Lýllıı sheńberi
Lýllıı sheńberi
Lýllıı sheńberi - mektepke deıingi mekemelerde qoldanýǵa arnalǵan TRIZ jáne RTV avtorlary usynǵan balalardyń zıatkerlik jáne shyǵarmashylyq qabiletterin damytýdyń bir quraly. Bul ádisteme túri zertteletin materıaldarǵa qyzyǵýshylyq saqtaýǵa kómektesedi. Hİİİ ǵasyrda fransýz monahy Raımond Lýllıı qaǵaz sheberler túrinde logıkalyq mashınany oılap jasady. Demek ony balalardyń sózdik, ıntelektýaldyq jáne shyǵarmashylyq qabiletterin damytý quraly retinde qoldanýǵa bolady. Bul ádistemeniń balabaqshada balalarmen birge til men álemdi baılanystyrýda qoldanatyn taptyrmas qural.
Dóńgelek ár túrli dıametrli 2 sheńberdi qaptaıdy. Joǵarydaǵa kórsetkish nemese belgi ornalastyrady. Barlyq toptar birdeı sektorlarǵa bólinedi (erte jastaǵy balalar úshin sheńber tórt sektorǵa bólinedi). Olarda sýretter (qorshaǵan álemniń obektileri) bolady. Sheńberler men kórsetkish bir - birinen erkin qozǵalady. Qajet bolsa, sektorlar ornalasqan sýretterdiń ár túrli kombınasıalaryn alýǵa jáne úılespeıtin kórinetin nysandardy biriktirýge bolady.
Ádistemeniń negizgi maqsaty: nazar aýdarý, aýyzsha sóıleý daǵdylaryn damytý, qoldyń matorly daǵdylaryn damytý, qıal. Álemdi taný jolyn meńgerý, paıda bolǵan máselelerdi sheshýge múmkindik beretin daǵdylardy qalyptastyrý.
Lýllıı sheńberiniń erekshelikteri
Mektepke deıingi balanyń tilin damytý árqashanda ózekti másele bolyp tabylady. Qazirgi tańda balanyń tilin damytý prosesin túzetýdiń kóptegen ádisteri bar. Balanyń tilin damytý barysynda jaǵymdy emosıanaldy qalpyn uıymdastyryp, óziniń tilin belsendi damytýǵa degen qyzyǵýshylyǵyn týdyrý kerek. Eń tıimdi jáne qyzyqty da qoljetimdi balanyń is - áreketi bul - oıyn.
Oıyn men til damytýdyń eki jaqty baılanysy bar:
1. Bala oıyn barsynda belsendilik tanytady jáne tili damıdy;
2. Oıyn barysynda oıynnyń ózi tildiń damýy barysynda kúrdelene túsedi.
13 - ǵasyrda fransýz monahy Raımond Lýllıı qaǵaz sheberi túrinde logıkalyq materıal oılap tapty. «Lýllıı sheńberi» bul - kompúter tárizdi materıal. Onyń qarapaıymdylyǵy balabaqshada qoldanýǵa múmkindik berdi. Bul materıal eki sheńber (plasına) jáne arnaıy jasalǵan qoraptan turady. Lýllıı sheńberlerdi balanyń jas erekshelikterine saı 4, 6, 8 bólikke bólip, olarǵa sýretter sózder, býyn, sandar men sóılemder jazǵan. Árbir bala ózine qoıylǵan suraqqa jaýabyn taba alady jáne kez - kelgen kombınasıa boıynsha qıaldap áńgime aıtyp beredi.
Bul materıaldyń fýnksıasy óte kóp jáne TRIZ ádisine jatady, oıyn túrinde qoldanady. Ony jeke de, toptyq túrde de qoldanýǵa bolady.
Lýllıı dóńgelekteri
Raımond Lýllıı (Hİİ - HİVǵ) birneshe dóńgelekten turatyn quraldy, (munara ádisi boıynsha) oılap shyǵardy. Dóńgelekter enip, qozǵalady. Lýllıı sektorlarǵa sýretter salyp, sózderdi jazǵan. Ár adam suraqtar qoıyp, kombınasıa arqyly jaýabyn alǵan eken.
