Jeńiske jetkizgen sıfrlar....
Jeńiske jetkizgen sıfrlar....
Maqsaty: Uly Otan soǵysy jáne onyń zardaptary týraly málimet berip, Uly Jeńistiń mańyzdylyǵyn uǵyndyryp, eljandylyqqa, óz Otanyn súıýge, patrıotızmge tárbıeleý. Aldaǵy jyly Uly Jeńistiń 70 jyldyǵyna arnalǵanyna mán berý.
Kórnekilikter: sýretter, sharlar, slaıdtar.
Sabaqtyń barysy:
Muǵalim sózi:
Qaıyrly kún ustazdar, oqýshylar! Búgingi «Uly Otan soǵysyndaǵy sandar» atty synyptan tys sharamyzǵa qosh keldińizder!
Statısıka – aıaýsyz ǵylym. 1941 jyly mektep bitirgen 15 - 16 jastaǵy órenderdiń tek 3 paıyzy ǵana soǵystan aman - esen oralǵan. Basqasha aıtqanda, júz jigittiń úsheýi ǵana ata - ana, aǵaıyn - baýyrymen tirileı qaýyshqan. Sýretter sóıleı almaıdy, al ondaǵy sandar men sıfrlar eger ǵaıyptan til bitse, talaı syrǵa qanyqtyrar edi. Máselen, myna bir uıań jigittiń jaý dzotyn keýdesimen japqandyǵyn, qaısar minez bozbalanyń nemis okopyn tankimen taptaǵanyn, zeńbirek bolyp atylyp, basqynshynyń basyna bomba bolyp qulaǵanyn qulaǵymyzben estir edik. Aıtpaqshy, soǵysty tek erlerdiń isi dep kim aıtty? «Otan» uǵymy ulǵa da, qyzǵa da ortaq emes pe. Sýrettegi názik jandylardyń arasynda quralaıdy kózge atqan mergender, meıirimdi medbıkeler, qaharman barlaýshylar men baılanysshylar da turǵan shyǵar, bálkim. Biz búgin olardyń is - áreketin bir aýyz sózben «Kózsiz erlik» dep baǵalaımyz.
Sonymen búgingi sabaǵymyzda 5a jáne 8a synyp oqýshylyryn eki topqa bólip, jarys túrinde ótkizemiz.
I top «Otan»toby
II top: «Jeńis» toby»
1 bólim: Berilgen tapsyrmalardy oryndap sońǵy sıfrlardy atap, bul sıfrlar jıyntyǵy Uly Otan soǵysyndaǵy qandaı jaǵdaıdy bildiredi? (1941j 22 maýsymda soǵystyń batalýy)
EÚOB(4, 6)=2
EÚOB(6, 8)=2
EÚOB(36, 42)=6
EÚOB(7, 9)=1
EÚOB(81, 72)=9
EÚOB(16, 20)=4
EÚOB(13, 15)=1
2- bólim: Berilgen teńdeýlerdi oryndap shyqqan mánderiniń sıfrlardy atap, bul sıfrlar jıyntyǵy Uly Otan soǵysyndaǵy qandaı jaǵdaıdy bildiredi? ( Uly Otan soǵysyndaǵy qaza bolǵan qazaq sany 410 myń)
4(2x+13)=84
(y+14) 2 - 225=0
(x+69)•5=350
3 -bólim: Berilgen tapsyrmalardy oryndap sońǵy shyqqan sandy atap, bul san Uly Otan soǵysyndaǵy qandaı jaǵdaıdy bildiredi? (Soǵys kezinde 900 kún men tún Lenıngradty qorǵaǵan)
Eger birinshi dıvızıada 250 tanki, al úshinshi dıvızıada ekinshi dıvızıaǵa qaraǵanda 150 tankige kóp, al barlyq tankiler sany 2200 bolsa, onda ekinshi dıvızıada qansha tanki bolǵan?
