlerdi bilip alyńdar.
4. Ózektiń ornyna qaıta bekitip, qaqpaǵyn jabyńdar.
5. Patron qaqpaǵyn bekitińder.
V. Jańa sabaqty bekitý
«Jubyn tap»
Eki baǵanda turǵan sózderdiń jubyn tabý.
Elektr ústeli
Tehnologıalyq buraý
Jumys materıaldar
Symdy taspa
Oqshaýlaýysh pyshaǵy
Elektrotehnıkalyq shemasy
Qaýipsizdik element
Galvanıkalyq karta
Monter erejesi
«Durys jaýaby»
Elektr shemasy
Tehnologıalyq karta
Jumys ústeli
Symdy buraý
Oqshaýlaýysh taspa
Elektrotehnıkalyq shemasy
Qaýipsizdik erejesi
Galvanıkalyq element
Monter pyshaǵy
Vİ. Baǵalaý
Vİİ. Úıge tapsyrma berý
Túrli elektro shamdarynyń eskızin salyp kelý tapsyrylady.