InfoHub Logo

Ál-Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıteti 
"Fılosofıa jáne saıasattaný” fakúlteti
“Dintaný jáne mádenıettaný” kafedrasy
Dintaný mamandyǵy 4-kýrs Baıturǵan İ.A
Jetekshi: QazUÝ aǵa oqytýshysy Týngatova U.A.  

Eń birinshi bul taqyryp baıypty zertteý men taldaýdy talap etetin taqyryp bolyp esepteledi. Qazirgi tańda kóp tyńdalatyn mýzyka ol árıne, zamanaýı Batys mýzykasy. Bul mýzyka ártúrli mádenıetterde, sonyń ishinde qazaq jastarynyń arasynda keń taralǵan jáne yqpaldy mýzyka túri. Bul mýzykadaǵy qundylyqtar án mátinderi, ártisterdiń kıetin kıimderi, sondaı-aq sol ártisterdiń ustanatyn ómir salty arqyly kórinýi múmkin.

Zamanaýı Batys mýzykasynyń ánderi dinı qundylyqtarǵa súıenbeıdi, bul mýzykatyńdaýshylardyń ártúrli emosıolaryn týdyrýy múmkin. Mysaly: mýzykanyń mátinderindenasıhattaıtyn qundylyqtary materıalızm, egoızmbolýy múmkin, al bul dinı qundylyqtarǵa qarama-qaıshy uǵym.. Bunyń ózi jastardyń sanasynyń ózgeriýine alyp kele alady. Alaıda mýzykaóneriniń áseri jastardyń dinı sanasyna ózgerister alyp keletindigin  atap ótken jón. Mýzyka bulózin-ózi kórsetý, shabyt pen rýhanı damý kózderin izdeý tásili.. Mýzyka dinı jáne rýhanı ıdeıalardy taratý quraly bola alatyndyǵyn umytpaý kerek.Bul taqyryp zertteýshiler úshin de, pedagogtar úshin de mańyzǵa alynýy tıis, óıtkeni mýzyka qazaq jastarynyń dinı sanasynyń qalyptasýyna áserin túsiný rýhanı-adamgershilik tárbıeniń tıimdi joldaryn ázirleýge yqpal etýi múmkin.

Bul taqyrypty talqylaý kezinde eskerý qajet taǵy birneshe aspektiler bar. Olardyń biri - mýzykalyq janrlar men stılderdiń tyńdaýshylardyń emosıonaldy jaǵdaıy men ishki álemine áseri. Keıbir mýzykalyq janrlar jastardyń dúnıetanymy men qundylyqtarynyńkózqarastaryna, ıaǵnı sonyń ishinde olardyń dingedegen kózqarasyna áser etetin belgili bir emosıalardy týdyrýy múmkin. Sondaı - aq, zamanaýı mýzyka tek dybystar ǵana emes, sonymen qatar oryndaýmen birge júretin vızýaldy beıneler ekenin eskerý mańyzdy. Mýzykalyq beıneler, konsertter, álbomdar jáne t.b. beıneler jastardyń qabyldaýy men kózqarasyna áser etýi múmkin. Taǵy bir mańyzdy faktor-mýzykanyńkonteksti. Internet pen áleýmettik medıanyń damýyn eskere otyryp, mýzyka barlyq jastaǵy adamdarǵa qol jetimdi ekeni belgili jáne jastardyń nemese kishkentaı balanyń ne tyńdaıtyny óz erkinde. Zamanaýı Batys mýzykasynyń dinı sananyń qalyptasýyna áserin túsiný mádenı, áleýmettik, emosıonaldy jáne psıhologıalyq aspektilerdi qosa alǵanda jánekóptegen faktorlardy eskere otyryp qarastyrylýy kerek.

Mysaly qazirgi tańda kóptegen áleýmettik jelilerde Doja Cat jáne Cardi B sıaqty ártisterdiń ánderi men shyǵarmashylyǵy jastar arasynda ataqqa ıe. Bul mýzyka kóbinese pop-mádenıetimen baılanysty, olar ártúrli mádenı kontekstterde, sonyń ishinde qazaq jastarynda dinı sanany qalyptasýyna da áser etýi múmkin. Mundaı ánderde dóreki leksıkanlar, ashyq taqyryptar jáne ártisterdiń kóptegen beıneleri qoldanylady. Buldindegi dástúrge baılanysty konservatıvti qundylyqtar men nanymdarǵa qaıshy kelýi múmkin. Mundaı mátinder, ánder jáne sol ánderdegikórsetilgen qundylyqtarmen, kózqarastar adamnyńdúnıetanymyna áser etýi múmkin. Alaıda, mundaı mýzykaǵa reaksıalar ár túrli bolýy múmkin. Kóptegen jaǵdaıda jastar úshin mýzyka ol ózin-ózi kórsetýdiń bir túri nemese oıyn-saýyq retinde qabyldanady jáne buny qazirgi mádenıettiń bir bóligi retinde qabyldaýdy eskerý mańyzdy. Keıbir jastar bul mýzykaǵa ústirt qaraýy múmkin, al basqalary mátinderdi tereńirek zerttep, taldaı alady nemese synı kózqarastaryn qoldana alady.

Qorytyndylaı kelgende bul taqyryp mádenıetaralyq dıalogtarǵa úlken múmkindikter ashady, óıtkeni ártúrli mýzyka janrlary men sol mýzykadaǵy tendensıalardyń dinı sanaǵa áserin zertteý, ártúrli mádenı toptar arasyndaǵy túsinikterdi tereńirek zertteýge múmkindik beredi.

---