Kompúter jadysynyń túrleri.
Páni : Informatıka
Synyby: 7 A
Ýaqyty:
Sabaqtyń taqyryby:
Kompúter jadysynyń túrleri. Aqparattyq tasymaldaýyshtar. Programmalyq jabdyqtaýdyń toptamasy men jalpy sıpattamasy.
Quzyrettilikke jetkizetin maqsat – mindetter:
a) aqparattyq quzyrettilik
á) kommýnıkatıvtik quzyrettilik
b) problemalyq quzyrettilik
a) Oqýshylardyń kompúterde otyrý erejesin, qaýipsizdik tehnıka zańdary týraly túsinikterin tolyqtyrý.
á) Aqparattyq quzyrlyǵyn artyrý, jańa sabaqty meńgertý.
b) qaýipsizdik erejelerin basqa da kabınette qoldana alý biligin qalyptastyrý.
Sabaqtyń tıpi: Jańa sabaq, túsindirý sabaǵy, toptasqan sabaq
Sabaqtyń ádisi: Bilim kózine qaraı toptastyrylǵan ádister: sózdik, praktıkalyq.
Sabaqta qoldanylatyn pedagogıkalyq tehnologıalar: AKT
Pán aralyq baılanys: Fızıka, matematıka
Oqytý quraldary: Kitap, erejeler, ınteraktıvti taqta
Sabaqtyń barysy: Oqytýshy Oqýshy Kútiletin nátıje
I. Uıymdastyrý bólimi: Synypqy kirip, oqýshylarmen amandasyp, synyptyń tazalyǵyn tekserip, kezekshilerden «joq» oqýshylardyń tizimin alý. Oqýshylar oryndarynan turyp muǵalimmen amandasý, «joq» oqýshylardyń tizimin berý Zeıinderin sabaqqa aýdaryp, sabaqqa muqıat qatysýyn baqylaý.
II. Úı tapsyrmasyn tekserý: Aýyzsha, suraq-jaýap
III. Jańa materıady habarlaý:
Kompúterdiń baǵdarlamalyq jasaqtamalary júıelik, qoldanbaly baǵdarlamalardan jáne baǵdarlamalaý júıelerinen turady.
Júıelik baǵdarlamalardyń ishinde operasıalyq júıe (OJ) (operasıonnaıa sıstema - OS) negizgi bolyp tabylady.
OJ — kompúterdiń barlyq málimetterdi ońdeý jumysyn uıymdastyratyn baǵdarlamalar júıesi. Ol kompúterdiń barlyq qurylǵylaryn basqarady, kompúter qurylǵylarynyń arasynda jáne kompúter men adam arasynda málimetter almasýyn júzege asyrady. Sonymen qatar OJ - ámbebap júıe, ony ár túrli tıptegi kompúterlerge, kompúterge qosylǵan qosymsha qurylǵylarǵa sáıkestendirip baptaýǵa bolady, kompúterdi derbes túrde baptaýǵa múmkindik beredi. OJ-ler óte kóp, biraq bizdiń arnaıy qarastyratynymyz —úıde jáne mektepterde turǵan kompúterlerdiń operasıalyq júıeleri. Budan az-aq ýaqyt buryn mundaı kompúterlerde OJ MS Dos turatyn. Qazirgi kezde keń taraǵan júıeler: OJ Windows XP, 7, Vista, t.b.
Bul operasıalyq júıelerdiń jáne kóptegen óte mańyzdy qoldanbaly baǵdarlamalardyń, baǵdarlamalaý júıeleriniń negizgi ázirleýshisi (jasaýshysy) — amerıkanyń Misgosoft fırmasy.
Kompúterde jumys isteý - negizinde onyń OJ-men jumys isteý. Sondyqtan kompúter men adamnyń qatynasý tásili qanshalyqty qarapaıym, túsinikti jáne "jaqyn dostyqta" ekendigi óte mańyzdy.
Adam men kompúter arasyndaǵy qarym-qatynas tásilin ınterfeıs dep te ataıdy. Derbes kompúterlerde qatynasýdyń - ınterfeıstiń - komandalyq jáne terezelik eki tásili bolady.
