InfoHub Logo

Elimizdiń erteńi-búgingi jas urpaqtyń qolynda,  al urpaqtyń taǵdyry ustazdardyń qolynda.

N.Á.Nazarbaev

«Tárbıeshi-zor tulǵa, ol kúnniń qudiretti sáýlesi ispetti»-dep Abaı atamyz aıtqandaı, adamǵa kún shuǵylasy qandaı qajet bolsa, tárbıe de sondaı qajet. Kezkelgen adamnyń tolyqqandy tulǵa boldyp qalyptasýyna tárbıeshiniń bereri men úıreteri mol. Egemendi elimizdiń álemdik arenadaǵy oryny, básekege qabilettiligi onyń bilim kórsetkishimen belgilenedi. Al jas býyn urpaqqa bilim berý, bilim berip qana qoımaı utqyr tárbıeleý ustazdar men tárbıeshilerdiń basty mindeti. Tárbıeshi retinde aldymyzǵa kelgen árbir balany jas butaqtaı baýlý, oǵan kún jylýynan asqan jylý men meıirimdilik tógý, sýdyń tazasyn bergendeı tárbıeniń hám asylyna úıretý, túzý ósirip, týra jol silteý árbir tárbıeshiniń aq boryshy. Osy boryshty oryndaý barysynda eń aldymen men qandaı baqtashymyn, qandaı pedagogpyn degen suraqqa jaýap izdeý kerek. Jalpy pedagogıka - myń minezdiń basyn biriktirip, bir jıyntyq minez týdyratyn ǵylym. Al pedagog - minezdiń durys qalyptasýyn qadaǵalaıtyn, bilimdi de bilikti maman, adamdyq pen jańashyldyqty tý etken abzal jan.

Sábı minez, taza kóńil jas býyndy balany tárbıeleý barysynda, onyń ishki jan-dúnıesine tereń úńile bilý, onyń bar minez-qylyǵyn zerttep túsiný, onymen til tabysyp, dos bola bilý eń birinshi qadam. Jyly sóz tárbıeniń kilti de, qulpy da ár tárbıelenýshige jyly sóıleý onyń jan saraınyń esigin ashady, onyń árbir aıtqan sózin tańdanyspen tyńdap, onyń oıynyń qundylyǵyn, ereksheligin jetkiziý balanyń zeıinin oqýǵa aýdaryp, qulshynysyn, jiger-yntasyn arttyrady. Osydan keıin ǵana balany myna dúnıeniń tylsym kúshin, tabıǵat zańdylyǵyn, qubylystar men jańashyldyqtardy, ulylar men danalardy, qarapaıym erejeler men asyl qasıetterdi úırenýge shaqyra alasyń. Fransýz aǵartýshysy, jazýshy Jan-Jak Rýsso «Bala týǵanda aq qaǵazdaı bolyp taza týdy, onyń ústine shyımaıdy qalaı salsań, qaǵaz betine solaı túsedi, bala tárbıesi sol sıaqty, óziń qalaı tárbıeleseń ol solaı tárbıelenedi» degen naqyl sózi osy mektepaldy daıarlyq synybynyń balalaryna arnalǵandaı.

Tárbıeshiniń árbir ótkizgen sabaǵy balanyń aqyl-oı parasatyn damyta biletindeı, balanyń jas ereksheligine saı qurylsa, balanyń da qabyldaýyna ońaı ári jeńil bolady. Ózimniń eńbek jolymda árdaıym balalardyń tilin, oı-órisin, til baılyǵyn damytý maqsatynda ertegilerden kórinister uıymdastyramyn. Sebebi bala rolde ózi oınasa sol keıipkerdiń boıyndaǵy barlyq qasıetterdi boıyna sińirýge tyrysady. Adam boıyndaǵy qundy da qasterli qasıetterdi tek tizip aıtýdan góri, ony ispen kórsetý utymdy ádis. Tárbıelený mindet te borysh ta sondyqtan eń aldymen ár shákirt bunyń bárin úırenýdi mindet ete bilýi qajet.

