InfoHub Logo

Logıkaly esepter fakúltatıvtik kýrs 4 synyp
Fakúltatıvtik kýrs: Logıkalyq esepter
Oqý - ádistemelik kýrs
Fakúltatıvtik kýrstyń mazmuny
İ Qarapaıym suraqtarmen berilgen esepter.
Bul esepter qarapaıym oqýshynyń logıkalyq oılaýyna jáne tez jaýap berýine arnalǵan tapsyrmalar.
Mysaly Aýa raıy
Eger saǵat túngi 12 - e jańbyr jaýyp tursa, onda 72 saǵattan soń kún shyǵýy múmkin be?
Jaýaby: joq óıtkeni ol kezde tún ortasy bolady.
Kirpishtiń salmaǵy
Kirpishtiń salmaǵy 4 kg. Kirpishtiń ústine jarty kirpish jáne oǵan qosa jartysynyń jartysyndaı kirpish qoıylǵan. Kirpishtiń salmaǵy qandaı
Jaýaby: salmaǵy 4 kg

Ózdiginen oryndaýǵa arnalǵan tapsyrmalar

İ - 1Qansha mysyq?
Bólmeniń tórt buryshynyń árqaısynda bir mysyqtan otyr. Ár mysyqqa qarama - qarsy úsh mysyqtan otyr. Bólmede qansha mysyq otyr?
Jaýaby: 4 mysyq. Bólmeniń tórt buryshynda tórt mysyq otyr.
İ - 2 Qaryndashtar.
Ústel ústinde ártúrli uzyndyqtaǵy 3 qaryndash qatarynan jatyr. Ortadaǵysy – eń uzyn qaryndash. Osy uzyn qaryndashqa tıispeı qaı ony ortadan alyp tastaýǵa bolady.
Jaýaby Kez kelgen shetki bireýin qarsy jaqqa nemese ortaǵa qoıa salý kerek.
İ - 3 Ýaqyt ólshemderi
Barlyǵy ýaqyt ólshemderi bola tura ǵasyr, jyl jáne saǵattan tabylmaı, mınýt pen sekýndtan tabylatyn ne nárse?
Jaýaby: «N» áripi
İ - 4 Otyryp júrý
Otyryp – aq júre beretin kim?
Jaýaby: Shahmatshy
İ - 5 Taıaq
Eki taıaqtyń 4 ushy bar. Eki jarym taıaqtyń qansha ushy bar?
Jaýaby: 6 ushy bar.
İ - 6 Shegeler
Eki adam ketip bara jatyp 2 shege taýyp. Aldy. Olardyń artynan 3 adam ketip bara jatyr. Olar qansha shege taýyp alady?
Jaýaby: Shegelerdi aldyńǵy adamdar alyp ketti. Olar esh nárse tappaıdy.
İ - 7 Uqsastyq
Dóp - dóńgelek qarbyz dál ortasynan ekige bólgen. Osy bólingen qarbyzdyń jartysy nege qatty uqsaıdy?
Jaýaby: Qalǵan jartysyna
İ - 8 Saǵattyń soǵýy
Saǵat 5 belgini 4 s ýaqytta soǵady. Al 12 belgini qansha ýaqytta soǵady?
Jaýaby: Alǵashqy eki belgige 1s ýaqyt jáne kelesi belgilerge 1s ýaqyttan ketedi. Sebebi birinshi belgige ýaqyt eseptelmeıdi. 5 belgini 4 soqsa, onda 2 belginiń arasy 1s emek 12 belgini 11 s ýaqytta soǵady.
İ - 9 Qansha qaz
Bir top qaz ushyp bara jatyr: bireýi aldynda, ekeýi artynda; bireýi artynda, ekeýi aldynda; bireýi ekeýiniń ortasynda jáne úsheýi bir qatarda. Qansha qaz ushyp bara jatyr?
Jaýaby: Barlyǵy úsh qaz
İ - 10 Jaryq sóngende
Qysta qatty sýyqta saıajaıdaǵy úıine tún ortasynda jetken úı ıesi kelse jaryq sónip qalypty. Úıinde kerosın sham, asqanada tamaq daıyndaıtyn gaz balondy pesh jáne aldyn – ala kómir – aǵashyn daıyndap ketken úı jylytatyn pesh bar. Qorapta 1 ǵana sirińke taly qalypty. Úı ıesi joǵaryda atalǵan zattardyń qaısysyn birinshi jaǵýǵa tıis?
Jaýaby: Úı ıesi birinshi shyrpyny jaǵady.
İ - 11 Qazandaǵy jumyrtqalar
Bir qazanda 4 jumyrtqa qaınap turǵan sýda 4 mınýtta pisedi. Osy qazanda 5 jumyrtqa neshe mınýtta pisedi?
Jaýaby: 4 mınýtta pisedi.
İ - 12 Taldaǵy jumyrtqa
Alma aǵashynda jumyrtqa bolýy múmkin be?
Jaýaby: Alma aǵashynda jumyrtqa óspeıdi.

