Jaǵymdy mektep mádenıetin qalyptastyrý úshin biz ne isteı alamyz?
Jaǵymdy mektep mádenıetin qalyptastyrý úshin biz ne isteı alamyz?
Barlyq adamǵa tán jalpy sıpattar, ár adamnyń ózindik aıyrmashylyqtary. Jalpy mádenıet mánmátinin jańǵyrtý jáne ony mektep synyby jaǵdaıynda mańyzdy etý. Mádenıet – adam jasaǵan «ekinshi tabıǵat». Mádenıet – jeke adamnyń ómir súrý maqsaty men qundylyq júıesi, adamnyń ómir súrgen ortamen qarym - qatynasy. Ol - ózara qarym - qatynas nátıjesinde qalyptasatyn erekshe qubylys. Adam óziniń damýy barysynda qoǵamdyq mańyzdy qundylyqtardy, áleýmettik normalar men baǵdarlardy meńgeretini belgili. Sol álemge engen árbir adam birden sol qoǵamnyń mádenıetimen ushtasady. Jaǵymdy psıhologıalyq jaǵdaıdy týǵyzý, ol eń aldymen ónimdi qarym - qatynas bala men muǵalim, bala men qurdastarynyń ózara árekettesýimen belgilenedi. Jaǵymdy qatynas, muǵalimge senimdilik bildirý, oqý is – áreketine degen qushtarlyqty týǵyzady, oqýdyń tanymdyq yntasyn qalyptastyrady. Mádenıetke biz «toleranttylyqty» da jatqyza alamyz, bul - jeke tulǵanyń ishki rýhanı kúıi men qoǵamnyń adamgershilik normalary. Osydan kele biz mektep qabyrǵasynda jumys jasaıtyn ár adamnyń mádenıeti - mektep mádenıetine áser etetin birden - bir faktor bolyp tabylatynyna kóz jetkize alamyz.
«Mektep mádenıeti» túsinigi pedagogıkalyq menedjmentte mektep ujymyndaǵy ádet - ǵuryp, salt - dástúr, ustanym, adam boıyndaǵy qundylyqtarynyń jıyntyǵy jáne bilim berý mekemesindegi ózara qarym – qatynas, ádep normalaryn anyqtaıtyn birden - bir qural. Mektep mádenıeti - bul ujym músheleriniń qabyldaǵan rýhanı, mádenı qundylyqtardyń júıesi. Bul óz retinde ujym músheleriniń oılaýyndaǵy, sezimderindegi, is – áreketterindegi negizgi ustanym, baǵdar berýshi jáne jol silteýshi, nátıjesinde mektep ujymynda qalyptasqan yntymaqtastyq orta jáne jaǵymdy psıhologıalyq ahýal. Al, qalyptasyp qalǵan mádenıetti ózgertý jáne ony basqarý – óte mańyzdy is bolyp tabylady. Ár mekteptiń óz máselesi bar, sol sebepti mádenıeti de ár túrli bolady.
Mektep mádenıeti basshylar úshin negizgi maǵynaǵa ıe, ásirese damýdyń kóptegen jańa baǵyttary týyndap, strategıalyq josparlaý mindetti ári qajetti iske aınalǵanda.
Qazirgi kezde mekteptiń ujymdyq mádenıetin zertteý, bilim berý uıymynyń mádenıetin qalyptastyrý máselesin zerdeleý, onyń áleýetin qoldaný máselesiniń ózektiligi artýda. Sol sebepti mektep mádenıetin qalyptastyrýda tek mektep basshylyǵy emes, «ustaz - oqýshy - ata - ana» qaǵıdasymen jumyla jumys jasalsa ǵana mektep mádenıeti sol ortada jaǵymdy bolmaq degen oıdamyn.
Barlyq adamǵa tán jalpy sıpattar, ár adamnyń ózindik aıyrmashylyqtary. Jalpy mádenıet mánmátinin jańǵyrtý jáne ony mektep synyby jaǵdaıynda mańyzdy etý. Mádenıet – adam jasaǵan «ekinshi tabıǵat». Mádenıet – jeke adamnyń ómir súrý maqsaty men qundylyq júıesi, adamnyń ómir súrgen ortamen qarym - qatynasy. Ol - ózara qarym - qatynas nátıjesinde qalyptasatyn erekshe qubylys. Adam óziniń damýy barysynda qoǵamdyq mańyzdy qundylyqtardy, áleýmettik normalar men baǵdarlardy meńgeretini belgili. Sol álemge engen árbir adam birden sol qoǵamnyń mádenıetimen ushtasady. Jaǵymdy psıhologıalyq jaǵdaıdy týǵyzý, ol eń aldymen ónimdi qarym - qatynas bala men muǵalim, bala men qurdastarynyń ózara árekettesýimen belgilenedi. Jaǵymdy qatynas, muǵalimge senimdilik bildirý, oqý is – áreketine degen qushtarlyqty týǵyzady, oqýdyń tanymdyq yntasyn qalyptastyrady. Mádenıetke biz «toleranttylyqty» da jatqyza alamyz, bul - jeke tulǵanyń ishki rýhanı kúıi men qoǵamnyń adamgershilik normalary. Osydan kele biz mektep qabyrǵasynda jumys jasaıtyn ár adamnyń mádenıeti - mektep mádenıetine áser etetin birden - bir faktor bolyp tabylatynyna kóz jetkize alamyz.
«Mektep mádenıeti» túsinigi pedagogıkalyq menedjmentte mektep ujymyndaǵy ádet - ǵuryp, salt - dástúr, ustanym, adam boıyndaǵy qundylyqtarynyń jıyntyǵy jáne bilim berý mekemesindegi ózara qarym – qatynas, ádep normalaryn anyqtaıtyn birden - bir qural. Mektep mádenıeti - bul ujym músheleriniń qabyldaǵan rýhanı, mádenı qundylyqtardyń júıesi. Bul óz retinde ujym músheleriniń oılaýyndaǵy, sezimderindegi, is – áreketterindegi negizgi ustanym, baǵdar berýshi jáne jol silteýshi, nátıjesinde mektep ujymynda qalyptasqan yntymaqtastyq orta jáne jaǵymdy psıhologıalyq ahýal. Al, qalyptasyp qalǵan mádenıetti ózgertý jáne ony basqarý – óte mańyzdy is bolyp tabylady. Ár mekteptiń óz máselesi bar, sol sebepti mádenıeti de ár túrli bolady.
Mektep mádenıeti basshylar úshin negizgi maǵynaǵa ıe, ásirese damýdyń kóptegen jańa baǵyttary týyndap, strategıalyq josparlaý mindetti ári qajetti iske aınalǵanda.
Qazirgi kezde mekteptiń ujymdyq mádenıetin zertteý, bilim berý uıymynyń mádenıetin qalyptastyrý máselesin zerdeleý, onyń áleýetin qoldaný máselesiniń ózektiligi artýda. Sol sebepti mektep mádenıetin qalyptastyrýda tek mektep basshylyǵy emes, «ustaz - oqýshy - ata - ana» qaǵıdasymen jumyla jumys jasalsa ǵana mektep mádenıeti sol ortada jaǵymdy bolmaq degen oıdamyn.
You Might Also Like