Komandalyq ınterfeıste adam kompútermen OJ-niń komandalarynyń, jıyntyǵynyń kómegimen qatynas quralady, olar óte kóp jáne jazylý túrleri de ár túrli. Komandalyq ınterfeısi bar OJ-ǵa OJ MS Dos jatady, ol kompúterlerde sońǵy jyldarǵa deıin negizgi bolyp keldi. Kompúterde durys jumys isteý úshin, OJ MS Dos nusqaýlarynyń qalyń tomdaryn oqyp úırený qajet boldy.
Terezelik ınterfeıstiń jáne basqa, ol Windows tıpti OJ - de júzege asyrylǵan. Munda kompútermen qatynasý kóbine tek maýs qurylǵysy arqyly jasalady. Kompútermen jumys isteý úshin, ekranda grafıkalyq beıneler túrinde kórsetilgen áreketterdi maýstyń kómegimen tańdaý jetkilikti. Ekranda grafıkalyq formalardy tańdaý, jedel kómek jasaý (operatıvti kómek sóz), anyqtama júıesi adamnyń kompútermen qatynas qurýdy sezý dárejesinde túsinikti etedi.
Onyń ústine OJ Windows bir mezgilde birneshe máselelerdi, al MS Dos tek bir máseleni ǵana sheshýge múmkindik beredi.
Árıne Windows tıpti OJ-lar tek belgili jaǵdaı jasalǵanda, ıaǵnı prosesordyń jumysynyń jyldamdyǵy arttyrylǵanda, kompúterdiń jedel jáne turaqty jadynyń kólemi úlkeıtilgende ǵana MS Dos-tyń ornyn basty.
Qoldanbaly baǵdarlamalyq jasaqtama málimetterdi óńdeýdiń naqty máselesin sheshýge arnalean. Olardyń kómegimen qujattar qurýǵa, grafıkalyq obektiler daıarlaýǵa, ár túrli esepteýler júrgizýge jáne ózderińniń demalystaryńdy uıymdastyrýǵa t.b. jasaýǵa bolady.
Qoldanbaly baǵdarlamalardy arnaıy jáne ámbebap baǵdarlamalar dep eki topqa bóledi.
Arnaıy (mamandandyrylǵan) baǵdarlamalarǵa bir mamandyqtaǵy adamdar paıdalanatyn baǵdarlamalar jatady, mysaly, býhgalterlik baǵdarlamalar, proekt jasaýshylar, dárigerler paıdalanatyn t.b. baǵdarlamalar.
Ámbebap baǵdarlamalarǵa mátindik jáne grafıkalyq redaktorlar, elektrondyq kesteler, elektrondy poshta baǵdarlamalary, ıaǵnı adamdardyń kóbi paıdalanatyn baǵdarlamalar jatady. Birimen-biri baılanysty birneshe qoldanbaly baǵdarlamalardy biriktiretin baǵdarlamalar da bar, olardy ınteg- raldanǵan baǵdarlamalar destesi dep ataıdy. Mysaly, mátindik redaktor, elektrondyq keste, málimetter bazasyn basqarý júıesi.
Júıelik baǵdarlamalyq jasaqtamalarǵa draıverler de jatady. Bul kompúterge qosylatyn qurylǵylarmen birge jabdyqtalatyn baǵdarlamalar, olarda osy qurylǵylar jóninde barlyq aqparat bolady. Operasıalyq júıe qosylatyn qurylǵylarmen olardyń draıveri arqyly qatynasady. Mysaly, OJ vınchesterge belgili bir málimetterdi oqyp alýǵa komanda beredi. Al vınchesterdiń draıveri motordy qosýǵa, bastıekti jadtyń belgili jerine ákelýge jáne oqyp shyǵýǵa komanda beredi. OJ-niń draıver arqyly jumys isteýi qosylatyn qurylǵylardy udaıy aýystyryp jáne jańalap otyrýǵa múmkindik beredi.
