- 19 qaz. 2022 00:00
- 196
Kitaptar jansyz, biraq adal dos
"Kitap aqylyna aqy suramaıtyn eń qundy qazyna" degen eken túrki jurtynyń uly aqyny, oıshyl Álisher Naýaı. Osy syndy kitap týraly birneshe qundy pikirlerdi siz de jaqsy bilesiz. Rasynda qaı ǵasyrda da kitaptyń alatyn orny bólek.Halqymyz ár ǵasyrda-aq el danalary men zaman tulǵalarynyń ózinen keıingi amanytyn urpaqtan-urpaqqa qaldyrylyp otyrǵan ǵulama oılaryn,tárbıesi mol ónegeli sózderin kitaptan alǵan. Kitaptyń – rýhanı qazyna atalýy da sondyqtan.Bilimdi jastardyn bilimi qazynaly kitapta dep aıtýǵa bolady.Rasynda zamannyń yrǵaǵy kitaptardyn ornyna almastyrylyp jatqanyna da qaraýǵa bolady.Tamsandaryǵan aqyn jazýshylarymyzdyn jazbalary qoıyndaı qara dápterdeı qazynaly kitapta turǵanyń esten shyǵarmaǵanymyzda jón.Ne kóp janymyzda jaýlaǵan ınternet,smartfondar kóp.Álemdi jaýlap jatqan arnaıy tehnalogıalarda jeterlik.Solardyn ishinde qol jetimdi arnaıy ınternet kitaptaryda bar.Bylaısha aıtqanda onlaın kitaphana deýge bolady.Kitaphananyn aldyn torlap,aıaq basyn tozdyryp jantalasqan adamdarda az,onyń barlyǵy qolǵa baılanǵan qapshyqtaı telefondardyn arqasynda.Sanaýly saýsaq basyndaı jastar kitaphana esiginin aldyn torlaıdy.Bundaǵy aıtarym zamannyń damýy kózdi ashyp jumǵansha.Biraq adamdarǵa degen máselesi men zıany kóp,smartfondarǵa qaraǵanda qoıyndy qazynaly kitapty qolǵa alyp kerek jerin túrtip otyryp oqyǵanymyz ádemi emespe.Fransýz jazýshysy, aqyn, dramatýrg Vıktor Marı Gúgonyń «Kitap jansyz, biraq shynaıy dos»degen eken.Jansyz jany bolmaǵany men adamnyń 8-shi sezimin oıata alatyn qundy,sıqyrǵa toly ǵajap álem.Adam oıyn ashqanymen qoımaı densaýlyqqa da mıǵa da beretin paıdasy kóp.Ǵalymdardyn ózi kitaptyn adamǵa degen paıdasyn 7-i satymen kórsetken.
Onyń alǵashqysy Kitap oqý – qorshaǵan ortany, dúnıeni jáne ózin tanýǵa kómektesedi.
2. Kitap oqý – jadyny jáne oılaýdy damytady. Iaǵnı, kóp oqyǵan adam jady myqty, tez oılap, tez qoryta alady.
3. Kitap oqý – taldaýǵa, saraptaýǵa, ózindik júıeli pikir qalyptastyrýǵa úıretedi.
4. Kitap oqý – kóptegen tabys pen jetistiktiń eń basty negizi.
5. Kitap oqý – adamdarmen durys qarym-qatynas jasaýǵa úıretip, ádemi sóıleý daǵdylaryn qalyptastyrady.
6. Kitap oqý – sózdik qordy baıytady jáne jalpy saýattylyq deńgeıin arttyrady.
7. Kitap oqý – adam boıynda buǵyp jatatyn shyǵarmashylyq qabiletterdi damytady.
Bunyn ózine súıenbeı aq kitap oqýdyń adamzat balasyna tıgizetin paıdasy orasan zor ekeniń ár-bir adam biledi. «Men boıymdaǵy jaqsy qasıetter úshin kitapqa qaryzdarmyn» – depti ataqty jazýshy Maksım Gorkıı. Kitap oqýdan qalǵan ult, ásirese, jas urpaq orny tolmas aýyr rýhanı jutqa ushyrap, azǵyndyqqa qulamaı qoımaıdy. Ábish Kekilbaev atamyz aıtqandaı"Adamdy adam etke-kitap,al adamzat etken-kitaphan" demekshi kitap – adamzat balasynyń san ǵasyrlyq aqyl-oıynyń, oqý arqyly jetilýiniń, kemeldenýiniń arqasynda qol jetken damylsyz damý úrdisiniń jemisi, ótken tarıhy men ómirlik taǵylym-tanymynyń altyn sandyǵy.Bilimdi jastardyn sanaly urpaq bolýy úshin qazynasy qara kúshteı saqtalǵan sandyǵynda bilimdi,tárbıeni saqtaǵan kitap tarıhyn oqytýymyz qajet.Sanaly urpaq sanaly ǵasyrda ózine-ózi bilim izdeý qajet.Al ol úshin en birinshi kitap jáne saqtalynǵan sary maıdaı turǵan kitaphanalarymyz.Bilim jolynda adaspaıyq basty dosty kitap qylyp janymyzdy jandandyraıyq.
Aqnıet Ermekqyzy