Jaratylystaný ǵajaıyptary
Jaratylystaný ǵajaıyptary
Bilim saıysy 8 - 10 synyp
Maqsaty:
Hımıa, bıologıa, geografıa pánderinen alǵan bilimderin baıqaý, alǵyr, bilimdi oqýshylardy anyqtaı otyryp, pánderdiń ózindik erekshelikterin, qasıetterin bilýge úırený.
Kórnekilikter: Tabıǵat týraly naqyl sózder. Slaıdtar.
Keshtiń barysy:
İ. Uıymdastyrý.
İİ. Negizgi bólim.
İİİ. Qorytyndy.
Júrgiýshi
Qurmetti ustazdar jáne oqýshylar!
Búgin ózderińizge belgili 12 - 17 qańtar aralyǵynda hımıa - bıologıa - geografıa aptalyǵy bolyp jarıalandy. Sol aptalyqtyń qorytyndysy retinde 8, 9, 10 synyptar arasynda ótkiziletin « Jaratylystaný ǵajaıyptary» atty «Bilim saıysyn bastaımyz».
« Nurly jol - bolashaqqa bastar jol»
“Biz jalpy ulttyq ıdeıamyz – Máńgilik Eldi basty baǵdar etip, táýelsizdigimizdiń damý dańǵylyn nurly jolǵa aınaldyrdyq. Qajyrly eńbekti qajet etetin, keleshegi kemel Nurly Jolda birligimizdi bekemdep, aıanbaı ter tógýimiz kerek. Máńgilik El - eldiń biriktirýshi kúshi, eshqashan taýsylmas qýat kózi” N. Á. Nazarbaev.
Saıys kezeńderi
1. «Sálem - sózdiń anasy» toptyq tanystyrý.
2. «Ári qaraı» pánder boıynsha suraq - jaýap.
3. «Men bilemin» bıologıalyq qyzyqty suraqtar.
4. «Qanat qaqty» geografıa pánine arnalǵan qyzyqty suraqtar.
5. «Sıqyrly konvert» hımıalyq qyzyqty suraqtar.
6. Qorytyndy.
Ádil – qazy músheleri:
Bıologıa
Tabıǵatyń qupıasy tuńǵıyq,
Kóz jetpeıtin munarasy tym bıik,
Bilgen saıyn syryn onyń júremiz
Júrekterge óshpes jalyn nur quıyp
Tabıǵattyń qadirlep qasıetin
Ádildikke árqashan bas ıetin
Atańnan mal qalǵansha tal qalsyn dep
Halqyń aıtqan oryndy ósıetin
Eı, zamandas eń aldymen dosyńdy uq,
Dosyń jer, sý móldir ýa, ósimdik.
Ala júrip osylardyń syılyǵyn,
Osylardy qorlaý degen ne sumdyq?
Jer eshkimge jazbaıdy dep aryzdy,
Baryn sarqyp ala berý paryz ba?
Joq, zamandas ár urpaqqa týǵan jer.
Ne berse de, beretine qaryzǵa.
Geografıa
Tabıǵatym syryń tereń seniń netken,
Taý men tastan syńǵyrlaǵan sulý ózen
Kún kózinen kúmisteı shaǵylǵan nur
Kóz aldymda kók oraı gúldi kezeń
Keń dalamda shertilgen sybyzǵy úni
Tebirengen bar tirshilik, aspan nury
Qustar da qylyqtap jan terbegen
O, tabıǵat, ne degen keremet eń
Seniń ásem beıneńnen áser alam
Aǵashtaryń ádemi buralǵan
Bar keremet qasıet senen eken
Árqashan da bolamyn saǵan qorǵan.
Boztorǵaıyń shyryldap boz kilemde,
Kóz aldymda kók oraı gúldi kezeń.
Dalam jaıly sybyzǵy syr shertip ún,
Taý men tastan syńǵyrlap sulý ózen.
O, Tabıǵat, syryń da tereń eken,
Tunyp turǵan qoınaýyń óleń eken.
Qanymdaǵy qasıet senen eken,
Ne degen keremet eń, keremet eń!
Hımıa
1. Perıodtyq júıege arnaý
Elementterdi júıeleýge árkimder - aq eńbek etken
Oılaǵany oryndalmaı, eńbekteri bosqa ketken
Zamanynda bar elementti topqa bólip,
Zańdylyqty ashýǵa Mendeleevtiń qoly jetken
Ol zańmen jeti perıod ornalasqan,
Tiginen segiz topqa arna ashqan.
Toltyryp sol arnanyń bos orynyn,
Bul kúnde bar element júzden asqan.
