Jalań jáne jaıylma sóılem
Oral qalasy,
№19 orta jalpy bilim beretin mektebiniń
bastaýysh synyp muǵalimi Gýlbar Kýspanova
Sabaqtyń taqyryby: Jalań jáne jaıylma sóılem
Sabaqtyń maqsaty:
1. Bilimdilik: Jalań jáne jaıylma sóılem týraly bilimderin keńeıtý.
Saýatty, kórkem jazý daǵdylaryn qalyptastyrý.
2. Damytýshylyq: Tanymdyq, shyǵarmashylyq tapsyrmalar arqyly oqýshylardyń oılaý qabiletin damytyp, tilin ushtaý.
3. Tárbıelik: Shapshańdyqqa jáne ýaqytty únemdi paıdalanýǵa tárbıeleý.
Sabaqtyń túri: qaıtalaý sabaǵy
Oqytý ádisi: sózdik, kórneki, taldaý, salystyrý, ajyratý, jınaqtaý, óz betinshe jumys, jazba jumysy, izdenis ádisi, oıyn.
Kórnekilik: tirek – syzba, slaıd, kartochka
Pánaralyq baılanys: dúnıetaný
Sabaqtyń barysy
İ. Psıhologıalyq daıyndyq: Slaıdta Y. Altynsarınniń portreti shyǵady.
― Balalar, bul kim? Ol týraly ne bilemiz? Qandaı óleńin bilesińder? ― dep hormen aıtý.
Kel, balalar, oqylyq!
Oqyǵandy kóńilge
Yqylaspen toqylyq.
Oqysańyz balalar,
Shamnan shyraq jaǵylar
Tilegenin aldynan
İzdemeı – aq tabylar! - demekshi, búgingi sabaqta oqyp bilgenderińdi kóńilderińe yqylaspen toqýlaryńa tilektespin! Búgingi sabaǵymyzǵa aǵaı, apaılarymyz kelip otyr, bilimderińdi kórgeli otyr. Sáttilik tileımin!
― Endeshe, sabaǵymyzdy bastamas buryn ótken sabaqtan alǵan bilimimizdi eske túsire keteıik. Ol úshin myna monıtorda kórsetilgen test tapsyrmany oryndaý kerek.
Oqýshylar test – tapsyrmany jazbasha oryndaıdy kórshileri tekseredi.
1. Kim? ne? kimder? neler? Kimi? nesi? suraqtaryna jaýap beretin sóılemniń negizgi múshesi:
A ) baıandaýysh
Á) bastaýysh
B) turlaýsyz múshe
2. Bastaýyshtyń isin qımylyn bildiretin sózderdi...... deıdi.
A) baıandaýysh
Á) turlaýly múshe
B) turlaýsyz múshe
3. Myna sóılemniń turlaýly múshelerin tap:
Búgin qar qalyń jaýdy.
A) búgin, jaýdy
Á) qar, jaýdy
B) qalyń, jaýdy
4. Myna sóılemniń turlaýsyz múshelerin tap:
Balalar ádemi aqqala jasady.
A) ádemi aqqala
Á) balalar
B) jasady
5. Tek turlaýly múshelerden ǵana quralǵan sóılem qalaı atalady?
A) jaıylma
Á) jalań, jaıylma
B) jalań
İİİ. Negizgi bólim.
1. Endeshe, balalar, búgingi sabaqta bilimderimizdiń artyp, sóz baılyǵymyzdyń molaıǵanyn kórsetý úshin «Bilim eline saıahat» jasaımyz. Saıahat kezinde birneshe qaqpalardan ótemiz., biraq ár qaqpanyń óz tapsyrmasy bar. Sol tapsyrmalardy oryndaý arqyly qaqpalardy ashyp, kelesi qaqpalarǵa baramyz. Saıahat kezinde senderdiń tolyq jaýap berýleriń jáne kórkem jazýlaryń talap etiledi. Saıahatqa shyqpas buryn dápterimizdi ashyp, búgingi kúndi jazamyz.
Kórkem jazý..................................
2) Sabaqtyń taqyryby men maqsatymen tanystyrý.
- Balalar, aldymen sóılem týraly biletinderińdi eske túsireıik. Sóılemniń negizgi belgilerin ataıyqshy.
A) sózder maǵynalyq baılanysta bolady.
Á) aıaqtalǵan oıdy bildiredi.
B) birinshi sózi bas áripten bastap jazylady.
V) sońyna (.), (!),(?) qoıylady.
― Óte jaqsy!
1. «Bilgirler» qaqpasy (jabyq qaqpanyń sýreti)
1 - jattyǵý.
Tómendegi sózderdi qatystyryp, eki sózden, sonnan soń úsh, tórt, bes sózden turatyn birneshe sóılem qurastyryp jaz: Tań atty. Appaq qar jaýdy. Aýada ulpa qar qalqıdy. Olar kún sáýlesinen jylt - jylt etedi.
