Jatys septigi
Páni: Qazaq tili
Sabaqtyń taqyryby: Jatys septigi
Sabaqtyń tıpi: tanymdyq
Sabaqtyń maqsaty:
Bilimdilik: Zat esimniń septelýi týraly bilimderin nyǵaıtý. Jatys septiktegi sózderdiń qandaı suraqtarǵa jaýap beretinimen jáne onyń jalǵaýlarymen tanystyrý.
Damytýshylyq: Jattyǵýlar oryndata otyryp, jatys septiktegi sóz sóılemde turlaýsyz múshe bolatynyn ańǵartý, oqýshylardyń syn turǵysynan oılaý qabiletterin damytý.
Tárbıelilik: Saýatty taza jazýǵa, tilin syılaı bilýge, densaýlyqtaryn saqtaı bilýge tárbıeleý.
Formasy: toptyq
Pánaralyq baılanys: ana tili, matematıka, dene shynyqtyrý
Sabaqta qoldanylatyn ádis - tásilder: suraq - jaýap, qyzyǵýshylyǵyn oıatý, oı qozǵaý, maǵynany taný.
Sabaqtyń ótiletin orny: mýltımedıalyq kabınet
Sabaqtyń barysy: İ. Uıymdastyrý
Psıhologıalyq daıyndyq
Qımyl jattyǵýlary
1 - de sabaqqa kelemiz,
Sabaqtan qalmaımyz degenbiz!
4 pen 5 - ke oqyp sabaqty,
Jarysta ózgeni jeńemiz!
Sabaǵymyzdyń erejesi
● Tyńdaımyz
● Bir - birimizdi tyńdaımyz
● Tolyqtyramyz
● Qatemizdi túzeımiz, kómektesemiz
Sabaq boıyna osy erejelerdi ustanyp, birlesip jumys jasaýǵa shaqyramyn.
- Zat esimniń septik jalǵaýlary degenimiz ne?
- Qazaq tilinde neshe septik bar?
- 7 septikti ata
- 7 sanymen baılanysty qandaı ataýlardy bilesińder?
(7 ata, 7 qazyna, 7 keremet, 7 kún t. b)
Balalar, eń birinshi baılyq ne?
- Densaýlyq
Enshe, búgingi sabaqta biz «Densaýlyq álemine» saıahatqa shyǵamyz.
- Saıahatqa nemen shyǵamyz?
- Qazir qaı mezgil?
Endeshe qysta sporttyń qandaı túrlerimen shuǵyldanamyz?
Shańǵymyzdy daıyndaıyq!
Taqtada «Densaýlyq álemi» beketteriniń syzbasy
Al, birinshi beketke de kelip jettik.
1.«Kún tártibi» beketi
İİ. Úı tapsyrmasyn tekserý
48 - jattyǵý «Hokeı oıyny» áńgimelerin tyńdaý.
Málimet: Adamnyń barlyq ómiri ýaqytty bólýden quralady, keıbireýler ony qoǵamnyń talabymen jasasa, al keıbireýleri jeke basynyń yńǵaıyna qaraı oryndaıdy. Durys qurylǵan kún tártibi degenimiz uıqynyń tamaqtanýdyń, eńbektiń, jáne t. b. durys uıymdastyrylýy. Kún tártibin jasaý adamdy tıanaqty bolýǵa, jumysyn ýaqytynda tyndyrýǵa jáne kóp nársege úlgerýge tárbıeleıdi. Onyń durys qoıylýy adam densaýlyǵynyń kórsetkishi bolyp ta tabylady.
İ. Qyzyǵýshylyǵyn oıatý.
Anagramny shesh. SATYJ TESPİGİ
Búgingi sabaǵymyzdyń taqyryby – jatys septigi.
Ne bilý kerek:
Septik túrlerin
Ne isteı bilý kerek:
Sózderdi taldaı, septeı bilý
Saýsaq jattyǵýlary
Saýsaqtarymyzdy jazýǵa daıyndaımyz (búgemiz, jazamyz, buraımyz)
Dáptermen jumys
Kún retin jazý
«Este saqtap, sóz qura» oıyny (este saqtaýyn jetildirý)
Sharty: oqylǵan sózderdiń retin saqtaı otyryp, birinshi áripterinen jańa sóz qura.
