- 05 naý. 2024 01:04
- 191
Jer tarıhy jáne ony zertteý ádisteri. Jer tarıhy shejiresi
Taqyryby: Jer tarıhy jáne ony zertteý ádisteri. Jer tarıhy shejiresi
Maqsaty:
1. Jer tarıhynyń aqıqattyǵyna kóz jetkizip, durys dúnıetanymdylyqty qalyptastyrý.
2. Jer, jer betindegi tirshiliktiń paıda bolýy teorıasyn talqylaý arqyly oqýshylardyń oı - óristerin damytý.
3. Jer tarıhynyń damý joldaryn bilip qazirgi ekologıalyq jaǵdaılarǵa beı - jaı qaramaýǵa tárbıeleý.
Sabaqtyń túri: Jańa sabaqty meńgertý
Pánaralyq baılanys: Geografıa, Dúnıetaný, Hımıa
Sabaqtyń kórnekiligi: Tirek syzba, sýretter
Sabaqtyń ádisteri: Pikir almasý, oı qozǵaý
Sabaqtyń barysy:
I. Uıymdastyrý kezeńi.
II. Úı tapsyrmasyn suraý
suraq - jaýap, baıandaý
III kezeń. Oqý - bilim bulaǵy
Jańa sabaq túsindirý
IV kezeń. Jyldam oqyp, kóp bilem
V kezeń. Men tez oılaımyn
(bıologıalyq uǵymdar)
VI kezeń “Ushqyr oı” Test
Qorytyndy:
Úıge tapsyrma:
Oqýshy bilimin baǵalaý:
Úı tapsyrmasy: Evolúsıanyń negizgi zańdylyqtary.
Dıvergensıa
Konvergensıa
Paralelızm
Jańa sabaq
Jer tarıhynyń shejiresi. Jer tarıhy(uzaq ýaqyt aralyǵy)- zamanǵa; zaman – kezeńge; kezeń - dáýirge; dáýir - ǵasyrǵa bólinedi. Bir zamannyń aıaqtalýy men kelesi zamannyń bastalýynyń arasynda qurlyq pen teńizdiń araqatynasynyń ózgerýi; taý túzilýiniń qarqyndy júrýi - jer bederin ózgertip, qaıta quraıdy.
Zamannyń attary.
1. Arheı - ejelgi zaman.
2. Proterozoı - alǵashqy tirshilik zamany.
3. Paleozoı - ertedegi tirshilik zamany.
4. Mezozoı - ortadaǵy tirshilik zamany.
5. Kaınazoı - jańa ómir zamany.
Arheı zamanyndaǵy tirshiliktiń damýy. Arheı zamanynda aspandy túnergen qara bult qaptap, naızaǵaı jarqyldap, janartaýlar atqylaǵan. Aýda ottek bolmaǵan, kómirqyshqyl gazynyń kóptigi tirshilikke qolaısyz edi.
Proterozoı zamanynda tirshiliktiń damýy. Proterozoı - Jerdiń tarıhı damýyndaǵy eń uzaqqa sozylǵan zaman. Bul kezeńde kópjasýshaly jasyl baldyrlardyń sýda erkin júzgen jáne sý túbine bekingen túrleri shyqty. ásirese birjasýshaly organızmderden - bakterıalar, kók - jasyl baldyrlar jáne talshyqtylar óte kóp taraǵan. Proterozoıda organızmderdiń basym kópshiligi teńiz ishekqýystylary, gýbkalar, býyltyq qurttar, bylqyldaqdeneliler ekendigi jer qyrtysy qabattarynan tabylǵan qaldyqtardan baıqalǵan. Sonymen qatar sańyraýqulaqtar, býynaıaqtylardyń qaldyqtarynyń bolǵandyǵy dáleldengen.
Paleozoı zamany 6 kezeńnen turady: kembrıı, ordovık, sılýr, devon, taskómir, perm.
IV. Jyldam oqyp, kóp bilem
V. Men tez oılaımyn
(bıologıalyq uǵymdar)
VI. “Ushqyr oı” test
Sabaqty bekitý:
Temperatýralyq jaǵdaı
Qorytyndy: Bizdiń álemimizdegi tiri organızmderdiń bıosferamen ózara yqpaly.
Ósimdikter, janýarlar jáne mıkroorganızmder – tiri organızmderdiń túrleri bolyp sanalady.
Alýan túrli jaǵdaıda tirshilik etýge ıkemdelýiniń arqasynda tiri organızmder aýada, sýda jáne jer qyrtysynda taralǵan.