Júrmeısiń muny bilip, qate basyp,
Atomdar jumbaqtaryn turady ashyp.
Bar element tańbasy osynda tur,
Sap qurap massaǵa saı qatarlasyp.
2. Hımıany oqý paryz árkimge,
Oqıdy ony barlyq elde, ár tilde
Hımıanyń oqyńdar ár bólimin,
Kezdeser ol aldaryńnan ár kúnde.
Hımıany oqıyq biz kóńilmen,
Kezdeser ol kúndelikti ómirden.
Aqylymyz – hımıany bilińder!
Tap bolar ol ár jerden, ár óńirden.
Hımıanyń álemi – qyzyq ári tartymdy,
Óz syrymen hımıa qyzyqtyrar árkimdi.
Oqysańdar ǵylymǵa kóz ashyp,
Tanysyńdar tabıǵattyń ǵajabyn.
«Ári qaraı» pánder boıynsha suraq - jaýap.
İ top suraqtary: 8 «a» synyp.
1. Jerdiń sheginen basqa denelerdi (ǵaryshtyq deneler)
2. Tabıǵattanýshylarǵa arnalǵan qansha qaǵıda bar? (8)
3. Kún men jerdiń ortasha ara qashyqtyǵy (150 mln shaqyrym)
4. Ózenniń bastalar jerinen quıar jerine deıingi aralyqty(ózen alaby)
5. Uıqy beziniń gormony (ınsýlın)
6. Jasýshasyz tiri aǵza (vırýs)
7. Júıke jasýshasy (neıron)
8. Órmekshilerdi zertteıtin ǵylym ne dep atalady? arahnologıa
9. Tuzdyń sýda erýi Fızıkalyq.
10. Aýyl sharýashylyǵynda ósimdikterdiń túsimdiligin arttyratyn hımıalyq zat ne dep atalady? mıneraldy tyńaıtqyshtar
11. Halyq sharýashylyǵyna paıdalanylatyn qajetti zattardy aıtamyz.
a) janatyn á) kendi á) kensiz
12. Jasyl nemese qara túıirshik túrinde kezdesetin qoparylǵysh zat. Poroh
Bilim saıysy 8 - 10 synyp
Maqsaty:
Hımıa, bıologıa, geografıa pánderinen alǵan bilimderin baıqaý, alǵyr, bilimdi oqýshylardy anyqtaı otyryp, pánderdiń ózindik erekshelikterin, qasıetterin bilýge úırený.
Kórnekilikter: Tabıǵat týraly naqyl sózder. Slaıdtar.
Keshtiń barysy:
İ. Uıymdastyrý.
İİ. Negizgi bólim.
İİİ. Qorytyndy.
Júrgiýshi
Qurmetti ustazdar jáne oqýshylar!
Búgin ózderińizge belgili 12 - 17 qańtar aralyǵynda hımıa - bıologıa - geografıa aptalyǵy bolyp jarıalandy. Sol aptalyqtyń qorytyndysy retinde 8, 9, 10 synyptar arasynda ótkiziletin « Jaratylystaný ǵajaıyptary» atty «Bilim saıysyn bastaımyz».
« Nurly jol - bolashaqqa bastar jol»
“Biz jalpy ulttyq ıdeıamyz – Máńgilik Eldi basty baǵdar etip, táýelsizdigimizdiń damý dańǵylyn nurly jolǵa aınaldyrdyq. Qajyrly eńbekti qajet etetin, keleshegi kemel Nurly Jolda birligimizdi bekemdep, aıanbaı ter tógýimiz kerek. Máńgilik El - eldiń biriktirýshi kúshi, eshqashan taýsylmas qýat kózi” N. Á. Nazarbaev.
Saıys kezeńderi
1. «Sálem - sózdiń anasy» toptyq tanystyrý.
2. «Ári qaraı» pánder boıynsha suraq - jaýap.
3. «Men bilemin» bıologıalyq qyzyqty suraqtar.
4. «Qanat qaqty» geografıa pánine arnalǵan qyzyqty suraqtar.
5. «Sıqyrly konvert» hımıalyq qyzyqty suraqtar.
6. Qorytyndy.
Ádil – qazy músheleri:
Bıologıa
Tabıǵatyń qupıasy tuńǵıyq,
Kóz jetpeıtin munarasy tym bıik,
Bilgen saıyn syryn onyń júremiz
Júrekterge óshpes jalyn nur quıyp
Tabıǵattyń qadirlep qasıetin
Ádildikke árqashan bas ıetin
Atańnan mal qalǵansha tal qalsyn dep
Halqyń aıtqan oryndy ósıetin
Eı, zamandas eń aldymen dosyńdy uq,
Dosyń jer, sý móldir ýa, ósimdik.
