Keskindeme janrlary. Anımalıstik janr
Beıneleý
Sabaqtyń taqyryby: Keskindeme janrlary. Anımalıstik janr
Sabaqtyń bilimdiligi: 1. Qazaq kúıleriniń shyǵý tarıhymen oqýshylardy tanystyrý.
2. Kúıden alǵan áserin qaǵazǵa túsirý.
Damytýshylyq: Oqýshylardyń seziný jáne shyǵarmashylyq qabiletin damytý
Tárbıeliligi: Óz eliniń tarıhyn jáne ónerin qasterleýge tárbıeleý.
Sabaqtyń túri: Aralas sabaq.
Kerekti mýzyka: Qazaq kúıleri «Boz ingenniń búlkili», N. Tilendıev «Aqqý» kúıleri.
Kórnekilik: Túıeniń, aqqýdyń beınelený kezeńderi.
Kerekti quraldar: gýash, qylqalam, palıtra, álbom.
Sabaqtyń barysy: 1. Uıymdastyrý kezeńi.
2. Úı tapsyrmasyn tekserý.
3. Jańa sabaq
4. Beıneleý jumysy
5. Sabaqty qorytyndylaý
1. Oqýshylardyń sabaqqa daıyndyǵyn tekserý, zeıinin aýdarý.
2. Úı tapsyrmasyn tekserý.
3. Jańa sabaqqa kirispe suraq: Keskindeme janrlaryn ata.
Janr óner týyndylaryn bir - birinen ajyratatyn erekshe belgiler.
Keskindeme ónerinde birneshe janr túrleri bar. Olar: tarıhı, turmystyq, soǵys taqyryby, janýarlardy beıneleý (anımalıstik), adam kelbetin beıneleý (portret), natúrmort, teńiz peızajy (marına), tabıǵatty beıneleý (peızaj ).
«Boz ingenniń búlkili» kúıi tyńdalady.
Suraq: Qandaı dybysty estidińder? Kúıdiń shyǵý tarıhymen tanystyrý.
«…alystan emis - emis talmaýsyraǵan ingenniń daýysy jetken sıaqty boldy. Apyr-aı, qulaǵyma jańylys estildi me, áıtpese, sol boz ingenniń ózi me? İngenniń oralýynan úmit úzgen ol, kózin ýqalap - ýqalap jiberip, alysqa kóz júgirtken. Daýys shyqqan jaqtan boz ingenniń beınesi kólbeńdegen tárizdendi. Eles emes, týra sonyń ózi. Botasyn izdep yńyranǵan janýardyń ashshy daýysy eken qulaǵyna estilgen. Eki kózden jas parlap, saǵynyp kelip qosyldy - aý, áıteýir, botasyna.
El jaılaýǵa kósherde Súgirde júk artar maldan boz ingen ǵana bolǵan. El bolyp «kósheıik» degende, «Áı meniń kóshpeı júrgen jerim emes qoı, kóshe berińder» degen soń, bir - birine qaramaı, olar kóship ketedi. Al, kósher kezde «kedeı bolsań kóship baq» demekshi, jalǵyz boz ingenge júkteri syımaıtyn bolady. Jarty júgin ingenge artyp, áıeli men qyzdaryn jiberip, ózi botasyn alyp qalady. Sodan bes kún ótti me, on kún ótti me, áıteýir, tamaǵy taýsylyp, talmaýsyrap jatqanda, alystan boz ingenniń botasyn izdep kele jatqan daýysy estilgen. Sonda Súgir: «Apyraı - á, adam balasyna qalaı emirense, myna janýar da tóline sondaı eken», — dep ishteı tolǵanysqa túsip, osy sát esinen ketpeı, bir otyrǵanda, «Boz ingenniń búlkili» degen kúıin dúnıege ákeledi.
N. Tilendıevtiń «Aqqý kúıi»tyńdalady. Suraq: Qandaı dybystardy estidińder? Aqqý týraly qandaı ańyzdy nemese óleńdi bilesińder.