Úıge tapsyrma: Jer tarıhy jáne ony zertteý ádisteri. Jer tarıhynyń shejiresi
Oqýshy bilimin baǵalaý
Maqsaty:
1. Jer tarıhynyń aqıqattyǵyna kóz jetkizip, durys dúnıetanymdylyqty qalyptastyrý.
2. Jer, jer betindegi tirshiliktiń paıda bolýy teorıasyn talqylaý arqyly oqýshylardyń oı - óristerin damytý.
3. Jer tarıhynyń damý joldaryn bilip qazirgi ekologıalyq jaǵdaılarǵa beı - jaı qaramaýǵa tárbıeleý.
Sabaqtyń túri: Jańa sabaqty meńgertý
Pánaralyq baılanys: Geografıa, Dúnıetaný, Hımıa
Sabaqtyń kórnekiligi: Tirek syzba, sýretter
Sabaqtyń ádisteri: Pikir almasý, oı qozǵaý
Sabaqtyń barysy:
I. Uıymdastyrý kezeńi.
II. Úı tapsyrmasyn suraý
suraq - jaýap, baıandaý
III kezeń. Oqý - bilim bulaǵy
Jańa sabaq túsindirý
IV kezeń. Jyldam oqyp, kóp bilem
V kezeń. Men tez oılaımyn
(bıologıalyq uǵymdar)
VI kezeń “Ushqyr oı” Test
Qorytyndy:
Úıge tapsyrma:
Oqýshy bilimin baǵalaý:
Úı tapsyrmasy: Evolúsıanyń negizgi zańdylyqtary.
Dıvergensıa
Konvergensıa
Paralelızm
Jańa sabaq
Jer tarıhynyń shejiresi. Jer tarıhy(uzaq ýaqyt aralyǵy)- zamanǵa; zaman – kezeńge; kezeń - dáýirge; dáýir - ǵasyrǵa bólinedi. Bir zamannyń aıaqtalýy men kelesi zamannyń bastalýynyń arasynda qurlyq pen teńizdiń araqatynasynyń ózgerýi; taý túzilýiniń qarqyndy júrýi - jer bederin ózgertip, qaıta quraıdy.
Zamannyń attary.
1. Arheı - ejelgi zaman.
2. Proterozoı - alǵashqy tirshilik zamany.
3. Paleozoı - ertedegi tirshilik zamany.
4. Mezozoı - ortadaǵy tirshilik zamany.
5. Kaınazoı - jańa ómir zamany.
Arheı zamanyndaǵy tirshiliktiń damýy. Arheı zamanynda aspandy túnergen qara bult qaptap, naızaǵaı jarqyldap, janartaýlar atqylaǵan. Aýda ottek bolmaǵan, kómirqyshqyl gazynyń kóptigi tirshilikke qolaısyz edi.
Proterozoı zamanynda tirshiliktiń damýy. Proterozoı - Jerdiń tarıhı damýyndaǵy eń uzaqqa sozylǵan zaman. Bul kezeńde kópjasýshaly jasyl baldyrlardyń sýda erkin júzgen jáne sý túbine bekingen túrleri shyqty. ásirese birjasýshaly organızmderden - bakterıalar, kók - jasyl baldyrlar jáne talshyqtylar óte kóp taraǵan. Proterozoıda organızmderdiń basym kópshiligi teńiz ishekqýystylary, gýbkalar, býyltyq qurttar, bylqyldaqdeneliler ekendigi jer qyrtysy qabattarynan tabylǵan qaldyqtardan baıqalǵan. Sonymen qatar sańyraýqulaqtar, býynaıaqtylardyń qaldyqtarynyń bolǵandyǵy dáleldengen.
Paleozoı zamany 6 kezeńnen turady: kembrıı, ordovık, sılýr, devon, taskómir, perm.
IV. Jyldam oqyp, kóp bilem
V. Men tez oılaımyn
(bıologıalyq uǵymdar)
VI. “Ushqyr oı” test
Sabaqty bekitý:
Temperatýralyq jaǵdaı
Qorytyndy: Bizdiń álemimizdegi tiri organızmderdiń bıosferamen ózara yqpaly.
Ósimdikter, janýarlar jáne mıkroorganızmder – tiri organızmderdiń túrleri bolyp sanalady.
Alýan túrli jaǵdaıda tirshilik etýge ıkemdelýiniń arqasynda tiri organızmder aýada, sýda jáne jer qyrtysynda taralǵan.
Úıge tapsyrma: Jer tarıhy jáne ony zertteý ádisteri. Jer tarıhynyń shejiresi
Oqýshy bilimin baǵalaý