Etistik 1 – 6 jattyǵý
Qyzylorda oblysy, Jalaǵash aýdany,
Temirbek Júrgenov atyndaǵy №123 mektep – lıseıdiń
bastaýysh synyp muǵalimi Dosjanova Gúldári Baqytjanqyzy
Qazaq tili 3 synyp
Sabaqtyń taqyryby: Etistik 1 – 6 jattyǵý
Jalpy maqsaty: Etistik týraly 2 - synypta berilgen bilimdi eske túsirip, ol zattyń ár alýan is - áreketin, qımyl prosesin bildiretin sóz taby ekendigi, oǵan qoıylatyn suraqtar, etistiktiń zat esimmen baılanysy jóninde berilgen túsinikteri keńeıedi.
Kútiletin nátıje: Etistik týraly bilimderi keńeıdi, saýatty jazýǵa daǵdylanady
Negizgi ıdeıalar: Etistikti meńgertý
Tapsyrmalar: Sýret boıynsha sóıleý, «Ún qatpa» oıyny, juptyq jumys, toptyq jumys, «Jalǵasyn tap» oıyny
İ. Uıymdastyrý kezeńi:
Klass oqýshylaryna jaǵymdy ahýal týǵyzý, sabaqqa nazaryn aýdarý.
Qazaq tilin bastaımyz,
Bilimnen biz qashpaımyz.
Oıǵa túıip ár sózin,
Kileń bestik jınaımyz.
Topqa bóliný («Asyq» oıyny arqyly bóliný)
İ top Zat esim
İİ top Syn esim
İİİ top Etistik
İİ Úı tapsyrmasyn tekserý
«Men muny bilemin» ótken sabaqty pysyqtap, jańa sabaqqa daıyndyq jasaý.
«Men seni tańdadym» ádisi arqyly oqýshylardan úı tapsyrmasyn suraý
56 – jattyǵý
Rebýsty durys sheshseń, tómendegi jumbaqtyń jaýabyn tabasyń. Jumbaqtyń sheshýindegi sózdi úsh jaqta, jekeshe, kópshe túrde táýeldep jazyp, shaǵala taqyrybyna mátin jazyp kelý
Oıyn. «Úsh qapta»
Ár topta bir - bir oqýshy shyǵyp, qımyldy kórsetedi, al bir oqýshy sol qımyldy sózben taqtaǵa jazady. (Bıledi, júgirdi, otyrdy, sekirdi, jazdy, oqydy, turdy)
Erejeni eske túsirip, aıtý.
İİİ. Maǵynany taný.
- Balalar búgin biz jumys paraǵymen jumys jasaıtyn bolamyz. (jumys paraǵyn taratyp berý)
Oqýlyq materıaldarymen jumys.
1 - jattyǵýdaǵy sýretpen jumys jasalady. Oqýshylar oryndaıtyn tapsyrmalary:
Sýretterdiń mazmuny boıynsha qandaı taqyrypqa áńgime quraýǵa bolady?
Áńgimege at qoı
• áńgimeden etistikterdi taýyp, astyn syzý;
• etistikterge suraq qoıý;
Ánýar balyqtarǵa jem shashty.
Qaı sóz ne istedi? suraǵyna jaýap berip, etistik bolyp tur?
• Elektrondy oqýlyqtan etistiktiń erejesin tyńdap, qaıtalaý.
“İzden, oılan, tap”
2 – jattyǵýda jumbaqty oqyp, sheshýin tabý. İshinen etistikterdi terip jazyp, suraq qoıý. Sóılemdi etistiksiz aıtyp kór. Etistik ne úshin kerek eken?
Qalqıdy, úıilgen, ıilgen, taraıdy, qaraıdy.
Jumbaqtyń sheshý: aqqý. Aqqý týraly oqýshylardan biletinderin suraý.
