Maqal – mátelder
Maqal – mátelder
Bóri balasyn asyraǵanmen ıt bolmas.
Tarshylyqty kórmeseń kemshilikti bilmessiń.
Urys yrysty qashyrar,
Yntymaq halyqty asyrar.
Adam bir - birine qonaq.
Aıla altaý, Aqyl jeteý,
Aıla men aqyl qosylsa,
Aldyrmaıtyn ekeý.
Shabyspaq ońaı, tabyspaq qıyn.
Shabyspaq ońaı, tabyspaq qıyn.
Shyqsaq tóbemiz bir bolsyn,
Jatsaq kórimiz bir bolsyn.
Ózin ǵana oılaǵan,
Jamandyqtyń belgisi.
Ózgeni de oılaǵan,
Adamdyqtyń belgisi.
Aqyldy ózinen kóredi,
Aqylsyz aǵaıynnan kóredi.
At jaqsysyn maqta,
Adam jaqsysyn jaqta.
Adam qaıǵysy - zaman qaıǵysy.
Kúıesiz qazan joq,
Qaıǵysyz adam joq.
Jasyq adam jasyna jetpeı qartaıar,
Asyl adam jasyna jetpeı marqaıar.
On adam júrgen jerde iz qalady,
Júz adam júrgen jer - soqpaq,
Myń adam júrgen jerde jol qalady.
Kisini keıde tarshylyq synaıdy,
Keıde barshylyq synaıdy.
Árkimniń ózi shyǵar bıigi bar.
Jumsaq aǵash qurtqa jem,
Jumsaq adam jurtqa jem.
Beıtanys kisi - Biteý jańǵaq.
Yntymaq - oı ótpes saýyt,
Tatýlyq - tamasha saýyq.
Igilik basy - yntymaq,
Yntymaqty elde kúnshýaq.
Yrys aldy - yntymaq.
Yntymaqty is bitirer.
Keńesti jerde kemdik joq,
Keńessiz jerde teńdik joq.
Yntymaq bolmaı is bolmas.
Yntymaqtyń ıyǵy bıik.
Yntymaq qaıda bolsa, yrys sonda.
Keńesip kesken qol aýyrmas.
Túıin bir qolmen baılanbaıdy, bir qolmen sheshilmeıdi.
Aqylsyz adam aıqaı keledi.
Jan - jaǵyn jaıpaı keledi.
Aqyldy adam jaı - jaı sóıleıdi,
Jan jaǵyn baıqaı keledi.
Kúsh birlikte.
Óner aldy - birlik, yrys aldy - tirlik.
Saýsaq birikpeı, ıne ilikpeıdi.
Keńespen pishken kıim keń de bolmaıdy, kem de bolmaıdy.
Teńge - tıynnan, yntymaq - uıymnan.
Qaǵazǵa til bitirgen - qalam,
Jansyzǵa jan bitirgen - adam.
Adam oıǵa toımas,
Bóri qoıǵa toımas.
Temir syryn otta tanytady,
Adam syryn joqta tanytady.
Jaman adam ketse,
Dúnıe keńip qalǵandaı.
Jaqsy adam ketse,
Dúnıe kemip qalǵandaı.
Aırylyssań - azarsyń, qosylsań - ozarsyń.
Aırylǵandy aıý asaıdy, búlingendi bóri asaıdy.
Altaý ala bolsa, aýyzdaǵy ketedi,
Tórteý túgel bolsa, tóbedegi keledi.
Alty baqan, ala aýyz.
Árne kórseń tirlikte, syılasqan jaqsy birlikte.
Baılyq, baılyq emes, birlik baılyq.
Bólingendi bóri jeıdi, jarylǵandy jaý jeıdi.
Bir jeńnen qol shyǵar, bir jaǵadan bas shyǵar.
Birlik bar jerde - tirlik bar.
Birligi joqtyń tirligi joq.
Jaqsy syılaǵannyń quly,
Jaman qoryqqannyń quly.
Jaqsynyń sońynan kóp eredi,
Jamannyń sońynan shóp eredi.
Adam degen ardaqty at.
Adamgershilikke arnalǵan úsh saýal bar:
Shólge qudyq qazǵan bir saýap,
Ózenge kópir salǵan bir saýap,
Jolǵa aǵash ekken bir saýap.
Eńbek adamnyń kórki,
Adam zamannyń kórki.
Bireý, bireýge súıeý.
Talaby joq jas - Qanaty joq qus.
Ormansyz jer - jalańash,
Armansyz er - jalańash.
Adamnyń kúni adammen
Bireýiń bas, bireýiń aıaq bol, bireýiń quıryq, bireýiń qanat bol.
Birikken júz, bytyrańqy myńdy alady.
Birlik joq bolsa, uıym joq,
Uıym joq bolsa, kúıiń joq.
Erlik túbi birlik.
Yntymaqtyń túbi - ıgilik,
Tirlik túbi - birlik.
Biter istiń basyna,
Jaqsy keler qasyńa.
Syrlasýǵa dos jaqsy,
Syılasýǵa jat jaqsy.