Tórtinshi taraýdan bastap senderdi keıbir qoldanbaly: WordPad, Kálkýlátor, Raint baǵdarlamalarymen tanystyramyz. Olar Windows-tyń quramyna kiredi, sondyqtan olardy onyń qoldanbalary dep ataıdy. Osyǵan baılanysty Windows XP-di biriktirilgen júıe dep ataıdy, sebebi buǵan operasıalyq júıe bóliginen basqa da qoldanbaly baǵdarlamalar kiredi.
Baǵdarlamalaý júıeleriniń quramyna baǵdarlamalaý tilderi jáne arnaıy baǵdarlamalar kiredi, olardyń kómegimen qurylǵan baǵdarlamalar kompúterdiń jadyna engiziledi, túzetiledi, testilenedi jáne oryndalady.
Júıelik baǵdarlamalardy kóbinese baǵdarlama qurýshylar (baǵdarlamalaýshylar) paıdalanady.
Baǵdarlamalaý tilderi óte kóp. Mysaly, Paskal, Beısık, SI, Fortran, Kobol, Prolog, Assembler, PL-1 taǵy basqalar. Osy tilderde baǵdarlamalaýshylar baǵdarlamalar jazady jáne arnaıy júıemen, baǵdarlamalardyń kómegimen olardy jóndeıdi, tekseredi jáne qoldanýǵa daıyn túrge keltiredi.
Aqparat kompúterdiń ishki jáne syrtqy jadynda saqtalady. Kompúterdiń ishki jady negizgi bolyp tabylady, sebebi prosesor tek osy jadpen tikeleı jumys isteıdi. Ony kóp jaǵdaılarda operatıvti (jedel) jad dep ataıdy, óıtkeni ol kompúterdi árqashan aqparatpen qamtamasyz ete otyryp, úzdiksiz jumys isteıdi.
Kompúterdi óshirgende operatıvti jadtaǵy aqparat óshedi.
Kompúterdiń syrtqy jady aqparatty kóp merzimge saqtaýǵa arnalǵan, ol ıilgish jáne qatqyl dıskilerde, magnıtti taspalarda, optıkalyq jáne magnıtti - optıkalyq dıskilerde ornalastyrylady.
Málimetter men baǵdarlamalar ishki jadtyń uıashyqtaryna baıt nemese baıttar toby túrinde ornalasady. Olarmen uıashyqtardyń adresteri boıynsha qatynasady.
Aqparat tasýyshqa ataýy bar belgili bir úlester (porsıalar) túrinde jazylady. Mundaı qurylym faıldyq, al úlester faıl dep atalady. Dál aıtqanda, faıl — bir tıptegi baıttardyń tizbegi.
Faıl (file) sózi aǵylshyn tilinen aýdarǵanda "qapshyq" degendi bildiredi. Neni faıl deýge bolady? Faıl degenimiz — baǵdarlamalar, málimetter nemese olardyń bólikteri. Faıl ataýy ózara eki núktemen bólingen bólikten turady, onyń birinshi bóligi - óz aty, al ekinshi bóligi - keńeıtilýi .
Faıldy aqparat ólshemi — bıt sıaqty aqparatty saqtaý birligi retinde qarastyrýǵa bolady. Birtutas obekti retinde faıldarmen jazý, óshirý (joıý), kóshirý, daıarlaý, jyljytý, qaıta ataý operasıalaryn júrgizýge bolady.
Syrtqy tasýyshtaǵynyń barlyǵy faıl túrinde saqtalady, olar: operasıalyq júıeler, qoldanbaly baǵdarlamalar, baǵdarlamalaý júıeleri, málimetter jınaǵy. Mysaly, tek bir ǵana Windows XP-diń 1000-nan astam quraýshy faıldary bar.
Windows OJ-niń faıldarymen jumys isteýdi úshinshi bólimde qarastyramyz.
Kózge arnalǵan jattyǵýlar
1.1-4-ke deıin sanap kózdi qatty jumyp,sonan keıin ashyp,jaıbaraqat ustap,
1-6-ǵa deıin sanaı otyryp,alysqa qaraý qajet.4-5 ret qaıtalaý qajet
2.1-4-ke deıin sanaı otyryp,eki kózdi olarǵa qatty kúsh salmaı,bir-birine qaratyp,sońynda 1-6-ǵa deıin sanaı otyryp alysqa qarap,4-5 ret qaıtalaý kerek.
