InfoHub Logo

Barlyq ǵylymnyń atasy sanalatyn matematıka 2000 jyl boıy adamzattyń kóptegen suraqtaryna jáne túsiniksiz qubylystarǵa jaýap tabýǵa kómektesip keledi.

Eger adamzattyń matematıkalyq ashylýlaryna analız jasasaq, kóptegen tańǵajaıyp ashylýlar túrli aýa raıy qubylystaryn zertteýden jáne sharasyz aqıqatqa kóz jetkizýge talpynýdan týyndaǵan. Munyń bárine adamzat muqıat saralaý men aqparatty saraptaý arqyly qol jetkizgen.

Qazirgi ýaqytta matematıkalyq oılaý adamzattyń kóptegen salasynda qoldanysqa ıe: metematıkalyq jáne statısıkalyq formýlalar saıası zertteýlerde, ejelgi artefaktardyń túpnusqalylyǵyn anyqtaý men merzimin naqtylaýda, kólik magıstraldarynyń jumysyn saraptaýda, jáne tipti agroónerkásip salasynda turaqty ónimmen qamtamasyz etý strategıasyn qurýda da paıdalanylady.

Búginde matematıkanyń adamzat úshin mańyzy zor, sondyqtan matematıkalyq termındermen oılaý ár sanaly adam úshin mańyzdy jetistik.

Matematıka, sandarmen jumys isteýdi jekkóretinder úshin de qyzyq bola alady. Biz muny matematıka jaıly qyzyqty derekter, arıfmetıkalyq tapsyrmalar men geometrıalyq zertteýler arqyly dáleldemekpiz.

Matematıka, qyzyqty sandar men geometrıalyq zertteýler jaıly 13 derek

#1. Saǵyz mı belsendiligin arttyrady

Zertteý anyqtaǵandaı, matematıkadan test oryndap jatqan kezde saǵyz shaınap otyrǵan stýdentter, úzdik nátıje kórsetken.

#2. 2520 sanynyń qyzyqty ereksheligi

2520 – 1-den 10-ǵa deıin qaldyqsyz bólinetin eń az san.

#3. Matematıka men galstýk

Matematıkter galstýkti baılaýdyń 177147 tásili bar ekenin anyqtaǵan.

#4. Álemniń ǵylymı jetistigi

1900 jyly barlyq matematıkalyq zertteýlerdi 80 kitapqa syıdyrýǵa bolatyn. Qazirde barlyq málimetterdi 100 000 kitapqa syıdyrý qıyn.

#5. Týǵan kúnderge qatysty paradoks

Eger topta 23 adam bolatyn bolsa, tym quryǵanda eki adam bir kúnde týylǵan bolý múmkindigi – 50%.

#6. Isaak Nútonnyń jańalyǵy

Isaak Núton esepteýdi oılap tapqan ýaqyt, shamamen, stýdenttiń osy ǵylymnyń negizderin úırenýine ketetin ýaqytqa teń.

#7. Álemdik matematıkalyq rekord

2010 jyly Búkilálemdik matematıka kúnin toılaý sheńberinde álemniń 235-ten astam elinen 1,13 mln stýdent rekord ornatty: olar toppen 479,732,613 suraqqa durys jaýap bergen.

#8. Jaýapqa mıllıon dollar

Kleı matematıkalyq ınstıtýty Hodja, Pýankare, Rımana gıpotezderdiń birin durys sheshken adamǵa $1 mln. usynady.

#9. Geometrıalyq erekshelik

Birdeı perımetrli barlyq geometrıalyq fıgýralardyń ishinde sheńber eń úlken aýdanǵa ıe bolady.

#10. Matematıkalyq sleng

5 sany taı tilinde "ha" dep dybystalady. Al "555" bul sleng-sóz, "Ha, ha, ha" degen maǵyna beredi.

#11. Palındrom nemese aına san

Palındrom-san (palındromon) – bul eki baǵytta da birdeı oqylatyn aına san, mysaly, 12421.

#12. Sandyq senim

1995 jyly Taıbeıde turǵyndarǵa topografıalyq ataýlardan "4" sanyn alyp tastaýǵa ruqsat berildi, sebebi bul san qytaı tilinde "ólim" sózimen birdeı dybystalady. Kóptegen qytaı aýrýhanalarynda 4-shi qabat joq.

#13. Google ataýynyń tarıhy

Googol (Google brendiniń maǵynasy men shyǵý tarıhy) bul 100 nóli bar 1 sanyn belgileıtin termın.

---