Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 8 saǵat buryn)
Jer betindegi qashyqtyqty ólsheý
Taqyryby: Jer betindegi qashyqtyqty ólsheý

Sabaqtyń taqyryby: Jer betinde qashyqtyqty ólsheý. Qashyqtyqty qaǵaz betine belgileý. Masshtab
Sabaqtyń oqytý maqsaty: masshtab, onyń túrlerin bilý.
Sabaqtyń damytý maqsaty: qashyqtyqty ólsheýde kartadan masshtabty paıdalana bilý.
Sabaqtyń oqý jabdyǵy: oqýlyq, topogr. Kartada, atlas

Sabaqtyń barysy:
1. Amandasý, túgendeý
2. Oqýlyq, atlas, dápter, kúndelik, boıaý karandashtaryn túgendeý.
3. Kezekshige búgingi kúndi jazǵyzý.
4. sabaq barysy:
Ótkendi qaıtalaý:
1. Baǵdarlaý
2. Azımýt
3. Azımýttaldy nemese polárly semka /bir núkteden/
4. Azımýt boıynsha júrip otyryp baǵdarlaý
5. 3, 4, 5 tapsyrmalardy oryndaý

Jańa sabaq:
Jer betinde qashyqtyqty taspamen, ólsheýish ashamen ólshenedi. Qadammen ólshegende ár adam óz qadamynyń ortasha uzyndyǵyn anyqtaǵan jón. Oqýlyqta kóz mólshermen anyqtaý kestesi kórsetilgen.
Masshtab – jer betinde ólshengen qashyqtyqty qaǵaz betine túsirý úshin kishireıtilgen dárejesi. Qansha ret kishireıtilgendigin kórsetetin bólshek san masshtab d. a. alymy árqashan 1 sm - ge teń, bólimi kishireıtý mólsherine sáıkes keledi. Neǵurlym bólshektiń bólimindegi san kóbeıgen saıyn, soǵurlym masshtab usaq dep esepteledi. Kerisinshe bólimindegi sannyń mólsheri az bolǵan saıyn, masshtab irilene túsedi. Máselen, 1: 10 000 masshtaby 1: 50 000 masshtabqa qaraǵanda iri.

Kartanyń masshtaby sózben de jazylady 1: 10 000 masshtabty sózbenen 1 sm - de 100m. Muny ataýly masshtab deıdi. Mysaldy oqytý.
Ózenderdiń uzyndyǵyn sırkúl arqyly ólsheıdi. Arasyn 5mm etip ólshep, onyń sanyn 5mm - ge kóbeıtip, sodan keıin masshtabqa kóbeıtedi.
Plan – 2 000deıin jáne odan iri, topograf. Kartada – 1: 10 000 nan 1: 100 000 - ǵa deıin bolady.
Bekitý: 5 tapsyrmany oryndaý
7 taps. Oryndaý
Úıge tapsyrma 6 taps. oryndaý, anyqt. mazmundaý

Tapsyrmalar
1. Eger 1km - di adam 15mınýtte júrse, onda ol 1saǵatta neshe km júredi?
2) 1sm – 1km ataýlyq masshtabty sandyq masshtabqa aınaldyr
(1km - 1000m - 100 000sm mys: 1m - 100sm, 10m - 1000sm, 100 - 10 000sm, 1000m - 100 000sm) nemese 1000m *100sm =100 000sm
3) 1: 80 000 000 sandyq masshtabty ataýlyǵy aınaldyr (1km - 1000m - 100 000sm, 80km - 80 000m - 8 000 000, 800km - 800 000m - 80 000 000sm)
4). 1sm - 1km syzyqtyq masshtabty jasa (23bet)
5). Astana - Qaraǵandy ara qashyqtyǵyn esepteý
6) Masshabty paıdalanyp 50metr qashyqtyqty syz: M: 1sm – 10m
7) Oqýshy 500metr qashyqtyqty uzyndyǵy 5sm kesindi etip syzdy. Bul tapsyrmany oryndaý úshin ol qandaı sandyq masshtabty qoldandy? (50 000sm)

Shartty belgiler boıynsha tapsyrmalar
1. Topografıalyq dıktant: týrıser kesilgen ormannan shyǵyp, ońtústik shyǵystaǵy tas jolmen 300m júrip, soltústik - shyǵystan ońtústik - batysqa qaraı aǵyp jatqan, eni 5m ózennen aǵash kópir arqyly ótip, ózenniń sol jaǵyndaǵy shalǵyndyqtyń arasyndaǵy jalǵyz aıaq jolmen soltústikke qaraı 2km júrip, ormanshynyń úıinen ótip, 1km shyǵysqa júrip, bulaqqa toqtaıdy.

Masshtab: 1sm - 500m boıynsha týrıserdiń júrgen jolynyń planyń túsir.
2. Týrıster A núktesinen lagerge deıin 180gr. azımýt boıynsha 5 km júrip, 45gr. azımýt boıynsha 1, 5 km jáne 90gr. azımýt boıynsha 3km júrip ótý kerek. Olardyń júrgen jolyn syzba túrinde sal. M: 1sm – 1000m
Profıl - kesindi jasaýdy úırený

You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama