Kúkirt jáne onyń qosylystary
Jańa pedagogıkalyq tehnologıa oqytý sapasyn arttyrýǵa, basqarý tıimdiligin jetildirýge, oqýshylardyń oı - sanasynyń damýyna múmkindik jasaıdy. Jańasha oqytýdyń maqsaty oqýshylardyń ózdiginen úırenip, izdenýin talap etedi. Osyǵan oraı,
9 - synypta «Kúkirt jáne onyń qosylystary» taqyrybynda jańa pedagogıkalyq tehnologıa elementteri paıdalanylyp ótkizilgen sabaq úlgisi usynylady.
Sabaqtyń maqsaty: Oqýshylardy kúkirt jáne onyń qosylystarymen, hımıalyq qasıetterimen tanystyrý. Atom qurylysyna, hımıalyq qurylysyna qasıetiniń baılanystylyǵy, alotropıa týraly túsinik berý, hımıalyq qasıetteriniń krıstal toryna baılanystylyǵy týraly alǵan bilimderin tereńdetý;
Jospardy paıdalana otyryp, óz betinshe jaýap berý biliktiligin qalyptastyrý, negizgi oıdy bólip qorytyndylap, salystyra bilýge úıretý;
Ýaqytty baǵalaýǵa, óz betinshe jumys istep, qorytyndylaı bilýge daǵdylandyrý.
Sabaq jospary:
1. Uıymdastyrý
2. Sabaq maqsatymen tanystyrý
3. Syzbanusqa qurý, osy boıynsha taqyrypty óz betinshe meńgertý
4. Ózdik jumys
5. Test jumysy (oqýshylardyń ózderin baǵalaýy)
Sabaqtyń barysy:
1. Taqyryp boıynsha syzbanusqa qurý. Syzbanusqa boıynsha jańa materıaldy óz betinshe meńgertý. (10 - 15 mın)
KÚKİRT
JAI ZAT ------------------------------------- HIMIALYQ ELEMENT
a) fızıkalyq qasıeti --------------------- a) perıodtyq júıedegi orny
á) qurylysy -------------------------------- á) atom qurylysy
b) hımıalyq qasıeti ---------------------- b) tabıǵatta kezdesýi
v) alynýy
g) qosylystary
ǵ) qoldanylýy
İİ. Ózdik jumys. (Anyqtamalyq derek, oqýlyqty paıdalaný)
İ deńgeı
1. Kúkirttiń hımıalyq tańbasy
2. Elektrondyq formýlasy
3. Múmkin bolatyn valenttiligi.
Valenttiligi Atom qurylysy
4. Múmkin bolatyn totyǵý dárejesi.
5. Kúkirttiń _______________________ túrli alotropıalyq ____________________ bolady. Olar ________________________ kúkirt, ____________________ kúkirt.
6. Myna fızıkalyq qasıetterdiń qaısysy kúkirtke tán?
Jylý ótkizedi
Sýda erıdi
Krıstaldy zat
İİ deńgeı
1. Myna zattardyń qaısysymen áreketteskende kúkirt totyqtyrǵysh qasıet kórsetedi?
a) aktıvti metaldar; á) sýtegi; b) mys
Reaksıa teńdeýin jazyp, kúkirttiń totyǵý dárejesin kórsetińiz.
2. Joǵary temperatýrada kúkirt myna zattardyń qaısysymen árekettesedi?
a) ottegi; á) sýtegi
Qandaı qasıet kórsetedi: totyqtyrǵysh nemese totyqsyzdandyrǵysh?
