InfoHub Logo

Júrgenov Temirbek Qarauly(1898 - 1939) — memleket, qoǵam jáne mádenıet qaıratkeri. Ol Qyzylorda oblysy Jalaǵash aýdanyna qarasty Jańatalap mekeninde dúnıege kelgen. 1913 jyly orys-qazaq bastaýysh mektebin, 1917 jyly Perovsk (qazirgi Qyzylorda) orys-qazaq ýchılıshesin, 1923 jyly Orynbor jumysshy fakúltetin, 1927 jyly Orta Azıa memlekettik ýnıversıtetin bitirgen. 1918 jyly Torǵaı qalasynda shyǵatyn «Qazaq muńy» gazeti redaksıasynda eńbek etti.

1918 - 33 jyldar aralyǵynda Qazaqstanda, Tájikstanda jáne Ózbekstanda laýazymdy qyzmetter atqardy. 1933 - 37 jyldary Qazaqstannyń Halyq aǵartý komısary boldy. Osy jyldary Júrgenov qazaq mádenıetiniń qalyptasýyna ólsheýsiz úles qosty. Onyń tikeleı basshylyǵymen Qazaqstanda kóptegen óner ordalary ashyldy, sonymen qatar Júrgenov Máskeý qalasynda ótken Qazaq ádebıeti men óneriniń on kúndigin uıymdastyrýshylardyń biri boldy.

Júrgenov Qazaqstanda alǵashqy mýzyka teatryn (qazirgi opera jáne balet teatry) uıymdastyrýǵa úles qosty. Orta Azıa men Qazaqstandaǵy mádenı qurylys tarıhyn («Qazaqstanda mádenıet revolúsıasy», 1935) alǵash zertteýshiler qatarynda bolǵan Júrgenov saıası ádebıetterdi aýdarýmen de aınalysty. 1937 jyly 3 tamyzda «halyq jaýy» degen jalǵan aıyppen ustalyp, atý jazasyna kesildi. Almatyda Júrgenov atynda kóshe bar. Qyzylorda oblysynyń Jalaǵash aýdanyndaǵy №123 daryndy balalarǵa arnalǵan mektep (1999) pen qazirgi Qazaq ulttyq óner akademıasy (1989) Júrgenovtyń esimimen atalady. Osy akademıanyń aldyna Júrgenovke arnalǵan eskertkish (2002, músinshi E.Sergebaev) ornatylǵan.

---