4 -bólim: Berilgen tapsyrmalardy oryndap sońǵy shyqqan sandy atap, bul san Uly Otan soǵysyndaǵy qandaı jaǵdaıdy bildiredi? (Uly Otan soǵysyndaǵy qyzmetkerler men jas balalardyń kúnine jegen nan tiliminiń ólshemi 125gr)
Ekinshi dúnıejúzilik soǵys kezinde jumysshylarǵa kúnine 250gr nan tilimin berdi. Al 12 jasqa deıingi balalar men qyzmetkerlerge ½ bóligin bergende, olar kúnine neshe gram nan tilimin jedi?
5 -bólim: Berilgen tapsyrmalardy oryndap sońǵy shyqqan sandy atap, bul san Uly Otan soǵysyndaǵy qandaı jaǵdaıdy bildiredi? (Jatyp atýǵa arnalǵan bir adamdyq okop)
Bir adamdyq okoptyń uzyndyǵy 17dm, eni - 6dm, bıiktigi - 3dm. Osy okoptyń kólemin taýyp, onyń qandaı okop ekenin anyqtańdar.
6- bólim: Berilgen tapsyrmalardy oryndap sońǵy sıfrlardy atap, bul sıfrlar jıyntyǵy Uly Otan soǵysyndaǵy qandaı jaǵdaıdy bildiredi? (9 mamyr 1995jyl Uly Otan soǵysynyń aıaqtalǵan kúni 9. 5. 1945j)
1. (x+3)•2=24
2. EKOE(1, 5)=
3. EKOE(1, 19)=
4. Eger bir kateti 3sm, al gıpotenýzasy 5sm bolsa, onda ekinshi katetin tabyńdar.
5. Eger katetteriniń ólshemi a= 3sm, b=4sm bolsa, onda gıpotenýzasynyń uzyndyǵy nege teń?
Sergitý sáti (fleshmob)
7 bólim: Berilgen sózjumbaqty sheshińder:
1. Bul kimder?
2. «........ arý qyzy sen halqymnyń,
........ batyr qyzy sen halqymnyń,..» qaı ánniń qaıyrmasy?
3. Tiktórtburyshtyń uzyndyǵy men eniniń kóbeıtindisi nege teń?
4. Bir núkteden birdeı araqashyqtyqta jatatyn núkteler jıynyn........ ataımyz.
5. Teń bólikter......... dep atalady
6. Tikburyshty úshburyshtyń elementteriniń biri
8 bólim: Logıkalyq esepterdi sheshińder:
a) Soǵysta joq, Jeńiste bar. (j, e, ń, i)
á) Bir patsha tutqynǵa túsken dushpan áskerine bylaı degen: «Maǵan birdeńe aıt, eger aıtqan sóziń ótirik bolsa, atyp óltirgizem, eger shyn bolsa darǵa asyp óltirem». Sonda álgi tutqyn bir nárseni aıtyp, aman qalypty. Tutqyn ne aıtty eken? (Meni atyp óltirgizesiń - depti, Eger ony atyp óltirse, shyndyqty aıtqan bolǵandyqtan asyp óltirilýi qajet bolady, eger asyp óltirse ótirik aıtqan bolyp qalady, atyp óltirýdi qajet etedi)
b) Bir jas soldat kól jaǵasyna baryp shomylmaq bolady. Kólge túser aldynda kıimderi urlanbaýy úshin qaǵazǵa «Bul kıimder aýyr salmaqty kásiptik boks chempıonynyń kıimderi» dep jazyp kıimderiniń ústine qoıyp ketedi. Biraz ýaqyt júzip qaıtyp kelse, kıimderiniń urlanǵanyn kóredi. Kıimderiniń ornyndaǵy qaǵazǵa ne dep jazyp ketedi? (Bul kıimderdi urlaǵan adam jeńil atletıka, ıaǵnı marafon jarysynyń chempıony degen mátinder jazyp ketedi)
Jeńiske jetken topty quttyqtap, elimiz tynysh, nanymyz kóp, ýaıym - qaıǵymyz joq bolsyn aǵaıyn!
