InfoHub Logo

Márken Ahmetbekov atyndaǵy orta mektebiniń
mýzyka páni muǵalimi Shotkına A.A.

Grýzın halyq bıi «Lezgınka" (ashyq sabaq)
Sabaqtyń taqyryby: Grýzın halqynyń mýzykasy.
Sabaqtyń maqsaty:
1) Bilimdiligi: Grýzın halqynyń mýzykasy týraly túsinik berý, jáne halyq aspaptarymen, bıimen tanystyrý.
2) Damytýshylyq: Qazaq halqynyń mýzykasymen salystyrý oqýshylardyń oılaý, tyńdaýshylyq, oryndaýshylyq qabiletin damytý.
3) Tárbıelik: Grýzın halqynyń mýzykasyna qurmetpen qaraýǵa jáne dostyqqa tárbıeleý.
Sabaqtyń tıpi: Jańa bilimdi meńgertý.
Sabaqtyń túri: Dástúrli.
Sabaqtyń kórnekiligi: Interaktıvti taqta, daıyndalǵan slaıdtar, magnıtofon, nota taqtasy, Grýzın mýzykalyq aspaptary.

Sabaqtyń barysy:
1. Uıymdastyrý bólimi:
Muǵalim: Balalar, myna taqtadaǵy kórsetilgen qandaı belgiler?(oqýshylar jaýabyn beredi).
Muǵalim: Durys aıtasyńdar, bul nota arqaýy, kórip turǵandaı bes syzyǵy bolady jáne skrıpka kilti nemese sol kilti deımiz.
Endeshe balalar búgingi taqtadaǵy kórsetilgen nota boıynsha jumys isteımiz, munda árbir notada tapsyrma berilgen sol boıynsha biz tapsyrmalardy oryndaımyz.
Kelistik pe balalar?
1 - notany ashaıyq, qandaı nota?
«Do» notasy

İİ. Úı tapsyrmasy: Ózbektiń ánderi men bıleri týraly túsinik aıtý.
Muǵalim:
- Balalar ótken sabaqta qandaı ulttyń ónerimen tanystyq?
- (____________________________________________________________)

1. Qazaqstannyń kórshiles qandaı memleketter bar? (Reseı, Ózbek, Qyrǵyz t. b)
2. Bizdiń elimizde qansha ult - ókilderi turady? (130 dan asa)
3. Ózbek halqynyń negizgi mýzyka aspaby? (Doıra)
4. Ózbek án aıtýmen qatar bılegendi jaqsy kóredi. Án, bılerin Ózbek halqy qandaı aspaptarymen súıemeldeıdi? (Gıdjan, dýtar, chang, rýbab, doıra, sýrnaı)
5. Sýretterge qarap, bizdiń halyq aspaptarymyzben salystyr:
Muǵalim: Kelesi qandaı nota?
«Re» notasy
Muǵalim: Balalar «Re» notasynda Ózbek áni «Barıgál» ánin qaıtalaý.
Balalar bul ándi qandaı ekpinde aıtamyz? (Oqýshylar jaýap beredi)

Muǵalim: Al balalar endi kelesi úshinshi notamyz qalaı atalady?
(Oqýshylardyń jaýaby)
Muǵalim: Durys aıtasyńdar bul árıne:
«Mı» notasy

Jańa saba
Muǵalim: Qazaqstan jerinde ár túrli ulttardyń ókilderi turady. Qazaqtar qaı halyqty bolsyn jatyrqamaıtyn, kimmen bolsa da, dostyq pen syılastyqta ómir súrgen halyq.
Bizdiń jerimizde qandaı ulttar turady(oqýshylar jaýab beredi)
Balalar men qazir senderge án jumbaq jasyram sender qaı halyqtyń bıi ekeniń taýyp kórińder. Kelistik pe?
1. Án jumbaq jasyrý
(Oqýshylar jaýap beredi)

Muǵalim: Sonymen balalar búgingi ótetin sabaǵymyz Grýzın halyq bıi «Lezgınka».
Ejelden beri grýzın mýzykasy kóp daýysty bolyp qalyptasqan. Hor mýzykasy tek biryńǵaı erlerdiń nemese biryńǵaı áıelderdiń oryndaýyndaǵy aıtylady. Aralas hor bolmaǵan. Ádette grýzın áni úsh daýysqa bólinip aıtylady. Negizgi áýendi ortańǵy daýys, keıde joǵarǵy túsip jatady. Grýzın halyq mýzykasynyń taǵy bir ereksheligi: grýzın ánderi únemi súıemeldeýmen aıtylady. Senderge tanys zýrnaǵa qosa, úsh ishekti pandýrı jáne tórt ishekti chongýrı dep atalatyn halyq aspaptary bar.
Grýzın halqynyń «Lezgınka» bıi kópshilikke jaqsy tanys. Onyń bıleýshilerdi qyzdyra oınalatyn yrǵaǵy tyńdaýshylardy beıjaı qaldyrmaıdy.
El aralap júretin ánshi – jyraýlar - Mestvıreler qazaqtyń sal - serileri tárizdi ári aqyn, ári ánshi, ári kompozıtor, ári aspapta oryndaýshy rólderin qatar atqarǵan.

«Fa» notasy
2. Grýzın halqynyń bıi «Lezgınka» vıdıo - rolık

«Sol» notasy
Sabaqtyń bekitý:
1. Balalar búgingi sabaqta ne óttik, qaı halyqtyń mýzykasymen tanystyńdar?
2. Búgin qandaı bımen tanystyq?
3. «Lezgınka» bıi unady ma?
4. Qandaı aspaptary bar?
5. Grýzın áni neshe daýysqa bólinip aıtylady?
6. Grýzın men Qazaq eliniń uqsastyqtary bar ma?
Muǵalim: Mýzykada shekara joq, kezdesetin kedergiler de bolmaıdy. Ol qaıda bolsaq ta, bizdiń jutatyn aýamyz, ishetin sýymyz sekildi ortaq, paıdalanýǵa jaraıtyn óner.

Úıge tapsyrma:
Yspaly shertpeli, kóp ishekti aspaptar týraly oqyp kelý.
«Lá» notasy
Baǵalaý
«Sı» notasy
Kóńil qoıyp tyńdaǵandaryńyzǵa rahmet!!»