Jazyq jaqty nárselerdiń aksonometrıalyq proeksıalary
Jazyq jaqty nárselerdiń aksonometrıalyq proeksıalary
Oqý - tárbıe isteriniń maqsattary men mindetteri:
1. Bilimdilik: Oqýshylarǵa jazyq jaqty nárselerdiń frontal dımetrıalyq jáne ızometrıalyq proeksıalaryn salýdy úıretý. Nárseniń aksonometrıalyq proeksıasyn turǵyzý úshin Hₒ, Ýₒ, Zₒ koordınat osin oryndaýdy jáne detal syzbasyn salýdyń jalpy kezeńderin retimen úıretý.
2. Damytýshylyq: Jazyq jaqty nárselerdiń syzbalaryna qarap, keńistikte kóz aldaryna elestetip, onyń pishinin tolyq taldaı alýǵa úıretý, ıaǵnı nárseniń syrtqy jáne ishki kórinisteri men erekshelikterin túsiný, tıisti bilimderin damytý.
3. Tárbıelik: Ádemi syzba sala bilýge, salynǵan syzbany túsine bilýge, tıanaqtylyqqa, uqyptylyqqa, dáldikke, ásemdikke tárbıeleý.
Qural - jabdyqtar: Koordınata júıesiniń maketi, dápter, syzba aspaptary, jınalmaly kýbıkter t. b.
Sabaqtyń tıpi: Oqý materıaldaryn bekitý sabaǵy.
Sabaq túri: Aralas sabaq.
Sabaqtyń ádisi: Syn turǵysynan oılaý.
Sabaq úsh bólimnen turady: 1. Qyzyǵýshylyqty oıatý.
2. Maǵynany ajyratý.
3. Oı tolǵanys.
Sabaqtyń barysy:
1. Uıymdastyrý kezeńi.
- oqýshylardy túgeldeý
- oqýshylardyń sabaqqa daıyndyǵyn qadaǵalaý
- oqýshylardyń zeıinin sabaqqa aýdarý.
İ. Qyzyǵýshylyqty oıatý.
2. Topqa bólý
a) «Úshburysh» toby
á) «Tórtburysh» toby
oqýshylar óz tobynyń atyn qorǵaıdy.
3. Úı tapsyrmasyn tekserý.
Jazyq fıgýranyń aksonometrıalyq proeksıasy. 3 - keste. Altyburysh syzbasy
2. Sózjumbaq «Proeksıa»
* Syzbalarda buryshtardy ólsheý jáne salý úshin qoldanylatyn qural.
(transportır)
*Qorapqa salynǵan syzý aspaptarynyń jıyntyǵy. (daıarsha)
*Qısyq syzyqtardy syzý úshin qoldanylatyn shablon. (lekalo)
*Syzý barysynda paralel syzyqtardy júrgizý úshin qoldanylatyn, bekitelgen rolıgi bar syzǵysh. (reısshına)
*Sımmetrıa osteri bolyp tabylatyn ostik syzyqtardy, sondaı-aq doǵalar men sheńberlerdiń sentrin syzatyn jińishke syzyq. (shtrıhpýnktır)
*Eger nárseniń keskinin salýǵa kómektesetin proeksıalaýshy sáýleler bir núkteden shyǵatyn bolsa, mundaı proeksıa qalaı atalady?. (sentrlik)
*Baqylaýshynyń búıir jaǵynan ornalasqan jazyqtyq qalaı atalady (profıl)
*Detaldyń eki jaǵy birdeı (sımmetrıa)
t r a n s P o r t ı r
d a ıa R sh a
l e k a l O
r E ı s sh ı n a
sh t r ı h p ý n K t ı r
S e n t r l i k
p r o f I l
s ı m m e t r ı Ia
İİ. Maǵynany ajyratý.
4. Ótken taqyrypty qaıtalaý.
- aksonometrıalyq proeksıalar osteri qalaı ornalasady?
- syzbany oryndaǵanda ızometrıalyq jáne frontal dımetrıalyq proeksıalardaǵy osterdiń boıyna qandaı ólshemder túsiriledi?
- aksonometrıalyq proeksıalardy salýdyń jalpy kezeńderin retimen atańdar.
5. Jańa bilimdi qalyptastyrý.
Nárseniń aldynǵy kórinisin mysalǵa alyp, jazyq jaqty nárselerdiń aksonometrıalyq proeksıalaryn salýdyń tásilin qarastyraıyq.
