Men mamandyq álemindemin
Taqyryby: «Men mamandyq álemindemin» (slaıdymen)
Maqsaty:
Bilimdilik: Oqýshylarǵa mamandyq tańdaý, olardyń negizgi túrleri, klassıfıkasıalyq belgileri, mamandyqtar toby týraly bilimderin, túsinikterin keńeıtý, mamandyq tańdaýdyń qyr - syrlaryn meńgertý, kásiptik baǵdar berý.
Damytýshylyq: óz qalaýlary boıynsha mamandyqty durys tańdaı bilýge baýlý, maqsat qoıa bilýge, ıkemdilikterin qalyptastyrý.
Tárbıelik: tulǵalyq ósýdiń alǵy sharttaryn qalyptastyra otyryp, elimizge óz úlesin qosa biletin adal maman ıesi bolýǵa tárbıeleý.
Kórnekilik: slaıdtar
Ádis - tásili: túsindirý, áńgimelesý, pikirlesý, suraq - jaýap, oı bólisý.
Jospary:
1. «Bul kim» trenıńi
2. «Mamandyq - ómir bastaýy»
3. «Mamandyqtar klassıfıkasıasy»
4. «Oıyńdy dálelde» pikirlesý
5. Qazirgi zamannyń tapshy mamandary
6. «Men jáne fıgýra» psıhogeometrıalyq jattyǵý.
7. Qorytyndylaý.
Barysy:
1. «Bul kim» trenıńi
2. Qalaı oılaısyńdar, bulardy ne biriktiredi?
3. Mamandyq degenimiz ne?
4. Synypta kim qandaı mamandyq ıesi bolǵysy keledi?
Mamandyq - adamnan arnaýly bilim, eńbek daǵdylary men iskerlikti talap etetin eńbek is áreketiniń túri.
Mamandyq tańdaýǵa kim jáne qandaı jaǵdaılar áser etedi?
- ata - ananyń aqyly
- dostaryńnyń aqyly
- qazirgi kezdegi sol mamandyqtyń bedeli
- darynyń, múmkindigiń, qabiletiń
- jaqyn aımaqtaǵy oqý ornynyń bolýy
- jalaqysynyń kóp bolýy
«Mamandyqtar klassıfıkasıasy»
Orys akademıgi, tájirıbeli ádisker – psıholog Klımovtyń zertteýinshe mamandyqtyń birneshe klassıfıkasıasy bar. Olardyń neǵurlym belgilileri eńbek pánine negizdeledi. Eńbek páni boıynsha jikteletin mamandyqtar 5 topqa bólinedi:
• adam – tehnıka,
• adam – adam,
• adam – belgi júıesi,
• adam – tabıǵat,
• adam – kórkem obraz.
Adam – tehnıka: bul tıpke tehnıkalyq qurylǵylarmen jumys jasaıtyn ushqyshtar, matrostar, elektromonterler, slesar jatady.
Adam – adam: munda mamandyq ıesi úshin eńbek nyshany bolyp basqa adam tabylady, al qyzmet sıpattamasy – basqa adamdarǵa áser etý, adamdarmen jumys isteý. Mundaı mamandyqtarǵa muǵalim, dáriger, jýrnalıs, satýshy, zańger, bankırler jatady.
Adam – belgi júıesi: bul tıpti tańdaǵan adamdar abstraktili uǵymdarmen jumys jasaýdy bilýi kerek jáne oı - órisi óte keń bolý kerek. Bul býhgalterler, oqymystylar, EEM operatorlary, zerthanalar men ǵylymı ortalyq jumysshylary.
Adam – tabıǵat: bul tıp mamandary óli jáne tiri tabıǵat prosesteri men qubylystarymen jumys isteıdi. Olar mal dárigeri, agronom, gıdrolog, mehanızator, traktorıst, ekolog.
Adam – kórkem obraz: bul tıpke óner men kórkem ónerge beıim, talantty adamdar jatady. Olar arhıtektorlar, dızaınerler, sýretshiler, ánshi, akterler.
Óziń kelispeıtin tujyrymdardy tańdap alyp, oıyńdy dálelde
1. Mamandyq bir - aq ret birjola tańdalady
2. Mamandyq tańdaý qaltanyń qalyń bolýyna baılanysty
3. Otbasy jáne dostaryńnyń aqylyna súıenip mamandyq tańdaýǵa bolady
4. Qartaıǵanda da mamandyq tańdaýǵa bolady
5. Jaqsy bilim alý úshin qymbat oqý ornyna túsý kerek
6. Aqsha bolsa, mamandyq qajet emes
7. Tańdaıtyn mamandyǵymdy bolashaq tabysym anyqtaıdy
8. Mamandyq tańdaý – kún kóris qamy
Beıneý aýdanynda qandaı mamandyq ıelerin oqytatyn oqý oryndary bar?
