- 03 jel. 2019 00:00
- 227
Jastyń qýaty - bilim bileginde
«2019 jyl- Jastar jyly» dep elbasymyz Nursultan Nazarbaev «Qazaqstandyqtardyń ál -aýqatynyń ósýi tabysymen turmys sapasyn arttyrý» atty joldaýynda jarıalaǵan bolatyn.
Jalpy jas kelse iske deıtin dana qazaq jastardyń múmkindikterin baǵalaı bilgen. «On úsh jasta otaý ıesi» dep jastarǵa úlken úmit artqan. Qazaq jazýshysy İlıas Jansúgirov «Jas muraty bilim, tálim -talaby, óner oqý- jastyqtyń qarý jaraǵy» dep jyrlaǵandaı , jastardyń talapty, bilimdi, negizgi maqsaty oqý ekendigin anyq aıtqan. Jastarǵa úlken senim artyp «Bolashaq» baǵdarlamasy, «Dıplommen aýylǵa» «Júz jańa esim» sıaqty túrli jobalar ,baǵdarlamalar jastardy qoldaý maqsatynda júzege asyrylyp jatyr.
Bizge ,ıaǵnı jastarǵa úlken senim arttyp , bolashaq bizdiń qolymyzda bolǵandyqtan árbir jas jaýapkershilikti sezinse eken. Sebebi uly aǵartýshy Ahmet Baıtursynuly ulaǵatty sózinde «jastardyń oqý - tárbıe jumysy túzelmeı, jurt isi túzelmeıdi»degen. Iaǵnı, jastar el bolashaǵy , tálim -tárbıe alý ǵana emes , sony dáripteý óskeleń urpaqqa jetkizý qajet. Balalardy oqýǵa shyqyrǵan, bilimdi azamat bolýlaryn qalaǵan Ybyraı Altynsarın «Tárbıesiz berilgen bilim adamzattyń qas jaýy»degen. Eń birinshi jas urpaqty tárbıeleýde bilimdi bolý kerek. Sapaly bilim- sanaly urpaq kepili, tárbıeniń negizgi bastaýy ol bilim. Bilimsiz istiń reti bolmaıdy. Bolashaǵymyz jarqyn bolý úshin jastar talmaı eńbek etýimiz qajet. Árbir jas eldiń tiregi, eldiń , jerdiń damýyna úles qosý tıis dep sanaımyn. Zaman talabyna saı quzyrly bolý úshin úsh tildi erkin meńgerý, ınovasıalyq tehnologıalardy qoldana bilý, básekege saı zaıyrly qoǵamda óz oıyn ashyq jetkize alatyn, ómirge degen kózqarasy aıqyn , jetistikterge qoljetkize alatyndaı erkin ómir súrýi kerek. Ózge elge eliktemeı, óz eliniń tarıhyn, shejiresin qurmettep, dástúrin syılap, nasıhattaýy qajet.
Qoryta aıtqanda, bilimdi urpaq árqashan talapshyl keledi. Únemi izdený, oqý, baıqap kórý, qatelikten sabaq alý jáne jaqsy tárbıe kórsetý, el bolashaǵyn oılaý negizgi mindeti bolýy qajet dep sanaımyn . « Bilekti birdi jyǵady, bilimdi myńdy jyǵady» degen dana halqymyz. Jáne sóz sońynda jastar jylyna, jalyndy jastarǵa arnalǵan óleń shýmaqtarmen aıaqtaǵandy jón sanadym ...
Men jaspyn boıynda kúsh pen namysy bar,
Men jaspyn adaldyq pen shyndyqqa jany qumar,
Tarıhta qalǵan keshegi bozdaqpyn men,
Ádildik úshin elim dep janyn qıar.
Men jaspyn arystandaı aıbatym bar
Men jaspyn jolbarystaı qaıratym bar
Maǵjandaı uly tulǵa senip ketken,
Men jaspyn kózimde ot, sózimde jalynym bar.
Men jaspyn bilimdi kelemin boıǵa jıyp,
Men jaspyn oıy ushqyr, isi júırik
Men jaspyn bolashaqpyn keler kúnniń
Qadamy anyq, maqsaty aıqyn, armany bıik.
Fızıka páni muǵalimi : Salhynova J.A