Ótken taqyryp boıynsha tik buryshty ızometrıalyq proeksıa men qıǵashburyshty frontal dımetrıalyq proeksıany salý erejeleri jalpy alǵanda birdeı ekendigin kórdik. Olardyń aıyrmashylyǵy osterdiń ornalasýynda jáne frontal dımetrıalyq proeksıadaǵy ý osiniń boıyna salynatyn keskinderdiń ólsheminde.
Aksonometrıalyq proeksıalardy salýda:
1. Osterdi júrgizedi. Nárseniń naqty ólshemderin: bıiktigin z osiniń boıyna, enin h osiniń boıyna túsirip, aldynǵy jaǵyna salady.
2. Munan shyqqan fıgýra tóbelerinen qyrlardy ý osine paralel júrgizedi. Olardyń boıyna nárse qalyńdyǵynyń ólshemderin: frontal dımetrıalyq proeksıa úshin eki ese kishireıtilip, al ızometrıa úshin naqty ólshemin salady.
Osydan shyqqan núkteler arqyly nárseniń aldyńǵy jaǵynyń qyrlaryna paralel túzýler júrgizedi.
3. Artyq syzyqtardy óshirip tastaıdy. Kórinetin kontýrdy bastyra júrgizip, ólshemderdi túsiredi.
Nárseniń ólshemderin aksonometrıalyq proeksıaǵa túsirgende shyǵarma syzyqtar aksonometrıalyq osterge paralel, al ólshem syzyqtary ólshenetin kesindige paralel júrgiziledi.
İİİ. Oı tolǵanys
6. Jańa bilimdi bekitý.
Venn dıagramsy. «Aksonometrıalyq proeksıalar»
Frontal dımetrıalyq proeksıa men ızometrıalyq proeksıanyń aıyrmashylyǵy men uqsastyqtaryn dápterge oryndaý.
7. Sabaqty qorytyndylaý.
- taqyryp boıynsha suraqtar qoıý;
- jumystaryn tekserý;
- baǵalaý
8. Úıge tapsyrma: Pishim A4 - ke jazyq jaqty nárselerdiń aksonometrıalyq proeksıalaryn syzý.
Qyzylorda oblysy, Shıeli aýdany
№45 «Aq Orda» mektep - gımnazıasynyń
joǵary sanatty beıneleý pániniń muǵalimi
Shaımerden Azathan Serikuly
Oqý - tárbıe isteriniń maqsattary men mindetteri:
1. Bilimdilik: Oqýshylarǵa jazyq jaqty nárselerdiń frontal dımetrıalyq jáne ızometrıalyq proeksıalaryn salýdy úıretý. Nárseniń aksonometrıalyq proeksıasyn turǵyzý úshin Hₒ, Ýₒ, Zₒ koordınat osin oryndaýdy jáne detal syzbasyn salýdyń jalpy kezeńderin retimen úıretý.
2. Damytýshylyq: Jazyq jaqty nárselerdiń syzbalaryna qarap, keńistikte kóz aldaryna elestetip, onyń pishinin tolyq taldaı alýǵa úıretý, ıaǵnı nárseniń syrtqy jáne ishki kórinisteri men erekshelikterin túsiný, tıisti bilimderin damytý.
3. Tárbıelik: Ádemi syzba sala bilýge, salynǵan syzbany túsine bilýge, tıanaqtylyqqa, uqyptylyqqa, dáldikke, ásemdikke tárbıeleý.
Qural - jabdyqtar: Koordınata júıesiniń maketi, dápter, syzba aspaptary, jınalmaly kýbıkter t. b.
Sabaqtyń tıpi: Oqý materıaldaryn bekitý sabaǵy.
Sabaq túri: Aralas sabaq.
Sabaqtyń ádisi: Syn turǵysynan oılaý.
Sabaq úsh bólimnen turady: 1. Qyzyǵýshylyqty oıatý.
2. Maǵynany ajyratý.
3. Oı tolǵanys.
Sabaqtyń barysy:
1. Uıymdastyrý kezeńi.
- oqýshylardy túgeldeý
- oqýshylardyń sabaqqa daıyndyǵyn qadaǵalaý
- oqýshylardyń zeıinin sabaqqa aýdarý.
İ. Qyzyǵýshylyqty oıatý.
2. Topqa bólý
a) «Úshburysh» toby
á) «Tórtburysh» toby
oqýshylar óz tobynyń atyn qorǵaıdy.
3. Úı tapsyrmasyn tekserý.
