HHİ ǵasyr kóshbasshysy (ıntellektýaldy saıys)
Matematıka - ınformatıka aptalyǵynda 9 - synyptar oqýshylarymen ótkizilgen «HHİ ǵasyr ǵasyr kóshbasshysy» ıntellektýaldy oıynynyń júrisi
Maqsaty: oqýshylardy bilimdi, jan - jaqty bolýǵa úıretý, matematıka, ınformatıka pánderine qyzyǵýshylyqtaryn arttyrý. Jarysta jeńimpaz bolýǵa umtyldyrý, izdenimpazdyqqa, eńbekqorlyqqa tárbıeleý, logıkalyq oılaryn damytý.
Ýa, jarandar, jarandar!
Myna bizge qarańdar!
Minekı zalda tynyshtyq
Estilmeıdi dybys túk.
Muny biz de qoshtaımyz
Keshikkenderdi tospaımyz.
Ǵylymdardyń ǵylymy
Matematıka, ınformatıka jaıynda
Oıyn saıysty bastaımyz!
Jas dostarym muny jaqsy uǵaıyq
Matematıka - ınformatıka qurmetteýge laıyq
Dúnıedegi qubylystyń mánine
Tabıǵattyń, qozǵalystyń bárin de,
Múmkin emes eseptersiz, kompútersiz túsiný.
Qurmetti ustazdar men oqýshylar sizdermen birge «HHİ ǵasyr kóshbasshysy» atty ıntelektýaldy oıynymyzdy bastaımyz.
Saıysqa qatysýshy oqýshylardy ortaǵa shaqyraıyq.(saıysqa qatysatyn 9 - synyp oqýshylary ortaǵa keledi, barlyǵy 6 oqýshy)
Ádil - qazylar alqasyn saılap alý.
Saıystyń kezeńderi:
İ. «Báıge»
İİ. «Polıglot»
İİİ. «Ǵajaıyp jetilik»
İÚ. «Sheshendik sózder»
Ú. «Jorǵa»
İ. «Báıge»
Bul bólimde oqýshylar ár túrli suraqtarǵa jaýap beredi. Ár jaýapqa 5 upaıdan beriledi.
1. Algorıtm degen ne?
2. Bir núktemen shektelgen túzýdiń bóligi (sáýle)
3. Paskal tilindegi programma neshe bólikten turady? (3)
4. Paskal tilindegi arıfmetıkalyq amaldardy ata (+,-,/,*, div, mod)
5. Burysh ólsheıtin qural (transportır)
6. Búkil álemdik kompúterler arasyndaǵy baılanys (ınternet)
7. Kópburysh qabyrǵalarynyń qosyndysy (perımetr)
8. Tik buryshty ushburysh týraly teorema (Pıfagor)
9. Tańbalary ár túrli sandar (qarama - qarsy sandar)
10. Adam men kompúter arasyndaǵy qarym - qatynas qalaı atalady? (ınterfeıs)
11. Paskal tilinde qandaı qarapaıym operatorlar bar? (menshikteý, shartsyz kóshý, engizý - shyǵarý operatorlary, bos operator jáne prodsedýralardy oryndaý operatorlary jatady)
12. Jıym degen ne? (bir ataýmen belgilenip biriktirilgen birtekti elementter jıyny)
İİ. «Polıglot»
Bul kezeńde oqýshylarǵa suraqtar beriledi. Suraqtyń jaýabyn taýyp, orys jáne aǵylshyn tilderine aýdarý qajet.
1. Qabat - qabat qattama,
Aqylyń bolsa attama.
(kitap - knıga - book)
2. Joq ózinde bas ta, qas ta, moıyn da,
Uzyndyǵy jazýly tur boıynda
(syzǵysh - lıneıka - ruler)
3. Jıyrma tórt batyr,
Birin - biri jep jatyr.
(doıby - shashkı - drags)
4. Bilekti... jyǵady,
Bilimdi myńdy jyǵady.
(bir - odın - one)
5. Bizdi qorshaǵan ortadaǵy málimetter toby
(aqparat - ınformasıa - information)
6. Kompúterdiń basqarý qurylǵysy
(tyshqan - myshka - mouse)
7.... jylda el jańa.
(elý - pátdesát - fifty)
İİİ. «Ǵajaıyp jetilik»
Matematıka jáne ınformatıka pánderi boıynsha uıashyqtardyń deńgeıine qaraı suraqtar jasyrylǵan. Ár uıashyqqa sáıkes upaılary beriledi.
