Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 4 apta buryn)
M. Maqataev «Aqqýlar uıyqtaǵanda» poemasy
Qazaq ádebıeti 8 synyp
Sabaqtyń taqyryby: M. Maqataev «Aqqýlar uıyqtaǵanda» poemasy
Sabaqtyń maqsaty:
Bilimdilik – poemanyń negizgi keıipkeri ana beınesi arqyly kól erkesi aqqýǵa jasalǵan qıanattyń qaıǵyly oqıǵaǵa uǵyndyrý sebebin tanytý.
Damytýshylyq – oqýshylardyń pikirtalasyn uıymdastyrý, óz oıyn durys tujyrymdap, dálelmen jetkize bilýge, erkin sóıleýine daǵdylandyrý,
Tárbıelik – oqýshylardy izgilikke, adamgershilikke, qorshaǵan ortany qorǵaı bilýge tárbıeleý.
Sabaqtyń kórnekiligi: aqyn sýreti, kitaptar, aqqý týraly jazylǵan naqyl sózder, syzba – kesteler.
Sabaqtyń túri: Jańa sabaq
Sabaqtyń ádisi: taldaý, suraq – jaýap, pikir saıys

Sabaqtyń barysy:
İ. Uıymdastyrý kezeńi. Oqýshylarmen amandasý, túgeldeý, sabaqtyń taqyrybymen, josparymen, maqsatymen tanystyrý.
İİ. «Toptastyrý» strategıasy. «Muqaǵalı álemine saıahat»
İİİ. Oı shaqyrý. «Meniń Muqaǵalıym»
1. Muqaǵalıdyń týǵan jeri? (Almaty oblysy, Raıymbek aýdany, Qarasaz aýyly)
2. Ómir súrgen jyldary? (1931 - 1976 j. j)
3. Ákesi men anasyń esimi? (Súleımen, Naǵıman)
4. Muqaǵalı aqynnyń jyr jınaqtaryn ata. («Armysyzdar, dostar», «Qarlyǵashym, keldiń be?», «Darıǵa júrek», «Sholpan», «Ómir dastany», t. b.)
5. Muqaǵalı aqyn kimniń tárbıesinde boldy? (Ájesiniń. Ol «Meni sózge, jyrǵa úıir etken – ájem» deıdi. Aqyn ájesiniń aty – Tıyn. Kelinderi ony «Maqpal apa» degen.)
6. Aqynnyń poemalaryn atańyz. («Aqýlar uıyqtaǵanda», «Arý – ana», «Raıymbek», t. b.)
M. Maqataev ózi aıtqan eken: «Meniń qymbatty dostarym! Eger sizder shynymen meniń ómirbaıanymdy, shyǵarmalarymdy zerttemek bolsańdar, onda men ne jazsam, sonyń bárin túgel oqyp shyǵýdy umytpaǵaısyzdar. Meni óz óleńderimnen qaramaýlaryńyzdy ótinem. Esterińizde bolsyn, meniń óleńim jeke turǵanda túk te emes. Biriktirip qaraǵanda ol poema ispetti. Basy jáne aıaǵy bar. Ol keıde kúlimdegen, keıde túńilgen janymnyń quddy daýsyndaı...»
a) Aqqý qandaı qus?
Aqqýdy atýǵa bolmaıdy.
Aqqý - kıeli qus, sulýlyqtyń, páktiktiń belgisi.
Aqqý – tabıǵattyń jaratylysy, biraq ómir súrýge tıis.
Aqqý – mahabbat belgisi, mahabbatty qorlaýǵa bolmaıdy.
“Aqqýdy atpa, mahabbatty satpa” degen dana sóz bar.

á) Poemaǵa oqýshylarmen birige otyryp mazmundyq jospar qurý.

b) «Muqaǵalı – sýretker aqyn». Poemadaǵy sújettik oqıǵlardyń kompozısıalyq qurylymyna taldaý.
Oqıǵanyń bastalýy. Jetimkól týraly ańyzdar. Kól erkesi – sulý aqqýlar
Oqıǵanyń damýy. Aýrý bala, táýip aıtqan em.
Oqıǵanyń shıelenisýi. Aqqýdy atqan ana. Astan – kesten kól beti.
Oqıǵanyń sharyqtaý shegi. Aqqýdyń kıesi. Jalǵyz uldyń ólimi. Kıe qasiretin tartqan ana.
Oqıǵanyń aıaqtalýy. Aqqýynan aıyrylǵan Jetimkól.

• Kompozısıalyq qurylymyna taldaý.
Oqıǵanyń bastalýy: Jetimkóldiń tamasha sulý tabıǵaty.
Oqıǵanyń baılanysýy: Jetimkólge aqqýlardyń kelýi.
Oqıǵanyń damýy: aýrý bala men ananyń sharasyzdyǵy.
Oqıǵanyń shıelenisýi: Sorly ananyń myltyǵymen kólge kelýi.
Oqıǵanyń sharyqtaý shegi: Ananyń aqqýlardy atýy.
Oqıǵanyń sheshimi: Balanyń ólýi. Jetimkólge aqqýlardyń qaıta aınalyp kelmeýi.
Muǵalim sózi: Balalar, adam – tabıǵat perzenti. Dúnıede eki ana bar: biri – tirshiliktiń anasy tabıǵat anasy, ekinshisi adam anasy. Ekeýi de meıirimdi. Osy eki anaǵa da qataldyq kórsetýge, janyn jaralaýǵa bolmaıdy.

Úıge tapsyrma:
«Aqqý – kóldiń erkesi» shaǵyn esse jazý.
Sahnalyq kórinis.
1. Kólde júzip júrgen jáne jaraly aqqýdyń rolin somdaıdy.
2. Aqqýdy atqan ana, odan keıingi ananyń zaryn somdaıdy.

g) Shyǵarma keıipkerlerine minezdeme berý.
M. Maqataev «Aqqýlar uıyqtaǵanda» poemasy. júkteý

You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama