Oqýshylardyń fýnksıonaldyq saýattylyǵyn arttyrý - sapaly bilim kepili
Oqýshylardyń fýnksıonaldyq saýattylyǵyn arttyrý - sapaly bilim kepili
Elbasy N. Á. Nazarbaev 2012 jylǵy 27 qańtardaǵy «Áleýmettik - ekonomıkalyq jańǵyrtý – Qazaqstan damýynyń basty baǵyty» atty Qazaqstan halqyna kezekti Joldaýynda bilim berý uıymdary jastarǵa jalań bilim berip qana qoımaı alǵan bilimderin ómirdiń túrli jaǵdaılarynda paıdalana alýdy úıretýi kerek ekendigin basa aıtyp, úkimetke oqýshylardyń fýnksıonaldyq saýattylyǵyn damytýdyń bes jylǵa arnalǵan Ulttyq sharalar josparyn daıyndaý jóninde naqty tapsyrma bergen bolatyn.
Osy tapsyrmanyń negizinde maýsym aıynda Úkimettiń 25 maýsym 2012 jyly №832 qaýlysymen bekitilgen «Mektep oqýshylarynyń fýnksıonaldyq saýattylyǵyn damytý jónindegi 2012 - 2016 jyldarǵa arnalǵan ulttyq is - qımyl jospary» qabyldandy. Ulttyq jospardyń maqsaty – Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy mektep oqýshylarynyń fýnksıonaldyq saýattylyǵyn damytý úshin jaǵdaı jasaý bolyp belgilengen.
Fýnksıonaldyq saýattylyǵy degenimiz - adamdardyń áleýmettik, mádenı, saıası jáne ekonomıkalyq qyzmetterge belsene aralasýy, ıaǵnı búgingi jahandaný dáýirindegi zaman aǵymyna, jasyna qaramaı ilesip otyrýy, adamnyń mamandyǵyna, jasyna qaramaı únemi bilimin jetildirip otyrýy. Ondaǵy basty maqsat jalpy bilim beretin mektepterde Qazaqstan Respýblıkasynyń zıatkerlik, dene jáne rýhanı turǵysynan damyǵan azamatyn qalyptastyrý, onyń álemde áleýmettik beıimdelýi bolyp tabylady. Qoǵamnyń damýyna baılanysty saýattylyq uǵymynyń máni tarıhı turǵydan ózgergenin, tulǵaǵa qoıylatyn talaptarda oqý, jazý, sanaı bilý qabiletterinen góri belgili bir qoǵamda ómir súrýge qajetti bilim men bilikterdiń jıyntyǵyn ıgerý, ıaǵnı fýnksıonaldyq saýattylyqqa jetý, qalyptastyrý, meńgertý. Qazirgi álemdegi, elimizdegi óris alyp otyrǵan túrli baǵyttaǵy damýlardyń áserinen qoǵamnyń adamǵa qoıatyn talaptarynyń ózgerýi nátıjesinde fýnksıonaldyq saýattylyq uǵymy keń tarala bastady.
Qazirgi álemdik bilim keńistigindegi halyqaralyq standart talaptaryna saı oqytý úderisiniń ortalyq tulǵasy bilim alýshy sýbekt, al ol sýbektiniń alǵan biliminiń túpki nátıjesi quzyrettilikter bolyp belgilenýi bilim berý júıesinde «fýnksıonaldyq saýattylyqty» qalyptastyrý maqsaty negizge alynyp otyr.