Matematıka:
10 – Tikburysh jasap qıylysatyn túzýler (perpendıkýlár)
20 – Saǵat úshti kórsetkende, onyń saǵattyq jáne mınýttyq tilderi qandaı burysh jasaıdy? (tikburysh)
30 – ý=h2 fýnksıasynyń grafıgi (parabola)
40 – Eger úsh par at 60km shaýyp ótse, onda bir at neshe km shaýyp ótedi? (60km)
Informatıka
10 – Paskal tilindegi programma qandaı túıindi sózben bastalady?(program)
20 – Arıfmetıkalyq órnek degen ne? (arıfmetıkaly jáne logıkalyq amal tańbalarymen biriktirilgen turaqtylardyń, aınymalylardyń, fýnksıalardyń jıyntyǵy)
30 – Arıfmetıkalyq sıkl degen ne? (qaıtalaný sany aldyn ala belgili sıkl)
40 – Jıymnyń qandaı parametrleri bar? (tıpi, ólshemi, kólemi)
İÚ. «Sheshendik óner»
Oqýshylarǵa eki taqyryp beriledi. Ár oqýshy sol boıynsha óz tujyrymdamasyn aıtyp qorǵaıdy.
1. Kompúterdiń zıany
2. Kompúterdiń paıdasy
Ú. «Jorǵa»
Sońǵy qalǵan eki qatysýshyǵa 10 suraqtan qoıylady. Oqýshylar jyldam ári durys jaýap berýi tıis. Ár durys jaýapqa 5 upaıdan beriledi.
1 - oqýshynyń suraqtary:
1. Div qandaı amal? (bútin bólý)
2. Qabyrǵalary teń tik tórtburysh (sharshy)
3. Vırýstardy joıatyn programma (antıvırýs)
4. Qıylyspaıtyn túzýler (paralel)
5. shartty sońynan tekseretin sıkl operatory (REPEAT)
6. Programma oryndalǵanda mánderi ózgerissiz qalatyn shamalar (turaqty)
7. Paskalda túbir astyndaǵy h - tiń jazylýy (sqrt(x))
8. Tańdaý operatory (case)
9. sıpattaý bólimi qandaı túıindi sózben bastalady?(var)
10. Sybaılas buryshtardyń bireýi 400 bolsa, ekinshisi neshege teń? (1400)
2 - oqýshynyń suraqtary:
1. Mod qandaı amal? (bútin qaldyqty tabý)
2. Algorıtmniń qaıtalanyp oryndalýy (sıkldik algorıtm)
3. Aqparattyń eń kishi ólshem birligi (bıt)
4. Kompúterdiń «mıy» (prosesor)
5. Algorıtmniń tizbektele oryndalýy (syzyqtyq algorıtm)
6. Operatorlar bólimi qandaı túıindi sózderdiń arasyna ornalasady? (begin, end)
7. 2 sanynyń alty dárejesi (64)
8. Prınter qandaı qurylǵy (aqparatta qaǵazǵa basyp shyǵaratyn qurylǵy)
9. Qazirgi kompúterler neshinshi býynǵa jatady? (4 - býynǵa)
10. «Geometrıa» sózi grek tilinen aýdarǵanda qandaı maǵyna beredi? (jer ólsheý)
Qorytyndylaý, oqýshylardy marapattaý
Maqsaty: oqýshylardy bilimdi, jan - jaqty bolýǵa úıretý, matematıka, ınformatıka pánderine qyzyǵýshylyqtaryn arttyrý. Jarysta jeńimpaz bolýǵa umtyldyrý, izdenimpazdyqqa, eńbekqorlyqqa tárbıeleý, logıkalyq oılaryn damytý.
Ýa, jarandar, jarandar!
Myna bizge qarańdar!
Minekı zalda tynyshtyq
Estilmeıdi dybys túk.
Muny biz de qoshtaımyz
Keshikkenderdi tospaımyz.
Ǵylymdardyń ǵylymy
Matematıka, ınformatıka jaıynda
Oıyn saıysty bastaımyz!
Jas dostarym muny jaqsy uǵaıyq
Matematıka - ınformatıka qurmetteýge laıyq
Dúnıedegi qubylystyń mánine
Tabıǵattyń, qozǵalystyń bárin de,
Múmkin emes eseptersiz, kompútersiz túsiný.
Qurmetti ustazdar men oqýshylar sizdermen birge «HHİ ǵasyr kóshbasshysy» atty ıntelektýaldy oıynymyzdy bastaımyz.
Saıysqa qatysýshy oqýshylardy ortaǵa shaqyraıyq.(saıysqa qatysatyn 9 - synyp oqýshylary ortaǵa keledi, barlyǵy 6 oqýshy)
Ádil - qazylar alqasyn saılap alý.
Saıystyń kezeńderi:
İ. «Báıge»
İİ. «Polıglot»
İİİ. «Ǵajaıyp jetilik»
İÚ. «Sheshendik sózder»
Ú. «Jorǵa»
İ. «Báıge»
Bul bólimde oqýshylar ár túrli suraqtarǵa jaýap beredi. Ár jaýapqa 5 upaıdan beriledi.