Mysaly: Aqqýdy qazaq halqy ejelden qasterlep, baqyttyń bastamasy, jaqsylyqtyń jarshysy, páktiktiń, sulýlyqtyń belgisi dep esepteıdi ári kıeli qus tóresi sanap, oǵan eshýaqytta oq atpaıdy. Aqqýdyń atalyǵyn «sapar», balapanyn «kógildir», moınyn «suńǵaq» dep dáripteıdi.
Juptyq jumys:
Sózderdi oqyp, sıpatyna qaraı eki baǵanǵa bólip jaz
Ata, oınady, ini, balyq, jınady, qýdy, túıe, jarysty, shortan, aıtty, tereze, keldi, oınady, ushaq
● Zat esim
Ata
İni
Balyq
Túıe
Shortan
Tereze
Ushaq
● Etistik
Oınady
Jınady
Qýdy
Jarysty
Aıtty
Keldi
Oınady
Sergitý kezeńi. «Jalǵasyn tap» oıyny
Ár top óz attaryna baılanysty sóz aıtyp, sóılemder quraıdy.
İ top Zat esim - mysyq
İİ top Syn esim - úlken
İİİ top Etistik - bolady t. b
5 - jattyǵý boıynsha berilgen maldardyń qaısysy qalaı tóldeıtinin jazyńdar. (Oqýshylar taqtaǵa shyǵyp oryndaıdy.)
Bıe qulyndaıdy.
Qoı qozdaıdy.
Túıe botalaıdy.
Sıyr buzaýlaıdy.
Eshki laqtaıdy.
• Etistikterdiń astyn syz. Olardyń qaı sózben baılanysyp turǵanyn aıt
Toptyq jumys
İ top Túıe
İİ top Jylqy
İİİ top Sıyr
Ár top oqýshylary osy iri qara mal týraly biletinderin jazady jáne qorǵaıdy.
Sender ony oryndaı alatyndaryńa men senimdimin
6 – jattyǵý Durysy qaısy, burysy qaısy?
Bıe móńireıdi.
Bıe kisineıdi.
Túıe mıaýlaıdy.
Túıe bozdaıdy.
Qoı úredi.
Qoı mańyraıdy.
Sıyr qyt – qyttaıdy.
Sıyr móńireıdi.
Eshki kisineıdi.
Eshki baqyrady.
It baqyrady.
It úredi.
Taýyq mańyraıdy.
Taýyq qyt-qyttaıdy.
Mysyq bozdaıdy.
Mysyq mıaýlaıdy.
Sabaqty qorytyndylaý:
Jeke jumys
“Bul málimet shyndyq pa, jalǵan ba?”
---Suraq ---------------------------------------------------------------------------------- Shyndyq -------- Jalǵan
1. Zat esimniń suraqtary: Ne istedi? Neǵyldy? Qaıtty?
2. Kóptik jalǵaýlary: - lar,- ler,- dar,- der,- tar,- ter
3. Týyndy zat esim túbirge jalǵaý jalǵaný arqyly jasalady.
4. Táýeldik jalǵaýlary tórt jaqta, negizgi jáne kópshe túrde aıtylady.
5. Ánshi, bıshi, sýretshi - jalpy esim
6. Etistiktiń suraqtary: Ne istedi? Neǵyldy? Qaıtty?
7. Zattyń qımylyn, is – áreketin bildiretin sózderdi etistik dep ataımyz.
8. Almaty, Jansulý, Syrdarıa, Parıj – jalqy esim
9. Etistik dara jáne kúrdeli bolyp ekige bólinedi.
10. Etistik sóılem múshesinde bastaýysh qyzmetin atqarady.
Suraqtar:
1. Qandaı sózder etistikke jatady?
2. Etistikke qandaı suraqtar qoıylady?
3. Etistiktiń qandaı túrlerin bilesińder?
Vİİ. Refleksıa. Keri baılanys
Madaqtaý. Baǵdarsham arqyly, juldyzshalar arqyly, jetondar taratý arqyly.
Keıingi tapsyrmalar 4 - jattyǵý
Berilgen etistikterdi qatystyryp sóılem quraý, ereje jattaý.
