InfoHub Logo

(Mektep shákirti úshin jazylǵan).

Árbir adamnyń ana tilimen qatar týǵan jeri, týǵan uıasy bolady. Týǵan jer uǵymyn eki turǵyda alyp qarastyrýǵa bolar edi. Birinshisi – adamnyń óziniń kindik qany tamǵan jeri, ekinshisi – Otan degen qasıetti sóz maǵynasynda qarastyrylady. Biraq ekeýi de – bir-birine jaqyn, sabaqtas uǵymdar. Anyǵynda, adamnyń Otanǵa degen mahabbaty óziniń kishkentaı ǵana shaǵyn eldi mekeninen bastaý alyp jatýy ábden múmkin. Adam sol týǵan jerin súıý arqyly Otanyn súıýdi úırenedi.

Meniń Otanym – Qazaqstan. Birneshe memlekettermen shektesip jatqan ulan-baıtaq terıtorıasynda qazaq halqymen birge sandaǵan ulttyń ókilderi tatý-tátti tirshilik etýde. Qazaqstan bul kúnde álemge tanylǵan memleket bolyp sanalady. Álemdik órkendi elderdiń qatarynan oryn alýdy maqsat tutqan táýelsiz, jas memlekettiń ekonomıkasy jyl saıyn óristeýde jáne osy maqsatta memlekettiń bilim salasyna erekshe kóńil bólinedi.

Meniń elimniń ortalyǵy – Astana qalasy. Astana – táýelsizdik alǵan jyldardan keıin baryp boı túzegen jańa qala, jas qala. Astana – tek ákimshilik basqarý ortalyǵy ǵana emes, sonymen birge sandaǵan mádenıet túriniń de toǵysqan jeri.

Meniń týǵan elim jer asty jáne jer ústi tabıǵat baılyqtarymen erekshelenedi. Jer baılyǵymyz – tabıǵatta sırek kezdesetin metalǵa baı. Al álemdik joǵary tehnologıalardyń damý jaǵdaıynda sırek kezdesetin metaldyń alar baǵasy óte zor.

Halyq pen memlekettiń baılyǵy tek tabıǵat baılyqtarymen ǵana ólshenbeıtindigi belgili. Meniń elim – sonymen qatar tarıhı-mádenı mura baılyǵymyzdyń da mol kórinis tapqan jeri. Sonymen birge táýelsizdik alǵannan bergi ýaqytta Qazaqstan álemge ónerimen de, sportymen de tanylyp kele jatyr. Osynyń bári bizge maqtanysh týǵyzady.

Meniń elimde alýan túrli ult ókilderi mekendeıdi. Olar bir birimen tatý-tátti tirlik keshýde. Árbir ult ókili ózinin ulttyq qundylyqtaryna oraı sol halyqtyń perzenti ekendigin maqtanysh etetin bolsa, men de ózimniń qazaq ekendigime maqtanamyn.

Iá, meniń halqym – qazaq halqy. Jan-dúnıesi baı, jomart, keńpeıil, darqan, qonaqjaı halyq. Qajet kezinde jaýyna qatal, al dosyna meıirimdi halyq.

Bizdiń halqymyzdyń arǵy tegi saq, ǵun, túrik sıaqty etnıkalyq birlestikterden bastaý alady. «Kóp túrik enshi alyp tarasqanda, Qazaqta qara shańyraq qalǵan joq pa?» dep, Maǵjan atamyz jyrlaǵandaı, babalardan qalǵan týǵan dalanyń búgingi ıesi de, kıesi de – osy meniń halqym.

Sonshama keń baıtaq jerdi turaq etken halyq álemde jer kólemi jaǵynan, ıaǵnı terıtorıa turǵysynan alǵanda 9-oryndy ıemdenedi. Jerine saı peıili de keń. Al rýhanı baılyǵy – murasy jaǵynan alǵanda talaı zertteýshilerdi tańǵaldyrǵan. Álemniń esh ǵashyqtyq jyrlarynan kem túspeıtin ǵashyqtyq jyrlaryn týǵyzǵan halyq. Sonyń biri – mazmunǵa baı jáne kórkemdik boıaýy qanyq, estetıkalyq qundylyqtarǵa toly «Qyz Jibek» jyry. Mundaı jyrdy tek súıe biletin jáne mahabbatty ardaqtaı alatyn halyq qana týdyra almaq.

Dástúrli murasyn birden-bir saqtap qala alǵan halyq. Ol dástúrli óneri, dástúrli án-kúıi, epıkalyq shyǵarmalary, ıaǵnı oryndaýshysyna keń tynysty qajet etetin jyrlary saqtalǵan.

Bilim jaıly mol naqyl sózderdi urpaǵyna mura etip qaldyrdy. Osy sózderi arqyly bilim-ǵylymdy asa qurmet tutqandyǵy baıqalady. Ejelgi qazaq dalasynan ozyp ǵylym týdyrǵan ál-Farabı babamyz, berisi Shoqan, Ybyraı, Abaı sıaqty alyptardy týǵyzdy. Táýelsiz, derbes ulttyq-demokratıalyq memleket quramyz dep óz bastaryn báıgege tikken keshegi Alash uldarynyń ushan-teńiz, jan-jaqty bilim ıesi bolǵandyǵyn eske alsaq, olar – búgingi jas urpaqqa da birden-bir bilim, mádenıet, óz ultyn súıý turǵysynan alǵanda úlgi bola alatyn zıaly qaýym ókilderi.

Naızaǵa úki taqqan el eliniń shetin jaý baspasyn dep, at ústinde kún kórdi. Úsh júzge uran saldyrǵan talaı-talaı batyrlardy, kesimdi sóz aıta alǵan bılerdi, dáýlesker kúıshilerdi, arqaly ánshilerdi, taban astynda sýyryp salar aqyndardy týǵyzǵan halyq ol – osy meniń halqym. Álemniń qanshama elin aralap, jer júziniń qanshama alyp balýandarynan kúshi asqan Qajymuqandaı kúsh ıesin, «Keshegi sentábrdiń bazarynda, kóterdim elý bir put kirdiń tasyn» dep jyrlaǵan Balýan Sholaqtaı alyptardy, tońy siresken keńestik ımperıanyń kezinde-aq Áljandaı qazaqtan shyqqan tuńǵysh Olımpıada chempıony bolǵan basketbolshy uldy, KSRO astanasynda ótken Olımpıadanyń Olımpıada chempıondary Jaqsylyqtaı, Shámildeı maqtan eterlik balýan uldardy týǵyzǵan ult ol – osy qazaq halqy.

Táýelsizdik úshin úsh júzdeı kóterilis jasap, azattyq úshin bulqynyp, Han Kenedeı qaıtalanbas ul týdyrǵan ult ol – qazaq ulty.

Keńestik ımperıanyń taǵyn shaıqaltty. 1986 jyl, 16 – 18 jeltoqsanda kúlli álemdi dúr silkindirgen ol qazaqtyń qaısar qyz-jigitteri edi.

Egemendik alǵannan bergi ýaqytta álemge tanylyp jatyrmyz. Jańa tolqyn, jańa serpilister paıda bola bastady. Endigi jerde bilimge súıengen qazaqtyń ul-qyzdary ata-baba ańsaǵan armandarǵa qol jetkize bermek.

Ana tilimniń asqaq úninen qýat alyp, týǵan jerimniń tuǵyrynda tiktelip, óz halqymnyń asyl qasıetterin maqtanysh etýmen jahandyq zamana kóshine ileskim keledi.

---