Mindetti oryndaı alǵan bala armandaı alady, maqsat qoıa biledi. Naǵyz tárbıeshi tárbıelenýshiniń adamı quzirettiligin arttyryp jeke, dara da dana tulǵa qalyptastyrady emes pe? Endeshe oqýshyna armandaı alýǵa, qıalyna qanat bitirp, ǵajaıyptar álemine saıahattaýǵa úıretý bunyń alǵy sharty.

Bizdiń maqsatymyz - shákirtti jandy qýyrshaq etip tárbıeleý emes, oıshyl, epti, erikti, sezimtal, parasatty, rýhy bıik, erik-jigeri berik, armany asqaq etip, rýhanı tárbıeleý. Osy rýhanı tárbıeni qaǵıda retinde alyp, jańa tehnologıalyq baǵytta jáne álemdik deńgeıde sapaly da sanaly bilim berý, tárbıelenýshiniń dúnıetanymyn keńeıtý.

Tárbıe barysynda eń aldyńǵy shepke ultjandylyq pen patrıotyqty, Otan súıgishtik pen eline adaldyqty, eliniń tarıhyn qasterleý men jańashyldyqqa, básekelestikke qabiletti etý. Bul mindetterdi oryndaı alǵan balanyń ustazy - naǵyz ustaz. Osy oraıda Konfýsıı ǵulamanyń myna sózin árdaıym basshyldyqqa alyp júremin. «Maǵan aıtyp berseń-umytyp qalarmyn, kórsetseń – esimde saqtarmyn, ózime jasatsań úırenip alarmyn». Aldyńdaǵy ár shákirke ne nárseni bolsyn asa joǵary yntamen úıretýge, uǵyndyrýǵa tyrysamyn. Meniń búgingi aıtyp túsindirgenim onyń erteńgi ómirine  asa qajet dúnıe bolmasyna kim kepil?

Aqyryn júrip, anyq bas,
Eńbegiń ketpes dalaǵa.
Ustazdyq etken jalyqpas,
Úıretýden balaǵa, - degendeı ustaz eshqashan shákirtine úıretýden jalyqqan emes, Egemendi Qazaqsatannyń bolashaq urpaqtaryn tárbıeleý bizdiń qolymyzda. Kógimizde qyran qusymyz erkin qalyqtap, jerimizde tulparlar dúbiri men ulylar ósıeti jańǵyryp tur. 25 jyldyq tarıhymyzda ózge damyǵan eldermen terezemiz teń. Onyń basty sebebi Elbasymyz Nursultan Ábishuly Nazarbaevtyń bilim men tárbıe salasyndaǵy utymdy saıasaty dep bilemin.

Qortyndylaı kele mektepaldy daıarlyq toby tárbıeshisi eń ozyq pedagog, psıholog, ǵalym jáne asqan daryn ıesi bolý kerektigine kóz jetkizdim. Bes jastaǵy bala zeıinin damytyp, jeke tulǵaǵa aınaldyrý ár tárbıeshiniń basty mindeti. Sondyqtan bala júregine jylylyq uıalatyp, qabiletimen darynyn ashý ár tárbıeshiniń aldyna qoıylǵan eń basty mindeti dep túsindim

«Nashar ustaz shyndyqty qaıtalaıdy, jaqsy ustaz sol shyndyqty izdep, tabýǵa úıretedi.»  depti Adolf. Jaqsy tárbıeshi bolyp, izdenimpaz da alǵyr, utqyr shákirt tárbıeleý ustazdyqtyń eń bıik shyńy.

SHQO, Tarbaǵataı aýdany, Shorǵa aýyly
Ybyraı Altynsarın atyndaǵy orta mektep
Tárbıe isiniń meńgerýshisi
bıologıa jáne xımıa pániniń muǵalimi
Mýhagalıeva Alma Seıtsmagýlovna

---