3.1-4-ke deıin sanap,basty qozǵamaı,ońǵa qarap bir núktege kóz toqtatý,sońynda 1-6-ǵa deıin sanap,alysqa qaraý. Osy tárizdi basty qozǵamaı, solǵa, joǵary, tómen qaraý kerek.
4. 1-6-ǵa deıin sanaı otyryp,kózqarasty dıogonaly boıynsha: oń jaq joǵarydan-sol jaq tómenge aýdaryp, sonan soń alysqa qaraý; sonan soń sol jaq joǵarydan-oń jaq tómenge aýdaryp, alysqa qaraý. 4-5 ret qaıtalaý. Kóz gımnastıkasyn oryndaý kezinde jalpy dene gımnastıkasyn da jasaýǵa bolady.Turaqty túrde kóz jáne jalpy dene gımnastıkasyn jasaý kózge túsken qysymdy jeńildetip,deneni sergitedi.
IV. Jańa materıaldy bekitý
1. Kompúterdiń baǵdarlamalyq jasaqtamasyna neler kiredi?
2. OJ-niń negizgi fýnksıalaryn (mindetterin) atańdar.
3. Interfeıs degen ne? Qandaı ınterfeısterdi bilesińder?
4. Qoldanbaly baǵdarlamalardyń mindetteri qandaı?
5. Baǵdarlamalaý júıeleri ne úshin qoldanylady?
6. Málimetger ishki jadta qalaı ornalasady ?
7. Syrtqy jadtyń qandaı qurylǵylaryn bilesinder ?
8. Faıl degenimiz ne?
9. İshki jáne syrtqy jadtarda aqparat qalaı izdestiriledi?
10. Faıldarmen qandaı operasıalar júrgizýge bolady?
V. Úı tapsyrmasy
Synyby: 7 A
Ýaqyty:
Sabaqtyń taqyryby:
Kompúter jadysynyń túrleri. Aqparattyq tasymaldaýyshtar. Programmalyq jabdyqtaýdyń toptamasy men jalpy sıpattamasy.
Quzyrettilikke jetkizetin maqsat – mindetter:
a) aqparattyq quzyrettilik
á) kommýnıkatıvtik quzyrettilik
b) problemalyq quzyrettilik
a) Oqýshylardyń kompúterde otyrý erejesin, qaýipsizdik tehnıka zańdary týraly túsinikterin tolyqtyrý.
á) Aqparattyq quzyrlyǵyn artyrý, jańa sabaqty meńgertý.
b) qaýipsizdik erejelerin basqa da kabınette qoldana alý biligin qalyptastyrý.
Sabaqtyń tıpi: Jańa sabaq, túsindirý sabaǵy, toptasqan sabaq
Sabaqtyń ádisi: Bilim kózine qaraı toptastyrylǵan ádister: sózdik, praktıkalyq.
Sabaqta qoldanylatyn pedagogıkalyq tehnologıalar: AKT
Pán aralyq baılanys: Fızıka, matematıka
Oqytý quraldary: Kitap, erejeler, ınteraktıvti taqta
Sabaqtyń barysy: Oqytýshy Oqýshy Kútiletin nátıje
I. Uıymdastyrý bólimi: Synypqy kirip, oqýshylarmen amandasyp, synyptyń tazalyǵyn tekserip, kezekshilerden «joq» oqýshylardyń tizimin alý. Oqýshylar oryndarynan turyp muǵalimmen amandasý, «joq» oqýshylardyń tizimin berý Zeıinderin sabaqqa aýdaryp, sabaqqa muqıat qatysýyn baqylaý.
II. Úı tapsyrmasyn tekserý: Aýyzsha, suraq-jaýap
III. Jańa materıady habarlaý:
BAǴDARLAMALYQ JASAQTAMALAR
Kompúterdiń baǵdarlamalyq jasaqtamalary júıelik, qoldanbaly baǵdarlamalardan jáne baǵdarlamalaý júıelerinen turady.