3. Kúkirttiń qosylystarynyń ishinen sýlfıdterdiń atyn jazyńyz:
a) PbS; á) CaSO4; b) CuS; v) ZnS, g) GeS; d) Na2SO4
4. Kúkirt (VI) ____________ oksıd dep atalady. (qyshqyldyq nemese negizdik)
5. Kúkirttiń (VI) oksıdi sýmen árekettesip, ____________ túzedi.
6. Kúkirt qyshqylynyń formýlasy:
Hımıalyq formýlasy -------------------- Qyshqyl aty -------------- Tuzdyń aty
7. Kúkirt qyshqylynyń fızıkalyq qasıetteri: __________________________________________________________________________
8. Kúkirt qyshqyly jáne onyń tuzdaryn qaı zat kómegimen sapalyq anyqtaıdy? Reaksıa teńdeýin jazyńyz.
İİİ deńgeı
Myna aınalymdy júzege asyryńyz:
a) S → SO2 → SO3 → N2SO4 → K2SO4
á) SO3 → N2SO4 → KNSO4
İİİ. Oqýshylardyń alǵan bilimderin test jumysy arqyly bekitý. (Test jumysyn ár oqýshy ózi tekserip, baǵalaıdy)
1. Kúkirt perıodtyq júıede:
a) İİİ perıod jáne VI toptyń negizgi topshasynda;
á) İİ perıod, İ toptyń qosymsha topshasynda;
b) İİİ perıod, İV toptyń qosymsha topshasynda ornalasqan.
2. Kúkirt atomyndaǵy neıtrondar sany:
a) 16;
á) 32;
b) 3.
3. Kúkirttiń turaqty totyǵý dárejesi:
a) +6;
á) +4;
b) - 2.
4. Kúkirttiń tabıǵatta 2 túrli alotropıalyq ____________ jáne ____________ túr ózgeristeri bolady.
5. Kúkirttiń fızıkalyq qasıetteri:
a) sary tústi krıstal zat;
á) ózine tán ıisi bar;
b) sýda erıdi
6. Kúkirttiń (VI) oksıdi:
a) negizdik;
á) qyshqyldyq;
b) amfoterli.
7. Kúkirt qyshqyly:
a) bir negizdi;
á) eki negizdi;
b) úsh negizdi.
8. 6 - toptyń negizgi topshasyndaǵy elementter qandaı element tıpine jatady?
a) s - element;
á) p - element;
b) d - element.
9. Kúkirt qyshqylyn myna zattardyń qaısysymen árekettestirip alady?
a) SO3 jáne N2O;
á) SO3 jáne MgO;
b) Na2SO4 jáne NNO3
10. Myna teńdeýdegi joq formýlany qoıyńyz:
a) N2SO4 +? → NaNSO4 +?
á) N2SO4 +? → SaSO4 +?
İV. Úıge tapsyrma: Shyǵarmashylyq jumys. «Qyshqyl jańbyrdyń paıda bolýy» (ózdik jumys, test jumystaryn qate oryndaǵan oqýshylar úıge berilgen materıaldy pysyqtaıdy)
V. Ár oqýshy óz baǵasyn bilim kórsetkishi kestesine belgileıdi
9 - synypta «Kúkirt jáne onyń qosylystary» taqyrybynda jańa pedagogıkalyq tehnologıa elementteri paıdalanylyp ótkizilgen sabaq úlgisi usynylady.
Sabaqtyń maqsaty: Oqýshylardy kúkirt jáne onyń qosylystarymen, hımıalyq qasıetterimen tanystyrý. Atom qurylysyna, hımıalyq qurylysyna qasıetiniń baılanystylyǵy, alotropıa týraly túsinik berý, hımıalyq qasıetteriniń krıstal toryna baılanystylyǵy týraly alǵan bilimderin tereńdetý;
Jospardy paıdalana otyryp, óz betinshe jaýap berý biliktiligin qalyptastyrý, negizgi oıdy bólip qorytyndylap, salystyra bilýge úıretý;
Ýaqytty baǵalaýǵa, óz betinshe jumys istep, qorytyndylaı bilýge daǵdylandyrý.
Sabaq jospary:
1. Uıymdastyrý
2. Sabaq maqsatymen tanystyrý
3. Syzbanusqa qurý, osy boıynsha taqyrypty óz betinshe meńgertý
4. Ózdik jumys
5. Test jumysy (oqýshylardyń ózderin baǵalaýy)
Sabaqtyń barysy:
1. Taqyryp boıynsha syzbanusqa qurý. Syzbanusqa boıynsha jańa materıaldy óz betinshe meńgertý. (10 - 15 mın)
KÚKİRT
JAI ZAT ------------------------------------- HIMIALYQ ELEMENT
a) fızıkalyq qasıeti --------------------- a) perıodtyq júıedegi orny
á) qurylysy -------------------------------- á) atom qurylysy
b) hımıalyq qasıeti ---------------------- b) tabıǵatta kezdesýi
v) alynýy
g) qosylystary
ǵ) qoldanylýy
İİ. Ózdik jumys. (Anyqtamalyq derek, oqýlyqty paıdalaný)
İ deńgeı
1. Kúkirttiń hımıalyq tańbasy
2. Elektrondyq formýlasy
3. Múmkin bolatyn valenttiligi.
Valenttiligi Atom qurylysy
4. Múmkin bolatyn totyǵý dárejesi.
5. Kúkirttiń _______________________ túrli alotropıalyq ____________________ bolady. Olar ________________________ kúkirt, ____________________ kúkirt.