Muǵalim: Nurǵısa shyǵarmashylyǵynyń negizgi bir qyry kúıshi kompozıtor. «Aqqý» kúıi oryndalǵanda, birde Nurǵısanyń ákesi Tilendiniki de, endi birde Nurǵısanyń óziniki dep eki esim atalady. Osylaı jazylyp ta júr. Endi oılanyp kóreıikshi Nurǵısanyń 5 - 6 jasynda ákesi Tilendi dúnıe salady. Ákesiniń oryndaǵan «Aqqý», «Terisqaqpaı», «Arman» kúıleri Nurǵısanyń qulaǵynda qalady. Búgingi oryndalyp júrgen «Aqqý» kúıi sol áke sarynynyń jyldar óte jetildirilgen nusqasy. «Aqqý» kúıiniń jetildirile túskeninen Nurǵısa qolynyń taby bilinedi. Olaı bolsa «Aqqý» kúıiniń avtorlarynyń atyn jeke - jeke atamaı Nurǵısa Tilendiniń kúıi «Aqqý» dep ekeýin de birdeı ataǵan durys pa deımiz «Aqqý» kúıi Qyz Jibek fılminde oryndalady. Túsirý kezinde aqqýlar qamys arasynan shyqpaı qoıǵan. Kúı tartylǵanda aqqýlar dombyranyń dybysyn aqqýdyń suńqyly dep qabyldap, qamys arasynan shyqqan deıdi.
Osy «Aqqý» kúıinen úzindi tyńdap kórelik.
4. Oqýshylardy eki topqa bólý.
İ top. Túıeni qalaı beıneleımiz?
1 slaıd. « Túıeni beıneleý tásili» Kompozısıa qurastyrý.
İİ top. Aqqýdy qalaı beıneleımiz?
2 slaıd «Aqqýdy beıneleý tásili»
Aqqýly kompozısıa qurastyrý
Túıe men aqqýdy beıneleý joldary kórsetiledi. Kompozısıany qurastyrý ár oqýshynyń óz qıalynan shyǵýy tıis.
Mysaly: túıeniń tek basy, moıynyn belgilep, aınalasyn dala peızajymen tolyqtyrýǵa bolady.
Ushyp bara jatqan nemese ushqaly jatyrǵan aqqýdy beıneleý. Kompozısıada qozǵalys bolýy kerek. Fon retinde sý betin, qamystardy alýǵa bolady. Dalalyq peızajda jyly tús, al aqqýly kompozısıada sýyq tús basym bolýy kerek
5. Bul jumysqa eki baǵa qoıylady:
1. Kompozısıalyq sheshim
2. Túster úılesimdiligi
Oqýshylardyń utymdy shyqqan kompozısıasyn baǵalaý jáne kemshilikterge toqtalý.
Úıge tapsyrma bastapqy boıaýlarmen jazyp kelý.
Sabaqtyń taqyryby: Keskindeme janrlary. Anımalıstik janr
Sabaqtyń bilimdiligi: 1. Qazaq kúıleriniń shyǵý tarıhymen oqýshylardy tanystyrý.
2. Kúıden alǵan áserin qaǵazǵa túsirý.
Damytýshylyq: Oqýshylardyń seziný jáne shyǵarmashylyq qabiletin damytý
Tárbıeliligi: Óz eliniń tarıhyn jáne ónerin qasterleýge tárbıeleý.
Sabaqtyń túri: Aralas sabaq.
Kerekti mýzyka: Qazaq kúıleri «Boz ingenniń búlkili», N. Tilendıev «Aqqý» kúıleri.
Kórnekilik: Túıeniń, aqqýdyń beınelený kezeńderi.
Kerekti quraldar: gýash, qylqalam, palıtra, álbom.
Sabaqtyń barysy: 1. Uıymdastyrý kezeńi.
2. Úı tapsyrmasyn tekserý.
3. Jańa sabaq
4. Beıneleý jumysy
5. Sabaqty qorytyndylaý
1. Oqýshylardyń sabaqqa daıyndyǵyn tekserý, zeıinin aýdarý.
2. Úı tapsyrmasyn tekserý.
3. Jańa sabaqqa kirispe suraq: Keskindeme janrlaryn ata.
Janr óner týyndylaryn bir - birinen ajyratatyn erekshe belgiler.
Keskindeme ónerinde birneshe janr túrleri bar. Olar: tarıhı, turmystyq, soǵys taqyryby, janýarlardy beıneleý (anımalıstik), adam kelbetin beıneleý (portret), natúrmort, teńiz peızajy (marına), tabıǵatty beıneleý (peızaj ).
«Boz ingenniń búlkili» kúıi tyńdalady.
Suraq: Qandaı dybysty estidińder? Kúıdiń shyǵý tarıhymen tanystyrý.