Júıelik baǵdarlamalardyń ishinde operasıalyq júıe (OJ) (operasıonnaıa sıstema - OS) negizgi bolyp tabylady.
OJ — kompúterdiń barlyq málimetterdi ońdeý jumysyn uıymdastyratyn baǵdarlamalar júıesi. Ol kompúterdiń barlyq qurylǵylaryn basqarady, kompúter qurylǵylarynyń arasynda jáne kompúter men adam arasynda málimetter almasýyn júzege asyrady. Sonymen qatar OJ - ámbebap júıe, ony ár túrli tıptegi kompúterlerge, kompúterge qosylǵan qosymsha qurylǵylarǵa sáıkestendirip baptaýǵa bolady, kompúterdi derbes túrde baptaýǵa múmkindik beredi. OJ-ler óte kóp, biraq bizdiń arnaıy qarastyratynymyz —úıde jáne mektepterde turǵan kompúterlerdiń operasıalyq júıeleri. Budan az-aq ýaqyt buryn mundaı kompúterlerde OJ MS Dos turatyn. Qazirgi kezde keń taraǵan júıeler: OJ Windows XP, 7, Vista, t.b.
Bul operasıalyq júıelerdiń jáne kóptegen óte mańyzdy qoldanbaly baǵdarlamalardyń, baǵdarlamalaý júıeleriniń negizgi ázirleýshisi (jasaýshysy) — amerıkanyń Misgosoft fırmasy.
Kompúterde jumys isteý - negizinde onyń OJ-men jumys isteý. Sondyqtan kompúter men adamnyń qatynasý tásili qanshalyqty qarapaıym, túsinikti jáne "jaqyn dostyqta" ekendigi óte mańyzdy.
Adam men kompúter arasyndaǵy qarym-qatynas tásilin ınterfeıs dep te ataıdy. Derbes kompúterlerde qatynasýdyń - ınterfeıstiń - komandalyq jáne terezelik eki tásili bolady.
Komandalyq ınterfeıste adam kompútermen OJ-niń komandalarynyń, jıyntyǵynyń kómegimen qatynas quralady, olar óte kóp jáne jazylý túrleri de ár túrli. Komandalyq ınterfeısi bar OJ-ǵa OJ MS Dos jatady, ol kompúterlerde sońǵy jyldarǵa deıin negizgi bolyp keldi. Kompúterde durys jumys isteý úshin, OJ MS Dos nusqaýlarynyń qalyń tomdaryn oqyp úırený qajet boldy.
Terezelik ınterfeıstiń jáne basqa, ol Windows tıpti OJ - de júzege asyrylǵan. Munda kompútermen qatynasý kóbine tek maýs qurylǵysy arqyly jasalady. Kompútermen jumys isteý úshin, ekranda grafıkalyq beıneler túrinde kórsetilgen áreketterdi maýstyń kómegimen tańdaý jetkilikti. Ekranda grafıkalyq formalardy tańdaý, jedel kómek jasaý (operatıvti kómek sóz), anyqtama júıesi adamnyń kompútermen qatynas qurýdy sezý dárejesinde túsinikti etedi.
Onyń ústine OJ Windows bir mezgilde birneshe máselelerdi, al MS Dos tek bir máseleni ǵana sheshýge múmkindik beredi.
Árıne Windows tıpti OJ-lar tek belgili jaǵdaı jasalǵanda, ıaǵnı prosesordyń jumysynyń jyldamdyǵy arttyrylǵanda, kompúterdiń jedel jáne turaqty jadynyń kólemi úlkeıtilgende ǵana MS Dos-tyń ornyn basty.
Qoldanbaly baǵdarlamalyq jasaqtama málimetterdi óńdeýdiń naqty máselesin sheshýge arnalean. Olardyń kómegimen qujattar qurýǵa, grafıkalyq obektiler daıarlaýǵa, ár túrli esepteýler júrgizýge jáne ózderińniń demalystaryńdy uıymdastyrýǵa t.b. jasaýǵa bolady.
Qoldanbaly baǵdarlamalardy arnaıy jáne ámbebap baǵdarlamalar dep eki topqa bóledi.