1. Algorıtm degen ne?
2. Bir núktemen shektelgen túzýdiń bóligi (sáýle)
3. Paskal tilindegi programma neshe bólikten turady? (3)
4. Paskal tilindegi arıfmetıkalyq amaldardy ata (+,-,/,*, div, mod)
5. Burysh ólsheıtin qural (transportır)
6. Búkil álemdik kompúterler arasyndaǵy baılanys (ınternet)
7. Kópburysh qabyrǵalarynyń qosyndysy (perımetr)
8. Tik buryshty ushburysh týraly teorema (Pıfagor)
9. Tańbalary ár túrli sandar (qarama - qarsy sandar)
10. Adam men kompúter arasyndaǵy qarym - qatynas qalaı atalady? (ınterfeıs)
11. Paskal tilinde qandaı qarapaıym operatorlar bar? (menshikteý, shartsyz kóshý, engizý - shyǵarý operatorlary, bos operator jáne prodsedýralardy oryndaý operatorlary jatady)
12. Jıym degen ne? (bir ataýmen belgilenip biriktirilgen birtekti elementter jıyny)
İİ. «Polıglot»
Bul kezeńde oqýshylarǵa suraqtar beriledi. Suraqtyń jaýabyn taýyp, orys jáne aǵylshyn tilderine aýdarý qajet.
1. Qabat - qabat qattama,
Aqylyń bolsa attama.
(kitap - knıga - book)
2. Joq ózinde bas ta, qas ta, moıyn da,
Uzyndyǵy jazýly tur boıynda
(syzǵysh - lıneıka - ruler)
3. Jıyrma tórt batyr,
Birin - biri jep jatyr.
(doıby - shashkı - drags)
4. Bilekti... jyǵady,
Bilimdi myńdy jyǵady.
(bir - odın - one)
5. Bizdi qorshaǵan ortadaǵy málimetter toby
(aqparat - ınformasıa - information)
6. Kompúterdiń basqarý qurylǵysy
(tyshqan - myshka - mouse)
7.... jylda el jańa.
(elý - pátdesát - fifty)
İİİ. «Ǵajaıyp jetilik»
Matematıka jáne ınformatıka pánderi boıynsha uıashyqtardyń deńgeıine qaraı suraqtar jasyrylǵan. Ár uıashyqqa sáıkes upaılary beriledi.
Matematıka:
10 – Tikburysh jasap qıylysatyn túzýler (perpendıkýlár)
20 – Saǵat úshti kórsetkende, onyń saǵattyq jáne mınýttyq tilderi qandaı burysh jasaıdy? (tikburysh)
30 – ý=h2 fýnksıasynyń grafıgi (parabola)
40 – Eger úsh par at 60km shaýyp ótse, onda bir at neshe km shaýyp ótedi? (60km)
Informatıka
10 – Paskal tilindegi programma qandaı túıindi sózben bastalady?(program)
20 – Arıfmetıkalyq órnek degen ne? (arıfmetıkaly jáne logıkalyq amal tańbalarymen biriktirilgen turaqtylardyń, aınymalylardyń, fýnksıalardyń jıyntyǵy)
30 – Arıfmetıkalyq sıkl degen ne? (qaıtalaný sany aldyn ala belgili sıkl)
40 – Jıymnyń qandaı parametrleri bar? (tıpi, ólshemi, kólemi)
İÚ. «Sheshendik óner»
Oqýshylarǵa eki taqyryp beriledi. Ár oqýshy sol boıynsha óz tujyrymdamasyn aıtyp qorǵaıdy.
1. Kompúterdiń zıany
2. Kompúterdiń paıdasy
Ú. «Jorǵa»
Sońǵy qalǵan eki qatysýshyǵa 10 suraqtan qoıylady. Oqýshylar jyldam ári durys jaýap berýi tıis. Ár durys jaýapqa 5 upaıdan beriledi.
1 - oqýshynyń suraqtary:
1. Div qandaı amal? (bútin bólý)
2. Qabyrǵalary teń tik tórtburysh (sharshy)
3. Vırýstardy joıatyn programma (antıvırýs)
4. Qıylyspaıtyn túzýler (paralel)
5. shartty sońynan tekseretin sıkl operatory (REPEAT)
6. Programma oryndalǵanda mánderi ózgerissiz qalatyn shamalar (turaqty)
7. Paskalda túbir astyndaǵy h - tiń jazylýy (sqrt(x))
8. Tańdaý operatory (case)
9. sıpattaý bólimi qandaı túıindi sózben bastalady?(var)
10. Sybaılas buryshtardyń bireýi 400 bolsa, ekinshisi neshege teń? (1400)
2 - oqýshynyń suraqtary:
1. Mod qandaı amal? (bútin qaldyqty tabý)
2. Algorıtmniń qaıtalanyp oryndalýy (sıkldik algorıtm)
3. Aqparattyń eń kishi ólshem birligi (bıt)
4. Kompúterdiń «mıy» (prosesor)
5. Algorıtmniń tizbektele oryndalýy (syzyqtyq algorıtm)
6. Operatorlar bólimi qandaı túıindi sózderdiń arasyna ornalasady? (begin, end)
7. 2 sanynyń alty dárejesi (64)
8. Prınter qandaı qurylǵy (aqparatta qaǵazǵa basyp shyǵaratyn qurylǵy)
9. Qazirgi kompúterler neshinshi býynǵa jatady? (4 - býynǵa)
10. «Geometrıa» sózi grek tilinen aýdarǵanda qandaı maǵyna beredi? (jer ólsheý)
Qorytyndylaý, oqýshylardy marapattaý