Bolashaq mamandyqty ár túrli oqý oryndarynan alýǵa múmkindik bar. Onyń negizgi túrleri:
1. Bastaýysh kásiptik bilim: professıonaldy lıseıler, kásiptik mektepter. Bul oqý oryndarynda jumysshy mamandyqtaryn daıarlaıdy.
2. Arnaýly orta bilim: tehnıkýmdar, kolejder. Bul oqý oryndaryna jalpy orta, orta jáne bastaýysh kásiptik bilimmen alýǵa bolady.
3. Joǵary kásiptik bilim: JOO - ry (ınstıtýttar, ýnıversıtetter, akademıalar). Bul oqý oryndaryna orta bilimmen jáne arnaýly orta bilimnen keıin túsýge bolady.
Beıneý aýdanyna qandaı mamandyq ıeleri qajet dep oılaısyńdar?
Dıplom jalaqysy joǵary, turaqty jumystyń kepili emes. Degenmen dıplomsyz - aq jumys jasaýǵa ábden bolady. Tek ol jumysqa degen ebińiz bolsa, bolǵany.
Dıplomsyz qandaı jumystar isteýge bolady?
Mamandyq ıelerin salystyrý
Qazirgi zamannyń ári tapshy, ári tabysty mamandary:
"Men jáne fıgýra" psıhogeometrıalyq jattyǵý.
Qorytyndy.
Mamandyq tańdaýdyń 7 qadamy
Eńbek etsem, erteńgi - baqytyma senemin.
Maqsatyma jetkizer - ýaqytyma senemin.
Dostyq ispen qasty da - jeńerime senemin,
Aqyl, sana bilim men - ónerime senemin.
Arym - taza, aq kóńil - adaldyqqa senemin,
Abyroıly, aq nıet - adamdyqqa senemin!- degendeı qandaı maman ıesi bolsaq ta, el bolashaǵyn oılaıtyn halqyna abyroıly qyzmet etetin adam bolaıyq.
Maqsaty:
Bilimdilik: Oqýshylarǵa mamandyq tańdaý, olardyń negizgi túrleri, klassıfıkasıalyq belgileri, mamandyqtar toby týraly bilimderin, túsinikterin keńeıtý, mamandyq tańdaýdyń qyr - syrlaryn meńgertý, kásiptik baǵdar berý.
Damytýshylyq: óz qalaýlary boıynsha mamandyqty durys tańdaı bilýge baýlý, maqsat qoıa bilýge, ıkemdilikterin qalyptastyrý.
Tárbıelik: tulǵalyq ósýdiń alǵy sharttaryn qalyptastyra otyryp, elimizge óz úlesin qosa biletin adal maman ıesi bolýǵa tárbıeleý.
Kórnekilik: slaıdtar
Ádis - tásili: túsindirý, áńgimelesý, pikirlesý, suraq - jaýap, oı bólisý.
Jospary:
1. «Bul kim» trenıńi
2. «Mamandyq - ómir bastaýy»
3. «Mamandyqtar klassıfıkasıasy»
4. «Oıyńdy dálelde» pikirlesý
5. Qazirgi zamannyń tapshy mamandary
6. «Men jáne fıgýra» psıhogeometrıalyq jattyǵý.
7. Qorytyndylaý.
Barysy:
1. «Bul kim» trenıńi
2. Qalaı oılaısyńdar, bulardy ne biriktiredi?
3. Mamandyq degenimiz ne?
4. Synypta kim qandaı mamandyq ıesi bolǵysy keledi?
Mamandyq - adamnan arnaýly bilim, eńbek daǵdylary men iskerlikti talap etetin eńbek is áreketiniń túri.
Mamandyq tańdaýǵa kim jáne qandaı jaǵdaılar áser etedi?
- ata - ananyń aqyly
- dostaryńnyń aqyly
- qazirgi kezdegi sol mamandyqtyń bedeli
- darynyń, múmkindigiń, qabiletiń
- jaqyn aımaqtaǵy oqý ornynyń bolýy
- jalaqysynyń kóp bolýy
«Mamandyqtar klassıfıkasıasy»
Orys akademıgi, tájirıbeli ádisker – psıholog Klımovtyń zertteýinshe mamandyqtyń birneshe klassıfıkasıasy bar. Olardyń neǵurlym belgilileri eńbek pánine negizdeledi. Eńbek páni boıynsha jikteletin mamandyqtar 5 topqa bólinedi:
• adam – tehnıka,
• adam – adam,
• adam – belgi júıesi,
• adam – tabıǵat,
• adam – kórkem obraz.