Arnaıy (mamandandyrylǵan) baǵdarlamalarǵa bir mamandyqtaǵy adamdar paıdalanatyn baǵdarlamalar jatady, mysaly, býhgalterlik baǵdarlamalar, proekt jasaýshylar, dárigerler paıdalanatyn t.b. baǵdarlamalar.
Ámbebap baǵdarlamalarǵa mátindik jáne grafıkalyq redaktorlar, elektrondyq kesteler, elektrondy poshta baǵdarlamalary, ıaǵnı adamdardyń kóbi paıdalanatyn baǵdarlamalar jatady. Birimen-biri baılanysty birneshe qoldanbaly baǵdarlamalardy biriktiretin baǵdarlamalar da bar, olardy ınteg- raldanǵan baǵdarlamalar destesi dep ataıdy. Mysaly, mátindik redaktor, elektrondyq keste, málimetter bazasyn basqarý júıesi.
Júıelik baǵdarlamalyq jasaqtamalarǵa draıverler de jatady. Bul kompúterge qosylatyn qurylǵylarmen birge jabdyqtalatyn baǵdarlamalar, olarda osy qurylǵylar jóninde barlyq aqparat bolady. Operasıalyq júıe qosylatyn qurylǵylarmen olardyń draıveri arqyly qatynasady. Mysaly, OJ vınchesterge belgili bir málimetterdi oqyp alýǵa komanda beredi. Al vınchesterdiń draıveri motordy qosýǵa, bastıekti jadtyń belgili jerine ákelýge jáne oqyp shyǵýǵa komanda beredi. OJ-niń draıver arqyly jumys isteýi qosylatyn qurylǵylardy udaıy aýystyryp jáne jańalap otyrýǵa múmkindik beredi.
Tórtinshi taraýdan bastap senderdi keıbir qoldanbaly: WordPad, Kálkýlátor, Raint baǵdarlamalarymen tanystyramyz. Olar Windows-tyń quramyna kiredi, sondyqtan olardy onyń qoldanbalary dep ataıdy. Osyǵan baılanysty Windows XP-di biriktirilgen júıe dep ataıdy, sebebi buǵan operasıalyq júıe bóliginen basqa da qoldanbaly baǵdarlamalar kiredi.
Baǵdarlamalaý júıeleriniń quramyna baǵdarlamalaý tilderi jáne arnaıy baǵdarlamalar kiredi, olardyń kómegimen qurylǵan baǵdarlamalar kompúterdiń jadyna engiziledi, túzetiledi, testilenedi jáne oryndalady.
Júıelik baǵdarlamalardy kóbinese baǵdarlama qurýshylar (baǵdarlamalaýshylar) paıdalanady.
Baǵdarlamalaý tilderi óte kóp. Mysaly, Paskal, Beısık, SI, Fortran, Kobol, Prolog, Assembler, PL-1 taǵy basqalar. Osy tilderde baǵdarlamalaýshylar baǵdarlamalar jazady jáne arnaıy júıemen, baǵdarlamalardyń kómegimen olardy jóndeıdi, tekseredi jáne qoldanýǵa daıyn túrge keltiredi.
AQPARATTARDY KOMPÚTERDE SAQTAÝ
Aqparat kompúterdiń ishki jáne syrtqy jadynda saqtalady. Kompúterdiń ishki jady negizgi bolyp tabylady, sebebi prosesor tek osy jadpen tikeleı jumys isteıdi. Ony kóp jaǵdaılarda operatıvti (jedel) jad dep ataıdy, óıtkeni ol kompúterdi árqashan aqparatpen qamtamasyz ete otyryp, úzdiksiz jumys isteıdi.
Kompúterdi óshirgende operatıvti jadtaǵy aqparat óshedi.
Kompúterdiń syrtqy jady aqparatty kóp merzimge saqtaýǵa arnalǵan, ol ıilgish jáne qatqyl dıskilerde, magnıtti taspalarda, optıkalyq jáne magnıtti - optıkalyq dıskilerde ornalastyrylady.