Kerege, irimshik, taýyq, aspan, palýan (kitap)
Balqaraǵaı, ishik, laq, isker, maqta (bilim)
Kórkem jazý
1) Osy sózderdi tabys septigine qoıyp, kórkem jaz.
2) Sóılem qura (maqal - mátel)
İV. Jańa bilimdi meńgerýge daıyndyq kezeńi.
2.«Uıqy gıgıenasy» beketi
Jumbaqpen jumys.(taqtada beriledi)
Málimet:
Uıqy mehanızmin, onyń fızıologıalyq mánin tuńǵysh ret akademık I. P. Pavlov ashyp berdi. Ol uıqy – mıdyń barlyq ortalyqtaryn qamtıtyn keń taraǵan tejeý ekenin anyqtady. Uıyqtaǵan kezde bulshyq etter bosańsıdy, tynys alý sırep, júrek soǵýy báseńdeıdi, dene temperatýrasy, qan qysymy, zat almasý tómendeıdi, qysqasy organızmniń búkil qyzmetin retteıtin nerv ortalyqtarynyń belsendiligi quldyraıdy. Adam táýliktiń 8 saǵatyn uıqymen ótkizedi. Jyly sý quıynyp, jýynyp, tisti shaıyp, aıaqty jýý da aǵzaǵa óte paıdaly.
Kózge arnalaǵan jattyǵýlar
Qıma - qaǵazdarmen jumys.
Shyǵarmashylyq deńgeı
1) Berilgen sózderge bir árip qosyp maǵynasy ózgergen sóz jaz:
Qala + ( ) taba + ( )
At + ( ) el + ( )
Baqa + ( ) ór + ( )
2) Sózderdi kimde? nede? qaıda? suraǵyna jaýap beretindeı etip ózgertip jaz.
3) Sózderdi sóz quramyna talda.
1) qalam, ata, baqan, taban, eli, órt.
- Bular qaı septikte tur? (ataý)
2) qalamda, atada, baqanda, tabanda, elinde, órtte.
- qandaı suraqtardyń kómegimen ózgerttik?(nede?), elinde sózine suraq qoı
3)- qandaı jalǵaýlar jalǵadyń? Qandaı erejege súıendik?
Endeshe erejeni shyǵaryp alaıyq.
Ony kitappen salystyraıyq.
Kimderde? nelerde? degen suraqtar qandaı zat esimderge qoıylady?
3.«Dárýmender»beketi
Toppen jumys
1 - top - Loto
2 - top – Grafıkalyq dıktant
3 - top - Sóılem qura.
4 - top - toptastyrý
Sergitý sáti
Ornymyzdan turamyz,
Qoldy belge qoıamyz,
Burylamyz ońǵa bir,
Burylamyz solǵa bir.
Málimet: Durys, tıimdi tamaqtanǵan adam biraz aýrý - syrqaýǵa ushyramaı, olardy ońaı jeńip otyratyn bolady. Tıimdi tamaqtanýdyń mezgilsiz, erte qartaıýdan saqtandyrady.
Oqýlyqpen jumys
Dárýmen (Vıtamın)– adam men janýarlardyń tirshiligine, olardyń organızmindegi zat almasýdyń birqalypty bolýy úshin az mólsherde óte qajetti bıologıalyq aktıvti organıkalyq qospalar. Vıtamın (latynsha vita – tirshilik) týraly ilimniń negizin 1880 jyly orys dárigeri Nıkolaı Lýnın saldy.
58 - jattyǵý
Dıagram arqyly salystyrý
«-» «+» «-»
B. s J. s.
Berilgen septikterdiń suraqtary men jalǵaýlaryn salystyr. Qorytyndy jasa.