Aq saýyttyń jaǵasy bar,
Jeńi joq.
Shyn jaqsynyń ashýy bar.
Kegi joq.
Aqylsyz atqa minse,
Atasyn basyp kete jazdaıdy.
Bolar adam – on besinde bas bolar,
Bolmas adam – qyryq besinde jas bolar.
Aqymaq ishken - jegenin aıtady,
Aqyldy kórgen - bilgenin aıtady.
Kórgendi kisi, kórgenin aıtar.
Kórgensiz kisi, bergenin aıtar.
Jaqsynyń aıtqany kelmeıdi,
Jamannyń sandyraǵy keledi.
Bireýge or qazba, óziń túsesiń.
Jaman bolsa alǵanyń
Shyn dosyń da shetteıdi.
Jaqsyny jamandasań,
Arýaǵy tasady.
Jamandy jamandasań,
Quty qashady.
Jylanǵa túk bitken saıyn,
Qaltyraýyq bolady.
Jamanǵa mal bitken saıyn,
Baqyraýyq bolady.
Basyńa is tússe,
Jaqsy kómek etedi,
Jaman kúlip ketedi.
Jaqsy óz basynan kóredi,
Jaman joldasynan kóredi.
Jaman adam tórshil.
Jaqsydan jaman týady
Bir aıaq asqa alǵysyz.
Jamannan jaqsy týady,
Adam aıtsa nanǵysyz.
Jaman maqtansa qatynyn sabar.
Jaqsylyqqa jaqsylyq,
Ár kisiniń isi.
Jamandyqqa jaqsylyq,
Er kisiniń isi.
Jaqsy arman ozdyrar,
Jaman qulqyn tozdyrar.
Jaqsyǵa qylǵan jaqsylyq
Ómirińde tozbaıdy.
Jamanǵa qylǵan jaqsylyq
Bir kúngideı bolmaıdy.
Qudyqtan sý ishken,
Qazǵanǵa rahmet aıtady.
Aǵashty kóleńkelegen,
Ekkenge rahmet aıtady.
Bir kún tuzyn tatqanǵa, qyryq kún sálem.
Jaýyzǵa aıtqan jyly sóz - Sýǵa jazǵan sertpen teń.
Ózim asyraǵan kúshigim ózimdi qapty.
Qadirińdi bilmeske
Qadamyńdy kóterme.
Ózi bolǵan qyz tórkinin tanymaıdy.
Asharshylyqta jegen quıqanyń dámi ketpeıdi.
Sańyraýǵa sálem berseń "atańnyń basy" der.
Esekti otqa aıdasań, boqqa qashar.
Bóri balasyn asyraǵanmen ıt bolmas.
Tarshylyqty kórmeseń kemshilikti bilmessiń.
Urys yrysty qashyrar,
Yntymaq halyqty asyrar.
Adam bir - birine qonaq.
Aıla altaý, Aqyl jeteý,
Aıla men aqyl qosylsa,
Aldyrmaıtyn ekeý.
Shabyspaq ońaı, tabyspaq qıyn.
Shabyspaq ońaı, tabyspaq qıyn.
Shyqsaq tóbemiz bir bolsyn,
Jatsaq kórimiz bir bolsyn.
Ózin ǵana oılaǵan,
Jamandyqtyń belgisi.
Ózgeni de oılaǵan,
Adamdyqtyń belgisi.
Aqyldy ózinen kóredi,
Aqylsyz aǵaıynnan kóredi.
At jaqsysyn maqta,
Adam jaqsysyn jaqta.
Adam qaıǵysy - zaman qaıǵysy.
Kúıesiz qazan joq,
Qaıǵysyz adam joq.
Jasyq adam jasyna jetpeı qartaıar,
Asyl adam jasyna jetpeı marqaıar.
On adam júrgen jerde iz qalady,
Júz adam júrgen jer - soqpaq,
Myń adam júrgen jerde jol qalady.
Kisini keıde tarshylyq synaıdy,
Keıde barshylyq synaıdy.
Árkimniń ózi shyǵar bıigi bar.
Jumsaq aǵash qurtqa jem,
Jumsaq adam jurtqa jem.
Beıtanys kisi - Biteý jańǵaq.
Yntymaq - oı ótpes saýyt,
Tatýlyq - tamasha saýyq.
Igilik basy - yntymaq,
Yntymaqty elde kúnshýaq.
Yrys aldy - yntymaq.
Yntymaqty is bitirer.
Keńesti jerde kemdik joq,
Keńessiz jerde teńdik joq.
Yntymaq bolmaı is bolmas.
Yntymaqtyń ıyǵy bıik.
Yntymaq qaıda bolsa, yrys sonda.
Keńesip kesken qol aýyrmas.
Túıin bir qolmen baılanbaıdy, bir qolmen sheshilmeıdi.
Aqylsyz adam aıqaı keledi.
Jan - jaǵyn jaıpaı keledi.
Aqyldy adam jaı - jaı sóıleıdi,
Jan jaǵyn baıqaı keledi.
Kúsh birlikte.
Óner aldy - birlik, yrys aldy - tirlik.