Maqsaty: Uly Otan soǵysy jáne onyń zardaptary týraly málimet berip, Uly Jeńistiń mańyzdylyǵyn uǵyndyryp, eljandylyqqa, óz Otanyn súıýge, patrıotızmge tárbıeleý. Aldaǵy jyly Uly Jeńistiń 70 jyldyǵyna arnalǵanyna mán berý.
Kórnekilikter: sýretter, sharlar, slaıdtar.
Sabaqtyń barysy:
Muǵalim sózi:
Qaıyrly kún ustazdar, oqýshylar! Búgingi «Uly Otan soǵysyndaǵy sandar» atty synyptan tys sharamyzǵa qosh keldińizder!
Statısıka – aıaýsyz ǵylym. 1941 jyly mektep bitirgen 15 - 16 jastaǵy órenderdiń tek 3 paıyzy ǵana soǵystan aman - esen oralǵan. Basqasha aıtqanda, júz jigittiń úsheýi ǵana ata - ana, aǵaıyn - baýyrymen tirileı qaýyshqan. Sýretter sóıleı almaıdy, al ondaǵy sandar men sıfrlar eger ǵaıyptan til bitse, talaı syrǵa qanyqtyrar edi. Máselen, myna bir uıań jigittiń jaý dzotyn keýdesimen japqandyǵyn, qaısar minez bozbalanyń nemis okopyn tankimen taptaǵanyn, zeńbirek bolyp atylyp, basqynshynyń basyna bomba bolyp qulaǵanyn qulaǵymyzben estir edik. Aıtpaqshy, soǵysty tek erlerdiń isi dep kim aıtty? «Otan» uǵymy ulǵa da, qyzǵa da ortaq emes pe. Sýrettegi názik jandylardyń arasynda quralaıdy kózge atqan mergender, meıirimdi medbıkeler, qaharman barlaýshylar men baılanysshylar da turǵan shyǵar, bálkim. Biz búgin olardyń is - áreketin bir aýyz sózben «Kózsiz erlik» dep baǵalaımyz.
Sonymen búgingi sabaǵymyzda 5a jáne 8a synyp oqýshylyryn eki topqa bólip, jarys túrinde ótkizemiz.
I top «Otan»toby
II top: «Jeńis» toby»
1 bólim: Berilgen tapsyrmalardy oryndap sońǵy sıfrlardy atap, bul sıfrlar jıyntyǵy Uly Otan soǵysyndaǵy qandaı jaǵdaıdy bildiredi? (1941j 22 maýsymda soǵystyń batalýy)
EÚOB(4, 6)=2
EÚOB(6, 8)=2
EÚOB(36, 42)=6
EÚOB(7, 9)=1
EÚOB(81, 72)=9
EÚOB(16, 20)=4
EÚOB(13, 15)=1
2- bólim: Berilgen teńdeýlerdi oryndap shyqqan mánderiniń sıfrlardy atap, bul sıfrlar jıyntyǵy Uly Otan soǵysyndaǵy qandaı jaǵdaıdy bildiredi? ( Uly Otan soǵysyndaǵy qaza bolǵan qazaq sany 410 myń)
4(2x+13)=84
(y+14) 2 - 225=0
(x+69)•5=350
3 -bólim: Berilgen tapsyrmalardy oryndap sońǵy shyqqan sandy atap, bul san Uly Otan soǵysyndaǵy qandaı jaǵdaıdy bildiredi? (Soǵys kezinde 900 kún men tún Lenıngradty qorǵaǵan)
Eger birinshi dıvızıada 250 tanki, al úshinshi dıvızıada ekinshi dıvızıaǵa qaraǵanda 150 tankige kóp, al barlyq tankiler sany 2200 bolsa, onda ekinshi dıvızıada qansha tanki bolǵan?