Qurastyrǵan mátinińdi oqy. Oǵan taqyryp qoı. Úshinshi sóılemdi sóılem múshelerine talda. Sóılem músheleriniń baılanysyn syzba arqyly kórset.
(Ashyq qaqpanyń sýreti shyǵady)
2. «Oıshyldar» qaqpasy. (jabyq qaqpanyń sýreti)
2 - jattyǵý. Mátindi túsinip oqy. Alǵashqy úsh sóılemdi jalań sóılemderge aınaldyryp jaz. Bastaýyshy men baıandaýyshtyń astyn syz.
Óziń taǵy qandaı salt - dástúrlerdi bilesiń?
(Ashyq qaqpanyń sýreti shyǵady)
3. «Tapqyrlar» qaqpasy. (jabýly qaqpanyń sýreti)
Kórý dıktantyn jaz. (Ashyq qaqpanyń sýreti) Úsh qaqpadan ótkennen keıin qalanyń sýreti shyǵady jáne «Alaqaı, alaqaı bilim eline jettik. Qandaı tamasha!» - degen balanyń qýanyshty daýysy estiledi. Balalar biz osylaı bilim eline de jettik. Endi bilim elinde sandyqta bizge syılyq bar deıdi. Sol sandyqty ashý úshin bizge taǵy tapsyrmalar berilgen eken.
4. Sergitý sáti.
İV. Sandyqtyń tapsyrmalary:
1. Sýretpen jumys. İİİ qatarǵa úsh sýret beriledi. Osy sýretke qarap sóılem quraıdy. Eń birinshi jalań sóılem quraımyz. Ony jaıylma sóılemge aınaldyramyz.
2. Berilgen jalań sóılemdi syzba boıynsha tolyqtyryp jaz. Turlaýsyz múshelerge suraq qoı.
Asan keldi.
3. Shyǵarmashylyq jumys.
- Qazir balalar, «Qys kelbeti» taqyrybyna shaǵyn shyǵarma jazamyz.
Ú. Qorytyndylaý. Rahmet balalar. Biz sandyqty ashtyq. Sabaǵymyzdy qorytyndylaý úshin suraqtarǵa jaýap beremiz.
Úİ. Úıge tapsyrma: 5 - jattyǵý
Úİİ. Oqýshylardy baǵalaý
№19 orta jalpy bilim beretin mektebiniń
bastaýysh synyp muǵalimi Gýlbar Kýspanova
Sabaqtyń taqyryby: Jalań jáne jaıylma sóılem
Sabaqtyń maqsaty:
1. Bilimdilik: Jalań jáne jaıylma sóılem týraly bilimderin keńeıtý.
Saýatty, kórkem jazý daǵdylaryn qalyptastyrý.
2. Damytýshylyq: Tanymdyq, shyǵarmashylyq tapsyrmalar arqyly oqýshylardyń oılaý qabiletin damytyp, tilin ushtaý.
3. Tárbıelik: Shapshańdyqqa jáne ýaqytty únemdi paıdalanýǵa tárbıeleý.
Sabaqtyń túri: qaıtalaý sabaǵy
Oqytý ádisi: sózdik, kórneki, taldaý, salystyrý, ajyratý, jınaqtaý, óz betinshe jumys, jazba jumysy, izdenis ádisi, oıyn.
Kórnekilik: tirek – syzba, slaıd, kartochka
Pánaralyq baılanys: dúnıetaný
Sabaqtyń barysy
İ. Psıhologıalyq daıyndyq: Slaıdta Y. Altynsarınniń portreti shyǵady.
― Balalar, bul kim? Ol týraly ne bilemiz? Qandaı óleńin bilesińder? ― dep hormen aıtý.
Kel, balalar, oqylyq!
Oqyǵandy kóńilge
Yqylaspen toqylyq.
Oqysańyz balalar,
Shamnan shyraq jaǵylar
Tilegenin aldynan
İzdemeı – aq tabylar! - demekshi, búgingi sabaqta oqyp bilgenderińdi kóńilderińe yqylaspen toqýlaryńa tilektespin! Búgingi sabaǵymyzǵa aǵaı, apaılarymyz kelip otyr, bilimderińdi kórgeli otyr. Sáttilik tileımin!
― Endeshe, sabaǵymyzdy bastamas buryn ótken sabaqtan alǵan bilimimizdi eske túsire keteıik. Ol úshin myna monıtorda kórsetilgen test tapsyrmany oryndaý kerek.
Oqýshylar test – tapsyrmany jazbasha oryndaıdy kórshileri tekseredi.