Jaı saýattylyq - adamnyń oqý, túsiný, qysqa mátinderdi qurý jáne qarapaıym arıfmetıkalyq áreketterdi oryndaýy. Fýnksıonaldyq saýattylyq – adamnyń syrtqy ortamen qarym - qatynasqa túse alý qabileti jáne sol ortaǵa barynsha tez beıimdele alýy men qarym - qatynas jasaı alý deńgeıiniń kórsetkishi. Olaı bolsa, fýnksıonaldyq saýattylyq tulǵanyń belgili bir mádenı ortada ómir súrýi úshin qajetti dep sanalatyn jáne onyń áleýmettik qarym - qatynas jasaýyn qamtamasyz etetin bilim, bilik, daǵdylardyń jıyntyǵynan quralady. Al keń maǵynasynda ol tek bilik pen bilimdilik álemine barýdyń joly ǵana emes, ol – ulttyń, eldiń nemese jeke adamdar tobynyń mádenı jáne áleýmettik damýynyń ólshemi. Osyndaı sapalyq sıpaty turǵysynan qaraǵanda fýnksıonaldyq saýattylyq jeke adamdy damytýdyń tetigi retinde qoldanylady. Mektep oqýshylarynyń fýnksıonaldyq saýattylyǵy degenimiz – oqýshynyń pándi tereń túsiný qabiletin damytý, alǵan bilimin synyptan tys jerde, kez kelgen jaǵdaıda tıimdi paıdalana bilýin qamtamasyz etý. Eger osy sharttar bastaýysh synypta oryndalǵanda oqýshynyń fýnksıonaldyq saýattylyǵy qalyptasady.
Oqýshylardyń fýnksıonaldyq daǵdylary mektep qabyrǵasynda qalyptasady.
Qazirgi tez ózgermeli álemde fýnksıonaldyq saýattylyq – oqýshynyń áleýmettik mádenı, saıası jáne ekonomıkalyq qyzmetterge belsendi qatysýyna, sondaı - aq ómir boıy bilim alýyna yqpal etetin bazalyq faktor bolyp tabylady.
Qazirgi álemdik bilim keńistigindegi halyqaralyq standart talaptaryna saı oqytý úderisiniń ortalyq tulǵasy bilim alýshy sýbekt, al ol sýbektiniń alǵan biliminiń túpki nátıjesi quzirettilikter bolyp belgilenýi bilim berý júıesinde «fýnksıonaldyq saýattylyqty» qalyptastyrý máselesin negizge alýdyń ózektiligin arttyryp otyr. Osyǵan oraı alǵan bilimderi negizinde áreket etýge qabilettilik pen daıarlyqty bildiretin quzyrettilikterdi qalyptastyrý úzdiksiz bilim berý júıesiniń mańyzdy býyny bolyp sanalatyn jalpy bilim beretin orta mektepterdegi árbir pándi oqytýdyń da basym baǵyttarynyń biri bolyp tabylady. Fýnksıonaldyq saýattylyq oqýshylardyń tanymdyq qabiletteriniń deńgeıin jáne oqýshylardyń ónimdi jumysynyń kórsetkishin bilim deńgeıi retinde qarastyrady. Bul deńgeı ómirdiń ártúrli salasyndaǵy tapsyrmalardy sheshýde mekteptik bilim mazmunynyń qoldanbalyq sıpatyna jáne oqýshylardyń ıgergen bilimine negizdeledi. Sondyqtan, qoǵamdaǵy ómirlik pen praktıkalyq is - áreketterdiń daǵdylary men áleýmettik is - tájirıbeni meńgerý úshin oqýshylardyń bilim alý barysynda negizgi jáne pándik quzyrettilikteri qalyptasýy tıis.