6. Myna fızıkalyq qasıetterdiń qaısysy kúkirtke tán?
Jylý ótkizedi
Sýda erıdi
Krıstaldy zat
İİ deńgeı
1. Myna zattardyń qaısysymen áreketteskende kúkirt totyqtyrǵysh qasıet kórsetedi?
a) aktıvti metaldar; á) sýtegi; b) mys
Reaksıa teńdeýin jazyp, kúkirttiń totyǵý dárejesin kórsetińiz.
2. Joǵary temperatýrada kúkirt myna zattardyń qaısysymen árekettesedi?
a) ottegi; á) sýtegi
Qandaı qasıet kórsetedi: totyqtyrǵysh nemese totyqsyzdandyrǵysh?
3. Kúkirttiń qosylystarynyń ishinen sýlfıdterdiń atyn jazyńyz:
a) PbS; á) CaSO4; b) CuS; v) ZnS, g) GeS; d) Na2SO4
4. Kúkirt (VI) ____________ oksıd dep atalady. (qyshqyldyq nemese negizdik)
5. Kúkirttiń (VI) oksıdi sýmen árekettesip, ____________ túzedi.
6. Kúkirt qyshqylynyń formýlasy:
Hımıalyq formýlasy -------------------- Qyshqyl aty -------------- Tuzdyń aty
7. Kúkirt qyshqylynyń fızıkalyq qasıetteri: __________________________________________________________________________
8. Kúkirt qyshqyly jáne onyń tuzdaryn qaı zat kómegimen sapalyq anyqtaıdy? Reaksıa teńdeýin jazyńyz.
İİİ deńgeı
Myna aınalymdy júzege asyryńyz:
a) S → SO2 → SO3 → N2SO4 → K2SO4
á) SO3 → N2SO4 → KNSO4
İİİ. Oqýshylardyń alǵan bilimderin test jumysy arqyly bekitý. (Test jumysyn ár oqýshy ózi tekserip, baǵalaıdy)
1. Kúkirt perıodtyq júıede:
a) İİİ perıod jáne VI toptyń negizgi topshasynda;
á) İİ perıod, İ toptyń qosymsha topshasynda;
b) İİİ perıod, İV toptyń qosymsha topshasynda ornalasqan.
2. Kúkirt atomyndaǵy neıtrondar sany:
a) 16;
á) 32;
b) 3.
3. Kúkirttiń turaqty totyǵý dárejesi:
a) +6;
á) +4;
b) - 2.
4. Kúkirttiń tabıǵatta 2 túrli alotropıalyq ____________ jáne ____________ túr ózgeristeri bolady.
5. Kúkirttiń fızıkalyq qasıetteri:
a) sary tústi krıstal zat;
á) ózine tán ıisi bar;
b) sýda erıdi
6. Kúkirttiń (VI) oksıdi:
a) negizdik;
á) qyshqyldyq;
b) amfoterli.
7. Kúkirt qyshqyly:
a) bir negizdi;
á) eki negizdi;
b) úsh negizdi.
8. 6 - toptyń negizgi topshasyndaǵy elementter qandaı element tıpine jatady?
a) s - element;
á) p - element;
b) d - element.
9. Kúkirt qyshqylyn myna zattardyń qaısysymen árekettestirip alady?
a) SO3 jáne N2O;
á) SO3 jáne MgO;
b) Na2SO4 jáne NNO3
10. Myna teńdeýdegi joq formýlany qoıyńyz:
a) N2SO4 +? → NaNSO4 +?
á) N2SO4 +? → SaSO4 +?
İV. Úıge tapsyrma: Shyǵarmashylyq jumys. «Qyshqyl jańbyrdyń paıda bolýy» (ózdik jumys, test jumystaryn qate oryndaǵan oqýshylar úıge berilgen materıaldy pysyqtaıdy)
V. Ár oqýshy óz baǵasyn bilim kórsetkishi kestesine belgileıdi