4 -bólim: Berilgen tapsyrmalardy oryndap sońǵy shyqqan sandy atap, bul san Uly Otan soǵysyndaǵy qandaı jaǵdaıdy bildiredi? (Uly Otan soǵysyndaǵy qyzmetkerler men jas balalardyń kúnine jegen nan tiliminiń ólshemi 125gr)
Ekinshi dúnıejúzilik soǵys kezinde jumysshylarǵa kúnine 250gr nan tilimin berdi. Al 12 jasqa deıingi balalar men qyzmetkerlerge ½ bóligin bergende, olar kúnine neshe gram nan tilimin jedi?
5 -bólim: Berilgen tapsyrmalardy oryndap sońǵy shyqqan sandy atap, bul san Uly Otan soǵysyndaǵy qandaı jaǵdaıdy bildiredi? (Jatyp atýǵa arnalǵan bir adamdyq okop)
Bir adamdyq okoptyń uzyndyǵy 17dm, eni - 6dm, bıiktigi - 3dm. Osy okoptyń kólemin taýyp, onyń qandaı okop ekenin anyqtańdar.
6- bólim: Berilgen tapsyrmalardy oryndap sońǵy sıfrlardy atap, bul sıfrlar jıyntyǵy Uly Otan soǵysyndaǵy qandaı jaǵdaıdy bildiredi? (9 mamyr 1995jyl Uly Otan soǵysynyń aıaqtalǵan kúni 9. 5. 1945j)
1. (x+3)•2=24
2. EKOE(1, 5)=
3. EKOE(1, 19)=
4. Eger bir kateti 3sm, al gıpotenýzasy 5sm bolsa, onda ekinshi katetin tabyńdar.
5. Eger katetteriniń ólshemi a= 3sm, b=4sm bolsa, onda gıpotenýzasynyń uzyndyǵy nege teń?
Sergitý sáti (fleshmob)
7 bólim: Berilgen sózjumbaqty sheshińder:
1. Bul kimder?
2. «........ arý qyzy sen halqymnyń,
........ batyr qyzy sen halqymnyń,..» qaı ánniń qaıyrmasy?
3. Tiktórtburyshtyń uzyndyǵy men eniniń kóbeıtindisi nege teń?
4. Bir núkteden birdeı araqashyqtyqta jatatyn núkteler jıynyn........ ataımyz.
5. Teń bólikter......... dep atalady
6. Tikburyshty úshburyshtyń elementteriniń biri
8 bólim: Logıkalyq esepterdi sheshińder:
a) Soǵysta joq, Jeńiste bar. (j, e, ń, i)
á) Bir patsha tutqynǵa túsken dushpan áskerine bylaı degen: «Maǵan birdeńe aıt, eger aıtqan sóziń ótirik bolsa, atyp óltirgizem, eger shyn bolsa darǵa asyp óltirem». Sonda álgi tutqyn bir nárseni aıtyp, aman qalypty. Tutqyn ne aıtty eken? (Meni atyp óltirgizesiń - depti, Eger ony atyp óltirse, shyndyqty aıtqan bolǵandyqtan asyp óltirilýi qajet bolady, eger asyp óltirse ótirik aıtqan bolyp qalady, atyp óltirýdi qajet etedi)
b) Bir jas soldat kól jaǵasyna baryp shomylmaq bolady. Kólge túser aldynda kıimderi urlanbaýy úshin qaǵazǵa «Bul kıimder aýyr salmaqty kásiptik boks chempıonynyń kıimderi» dep jazyp kıimderiniń ústine qoıyp ketedi. Biraz ýaqyt júzip qaıtyp kelse, kıimderiniń urlanǵanyn kóredi. Kıimderiniń ornyndaǵy qaǵazǵa ne dep jazyp ketedi? (Bul kıimderdi urlaǵan adam jeńil atletıka, ıaǵnı marafon jarysynyń chempıony degen mátinder jazyp ketedi)
Jeńiske jetken topty quttyqtap, elimiz tynysh, nanymyz kóp, ýaıym - qaıǵymyz joq bolsyn aǵaıyn!
You Might Also Like