Tolyq nusqasyn júkteý
Temirbek Júrgenov atyndaǵy №123 mektep – lıseıdiń
bastaýysh synyp muǵalimi Dosjanova Gúldári Baqytjanqyzy
Qazaq tili 3 synyp
Sabaqtyń taqyryby: Etistik 1 – 6 jattyǵý
Jalpy maqsaty: Etistik týraly 2 - synypta berilgen bilimdi eske túsirip, ol zattyń ár alýan is - áreketin, qımyl prosesin bildiretin sóz taby ekendigi, oǵan qoıylatyn suraqtar, etistiktiń zat esimmen baılanysy jóninde berilgen túsinikteri keńeıedi.
Kútiletin nátıje: Etistik týraly bilimderi keńeıdi, saýatty jazýǵa daǵdylanady
Negizgi ıdeıalar: Etistikti meńgertý
Tapsyrmalar: Sýret boıynsha sóıleý, «Ún qatpa» oıyny, juptyq jumys, toptyq jumys, «Jalǵasyn tap» oıyny
İ. Uıymdastyrý kezeńi:
Klass oqýshylaryna jaǵymdy ahýal týǵyzý, sabaqqa nazaryn aýdarý.
Qazaq tilin bastaımyz,
Bilimnen biz qashpaımyz.
Oıǵa túıip ár sózin,
Kileń bestik jınaımyz.
Topqa bóliný («Asyq» oıyny arqyly bóliný)
İ top Zat esim
İİ top Syn esim
İİİ top Etistik
İİ Úı tapsyrmasyn tekserý
«Men muny bilemin» ótken sabaqty pysyqtap, jańa sabaqqa daıyndyq jasaý.
«Men seni tańdadym» ádisi arqyly oqýshylardan úı tapsyrmasyn suraý
56 – jattyǵý
Rebýsty durys sheshseń, tómendegi jumbaqtyń jaýabyn tabasyń. Jumbaqtyń sheshýindegi sózdi úsh jaqta, jekeshe, kópshe túrde táýeldep jazyp, shaǵala taqyrybyna mátin jazyp kelý
Oıyn. «Úsh qapta»
Ár topta bir - bir oqýshy shyǵyp, qımyldy kórsetedi, al bir oqýshy sol qımyldy sózben taqtaǵa jazady. (Bıledi, júgirdi, otyrdy, sekirdi, jazdy, oqydy, turdy)
Erejeni eske túsirip, aıtý.
İİİ. Maǵynany taný.
- Balalar búgin biz jumys paraǵymen jumys jasaıtyn bolamyz. (jumys paraǵyn taratyp berý)
Oqýlyq materıaldarymen jumys.
1 - jattyǵýdaǵy sýretpen jumys jasalady. Oqýshylar oryndaıtyn tapsyrmalary:
Sýretterdiń mazmuny boıynsha qandaı taqyrypqa áńgime quraýǵa bolady?
Áńgimege at qoı
• áńgimeden etistikterdi taýyp, astyn syzý;
• etistikterge suraq qoıý;
Ánýar balyqtarǵa jem shashty.
Qaı sóz ne istedi? suraǵyna jaýap berip, etistik bolyp tur?
• Elektrondy oqýlyqtan etistiktiń erejesin tyńdap, qaıtalaý.
“İzden, oılan, tap”
2 – jattyǵýda jumbaqty oqyp, sheshýin tabý. İshinen etistikterdi terip jazyp, suraq qoıý. Sóılemdi etistiksiz aıtyp kór. Etistik ne úshin kerek eken?
Qalqıdy, úıilgen, ıilgen, taraıdy, qaraıdy.
Jumbaqtyń sheshý: aqqý. Aqqý týraly oqýshylardan biletinderin suraý.
