InfoHub Logo

Astana qalasy,
«NurOrda» qazaq - túrik lıseı kesheni
Psıholog: R. Askarova

Semınar trenıń: 10 - synyp
Taqyryby: Eń mańyzdy tańdaý
Mamandyq tańdaý – mańyzdy másele
Mamandyq tańdaýda J. Aımaýytovtyń jastarǵa aıtqan aqyly: «Mamandyqtyń jamany joq, biraq munyń kez kelgenine ıkemdilik qajet. Bul – jaı kúneltý, tamaq asyraýdyń joly emes, úlken ónerdi, zor sheberlikti qajet etetin nárse. Kimde kim ózine bitken yńǵaıyna qaraı óz jolymen qyzmet etse, óz basyna da, áleýmetke de úlken paıda keltirmek. Óz ornynda istegen adamnyń jumysy da ónimdi, berekeli bolmaq, ár óner, ár qyzmet memleketke, áleýmetke qajet».
Mamandyq tańdaý – óte jaýapty jáne mańyzdy is.
Sabaqtyń maqsaty: oqýshylarǵa mamandyqtar týraly málimet berý jáne ol mamandyqtardyń oqýshylarǵa qoıatyn talaptaryn uǵyndyrý.
Mindeti:
 oqýshylardy tańdaý erkindiginiń durystyǵyna baǵyttaý óz múmkindikterin tolyq ashýǵa jaǵdaı jasaý;
 árbir jeke oqýshynyń psıhologıalyq, tulǵalyq damýynda beıimdilikteri men qabiletterin eskerip daralaý;
 belsendiliktiń barlyq túrin (tanymdyq, áleýmettik, shyǵarmashylyq) jaýapkershilikpen júzege asyrýǵa baǵyttaý;
 oqýshylardyń tulǵalyq jáne kásibı ózin - ózi tabýy barysyn jetildirý;
 oqýshylardy belgili bir mamandyqqa baǵyttaýda qajetti daǵdylardy qalyptastyrý;

Trenıń jospary:
 Qysqasha Baıandama «Mamandyq tańdaý kezinde neni eskerý kerek?»
 Amandasý rásimi
 Jattyǵý Mamandyqtarǵa sholý
 Jattyǵý: «Eń Eń» degen mamandyq
 Proforıentasıalyq jattyǵý «Uıqydaǵy qala»
 Refleksıa
 Tilekter

Trenıń barysy:
Trenıńti belsendetý maqsatynda júrgizýshi oqýshylardy dóńgelek sheńber quryp otyrǵyzyp, tómendegi jattyǵýdy oryndaýdy usynady: ár bir oqýshy ózderiniń esimderin atap óz esiminiń bas áripine keletin mamandyqty aıtady. Sodan soń jalǵastyratyn oqýshy qasyndaǵy oqýshynyń atyn jáne onyń batynyń bas áripine keletin mamandyqty aıtyp, bolǵan soń óziniń atyn aıtady jáne óz atynyń bas áripine keletin mamandyqty aıtady osylaısha jattyǵý sońyna deıin jalǵasady. Mysalǵa: Men Arýjan – arhıtektor, ekinshi adam Arýjan – arhıtektor, Marat - mehanık, Arýjan – arhıtektor, Marat – mehanık, Qaırat - qarjyger t, s

1- jattyǵý: «Eń Eń» degen mamandyq.
Maqsaty: oqýshylardy túrli mamandyqtar álemimen tanystyrý jáne ol mamandyqtarǵa sıpattama berý.
Nusqaý: jattyǵýǵa qatysatyndar sheńberge turady. Júrgizýshi qatysýshylarǵa qandaıda bir mamandyqtyń sıpattamasyn aıtady. Olar sol sıpattamaǵa eń jaqyn keletin mamandyqty aıtady. Eń kóp qarjy ákeletin mamandyq. Qaı mamandyq eń eń tabys kózine jatady.
Oqýshylar jaýaby:
A) ekonomıser
B) qarjygerler
V) depýtattar
G) munaıshylar t. b aıtýy múmkin.
Júrgizýshi birinshi sıpattamany aıtady, al qatysýshylar birden ózderiniń oıyna kelgen mamandyqtardy aıtady. 5 - 7 mamandyqqa deıin qaıtalanady.
a) eń jasyl...................
á) eń qyzyq....................
b) eń talap qoıǵysh........................
v) eń kóp sóıleıtin......................
g) eń ádemi........
d) eń tátti................. t. b