Saýsaq birikpeı, ıne ilikpeıdi.
Keńespen pishken kıim keń de bolmaıdy, kem de bolmaıdy.
Teńge - tıynnan, yntymaq - uıymnan.
Qaǵazǵa til bitirgen - qalam,
Jansyzǵa jan bitirgen - adam.
Adam oıǵa toımas,
Bóri qoıǵa toımas.
Temir syryn otta tanytady,
Adam syryn joqta tanytady.
Jaman adam ketse,
Dúnıe keńip qalǵandaı.
Jaqsy adam ketse,
Dúnıe kemip qalǵandaı.
Aırylyssań - azarsyń, qosylsań - ozarsyń.
Aırylǵandy aıý asaıdy, búlingendi bóri asaıdy.
Altaý ala bolsa, aýyzdaǵy ketedi,
Tórteý túgel bolsa, tóbedegi keledi.
Alty baqan, ala aýyz.
Árne kórseń tirlikte, syılasqan jaqsy birlikte.
Baılyq, baılyq emes, birlik baılyq.
Bólingendi bóri jeıdi, jarylǵandy jaý jeıdi.
Bir jeńnen qol shyǵar, bir jaǵadan bas shyǵar.
Birlik bar jerde - tirlik bar.
Birligi joqtyń tirligi joq.
Jaqsy syılaǵannyń quly,
Jaman qoryqqannyń quly.
Jaqsynyń sońynan kóp eredi,
Jamannyń sońynan shóp eredi.
Adam degen ardaqty at.
Adamgershilikke arnalǵan úsh saýal bar:
Shólge qudyq qazǵan bir saýap,
Ózenge kópir salǵan bir saýap,
Jolǵa aǵash ekken bir saýap.
Eńbek adamnyń kórki,
Adam zamannyń kórki.
Bireý, bireýge súıeý.
Talaby joq jas - Qanaty joq qus.
Ormansyz jer - jalańash,
Armansyz er - jalańash.
Adamnyń kúni adammen
Bireýiń bas, bireýiń aıaq bol, bireýiń quıryq, bireýiń qanat bol.
Birikken júz, bytyrańqy myńdy alady.
Birlik joq bolsa, uıym joq,
Uıym joq bolsa, kúıiń joq.
Erlik túbi birlik.
Yntymaqtyń túbi - ıgilik,
Tirlik túbi - birlik.
Biter istiń basyna,
Jaqsy keler qasyńa.
Syrlasýǵa dos jaqsy,
Syılasýǵa jat jaqsy.
Aq saýyttyń jaǵasy bar,
Jeńi joq.
Shyn jaqsynyń ashýy bar.
Kegi joq.
Aqylsyz atqa minse,
Atasyn basyp kete jazdaıdy.
Bolar adam – on besinde bas bolar,
Bolmas adam – qyryq besinde jas bolar.
Aqymaq ishken - jegenin aıtady,
Aqyldy kórgen - bilgenin aıtady.
Kórgendi kisi, kórgenin aıtar.
Kórgensiz kisi, bergenin aıtar.
Jaqsynyń aıtqany kelmeıdi,
Jamannyń sandyraǵy keledi.
Bireýge or qazba, óziń túsesiń.
Jaman bolsa alǵanyń
Shyn dosyń da shetteıdi.
Jaqsyny jamandasań,
Arýaǵy tasady.
Jamandy jamandasań,
Quty qashady.
Jylanǵa túk bitken saıyn,
Qaltyraýyq bolady.
Jamanǵa mal bitken saıyn,
Baqyraýyq bolady.
Basyńa is tússe,
Jaqsy kómek etedi,
Jaman kúlip ketedi.
Jaqsy óz basynan kóredi,
Jaman joldasynan kóredi.
Jaman adam tórshil.
Jaqsydan jaman týady
Bir aıaq asqa alǵysyz.
Jamannan jaqsy týady,
Adam aıtsa nanǵysyz.
Jaman maqtansa qatynyn sabar.
Jaqsylyqqa jaqsylyq,
Ár kisiniń isi.
Jamandyqqa jaqsylyq,
Er kisiniń isi.
Jaqsy arman ozdyrar,
Jaman qulqyn tozdyrar.
Jaqsyǵa qylǵan jaqsylyq
Ómirińde tozbaıdy.
Jamanǵa qylǵan jaqsylyq
Bir kúngideı bolmaıdy.
Qudyqtan sý ishken,
Qazǵanǵa rahmet aıtady.
Aǵashty kóleńkelegen,
Ekkenge rahmet aıtady.
Bir kún tuzyn tatqanǵa, qyryq kún sálem.
Jaýyzǵa aıtqan jyly sóz - Sýǵa jazǵan sertpen teń.
Ózim asyraǵan kúshigim ózimdi qapty.
Qadirińdi bilmeske
Qadamyńdy kóterme.
Ózi bolǵan qyz tórkinin tanymaıdy.
Asharshylyqta jegen quıqanyń dámi ketpeıdi.
Sańyraýǵa sálem berseń "atańnyń basy" der.
Esekti otqa aıdasań, boqqa qashar.