Fýnksıonaldyq saýattylyqqa beıimdelý, onyń qalyptasa bastaýy bastaýysh mektepten bastaý alady. Qazirde olar oqıtyn pán oqýlyqtarynyń mazmuny kóbine alǵashqy saýattylyqtan bastalyp, ármen qaraı damyp, júıelene túsedi. Ol úshin fýnksıonaldyq saýattylyqqa jatatyn bilimder men bilikterdiń, ásirese, jıi qoldanylatyn is - áreket túrleriniń ózara táýeldiligin, birimen biriniń úndestigin oqýlyqtardaǵy mazmunynyń mátinimen baılanystyrý qajet. Sonymen qosa bilim berý deńgeılerindegi oqýshynyń fýnksıonaldyq saýattylyǵyn qalyptastyrý boıynsha birtutas ádistemelik júıeniń jasalý yn talap etedi. Ol bilim berýdiń maqsatynan bastap oqytýdyń túpki nátıjesi ne deıingi aralyqtaǵy komponentterdiń birligi arqyly júzege asýy tıis. Sondyqtan maqsatqa qol jetkizýdiń basty quraly sanalatyn bilim mazmunyn bilim berý deńgeılerinde oqýshynyń fýnksıonaldyq saýattylyǵyna negiz dep qurý tıimdi bolmaq. fýnksıonaldyq saýattylyqty qalyptastyrý qazirgi tańda oqytý júıesine qoıylyp otyrǵan áleýmettik suranys talaptarymen saı kelý úshin bastaýysh synyptardan bastap oqýshylardyń kommýnıkatıvtik, aqparattyq jáne problemalardyń sheshimin tabý jáne taǵy basqadaı negizgi quzirettilikterine baǵyttalyp júrgizilgende ǵana oń nátıjelerge qol jetkizýge jáne de fýnksıonaldyq saýattylyqty qalyptastyrý qazirgi tańda oqytý júıesine qoıylyp otyrǵan áleýmettik suranys talaptarymen saı kelý úshin bastaýysh synyptardan bastap oqýshynyń oqý, jazý saýattylyǵyn, jaratylystaný ǵylymyndaǵy saýattylyǵyn, matematıkalyq saýattylyǵyn, kompúterlik saýattylyǵyn qalyptastyrýǵa baǵyttalǵan arnaıy jumys arqyly oń nátıjelerge qol jetkizýge bolady.
«Sabaq berý – úırenshikti jaı ǵana sheberlik emes, ol – jańadan jańany tabatyn óner» - degen eken Júsipbek Aımaýytov. Sondyqtan qazirgi tańda oqýshylarǵa sanaly tárbıe men sapaly bilim berý isin jańa talap turǵysy nan ózgertip, oqytý tásilderin únemi jetildirip otyrýǵa mindettimiz. Elbasymyz N. Nazarbaev: «Qazirgi zaman muǵalimi – rýhanı damyǵan ári áleýmettik turǵydan eseıgen, pedagogıkalyq quraldardyń barlyq túrlerin sheber meńgergen bilikti maman, ózin - ózi árdaıym jetildirýge umtylatyn shyǵarmashyl tulǵa. Ol joǵary bilimdi shyǵarmashyl tulǵany qalyptastyryp, damytý úshin jaýapty» degen.
Olaı bolsa shyǵarmashyl tulǵany qalyptastyrý úshin ár sabaǵymyzda biz tek oqýlyq sheńberindegi bilimdi úıretýmen shektelip qana qoımaı, keń túrde ár balanyń talabyna, deńgeıine saı jumystardy saralap, yńǵaılastyrýymyz kerek. Tulǵa quzirettiligin damytý úshin, ıaǵnı bastaýysh synyp oqýshylarynyń fýnksıonaldyq saýattylyǵyn arttyrýda jańa ınovasıalyq ádis – tásilderdiń eń tıimdisin paıdalaný joǵarǵy nátıje beredi.
Oqýshylardyń sabaqqa degen qyzyǵýshylyǵyn attyrý úshin muǵalim sheber bolýy kerek. Ol balany qalaı oqytý, onyń sabaqqa degen yntasyn qalaı ashýǵa bolady degen suraqtar tóńireginde jumys jasaýy tıis. Jalpy adam balasy estý, kórý, ustap kórý, sezý jáne ıiskeý arqyly este saqtaıdy. Keıbir oqýshylar jazbashaǵa, keıbiri aýyzshaǵa qabiletti bolyp keledi. Interbelsendi oqytý barysynda oqýshylar ózindik pikir qalyptastyryp, óz oılaryn durys jetkize bilýge, óz qózqarasyn dáleldeýge, pikirtalas júrgizýge, basqalardy tyńdaýǵa, ózge pikirdi syılaýǵa jáne onymen sanasýǵa úırenedi.