İİ Zańdylyqtar
Berilgen matematıkalyq tapsyrmalar belgili bir zańdylyqpen quratyrylyǵan. Oqýshy sol zańdylyqtary taýyp oryndaýy qajet.

İİ - 1 Jetispeıtin ornalastyrýlar
4 kózden turatyn 2*2
torǵa 4 fıgýrany 24 túrli jolmen ornalastyrýǵa bolady. Sýrettegi toltyrylǵan kózderge qarap bos 4 kózdi jetispeıtin ornalastyrýlarmen toltyr.

İİİ - 4 82 - ge deıin sanaý
1 - den 82 - ge deıingi sandardy ósý retimen taýyp, kórsetip shyǵý kerek. tapsyrmany oryndap shyǵý ýaqytyna baılanysty qorytyndy:
8 mınýttan az ýaqytta: joǵary baqylaǵysh;
8 - 12 mınýt arasy: baqylaǵyshtyǵy jaqsy;
12 - 16 mınýt: baqylaǵyshtyǵy ortasha;
16 - mınýttan joǵary: baqylaǵyshtyǵyn arttyrý qajet etedi.

İİİ - 5 Úsh tańbaly san
Úsh tańbaly sannan 7 - ni alǵanda 7 - ge bólgende, 8 - di alǵanda 8 - ge bólgen edi jáne 9 - dy alǵanda 9 - ǵa bólinedi. Ol qandaı san?
Jaýaby: Esep sharty jańylystyrý úshin berilgen.
Eger sannan 7 - ni alǵanda 7 - ge bólinse, onda ol san 7 - ni almasa da 7 - ge bólinedi. Sol sıaqty esep shartynan ol san 8 - ge de, 9 - ǵa da bólinedi
Ol san 7*8*9 =504
Esep shartyn qanaǵattandyratyn basqa úsh tańbaly san joq. Kelesi san 504*2= 1008 tórt tańbaly san.
İİİ - 6 Qaı san?
A) 3 - ke ólgende 1 qaldyq 4 - ke bólgende 2 qaldyq, 5 - ke bólgende 3 qalyq, 6 - ǵa bólgende 4 qaldyq qalatyn san bolýy múmkin be?
á) Qaı sandy 2 - ge bólgende 1 qaldyq, 3 - ke bólgende 2 qaldyq, 4 - ke bólgende 3 qaldyq, 5 - ke bólgende 4 qaldyq, 6 - ǵa bólgende 5 qaldyq qalady., a ol 7 - ge qaldyqsyz bólinedi?
Jaýaby:
A) izdelindi sanǵa 2 - ni qossaq 3, 4, 5, 6 sandaryna qaldyqsyz bólinetin san shyǵady. Bul shartty qanaǵattandyratyn eń kishi san 60, ıaǵnı izdelindi san 58.
á) İzdelindi sanǵa 1 - di qossa 2 - ge de, 3 - ke, 4 - ke, 5 - ke, 6 - ǵa qaldyqsyz bólinedi. 2, 3, 4, 5, 6 sandarynyń eń kishi ortaq eseligi 60. 60 - 1=59. Iaǵnı 59 sany 7 - ge qaldyqsyz bólinetindikten 2, 3, 4, 5, 6 sandaryna qaldyqsyz bólinetin sandy izdeımiz. Ol san 120 Budan 120 - 1=199. 119 sany 7 - ge qaldyqsyz bólinedi. Eseptiń sharty boıynsha sheshimi 119. Kórsetilgen ádispen ary qaraı izdeı otyryp, eseptiń basqa sheshimderin tabýǵa bolady.

Daıyndaǵan: Qadyrova Aınagúl Qadyrqyzy
№19 orta mekteptiń bastaýysh synyptar jónindegi orynbasary
Logıkalyq esepter fakúltatıvtik kýrs 4 synyp júkteý