«…alystan emis - emis talmaýsyraǵan ingenniń daýysy jetken sıaqty boldy. Apyr-aı, qulaǵyma jańylys estildi me, áıtpese, sol boz ingenniń ózi me? İngenniń oralýynan úmit úzgen ol, kózin ýqalap - ýqalap jiberip, alysqa kóz júgirtken. Daýys shyqqan jaqtan boz ingenniń beınesi kólbeńdegen tárizdendi. Eles emes, týra sonyń ózi. Botasyn izdep yńyranǵan janýardyń ashshy daýysy eken qulaǵyna estilgen. Eki kózden jas parlap, saǵynyp kelip qosyldy - aý, áıteýir, botasyna.
El jaılaýǵa kósherde Súgirde júk artar maldan boz ingen ǵana bolǵan. El bolyp «kósheıik» degende, «Áı meniń kóshpeı júrgen jerim emes qoı, kóshe berińder» degen soń, bir - birine qaramaı, olar kóship ketedi. Al, kósher kezde «kedeı bolsań kóship baq» demekshi, jalǵyz boz ingenge júkteri syımaıtyn bolady. Jarty júgin ingenge artyp, áıeli men qyzdaryn jiberip, ózi botasyn alyp qalady. Sodan bes kún ótti me, on kún ótti me, áıteýir, tamaǵy taýsylyp, talmaýsyrap jatqanda, alystan boz ingenniń botasyn izdep kele jatqan daýysy estilgen. Sonda Súgir: «Apyraı - á, adam balasyna qalaı emirense, myna janýar da tóline sondaı eken», — dep ishteı tolǵanysqa túsip, osy sát esinen ketpeı, bir otyrǵanda, «Boz ingenniń búlkili» degen kúıin dúnıege ákeledi.
N. Tilendıevtiń «Aqqý kúıi»tyńdalady. Suraq: Qandaı dybystardy estidińder? Aqqý týraly qandaı ańyzdy nemese óleńdi bilesińder.
Muǵalim: Nurǵısa shyǵarmashylyǵynyń negizgi bir qyry kúıshi kompozıtor. «Aqqý» kúıi oryndalǵanda, birde Nurǵısanyń ákesi Tilendiniki de, endi birde Nurǵısanyń óziniki dep eki esim atalady. Osylaı jazylyp ta júr. Endi oılanyp kóreıikshi Nurǵısanyń 5 - 6 jasynda ákesi Tilendi dúnıe salady. Ákesiniń oryndaǵan «Aqqý», «Terisqaqpaı», «Arman» kúıleri Nurǵısanyń qulaǵynda qalady. Búgingi oryndalyp júrgen «Aqqý» kúıi sol áke sarynynyń jyldar óte jetildirilgen nusqasy. «Aqqý» kúıiniń jetildirile túskeninen Nurǵısa qolynyń taby bilinedi. Olaı bolsa «Aqqý» kúıiniń avtorlarynyń atyn jeke - jeke atamaı Nurǵısa Tilendiniń kúıi «Aqqý» dep ekeýin de birdeı ataǵan durys pa deımiz «Aqqý» kúıi Qyz Jibek fılminde oryndalady. Túsirý kezinde aqqýlar qamys arasynan shyqpaı qoıǵan. Kúı tartylǵanda aqqýlar dombyranyń dybysyn aqqýdyń suńqyly dep qabyldap, qamys arasynan shyqqan deıdi.
Osy «Aqqý» kúıinen úzindi tyńdap kórelik.
4. Oqýshylardy eki topqa bólý.
İ top. Túıeni qalaı beıneleımiz?
1 slaıd. « Túıeni beıneleý tásili» Kompozısıa qurastyrý.
İİ top. Aqqýdy qalaı beıneleımiz?
2 slaıd «Aqqýdy beıneleý tásili»
Aqqýly kompozısıa qurastyrý
Túıe men aqqýdy beıneleý joldary kórsetiledi. Kompozısıany qurastyrý ár oqýshynyń óz qıalynan shyǵýy tıis.
Mysaly: túıeniń tek basy, moıynyn belgilep, aınalasyn dala peızajymen tolyqtyrýǵa bolady.
Ushyp bara jatqan nemese ushqaly jatyrǵan aqqýdy beıneleý. Kompozısıada qozǵalys bolýy kerek. Fon retinde sý betin, qamystardy alýǵa bolady. Dalalyq peızajda jyly tús, al aqqýly kompozısıada sýyq tús basym bolýy kerek
5. Bul jumysqa eki baǵa qoıylady:
1. Kompozısıalyq sheshim
2. Túster úılesimdiligi
Oqýshylardyń utymdy shyqqan kompozısıasyn baǵalaý jáne kemshilikterge toqtalý.
Úıge tapsyrma bastapqy boıaýlarmen jazyp kelý.
You Might Also Like