Málimetter men baǵdarlamalar ishki jadtyń uıashyqtaryna baıt nemese baıttar toby túrinde ornalasady. Olarmen uıashyqtardyń adresteri boıynsha qatynasady.
Aqparat tasýyshqa ataýy bar belgili bir úlester (porsıalar) túrinde jazylady. Mundaı qurylym faıldyq, al úlester faıl dep atalady. Dál aıtqanda, faıl — bir tıptegi baıttardyń tizbegi.
Faıl (file) sózi aǵylshyn tilinen aýdarǵanda "qapshyq" degendi bildiredi. Neni faıl deýge bolady? Faıl degenimiz — baǵdarlamalar, málimetter nemese olardyń bólikteri. Faıl ataýy ózara eki núktemen bólingen bólikten turady, onyń birinshi bóligi - óz aty, al ekinshi bóligi - keńeıtilýi .
Faıldy aqparat ólshemi — bıt sıaqty aqparatty saqtaý birligi retinde qarastyrýǵa bolady. Birtutas obekti retinde faıldarmen jazý, óshirý (joıý), kóshirý, daıarlaý, jyljytý, qaıta ataý operasıalaryn júrgizýge bolady.
Syrtqy tasýyshtaǵynyń barlyǵy faıl túrinde saqtalady, olar: operasıalyq júıeler, qoldanbaly baǵdarlamalar, baǵdarlamalaý júıeleri, málimetter jınaǵy. Mysaly, tek bir ǵana Windows XP-diń 1000-nan astam quraýshy faıldary bar.
Windows OJ-niń faıldarymen jumys isteýdi úshinshi bólimde qarastyramyz.
Kózge arnalǵan jattyǵýlar
1.1-4-ke deıin sanap kózdi qatty jumyp,sonan keıin ashyp,jaıbaraqat ustap,
1-6-ǵa deıin sanaı otyryp,alysqa qaraý qajet.4-5 ret qaıtalaý qajet
2.1-4-ke deıin sanaı otyryp,eki kózdi olarǵa qatty kúsh salmaı,bir-birine qaratyp,sońynda 1-6-ǵa deıin sanaı otyryp alysqa qarap,4-5 ret qaıtalaý kerek.
3.1-4-ke deıin sanap,basty qozǵamaı,ońǵa qarap bir núktege kóz toqtatý,sońynda 1-6-ǵa deıin sanap,alysqa qaraý. Osy tárizdi basty qozǵamaı, solǵa, joǵary, tómen qaraý kerek.
4. 1-6-ǵa deıin sanaı otyryp,kózqarasty dıogonaly boıynsha: oń jaq joǵarydan-sol jaq tómenge aýdaryp, sonan soń alysqa qaraý; sonan soń sol jaq joǵarydan-oń jaq tómenge aýdaryp, alysqa qaraý. 4-5 ret qaıtalaý. Kóz gımnastıkasyn oryndaý kezinde jalpy dene gımnastıkasyn da jasaýǵa bolady.Turaqty túrde kóz jáne jalpy dene gımnastıkasyn jasaý kózge túsken qysymdy jeńildetip,deneni sergitedi.
IV. Jańa materıaldy bekitý
Suraqtar men tapsyrmalar
1. Kompúterdiń baǵdarlamalyq jasaqtamasyna neler kiredi?
2. OJ-niń negizgi fýnksıalaryn (mindetterin) atańdar.
3. Interfeıs degen ne? Qandaı ınterfeısterdi bilesińder?
4. Qoldanbaly baǵdarlamalardyń mindetteri qandaı?
5. Baǵdarlamalaý júıeleri ne úshin qoldanylady?
6. Málimetger ishki jadta qalaı ornalasady ?
7. Syrtqy jadtyń qandaı qurylǵylaryn bilesinder ?
8. Faıl degenimiz ne?
9. İshki jáne syrtqy jadtarda aqparat qalaı izdestiriledi?
10. Faıldarmen qandaı operasıalar júrgizýge bolady?
V. Úı tapsyrmasy
You Might Also Like
-
Qazaqstan Respýblıkasynyń Bilim jáne ǵylym mınıstrligi
