InfoHub Logo

Jaz aılarynda oqýshylardyń bos ýaqytyn uıymdastyrýdyń pedagogıkalyq talaptary

Jaz aılary - mektep oqýshylary úshin erekshe yqylaspen kútiletin ýaqyt. Jyl boıy sabaq barysyndaǵy toqsan arasyndaǵy beriletin kúnder demalys bolyp eseptelgenimen, jaz kezindeı demalystyń mol múmkindigin bere almaıdy. Jazǵy demalys – mektep oqýshylarynyń jalpy fızıologıalyq, sana – sezimdik, dúnıetanymdyq turǵyda damý, jetilý kezeńi.
Bastaýysh jáne orta býyn synyptarynyń balalary úshin bul ýaqyt tán – turpattyń tabıǵatpen erekshe úndestik taýyp, dúnıetanym aıasy keńıtin, kózqaras qalyptasyp, úırenýge yqylasy artatyn jyldyń tamasha mezgili.
Jaz mezgilindegi bul ýaqyt balalardyń negizgi sabaqtan, úırenshikti tirshilik qareketinen bosap, ózin qyzyǵýshylyǵymen aınalysýyna múmkindik beredi. Sondyqtan ustaz - tárbıeshilerge oqýshynyń bos ýaqytyn durys paıdalanýǵa baǵyttaýdyń, úıretýdiń máni zor. Bos ýaqyt dene jáne aqyl - oı qyzmetin tynyqtyratyn, qarym - qýatty jetildiretin is - áreketke jumsalýy jón. Áıtse de tynyǵa júrip, oıyn barysynda balalardyń shynyǵý – shyńdalý máselesimen qatar, túrli baǵyttaǵy is - sharalarǵa tartý arqyly tárbıeleý mańyzdy.
Osyǵan oraı, balalardyń jazǵy demalysyn utymdy paıdalaný maqsatynda, olarmen túrli sharalar ótkizýde tárbıeshiler:
- balalardyń jas ereksheligin;
- psıhologıalyq ereksheligin;
- densaýlyǵyn;
- ulttyq ereksheligin;
- aımaqtyq ereksheligin;
- dil (mentalıtettik) ereksheligin;
- jynystyq ereksheligin;
- qabilet - múmkindigin, t. s. s. erekshelikteri men múmkindikterin eskerýi qajet.
Sonymen qatar, ótkiziletin sharalar nátıjesi balalarǵa:
- óz densaýlyǵy men óziniń ósip - jetilýine mán berýge;
- oıyn áreketi barysynda oılaý áreketiniń de tıimdi ádisterin meńgerýge;
- dostyq, joldastyq, syılastyq, ózara kómek t. b. sıaqty adamı qasıetterdi uǵynýǵa;
- týǵan jerdiń tabıǵatynyń jáne ekologıalyq mańyzyna mán berýge;
- azamattyq - eljandylyq sanany qalyptastyrýǵa;
- ulttyq jáne mádenı, turmystyq salt - dástúr, jáne t. b. uǵymdardy meńgerýge qalyptastyrý – tárbıeshi - ustazdyń basty mindeti.
2
Qoıylǵan mindetterdi júzege asyrý úrdisinde ony oryndaý jáne túzetýdi baqylaý – jospardyń naqtylyǵy.
Naqty pedagogıkalyq mindetterdi anyqtaý:
- lager ornalasqan jerdiń, eldiń damý perspektıvasy;
- qazirgi zamanǵy balalar qozǵalysy men uıymdary qyzmetiniń negizgi baǵyttary;
- lager jumysynyń kúntizbelik jáne perspektıvalyq josparynan;
- lagerdiń áleýmettik keńesiniń usynystary arqyly jolǵa qoıylady;

Lagerdiń top jumystary degenimiz, bul:

- aýysymda júretin jalpy lagerlik jumystardyń baǵyttylyǵy, sıpaty, aýysymdarynyń ózgesheligi;
- lagerdiń dástúrligi;
- lagerdiń profılderi (jas tilshiler, týrıser, sportshylar t. b.);
- muǵalim - uıymdastyrýshylardyń jeke qyzyǵýshylyqtary;
- tárbıe úrdisiniń materıaldyq jaǵynan qamtamasyz etilýi;
- lagerdiń barlyq bólimsheleriniń ózara is - áreketi.

Jazǵy mektep lagerindegi tárbıeshiler jumysty uıymdastyrýdyń tómendegishe retin eskerýge mindetti:
a) kúndelikti jospardy qurý;
á) toptyń kúndeligin júrgizý;

Lagerde balalarmen júrgiziletin jumys túrleri
Jazǵy maýsymdyq lagerlerde balalarmen júrgiziletin jumys alýan túrli bolýy múmkin. Olar:
- Sporttyq, ulttyq, tanymdyq jáne jergilikti oıyndar;
- Alǵyrlyq, zerdelik, tildik shoý - saıystary;
- Er balalar men qyz balalar arasyndaǵy ádep, salt - dástúrge baılanysty syn - baıqaýlar;
- Ulttyq dástúrler merekesi;
- Óner baıqaýlary;
- Ádebı vıktorınalar;
- Sýret kórmesi, plakattar baıqaýy;
- Pikirtalas, pikir - saıystar, ınteraktıvti tapsyrmalar;
- Kóńildi tapqyrlar klýby (KVN);
- Sózdik saıystar, saıahattar;
- Poezıa keshteri;
- Án - kúı keshteri;
- Konserttik keshter;
- Bı keshteri, t. b.