Lýllıı dóńgelekterimen oıyndar ótkizýdegi tehnologıalyq erejesi:
Dóńgelekterdiń barlyq sektorlarynda sýretter nemese zattar belgileıtin belgiler ornalasady. Mysaly: úlken dóńgelektiń sektorlaryna aǵashtardyń sýretterin ornalastyramyz (shyrsha, alma aǵashyt. s. s.); ekinshi dóńgelekke - olardyń ósetin jerleri (baq, orman t. s. s.); úshinshi dóńgelekke olardyń jemisteri (alma, shyrsha búri, t. s. s). Balalar dóńgelekterde baılanys tabý kerek. Mysaly: tárbıeshiniń nusqaýy boıynsha alma aǵashyn tabady, dóńgelekti burap baq turǵan sýretti tabady, úshinshi dóńgelekten almany tabady.
Lýllıı sheńberi ádisi balalardyń oıyn barysynda tilin damytatyn tıimdi ınovasıalyq tehnologıa
Sóıleýdi damytý, qarapaıym matematıkalyq uǵymdardy qalyptastyrý oqý qyzmetterindetájirıbege alǵan kartına boıynsha áńgime qurastyrý jóninde jańa ádisteme usynylady. Ádistemelik nusqaýlyqtar beıneli, balalardyń qabyldaý úrdisterine jaqyn, qolaıly retinde kórsetiledi. Qosymsha betterde kartına, jaı sýretter boıynsha naqty sabaqtardy qoldana alatyn úlgiler usynylyp, sonymen qatar sózdik jumysyn molaıtatyn ádis - tásilder beriledi.
Lýllıı sheńberiniń maqsaty:
- Jalpyǵa birdeı bilim standartyn ala otyryp, ár balany obektıvti túrde daıyndaý, naqty bilim berý;
- Tereń oılaý, ózdiginen izdenip, oqyp bilý is - áreketterin meńgertý;
- Jan - jaqty damyǵan, bilimdi jeke tulǵa qalyptastyrý.
Mindetterim:
- Lýllıa sheńberin sabaqtyń túrine saı tańdap alý;
- Balalardyń jas erekshelikterine, bilim deńgeılerine kóńil bólý;
- Toptaǵy bala sanyna qaraı oıyn túrin uıymdastyrý;
- Ótilgen materıaldy udaıy qaıtalap, tereńdetip qaıtalap otyrý;
- Sabaqqa qatysý belsendiligin arttyrýdy qadaǵalaý.
Jambyl oblysy, Taraz qalasy,
№13 bóbekjaı - baqsha tárbıeshisi
Inkarbaeva Panza Raqymjanqyzy
Lýllıı sheńberi júkteý
Lýllıı sheńberi - mektepke deıingi mekemelerde qoldanýǵa arnalǵan TRIZ jáne RTV avtorlary usynǵan balalardyń zıatkerlik jáne shyǵarmashylyq qabiletterin damytýdyń bir quraly. Bul ádisteme túri zertteletin materıaldarǵa qyzyǵýshylyq saqtaýǵa kómektesedi. Hİİİ ǵasyrda fransýz monahy Raımond Lýllıı qaǵaz sheberler túrinde logıkalyq mashınany oılap jasady. Demek ony balalardyń sózdik, ıntelektýaldyq jáne shyǵarmashylyq qabiletterin damytý quraly retinde qoldanýǵa bolady. Bul ádistemeniń balabaqshada balalarmen birge til men álemdi baılanystyrýda qoldanatyn taptyrmas qural.
Dóńgelek ár túrli dıametrli 2 sheńberdi qaptaıdy. Joǵarydaǵa kórsetkish nemese belgi ornalastyrady. Barlyq toptar birdeı sektorlarǵa bólinedi (erte jastaǵy balalar úshin sheńber tórt sektorǵa bólinedi). Olarda sýretter (qorshaǵan álemniń obektileri) bolady. Sheńberler men kórsetkish bir - birinen erkin qozǵalady. Qajet bolsa, sektorlar ornalasqan sýretterdiń ár túrli kombınasıalaryn alýǵa jáne úılespeıtin kórinetin nysandardy biriktirýge bolady.
Ádistemeniń negizgi maqsaty: nazar aýdarý, aýyzsha sóıleý daǵdylaryn damytý, qoldyń matorly daǵdylaryn damytý, qıal. Álemdi taný jolyn meńgerý, paıda bolǵan máselelerdi sheshýge múmkindik beretin daǵdylardy qalyptastyrý.
Lýllıı sheńberiniń erekshelikteri
Mektepke deıingi balanyń tilin damytý árqashanda ózekti másele bolyp tabylady. Qazirgi tańda balanyń tilin damytý prosesin túzetýdiń kóptegen ádisteri bar. Balanyń tilin damytý barysynda jaǵymdy emosıanaldy qalpyn uıymdastyryp, óziniń tilin belsendi damytýǵa degen qyzyǵýshylyǵyn týdyrý kerek. Eń tıimdi jáne qyzyqty da qoljetimdi balanyń is - áreketi bul - oıyn.