Mysaly: Aqqýdy qazaq halqy ejelden qasterlep, baqyttyń bastamasy, jaqsylyqtyń jarshysy, páktiktiń, sulýlyqtyń belgisi dep esepteıdi ári kıeli qus tóresi sanap, oǵan eshýaqytta oq atpaıdy. Aqqýdyń atalyǵyn «sapar», balapanyn «kógildir», moınyn «suńǵaq» dep dáripteıdi.
Juptyq jumys:
Sózderdi oqyp, sıpatyna qaraı eki baǵanǵa bólip jaz
Ata, oınady, ini, balyq, jınady, qýdy, túıe, jarysty, shortan, aıtty, tereze, keldi, oınady, ushaq
● Zat esim
Ata
İni
Balyq
Túıe
Shortan
Tereze
Ushaq
● Etistik
Oınady
Jınady
Qýdy
Jarysty
Aıtty
Keldi
Oınady
Sergitý kezeńi. «Jalǵasyn tap» oıyny
Ár top óz attaryna baılanysty sóz aıtyp, sóılemder quraıdy.
İ top Zat esim - mysyq
İİ top Syn esim - úlken
İİİ top Etistik - bolady t. b
5 - jattyǵý boıynsha berilgen maldardyń qaısysy qalaı tóldeıtinin jazyńdar. (Oqýshylar taqtaǵa shyǵyp oryndaıdy.)
Bıe qulyndaıdy.
Qoı qozdaıdy.
Túıe botalaıdy.
Sıyr buzaýlaıdy.
Eshki laqtaıdy.
• Etistikterdiń astyn syz. Olardyń qaı sózben baılanysyp turǵanyn aıt
Toptyq jumys
İ top Túıe
İİ top Jylqy
İİİ top Sıyr
Ár top oqýshylary osy iri qara mal týraly biletinderin jazady jáne qorǵaıdy.
Sender ony oryndaı alatyndaryńa men senimdimin
6 – jattyǵý Durysy qaısy, burysy qaısy?
Bıe móńireıdi.
Bıe kisineıdi.
Túıe mıaýlaıdy.
Túıe bozdaıdy.
Qoı úredi.
Qoı mańyraıdy.
Sıyr qyt – qyttaıdy.
Sıyr móńireıdi.
Eshki kisineıdi.
Eshki baqyrady.
It baqyrady.
It úredi.
Taýyq mańyraıdy.
Taýyq qyt-qyttaıdy.
Mysyq bozdaıdy.
Mysyq mıaýlaıdy.
Sabaqty qorytyndylaý:
Jeke jumys
“Bul málimet shyndyq pa, jalǵan ba?”
---Suraq ---------------------------------------------------------------------------------- Shyndyq -------- Jalǵan
1. Zat esimniń suraqtary: Ne istedi? Neǵyldy? Qaıtty?
2. Kóptik jalǵaýlary: - lar,- ler,- dar,- der,- tar,- ter
3. Týyndy zat esim túbirge jalǵaý jalǵaný arqyly jasalady.
4. Táýeldik jalǵaýlary tórt jaqta, negizgi jáne kópshe túrde aıtylady.
5. Ánshi, bıshi, sýretshi - jalpy esim
6. Etistiktiń suraqtary: Ne istedi? Neǵyldy? Qaıtty?
7. Zattyń qımylyn, is – áreketin bildiretin sózderdi etistik dep ataımyz.
8. Almaty, Jansulý, Syrdarıa, Parıj – jalqy esim
9. Etistik dara jáne kúrdeli bolyp ekige bólinedi.
10. Etistik sóılem múshesinde bastaýysh qyzmetin atqarady.
Suraqtar:
1. Qandaı sózder etistikke jatady?
2. Etistikke qandaı suraqtar qoıylady?
3. Etistiktiń qandaı túrlerin bilesińder?
Vİİ. Refleksıa. Keri baılanys
Madaqtaý. Baǵdarsham arqyly, juldyzshalar arqyly, jetondar taratý arqyly.
Keıingi tapsyrmalar 4 - jattyǵý
Berilgen etistikterdi qatystyryp sóılem quraý, ereje jattaý.
Tolyq nusqasyn júkteý