2. Proforıentasıalyq jattyǵý top boıynsha jumys. «Uıqydaǵy qala»
Synypty 5 topqa bólý.
Maqsaty: oqýshylardyń tańdaǵan mamandyqtarynyń ózderine qoıatyn talaptaryn uǵyndyrý jáne árbir mamandyqqa jaýapkershilikpen qaraýǵa úıretý. top boıynsha jumys júrgizý.
Júrgizýshi ózderiniń qalaýy boıynsha topqa bólýge bolady.
Nusqaý: bir qalada ( ár kim óz qalasyn nemesi basqa shettegi naqty bir qalalardy alýǵa bolady) bir belgisiz tylsym kúsh kelip ondaǵy adamdardy álsiretip, jartylaı uıqyǵa salyp ketipti. Olar ózderiniń ne istep, ne qoıǵanyn bilmeı uıyqtap júredi eken. Bizdiń maqsatymyz olardy oıatyp ómirlerin jaqsartyp, olardyń jandaryna úmit otyn jaǵýymyz kerek. Ol úshin sizder basynda bólingen top boıynsha qarapaıym, túsinikti, shynaıy túrde olardy oıata alatyn baǵdarlama qurý kerek.
Osy nusqaýlyq boıynsha ár bir top tómendegi baǵyttar boıynsha baǵdarlama qurastyrý qajet.
1 - top: qaladaǵy qylmystyq is áreketterdi toqtatyp, qalada tynyshtyq tártip ornatý kerek. (zańgerler)
2 - top: qalany basqarý kerek ( ákimder atqarýshy memleket qyzmetkerleri)
3 - top: ekonomıkalyq jaǵdaıyn jandandyrý, jumyssyzdyqty joıý, adamdardyń turmysyn jaqsartý. (ekonomıser)
4 - top: qalada turatyn adamdardyń baqytyn tabýǵa olardyń jan dúnıesindegi problemalardy sheshýge, ómirdiń mánin tabýyna kómektesý (psıhologtar psıhologıalyq qyzmetter)
5 - top: adamdardyń densaýlyǵy aýmaqtaǵy ekologıalyq máseleler (ár túrli ekologıalyq jaǵdaılardan keıingi ınfeksıalardyń taralýy) profılaktıkalyq is sharalar. (dárigerler, medısınalyq qyzmetkerler, ekologtar)

Júrgizýshi: naqty jáne tómendegi jobalardy jasaýdy usynýyna bolady.
• Jappaı adamdardy kompútermen qamtamas etý, programmalardy qurastyrýǵa úıretý.
• Taýar aıyr bastaý nemese saýda joldaryn keńeıtý. naryqqa shyǵý.
• Bilim jáne ǵylym máselelerin kóterý. t. b.
Osy programmalardy jobalardy júzege asyryp kóreıik sol kezde biz qalany oıata alamyz ba kóreıik. Eger qandaıda bir jaǵdaılarmen toptardyń biri jobalaryn júzege asyrmasa onda biz qalany oıatpaq túgil olar bizdi tyńdaǵysy da kelmeı qalý qaýipi bar ekendigin eskerýimiz kerek.
Júrgizýshi taqtaǵa qalany oıatý úshin qarastyrylatyn jobalardyń attaryn jazady.
1. Ekonomıka
2. Densaýlyq
3. Basqarý
4. Adamdardyń baqyty.
5. Tártip

Ár bir top ózderine unaǵanyn tańdap alady. (nemese qaǵazǵa jasyryp, kimge qandaı joba keletinin anyqtaýǵa da bolady)
Bul jobalardy daıyndaýǵa 10 - 15 mınýt ýaqyt beriledi. Ár bir top óz paraqtaryna 5 nemese odanda kóp shynaıy túrdegi máselelerdi sheshetin jobasynyń negizgi baǵytyn anyqtaıtyn tujyrymdamalaryn kórsetedi. Shynaıy jaǵdaılardy eskerý kerek. Kazirgi kezdegi saıası - ekonomıkalyq kóshbasshylar nemese saıasatkerler sıaqty emes óz qalasynda bolyp jatqan naqty máseleler boıynsha jobasyn qurastyrý kerektigin aıtyp ketedi. Ár bir toptan bir baıandaýshy shyǵyp ózderiniń jobalaryn baıandaıdy.
Sońynda taldaý júrgiziledi sonymen qatar ol taldaýlardy vıdeoǵa túsirip ózderiniń baǵdarlamalaryn kórse de bolady.

3. Refleksıa: oıyn barysynda sizderge ne unady? Oıyńyzdan shyqpaǵan áreketter bar ma? Qandaı jaǵdaı áserin tıgizdi? Sheshilmegen máseleler taǵyda qalyp qoıdy ma? Kóńil - kúıińiz qandaı?
Júrgizýshi óz tilegin aıtyp bolashaq mamandyqtardyń aldynda osylaısha sheshiletin úlken máselelerdiń týyndaıtyndyǵyn taǵyda bir ret aıtyp, «alynbaıtyn asý joq» degen qazaqtyń qanatty sózderimen trenıńti aıaqtaýǵa bolady.
Tilekterimiz: tilekterin oqýshylar sharlarǵa jazyp aspanǵa ushyrsa da bolady.