Adam – tehnıka: bul tıpke tehnıkalyq qurylǵylarmen jumys jasaıtyn ushqyshtar, matrostar, elektromonterler, slesar jatady.
Adam – adam: munda mamandyq ıesi úshin eńbek nyshany bolyp basqa adam tabylady, al qyzmet sıpattamasy – basqa adamdarǵa áser etý, adamdarmen jumys isteý. Mundaı mamandyqtarǵa muǵalim, dáriger, jýrnalıs, satýshy, zańger, bankırler jatady.
Adam – belgi júıesi: bul tıpti tańdaǵan adamdar abstraktili uǵymdarmen jumys jasaýdy bilýi kerek jáne oı - órisi óte keń bolý kerek. Bul býhgalterler, oqymystylar, EEM operatorlary, zerthanalar men ǵylymı ortalyq jumysshylary.
Adam – tabıǵat: bul tıp mamandary óli jáne tiri tabıǵat prosesteri men qubylystarymen jumys isteıdi. Olar mal dárigeri, agronom, gıdrolog, mehanızator, traktorıst, ekolog.
Adam – kórkem obraz: bul tıpke óner men kórkem ónerge beıim, talantty adamdar jatady. Olar arhıtektorlar, dızaınerler, sýretshiler, ánshi, akterler.
Óziń kelispeıtin tujyrymdardy tańdap alyp, oıyńdy dálelde
1. Mamandyq bir - aq ret birjola tańdalady
2. Mamandyq tańdaý qaltanyń qalyń bolýyna baılanysty
3. Otbasy jáne dostaryńnyń aqylyna súıenip mamandyq tańdaýǵa bolady
4. Qartaıǵanda da mamandyq tańdaýǵa bolady
5. Jaqsy bilim alý úshin qymbat oqý ornyna túsý kerek
6. Aqsha bolsa, mamandyq qajet emes
7. Tańdaıtyn mamandyǵymdy bolashaq tabysym anyqtaıdy
8. Mamandyq tańdaý – kún kóris qamy
Beıneý aýdanynda qandaı mamandyq ıelerin oqytatyn oqý oryndary bar?
Bolashaq mamandyqty ár túrli oqý oryndarynan alýǵa múmkindik bar. Onyń negizgi túrleri:
1. Bastaýysh kásiptik bilim: professıonaldy lıseıler, kásiptik mektepter. Bul oqý oryndarynda jumysshy mamandyqtaryn daıarlaıdy.
2. Arnaýly orta bilim: tehnıkýmdar, kolejder. Bul oqý oryndaryna jalpy orta, orta jáne bastaýysh kásiptik bilimmen alýǵa bolady.
3. Joǵary kásiptik bilim: JOO - ry (ınstıtýttar, ýnıversıtetter, akademıalar). Bul oqý oryndaryna orta bilimmen jáne arnaýly orta bilimnen keıin túsýge bolady.
Beıneý aýdanyna qandaı mamandyq ıeleri qajet dep oılaısyńdar?
Dıplom jalaqysy joǵary, turaqty jumystyń kepili emes. Degenmen dıplomsyz - aq jumys jasaýǵa ábden bolady. Tek ol jumysqa degen ebińiz bolsa, bolǵany.
Dıplomsyz qandaı jumystar isteýge bolady?
Mamandyq ıelerin salystyrý
Qazirgi zamannyń ári tapshy, ári tabysty mamandary:
"Men jáne fıgýra" psıhogeometrıalyq jattyǵý.
Qorytyndy.
Mamandyq tańdaýdyń 7 qadamy
Eńbek etsem, erteńgi - baqytyma senemin.
Maqsatyma jetkizer - ýaqytyma senemin.
Dostyq ispen qasty da - jeńerime senemin,
Aqyl, sana bilim men - ónerime senemin.
Arym - taza, aq kóńil - adaldyqqa senemin,
Abyroıly, aq nıet - adamdyqqa senemin!- degendeı qandaı maman ıesi bolsaq ta, el bolashaǵyn oılaıtyn halqyna abyroıly qyzmet etetin adam bolaıyq.
Nazar aýdaryńyz! Jasyryn mátindi kórý úshin sizge saıtqa tirkelý qajet.