4.«Kóz - adamnyń aınasy» beketi
Málimet: Kóz óziniń qurylysy jaǵynan optıkalyq júıe retinde fotoaparatqa uqsas, biraq kózdiń optıkalyq júıesi áldeqaıda kúrdeli. Adam kóziniń pishini shar tárizdi, shamaly qysyńqy, dıametri 23 - 25 mm.
Deńgeılik tapsyrmalar
1 - deńgeı
Sózderdi jatys septigine qoıyp, jazyńyz.
Jerler, úı, orman, aqyndar, taý, sý, dala, shól
2 - deńgeı
Jatys septikte turǵan sózdiń astyn syzyńyz.
1. Kóktem kelip, qyr da, kók te qýanyshqa keneldi. Qyrda qyzǵaldaq qaptap ketipti.
2. Kesh te, erte de emes, dál ýaqytynda bar. Keshte barlyq ónerpazdar saıysqa tústi.
3 - deńgeı
Orny aýystyrylyp berilgen sózderden sóılem qura
Tirshilik tabady etetin odan shalǵynda kóptegen janýarlar ózderine pana.
5.«Marjan tister» beketi
Adamnyń tisine alǵash bop at bergen Gıppokrat. Ol balanyń tisi sútten shyǵady dep eseptegen soń «sút tis» dep ataǵan. Ulýda shamamen 25 myń tis bar. Aǵzadaǵy kalsıdiń 99 paıyzy tiste.
Sabaqty qorytyndylaý. «Ózińizdi tekserińiz»
6.«Sport» beketi.
Baǵalaý. Top basshylary baǵalaıdy. Ár topqa madaqtamalar beriledi.
Málimet:
1900 - 1920 jyldary «arqan tartys» olımpıada oıyndarynyń baǵdarlamasyna engen.
Ústel tenısindegi shardyń salmaǵy – 2, 5 gr. Brazılıa - barlyq fýtbol chempıonattaryna qatysqan álemdegi jalǵyz memleket. Fýtbol dobynda 12 qara besqyrly jáne 20 aq altyqyrly fıgýra bar
Úıge tapsyrma: 105 - bet, 64 - 65 jattyǵý.
Sabaqtyń taqyryby: Jatys septigi
Sabaqtyń tıpi: tanymdyq
Sabaqtyń maqsaty:
Bilimdilik: Zat esimniń septelýi týraly bilimderin nyǵaıtý. Jatys septiktegi sózderdiń qandaı suraqtarǵa jaýap beretinimen jáne onyń jalǵaýlarymen tanystyrý.
Damytýshylyq: Jattyǵýlar oryndata otyryp, jatys septiktegi sóz sóılemde turlaýsyz múshe bolatynyn ańǵartý, oqýshylardyń syn turǵysynan oılaý qabiletterin damytý.
Tárbıelilik: Saýatty taza jazýǵa, tilin syılaı bilýge, densaýlyqtaryn saqtaı bilýge tárbıeleý.
Formasy: toptyq
Pánaralyq baılanys: ana tili, matematıka, dene shynyqtyrý
Sabaqta qoldanylatyn ádis - tásilder: suraq - jaýap, qyzyǵýshylyǵyn oıatý, oı qozǵaý, maǵynany taný.
Sabaqtyń ótiletin orny: mýltımedıalyq kabınet
Sabaqtyń barysy: İ. Uıymdastyrý
Psıhologıalyq daıyndyq
Qımyl jattyǵýlary
1 - de sabaqqa kelemiz,
Sabaqtan qalmaımyz degenbiz!
4 pen 5 - ke oqyp sabaqty,
Jarysta ózgeni jeńemiz!
Sabaǵymyzdyń erejesi
● Tyńdaımyz
● Bir - birimizdi tyńdaımyz
● Tolyqtyramyz
● Qatemizdi túzeımiz, kómektesemiz
Sabaq boıyna osy erejelerdi ustanyp, birlesip jumys jasaýǵa shaqyramyn.
- Zat esimniń septik jalǵaýlary degenimiz ne?
- Qazaq tilinde neshe septik bar?
- 7 septikti ata
- 7 sanymen baılanysty qandaı ataýlardy bilesińder?
