InfoHub Logo

Ǵylymı joba taqyryby: «Kepler»- 11 jańa planeta júıesi. (prezentasıasymen)
Zertteýdiń maqsaty: Kún júıesinen ózge ekzoplanetalardy zertteý barysynda anyqtalǵan Kepler - 11 planetalar júıesin zerttep, olarda tirshiliktiń bolýy múmkin be? Bolsa adam úshin mańyzy qandaı ekendigin anyqtaý.

Zertteýdiń mindetteri: 1. Túrli aqparat derekterin oqý, taldaý, salystyrý.
2. Ózgelerdiń osy atalǵan taqyrypta biletinderin tyńdaý, oı bólisý
3. Osy ýaqytqa deıingi bar málimetterdi kózimmen kórý.
4. Kórgenderimdi, estigenderimdi oqyǵandarymdy jazý, sýretin salý, maketin jasaý.
5. Barlyq jınaqtalǵan materıaldardy taldaı otyryp oı qorytyndysyn shyǵarý.

Zertteýdiń boljamy: Keıingi kezderi Kepler orbıtalyq teleskobynyń kómegimen anyqtalyp jatqan ekzoplanetalardyń tirshilik úshin úlken mańyzy bar dep boljaımyn.

Jumys jospary:
Kirispe:
İ. HH ǵ. adamzat tarıhyndaǵy «Ǵalamdy ıgerýdiń» mańyzdylyǵy.
İİ. Negizgi zertteý bólimi.
1. Kepler teleskobynyń jumys isteý prınsıpi
2. «Kepler»- 11 jańa planetalar júıesi.
3. «Kepler»- 22 bı planetasy.
4. Ózge de jetistikter
Qorytyndy.
Jobamen tanystyrý.

1. Osydan 51 jyl burynǵy kóktemniń keremet kúninde, ıaǵnı 1961 jyldyń 12 sáýirinde tańǵy saǵat 9 - dan 7 mınýt ótkende Keńes Odaǵy qazaq jerindegi Baıqońyr ǵarysh aılaǵynan áýe keńistigine «Vostok» kemesin attandyrdy. Ol kemede álem tarıhyndaǵy orbıtany boılaı ushqan tuńǵysh ǵaryshker, aǵa leıtenant Iýrıı Alekseevıch Gagarın bolǵan edi. Jerden myńdaǵan shaqyrym alys ushqan onyń sapary dál sol kezeń úshin rekordtyq kórsetkish boldy. Sapar 1 saǵat 48 mınýtqa (108 mınýt) sozyldy. «Vostok» kemesi 302 km bıiktikte Jerdi bir aınalyp shyqty da, saǵat 10 - nan 55 mınýt ótkende, Saratov oblysyndaǵy Smelovka aýylyna jaqyn mańǵa qondy. Osy ańyzǵa aınalǵan sapary úshin ǵaryshker Keńes Odaǵy Batyry ataǵyn aldy. Onyń erligi búkil adamzat balasynyń san myńdaǵan jyldar boıǵy arman - tilegin júzege asyrdy. Osy oqıǵadan keıin ǵylymı - tehnıkalyq revolúsıaǵa erekshe serpin berilip, spýtnıktik televıdenıe, ınternet, aýa - raıyn baqylaý, baǵdarlaý sekildi zamanaýı ómirdiń ıgilikterine jol ashyldy.
Osy saǵattan bastap, 12 sáýir Keńes Odaǵynyń Joǵarǵy Keńes Tóralqasynyń qaýlysymen memlekettik mereke - ǵaryshkerler kúni bolyp belgilendi.

1968 jyly qarashada ótken Jalpy Halyqaralyq avıasıa federasıasynyń 61 - konferensıasynyń qaýlysyna sáıkes, dál osy kúndi Halyqaralyq avıasıa jáne ǵaryshkerler kúni retinde atap ótý týraly sheshim shyǵaryldy.
Bári qalaı bastaldy?
1955 jyldyń 12 aqpanynda KSRO - nyń Joǵarǵy Keńesi aqyldasa kele, kontınentaldy balıstıkalyq zymyrandy synaqtan ótkizýge bel býdy."Baıqońyr" ǵarysh aılaǵyn Qazaqstanda turǵyzý týraly sheshim qabyldady. 1957 jyldan beri "Baıqońyr" álemdegi tuńǵysh jáne kólemdi aılaq bolyp keledi.
1957 jyldyń 4 qazanynda Reseı memleketi orbıtaǵa alǵashqy jasandy jer serigin ushyrdy (Spýtnık - 1). Ol orbıtada 1957 jyldyń 4 qazany men 1958 jyldyń 4 qańtary aralyǵynda, ıaǵnı 92 kún boldy. Osy aralyqta Jerdi 1400 ret aınalyp shyǵýǵa úlgerdi. Árbir aınalymǵa 100 mınýttaı ýaqyt ketti. Osydan keıin jer serigi Jer atmosferasynda janyp ketti.
Ǵaryshqa ushqan eń alǵashqy tirshilik ıesi - Laıka atty ıt edi. It 1957 jyldyń 3 qarashasynda Máskeý ýaqytymen tańǵy alty jarymda Keńes Odaǵynyń "Spýtnık - 2" atty kemesimen ǵaryshqa attandyryldy. Laıkanyń jasy - 2 - de, salmaǵy - 6 keli bolǵan. Sol kezdegi basylymdar onyń orbıtada bir apta bolyp, qalypty túrde tamaǵyn iship, uıyqtap, úrgenin jazǵan bolatyn. Al shyn máninde Laıka ushyrylǵan soń, 5 - 6 saǵattan soń ólip qalǵan. Kabınadaǵy temperatýra birtindep kóterilip, aqyrynda Laıkanyń denesi qyzyp, órtenip ketti.