Kútiletin nátıje:
- Maǵynany ajyrata alady;
- Toppen jumys isteý quzireti artady;
- Kóshbasshylyq anyqtalady
- Bilim, bilik, daǵdy deńgeıi kóteriledi
- Óz oıyn aıtýǵa tóseledi
- Fýnksıonaldyq saýattylyǵy artady.
Qoryta kele oqýshylarynyń fýnksıonaldyq saýattylyǵyn damytý – búgingi zaman talaby. Osy rette, bastaýysh synypta sabaqty durys júrgize bilýdiń mańyzy zor. Pedagogtyń sheberligi, ıaǵnı shyǵarmashylyq pen jaýapkershilikti ushtastyryp sabaq ótýi, bul zaman talabynan týyndap otyrǵan másele. Joǵary deńgeıde sabaq beretin oqytýshynyń aldynan shyqqan oqýshy – ómir aıdynyndaǵy óz jolyn adaspaı tabady, azamat bolyp qalyptasady. «Qyran - túlegine qaıtpas qanat syılaıdy, ustaz - shákirtine talmaıtyn talap syılaıdy»,- degen danalyq sózindeı, ustaz qaı kezde de mekteptiń júregi, qoǵamnyń tiregi. Qoǵam tulǵany qanshylyqty jetildirse, jetilgen tulǵa qoǵamdy sonshalyqty dárejede damytady. Sondyqtan tulǵany qalyptastyrýda Elbasynyń bıylǵy «Bolashaqtyń irgesin birge qalaımyz» joldaýyn basty urandaı ustansaq artyq bolmas, óıtkeni bolashaq tizginin ustaıtyn urpaqtyń fýnksıonaldy saýatty bolýyn biz nazarda ustaýymyz kerek degim keledi.
Paıdalanylǵan ádebıetter:
1. Mektep oqýshylarynyń fýnksıonaldyq saýattylyǵyn damytý jónindegi 2012 - 2016 jyldarǵa arnalǵan ulttyq is - qımyl jospary.
2. Mektep jýnaly
Qaraǵandy oblysy Buqarjyraý aýdany
«KMM Úshtóbe orta mektebi»
bastaýysh synyp muǵalimi
Omırbaeva Maıgýl Rymbekovna
Elbasy N. Á. Nazarbaev 2012 jylǵy 27 qańtardaǵy «Áleýmettik - ekonomıkalyq jańǵyrtý – Qazaqstan damýynyń basty baǵyty» atty Qazaqstan halqyna kezekti Joldaýynda bilim berý uıymdary jastarǵa jalań bilim berip qana qoımaı alǵan bilimderin ómirdiń túrli jaǵdaılarynda paıdalana alýdy úıretýi kerek ekendigin basa aıtyp, úkimetke oqýshylardyń fýnksıonaldyq saýattylyǵyn damytýdyń bes jylǵa arnalǵan Ulttyq sharalar josparyn daıyndaý jóninde naqty tapsyrma bergen bolatyn.
Osy tapsyrmanyń negizinde maýsym aıynda Úkimettiń 25 maýsym 2012 jyly №832 qaýlysymen bekitilgen «Mektep oqýshylarynyń fýnksıonaldyq saýattylyǵyn damytý jónindegi 2012 - 2016 jyldarǵa arnalǵan ulttyq is - qımyl jospary» qabyldandy. Ulttyq jospardyń maqsaty – Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy mektep oqýshylarynyń fýnksıonaldyq saýattylyǵyn damytý úshin jaǵdaı jasaý bolyp belgilengen.