(7 ata, 7 qazyna, 7 keremet, 7 kún t. b)
Balalar, eń birinshi baılyq ne?
- Densaýlyq
Enshe, búgingi sabaqta biz «Densaýlyq álemine» saıahatqa shyǵamyz.
- Saıahatqa nemen shyǵamyz?
- Qazir qaı mezgil?
Endeshe qysta sporttyń qandaı túrlerimen shuǵyldanamyz?
Shańǵymyzdy daıyndaıyq!
Taqtada «Densaýlyq álemi» beketteriniń syzbasy
Al, birinshi beketke de kelip jettik.
1.«Kún tártibi» beketi
İİ. Úı tapsyrmasyn tekserý
48 - jattyǵý «Hokeı oıyny» áńgimelerin tyńdaý.
Málimet: Adamnyń barlyq ómiri ýaqytty bólýden quralady, keıbireýler ony qoǵamnyń talabymen jasasa, al keıbireýleri jeke basynyń yńǵaıyna qaraı oryndaıdy. Durys qurylǵan kún tártibi degenimiz uıqynyń tamaqtanýdyń, eńbektiń, jáne t. b. durys uıymdastyrylýy. Kún tártibin jasaý adamdy tıanaqty bolýǵa, jumysyn ýaqytynda tyndyrýǵa jáne kóp nársege úlgerýge tárbıeleıdi. Onyń durys qoıylýy adam densaýlyǵynyń kórsetkishi bolyp ta tabylady.
İ. Qyzyǵýshylyǵyn oıatý.
Anagramny shesh. SATYJ TESPİGİ
Búgingi sabaǵymyzdyń taqyryby – jatys septigi.
Ne bilý kerek:
Septik túrlerin
Ne isteı bilý kerek:
Sózderdi taldaı, septeı bilý
Saýsaq jattyǵýlary
Saýsaqtarymyzdy jazýǵa daıyndaımyz (búgemiz, jazamyz, buraımyz)
Dáptermen jumys
Kún retin jazý
«Este saqtap, sóz qura» oıyny (este saqtaýyn jetildirý)
Sharty: oqylǵan sózderdiń retin saqtaı otyryp, birinshi áripterinen jańa sóz qura.
Kerege, irimshik, taýyq, aspan, palýan (kitap)
Balqaraǵaı, ishik, laq, isker, maqta (bilim)
Kórkem jazý
1) Osy sózderdi tabys septigine qoıyp, kórkem jaz.
2) Sóılem qura (maqal - mátel)
İV. Jańa bilimdi meńgerýge daıyndyq kezeńi.
2.«Uıqy gıgıenasy» beketi
Jumbaqpen jumys.(taqtada beriledi)
Málimet:
Uıqy mehanızmin, onyń fızıologıalyq mánin tuńǵysh ret akademık I. P. Pavlov ashyp berdi. Ol uıqy – mıdyń barlyq ortalyqtaryn qamtıtyn keń taraǵan tejeý ekenin anyqtady. Uıyqtaǵan kezde bulshyq etter bosańsıdy, tynys alý sırep, júrek soǵýy báseńdeıdi, dene temperatýrasy, qan qysymy, zat almasý tómendeıdi, qysqasy organızmniń búkil qyzmetin retteıtin nerv ortalyqtarynyń belsendiligi quldyraıdy. Adam táýliktiń 8 saǵatyn uıqymen ótkizedi. Jyly sý quıynyp, jýynyp, tisti shaıyp, aıaqty jýý da aǵzaǵa óte paıdaly.
Kózge arnalaǵan jattyǵýlar
Qıma - qaǵazdarmen jumys.
Shyǵarmashylyq deńgeı
1) Berilgen sózderge bir árip qosyp maǵynasy ózgergen sóz jaz:
Qala + ( ) taba + ( )
At + ( ) el + ( )
Baqa + ( ) ór + ( )
2) Sózderdi kimde? nede? qaıda? suraǵyna jaýap beretindeı etip ózgertip jaz.
3) Sózderdi sóz quramyna talda.
