InfoHub Logo

Tosyn degen qumaıt jer bar. Osy jerdi bir kezderi qalmaq jurty mekendegen eken. Qalmaqtyń Sadyrbala degen batyry kúnde Qarsaqbasynyń basyna shyǵyp alyp, qazaqtardy jekpe-jekke shaqyryp mazalaı beripti.

Sonda ózi batyr, mámleger, qalmaqty el shetinen kóshirýdi oılap júrgen Shaqshaq Jánibek Tarhan jekpe-jekke shyǵatyn ýaq Barmaqty aldyrtýǵa shaqyrýshy adam jiberedi. Bul kezde Barmaq Naryn qumy jaqta turatyn bolsa kerek. Qos atpen ketken shaqyrýshymen ýaq Barmaq úsh táýlikte Qarakól — Qarsaqbasyǵa jetken eken.

Kelgennen keıin ýaq Barmaqqa Shaqshaq Jánibek barlyq mán-jaıdy túsindiredi de:

— Jekpe-jekke demalyp, erteń túsesiń be, álde búgin shaıqasyp kóresiń be? — deıdi. Barmaq:

— Qazir shyǵamyn, — depti. Jánibek kelisimin berip:

— Seniń Sandalkógiń sharshap keldi ǵoı, meniń Qazmoıyn qara tulparymdy min», — dep usynys aıtady.

Sirá, qyrǵyn, qantógiske jol bergisi kelmese kerek, el arasynda Shaqshaq Qoshqaruly Jánibek qalmaqqa aıtqan eken degen mynandaı sózi bar:

— Eki batyr jekpe-jekke shyqsyn. Qaı jaqtyń batyry jeńse, so jaqtyń degeni júredi!

Qarsaqbasynyń (Shyń-taý) dál tóbesinde qazaqtyń batyry ýaq Barmaq pen qalmaqtyń batyry Sadyrbala jekpe-jekke kezdesken bette, qalmaq batyry atyn buryp alyp, keıin qaraı qasha jónelipti. Al Barmaq batyr qashqan qalmaqtyń jolyn kesip, aldynan kelip shanshyp túsirý úshin umtylǵanda, jańaǵy astyndaǵy aty Qazmoıyn qara tulpar jete almaı qalady. Ol kezde qashqan jaýdy jelkeden soǵý batyrǵa min bolǵan kórinedi.

Sodan Barmaq batyr qaıtyp kelip, óziniń Sandalkók arǵymaǵyn erttetip, qalmaqty jekpe-jekke qaıta shaqyrady. Qalmaqtyń batyry Sadyrbala birinshi ret qashyp barǵanda qalyń qol «Ne boldy?» dep surapty. Sadyrbala:

— Halqym, sendermen qoshtasaıyn dep keldim. Osy joly meniń ajalym jetken shyǵar. Osy kelgen ýaq Barmaq batyr bolsa kerek, — deıdi.

Ekinshi jekpe-jekte taǵy qasha jónelgen Sadyrbalanyń aldyn orap kelip, qaq mańdaıynan ýaq Barmaq batyr shanshyp túsiripti. Qalmaqtyń batyry ólgen Qarsaqbasyda «Sadyrbala saıy» degen saı bar. Bala kezimde ol saıdy kórgenmin. Qazir de bilemin:

«Aq shabaǵy maı tatyǵan,
Qara sýy bal tatyǵan
Qaıran Tosyn qaldyń ba?» —

dep qalyń qalmaq jer aýǵan eken deıtin.

---