Oıyn men til damytýdyń eki jaqty baılanysy bar:
1. Bala oıyn barsynda belsendilik tanytady jáne tili damıdy;
2. Oıyn barysynda oıynnyń ózi tildiń damýy barysynda kúrdelene túsedi.
13 - ǵasyrda fransýz monahy Raımond Lýllıı qaǵaz sheberi túrinde logıkalyq materıal oılap tapty. «Lýllıı sheńberi» bul - kompúter tárizdi materıal. Onyń qarapaıymdylyǵy balabaqshada qoldanýǵa múmkindik berdi. Bul materıal eki sheńber (plasına) jáne arnaıy jasalǵan qoraptan turady. Lýllıı sheńberlerdi balanyń jas erekshelikterine saı 4, 6, 8 bólikke bólip, olarǵa sýretter sózder, býyn, sandar men sóılemder jazǵan. Árbir bala ózine qoıylǵan suraqqa jaýabyn taba alady jáne kez - kelgen kombınasıa boıynsha qıaldap áńgime aıtyp beredi.
Bul materıaldyń fýnksıasy óte kóp jáne TRIZ ádisine jatady, oıyn túrinde qoldanady. Ony jeke de, toptyq túrde de qoldanýǵa bolady.
Lýllıı dóńgelekteri
Raımond Lýllıı (Hİİ - HİVǵ) birneshe dóńgelekten turatyn quraldy, (munara ádisi boıynsha) oılap shyǵardy. Dóńgelekter enip, qozǵalady. Lýllıı sektorlarǵa sýretter salyp, sózderdi jazǵan. Ár adam suraqtar qoıyp, kombınasıa arqyly jaýabyn alǵan eken.
Lýllıı dóńgelekterimen oıyndar ótkizýdegi tehnologıalyq erejesi:
Dóńgelekterdiń barlyq sektorlarynda sýretter nemese zattar belgileıtin belgiler ornalasady. Mysaly: úlken dóńgelektiń sektorlaryna aǵashtardyń sýretterin ornalastyramyz (shyrsha, alma aǵashyt. s. s.); ekinshi dóńgelekke - olardyń ósetin jerleri (baq, orman t. s. s.); úshinshi dóńgelekke olardyń jemisteri (alma, shyrsha búri, t. s. s). Balalar dóńgelekterde baılanys tabý kerek. Mysaly: tárbıeshiniń nusqaýy boıynsha alma aǵashyn tabady, dóńgelekti burap baq turǵan sýretti tabady, úshinshi dóńgelekten almany tabady.
Lýllıı sheńberi ádisi balalardyń oıyn barysynda tilin damytatyn tıimdi ınovasıalyq tehnologıa
Sóıleýdi damytý, qarapaıym matematıkalyq uǵymdardy qalyptastyrý oqý qyzmetterindetájirıbege alǵan kartına boıynsha áńgime qurastyrý jóninde jańa ádisteme usynylady. Ádistemelik nusqaýlyqtar beıneli, balalardyń qabyldaý úrdisterine jaqyn, qolaıly retinde kórsetiledi. Qosymsha betterde kartına, jaı sýretter boıynsha naqty sabaqtardy qoldana alatyn úlgiler usynylyp, sonymen qatar sózdik jumysyn molaıtatyn ádis - tásilder beriledi.
Lýllıı sheńberiniń maqsaty:
- Jalpyǵa birdeı bilim standartyn ala otyryp, ár balany obektıvti túrde daıyndaý, naqty bilim berý;
- Tereń oılaý, ózdiginen izdenip, oqyp bilý is - áreketterin meńgertý;
- Jan - jaqty damyǵan, bilimdi jeke tulǵa qalyptastyrý.
Mindetterim:
- Lýllıa sheńberin sabaqtyń túrine saı tańdap alý;
- Balalardyń jas erekshelikterine, bilim deńgeılerine kóńil bólý;
- Toptaǵy bala sanyna qaraı oıyn túrin uıymdastyrý;
- Ótilgen materıaldy udaıy qaıtalap, tereńdetip qaıtalap otyrý;
- Sabaqqa qatysý belsendiligin arttyrýdy qadaǵalaý.
Jambyl oblysy, Taraz qalasy,
№13 bóbekjaı - baqsha tárbıeshisi
Inkarbaeva Panza Raqymjanqyzy
Lýllıı sheńberi júkteý
You Might Also Like