1) qalam, ata, baqan, taban, eli, órt.
- Bular qaı septikte tur? (ataý)
2) qalamda, atada, baqanda, tabanda, elinde, órtte.
- qandaı suraqtardyń kómegimen ózgerttik?(nede?), elinde sózine suraq qoı
3)- qandaı jalǵaýlar jalǵadyń? Qandaı erejege súıendik?
Endeshe erejeni shyǵaryp alaıyq.
Ony kitappen salystyraıyq.
Kimderde? nelerde? degen suraqtar qandaı zat esimderge qoıylady?
3.«Dárýmender»beketi
Toppen jumys
1 - top - Loto
2 - top – Grafıkalyq dıktant
3 - top - Sóılem qura.
4 - top - toptastyrý
Sergitý sáti
Ornymyzdan turamyz,
Qoldy belge qoıamyz,
Burylamyz ońǵa bir,
Burylamyz solǵa bir.
Málimet: Durys, tıimdi tamaqtanǵan adam biraz aýrý - syrqaýǵa ushyramaı, olardy ońaı jeńip otyratyn bolady. Tıimdi tamaqtanýdyń mezgilsiz, erte qartaıýdan saqtandyrady.
Oqýlyqpen jumys
Dárýmen (Vıtamın)– adam men janýarlardyń tirshiligine, olardyń organızmindegi zat almasýdyń birqalypty bolýy úshin az mólsherde óte qajetti bıologıalyq aktıvti organıkalyq qospalar. Vıtamın (latynsha vita – tirshilik) týraly ilimniń negizin 1880 jyly orys dárigeri Nıkolaı Lýnın saldy.
58 - jattyǵý
Dıagram arqyly salystyrý
«-» «+» «-»
B. s J. s.
Berilgen septikterdiń suraqtary men jalǵaýlaryn salystyr. Qorytyndy jasa.
4.«Kóz - adamnyń aınasy» beketi
Málimet: Kóz óziniń qurylysy jaǵynan optıkalyq júıe retinde fotoaparatqa uqsas, biraq kózdiń optıkalyq júıesi áldeqaıda kúrdeli. Adam kóziniń pishini shar tárizdi, shamaly qysyńqy, dıametri 23 - 25 mm.
Deńgeılik tapsyrmalar
1 - deńgeı
Sózderdi jatys septigine qoıyp, jazyńyz.
Jerler, úı, orman, aqyndar, taý, sý, dala, shól
2 - deńgeı
Jatys septikte turǵan sózdiń astyn syzyńyz.
1. Kóktem kelip, qyr da, kók te qýanyshqa keneldi. Qyrda qyzǵaldaq qaptap ketipti.
2. Kesh te, erte de emes, dál ýaqytynda bar. Keshte barlyq ónerpazdar saıysqa tústi.
3 - deńgeı
Orny aýystyrylyp berilgen sózderden sóılem qura
Tirshilik tabady etetin odan shalǵynda kóptegen janýarlar ózderine pana.
5.«Marjan tister» beketi
Adamnyń tisine alǵash bop at bergen Gıppokrat. Ol balanyń tisi sútten shyǵady dep eseptegen soń «sút tis» dep ataǵan. Ulýda shamamen 25 myń tis bar. Aǵzadaǵy kalsıdiń 99 paıyzy tiste.
Sabaqty qorytyndylaý. «Ózińizdi tekserińiz»
6.«Sport» beketi.
Baǵalaý. Top basshylary baǵalaıdy. Ár topqa madaqtamalar beriledi.
Málimet:
1900 - 1920 jyldary «arqan tartys» olımpıada oıyndarynyń baǵdarlamasyna engen.
Ústel tenısindegi shardyń salmaǵy – 2, 5 gr. Brazılıa - barlyq fýtbol chempıonattaryna qatysqan álemdegi jalǵyz memleket. Fýtbol dobynda 12 qara besqyrly jáne 20 aq altyqyrly fıgýra bar
Úıge tapsyrma: 105 - bet, 64 - 65 jattyǵý.