Jazyq fıgýranyń aksonometrıalyq proeksıasy. 3 - keste. Altyburysh syzbasy
2. Sózjumbaq «Proeksıa»
* Syzbalarda buryshtardy ólsheý jáne salý úshin qoldanylatyn qural.
(transportır)
*Qorapqa salynǵan syzý aspaptarynyń jıyntyǵy. (daıarsha)
*Qısyq syzyqtardy syzý úshin qoldanylatyn shablon. (lekalo)
*Syzý barysynda paralel syzyqtardy júrgizý úshin qoldanylatyn, bekitelgen rolıgi bar syzǵysh. (reısshına)
*Sımmetrıa osteri bolyp tabylatyn ostik syzyqtardy, sondaı-aq doǵalar men sheńberlerdiń sentrin syzatyn jińishke syzyq. (shtrıhpýnktır)
*Eger nárseniń keskinin salýǵa kómektesetin proeksıalaýshy sáýleler bir núkteden shyǵatyn bolsa, mundaı proeksıa qalaı atalady?. (sentrlik)
*Baqylaýshynyń búıir jaǵynan ornalasqan jazyqtyq qalaı atalady (profıl)
*Detaldyń eki jaǵy birdeı (sımmetrıa)
t r a n s P o r t ı r
d a ıa R sh a
l e k a l O
r E ı s sh ı n a
sh t r ı h p ý n K t ı r
S e n t r l i k
p r o f I l
s ı m m e t r ı Ia
İİ. Maǵynany ajyratý.
4. Ótken taqyrypty qaıtalaý.
- aksonometrıalyq proeksıalar osteri qalaı ornalasady?
- syzbany oryndaǵanda ızometrıalyq jáne frontal dımetrıalyq proeksıalardaǵy osterdiń boıyna qandaı ólshemder túsiriledi?
- aksonometrıalyq proeksıalardy salýdyń jalpy kezeńderin retimen atańdar.
5. Jańa bilimdi qalyptastyrý.
Nárseniń aldynǵy kórinisin mysalǵa alyp, jazyq jaqty nárselerdiń aksonometrıalyq proeksıalaryn salýdyń tásilin qarastyraıyq.
Ótken taqyryp boıynsha tik buryshty ızometrıalyq proeksıa men qıǵashburyshty frontal dımetrıalyq proeksıany salý erejeleri jalpy alǵanda birdeı ekendigin kórdik. Olardyń aıyrmashylyǵy osterdiń ornalasýynda jáne frontal dımetrıalyq proeksıadaǵy ý osiniń boıyna salynatyn keskinderdiń ólsheminde.
Aksonometrıalyq proeksıalardy salýda:
1. Osterdi júrgizedi. Nárseniń naqty ólshemderin: bıiktigin z osiniń boıyna, enin h osiniń boıyna túsirip, aldynǵy jaǵyna salady.
2. Munan shyqqan fıgýra tóbelerinen qyrlardy ý osine paralel júrgizedi. Olardyń boıyna nárse qalyńdyǵynyń ólshemderin: frontal dımetrıalyq proeksıa úshin eki ese kishireıtilip, al ızometrıa úshin naqty ólshemin salady.
Osydan shyqqan núkteler arqyly nárseniń aldyńǵy jaǵynyń qyrlaryna paralel túzýler júrgizedi.
3. Artyq syzyqtardy óshirip tastaıdy. Kórinetin kontýrdy bastyra júrgizip, ólshemderdi túsiredi.
Nárseniń ólshemderin aksonometrıalyq proeksıaǵa túsirgende shyǵarma syzyqtar aksonometrıalyq osterge paralel, al ólshem syzyqtary ólshenetin kesindige paralel júrgiziledi.
İİİ. Oı tolǵanys
6. Jańa bilimdi bekitý.
Venn dıagramsy. «Aksonometrıalyq proeksıalar»
Frontal dımetrıalyq proeksıa men ızometrıalyq proeksıanyń aıyrmashylyǵy men uqsastyqtaryn dápterge oryndaý.
7. Sabaqty qorytyndylaý.
- taqyryp boıynsha suraqtar qoıý;
- jumystaryn tekserý;
- baǵalaý
8. Úıge tapsyrma: Pishim A4 - ke jazyq jaqty nárselerdiń aksonometrıalyq proeksıalaryn syzý.
Qyzylorda oblysy, Shıeli aýdany
№45 «Aq Orda» mektep - gımnazıasynyń
joǵary sanatty beıneleý pániniń muǵalimi
Shaımerden Azathan Serikuly