Fýnksıonaldyq saýattylyǵy degenimiz - adamdardyń áleýmettik, mádenı, saıası jáne ekonomıkalyq qyzmetterge belsene aralasýy, ıaǵnı búgingi jahandaný dáýirindegi zaman aǵymyna, jasyna qaramaı ilesip otyrýy, adamnyń mamandyǵyna, jasyna qaramaı únemi bilimin jetildirip otyrýy. Ondaǵy basty maqsat jalpy bilim beretin mektepterde Qazaqstan Respýblıkasynyń zıatkerlik, dene jáne rýhanı turǵysynan damyǵan azamatyn qalyptastyrý, onyń álemde áleýmettik beıimdelýi bolyp tabylady. Qoǵamnyń damýyna baılanysty saýattylyq uǵymynyń máni tarıhı turǵydan ózgergenin, tulǵaǵa qoıylatyn talaptarda oqý, jazý, sanaı bilý qabiletterinen góri belgili bir qoǵamda ómir súrýge qajetti bilim men bilikterdiń jıyntyǵyn ıgerý, ıaǵnı fýnksıonaldyq saýattylyqqa jetý, qalyptastyrý, meńgertý. Qazirgi álemdegi, elimizdegi óris alyp otyrǵan túrli baǵyttaǵy damýlardyń áserinen qoǵamnyń adamǵa qoıatyn talaptarynyń ózgerýi nátıjesinde fýnksıonaldyq saýattylyq uǵymy keń tarala bastady.
Qazirgi álemdik bilim keńistigindegi halyqaralyq standart talaptaryna saı oqytý úderisiniń ortalyq tulǵasy bilim alýshy sýbekt, al ol sýbektiniń alǵan biliminiń túpki nátıjesi quzyrettilikter bolyp belgilenýi bilim berý júıesinde «fýnksıonaldyq saýattylyqty» qalyptastyrý maqsaty negizge alynyp otyr.
Jaı saýattylyq - adamnyń oqý, túsiný, qysqa mátinderdi qurý jáne qarapaıym arıfmetıkalyq áreketterdi oryndaýy. Fýnksıonaldyq saýattylyq – adamnyń syrtqy ortamen qarym - qatynasqa túse alý qabileti jáne sol ortaǵa barynsha tez beıimdele alýy men qarym - qatynas jasaı alý deńgeıiniń kórsetkishi. Olaı bolsa, fýnksıonaldyq saýattylyq tulǵanyń belgili bir mádenı ortada ómir súrýi úshin qajetti dep sanalatyn jáne onyń áleýmettik qarym - qatynas jasaýyn qamtamasyz etetin bilim, bilik, daǵdylardyń jıyntyǵynan quralady. Al keń maǵynasynda ol tek bilik pen bilimdilik álemine barýdyń joly ǵana emes, ol – ulttyń, eldiń nemese jeke adamdar tobynyń mádenı jáne áleýmettik damýynyń ólshemi. Osyndaı sapalyq sıpaty turǵysynan qaraǵanda fýnksıonaldyq saýattylyq jeke adamdy damytýdyń tetigi retinde qoldanylady. Mektep oqýshylarynyń fýnksıonaldyq saýattylyǵy degenimiz – oqýshynyń pándi tereń túsiný qabiletin damytý, alǵan bilimin synyptan tys jerde, kez kelgen jaǵdaıda tıimdi paıdalana bilýin qamtamasyz etý. Eger osy sharttar bastaýysh synypta oryndalǵanda oqýshynyń fýnksıonaldyq saýattylyǵy qalyptasady.
Oqýshylardyń fýnksıonaldyq daǵdylary mektep qabyrǵasynda qalyptasady.
Qazirgi tez ózgermeli álemde fýnksıonaldyq saýattylyq – oqýshynyń áleýmettik mádenı, saıası jáne ekonomıkalyq qyzmetterge belsendi qatysýyna, sondaı - aq ómir boıy bilim alýyna yqpal etetin bazalyq faktor bolyp tabylady.