Ala júrip osylardyń syılyǵyn,
Osylardy qorlaý degen ne sumdyq?
Jer eshkimge jazbaıdy dep aryzdy,
Baryn sarqyp ala berý paryz ba?
Joq, zamandas ár urpaqqa týǵan jer.
Ne berse de, beretine qaryzǵa.
Geografıa
Tabıǵatym syryń tereń seniń netken,
Taý men tastan syńǵyrlaǵan sulý ózen
Kún kózinen kúmisteı shaǵylǵan nur
Kóz aldymda kók oraı gúldi kezeń
Keń dalamda shertilgen sybyzǵy úni
Tebirengen bar tirshilik, aspan nury
Qustar da qylyqtap jan terbegen
O, tabıǵat, ne degen keremet eń
Seniń ásem beıneńnen áser alam
Aǵashtaryń ádemi buralǵan
Bar keremet qasıet senen eken
Árqashan da bolamyn saǵan qorǵan.
Boztorǵaıyń shyryldap boz kilemde,
Kóz aldymda kók oraı gúldi kezeń.
Dalam jaıly sybyzǵy syr shertip ún,
Taý men tastan syńǵyrlap sulý ózen.
O, Tabıǵat, syryń da tereń eken,
Tunyp turǵan qoınaýyń óleń eken.
Qanymdaǵy qasıet senen eken,
Ne degen keremet eń, keremet eń!
Hımıa
1. Perıodtyq júıege arnaý
Elementterdi júıeleýge árkimder - aq eńbek etken
Oılaǵany oryndalmaı, eńbekteri bosqa ketken
Zamanynda bar elementti topqa bólip,
Zańdylyqty ashýǵa Mendeleevtiń qoly jetken
Ol zańmen jeti perıod ornalasqan,
Tiginen segiz topqa arna ashqan.
Toltyryp sol arnanyń bos orynyn,
Bul kúnde bar element júzden asqan.
Júrmeısiń muny bilip, qate basyp,
Atomdar jumbaqtaryn turady ashyp.
Bar element tańbasy osynda tur,
Sap qurap massaǵa saı qatarlasyp.
2. Hımıany oqý paryz árkimge,
Oqıdy ony barlyq elde, ár tilde
Hımıanyń oqyńdar ár bólimin,
Kezdeser ol aldaryńnan ár kúnde.
Hımıany oqıyq biz kóńilmen,
Kezdeser ol kúndelikti ómirden.
Aqylymyz – hımıany bilińder!
Tap bolar ol ár jerden, ár óńirden.
Hımıanyń álemi – qyzyq ári tartymdy,
Óz syrymen hımıa qyzyqtyrar árkimdi.
Oqysańdar ǵylymǵa kóz ashyp,
Tanysyńdar tabıǵattyń ǵajabyn.
«Ári qaraı» pánder boıynsha suraq - jaýap.
İ top suraqtary: 8 «a» synyp.
1. Jerdiń sheginen basqa denelerdi (ǵaryshtyq deneler)
2. Tabıǵattanýshylarǵa arnalǵan qansha qaǵıda bar? (8)
3. Kún men jerdiń ortasha ara qashyqtyǵy (150 mln shaqyrym)
4. Ózenniń bastalar jerinen quıar jerine deıingi aralyqty(ózen alaby)
5. Uıqy beziniń gormony (ınsýlın)
6. Jasýshasyz tiri aǵza (vırýs)
7. Júıke jasýshasy (neıron)
8. Órmekshilerdi zertteıtin ǵylym ne dep atalady? arahnologıa
9. Tuzdyń sýda erýi Fızıkalyq.
10. Aýyl sharýashylyǵynda ósimdikterdiń túsimdiligin arttyratyn hımıalyq zat ne dep atalady? mıneraldy tyńaıtqyshtar
11. Halyq sharýashylyǵyna paıdalanylatyn qajetti zattardy aıtamyz.
a) janatyn á) kendi á) kensiz
12. Jasyl nemese qara túıirshik túrinde kezdesetin qoparylǵysh zat. Poroh
Nazar aýdaryńyz! Jasyryn mátindi kórý úshin sizge saıtqa tirkelý qajet.
You Might Also Like
-
Sabaqtyń taqyryby: Jińishke daýystylar
-
1. Q dybysymen tanystyrý, q dybysy bar sózderge dybystyq taldaý jasaı bilýge, sózderdi býynǵa bólýge úıretý.