1. Kim? ne? kimder? neler? Kimi? nesi? suraqtaryna jaýap beretin sóılemniń negizgi múshesi:
A ) baıandaýysh
Á) bastaýysh
B) turlaýsyz múshe
2. Bastaýyshtyń isin qımylyn bildiretin sózderdi...... deıdi.
A) baıandaýysh
Á) turlaýly múshe
B) turlaýsyz múshe
3. Myna sóılemniń turlaýly múshelerin tap:
Búgin qar qalyń jaýdy.
A) búgin, jaýdy
Á) qar, jaýdy
B) qalyń, jaýdy
4. Myna sóılemniń turlaýsyz múshelerin tap:
Balalar ádemi aqqala jasady.
A) ádemi aqqala
Á) balalar
B) jasady
5. Tek turlaýly múshelerden ǵana quralǵan sóılem qalaı atalady?
A) jaıylma
Á) jalań, jaıylma
B) jalań
İİİ. Negizgi bólim.
1. Endeshe, balalar, búgingi sabaqta bilimderimizdiń artyp, sóz baılyǵymyzdyń molaıǵanyn kórsetý úshin «Bilim eline saıahat» jasaımyz. Saıahat kezinde birneshe qaqpalardan ótemiz., biraq ár qaqpanyń óz tapsyrmasy bar. Sol tapsyrmalardy oryndaý arqyly qaqpalardy ashyp, kelesi qaqpalarǵa baramyz. Saıahat kezinde senderdiń tolyq jaýap berýleriń jáne kórkem jazýlaryń talap etiledi. Saıahatqa shyqpas buryn dápterimizdi ashyp, búgingi kúndi jazamyz.
Kórkem jazý..................................
2) Sabaqtyń taqyryby men maqsatymen tanystyrý.
- Balalar, aldymen sóılem týraly biletinderińdi eske túsireıik. Sóılemniń negizgi belgilerin ataıyqshy.
A) sózder maǵynalyq baılanysta bolady.
Á) aıaqtalǵan oıdy bildiredi.
B) birinshi sózi bas áripten bastap jazylady.
V) sońyna (.), (!),(?) qoıylady.
― Óte jaqsy!
1. «Bilgirler» qaqpasy (jabyq qaqpanyń sýreti)
1 - jattyǵý.
Tómendegi sózderdi qatystyryp, eki sózden, sonnan soń úsh, tórt, bes sózden turatyn birneshe sóılem qurastyryp jaz: Tań atty. Appaq qar jaýdy. Aýada ulpa qar qalqıdy. Olar kún sáýlesinen jylt - jylt etedi.
Qurastyrǵan mátinińdi oqy. Oǵan taqyryp qoı. Úshinshi sóılemdi sóılem múshelerine talda. Sóılem músheleriniń baılanysyn syzba arqyly kórset.
(Ashyq qaqpanyń sýreti shyǵady)
2. «Oıshyldar» qaqpasy. (jabyq qaqpanyń sýreti)
2 - jattyǵý. Mátindi túsinip oqy. Alǵashqy úsh sóılemdi jalań sóılemderge aınaldyryp jaz. Bastaýyshy men baıandaýyshtyń astyn syz.
Óziń taǵy qandaı salt - dástúrlerdi bilesiń?
(Ashyq qaqpanyń sýreti shyǵady)
3. «Tapqyrlar» qaqpasy. (jabýly qaqpanyń sýreti)
Kórý dıktantyn jaz. (Ashyq qaqpanyń sýreti) Úsh qaqpadan ótkennen keıin qalanyń sýreti shyǵady jáne «Alaqaı, alaqaı bilim eline jettik. Qandaı tamasha!» - degen balanyń qýanyshty daýysy estiledi. Balalar biz osylaı bilim eline de jettik. Endi bilim elinde sandyqta bizge syılyq bar deıdi. Sol sandyqty ashý úshin bizge taǵy tapsyrmalar berilgen eken.
4. Sergitý sáti.
İV. Sandyqtyń tapsyrmalary:
1. Sýretpen jumys. İİİ qatarǵa úsh sýret beriledi. Osy sýretke qarap sóılem quraıdy. Eń birinshi jalań sóılem quraımyz. Ony jaıylma sóılemge aınaldyramyz.
2. Berilgen jalań sóılemdi syzba boıynsha tolyqtyryp jaz. Turlaýsyz múshelerge suraq qoı.
Asan keldi.
3. Shyǵarmashylyq jumys.
- Qazir balalar, «Qys kelbeti» taqyrybyna shaǵyn shyǵarma jazamyz.
Ú. Qorytyndylaý. Rahmet balalar. Biz sandyqty ashtyq. Sabaǵymyzdy qorytyndylaý úshin suraqtarǵa jaýap beremiz.
Úİ. Úıge tapsyrma: 5 - jattyǵý
Úİİ. Oqýshylardy baǵalaý
Nazar aýdaryńyz! Jasyryn mátindi kórý úshin sizge saıtqa tirkelý qajet.