Qazirgi álemdik bilim keńistigindegi halyqaralyq standart talaptaryna saı oqytý úderisiniń ortalyq tulǵasy bilim alýshy sýbekt, al ol sýbektiniń alǵan biliminiń túpki nátıjesi quzirettilikter bolyp belgilenýi bilim berý júıesinde «fýnksıonaldyq saýattylyqty» qalyptastyrý máselesin negizge alýdyń ózektiligin arttyryp otyr. Osyǵan oraı alǵan bilimderi negizinde áreket etýge qabilettilik pen daıarlyqty bildiretin quzyrettilikterdi qalyptastyrý úzdiksiz bilim berý júıesiniń mańyzdy býyny bolyp sanalatyn jalpy bilim beretin orta mektepterdegi árbir pándi oqytýdyń da basym baǵyttarynyń biri bolyp tabylady. Fýnksıonaldyq saýattylyq oqýshylardyń tanymdyq qabiletteriniń deńgeıin jáne oqýshylardyń ónimdi jumysynyń kórsetkishin bilim deńgeıi retinde qarastyrady. Bul deńgeı ómirdiń ártúrli salasyndaǵy tapsyrmalardy sheshýde mekteptik bilim mazmunynyń qoldanbalyq sıpatyna jáne oqýshylardyń ıgergen bilimine negizdeledi. Sondyqtan, qoǵamdaǵy ómirlik pen praktıkalyq is - áreketterdiń daǵdylary men áleýmettik is - tájirıbeni meńgerý úshin oqýshylardyń bilim alý barysynda negizgi jáne pándik quzyrettilikteri qalyptasýy tıis.
Fýnksıonaldyq saýattylyqqa beıimdelý, onyń qalyptasa bastaýy bastaýysh mektepten bastaý alady. Qazirde olar oqıtyn pán oqýlyqtarynyń mazmuny kóbine alǵashqy saýattylyqtan bastalyp, ármen qaraı damyp, júıelene túsedi. Ol úshin fýnksıonaldyq saýattylyqqa jatatyn bilimder men bilikterdiń, ásirese, jıi qoldanylatyn is - áreket túrleriniń ózara táýeldiligin, birimen biriniń úndestigin oqýlyqtardaǵy mazmunynyń mátinimen baılanystyrý qajet. Sonymen qosa bilim berý deńgeılerindegi oqýshynyń fýnksıonaldyq saýattylyǵyn qalyptastyrý boıynsha birtutas ádistemelik júıeniń jasalý yn talap etedi. Ol bilim berýdiń maqsatynan bastap oqytýdyń túpki nátıjesi ne deıingi aralyqtaǵy komponentterdiń birligi arqyly júzege asýy tıis. Sondyqtan maqsatqa qol jetkizýdiń basty quraly sanalatyn bilim mazmunyn bilim berý deńgeılerinde oqýshynyń fýnksıonaldyq saýattylyǵyna negiz dep qurý tıimdi bolmaq. fýnksıonaldyq saýattylyqty qalyptastyrý qazirgi tańda oqytý júıesine qoıylyp otyrǵan áleýmettik suranys talaptarymen saı kelý úshin bastaýysh synyptardan bastap oqýshylardyń kommýnıkatıvtik, aqparattyq jáne problemalardyń sheshimin tabý jáne taǵy basqadaı negizgi quzirettilikterine baǵyttalyp júrgizilgende ǵana oń nátıjelerge qol jetkizýge jáne de fýnksıonaldyq saýattylyqty qalyptastyrý qazirgi tańda oqytý júıesine qoıylyp otyrǵan áleýmettik suranys talaptarymen saı kelý úshin bastaýysh synyptardan bastap oqýshynyń oqý, jazý saýattylyǵyn, jaratylystaný ǵylymyndaǵy saýattylyǵyn, matematıkalyq saýattylyǵyn, kompúterlik saýattylyǵyn qalyptastyrýǵa baǵyttalǵan arnaıy jumys arqyly oń nátıjelerge qol jetkizýge bolady.
«Sabaq berý – úırenshikti jaı ǵana sheberlik emes, ol – jańadan jańany tabatyn óner» - degen eken Júsipbek Aımaýytov. Sondyqtan qazirgi tańda oqýshylarǵa sanaly tárbıe men sapaly bilim berý isin jańa talap turǵysy nan ózgertip, oqytý tásilderin únemi jetildirip otyrýǵa mindettimiz. Elbasymyz N. Nazarbaev: «Qazirgi zaman muǵalimi – rýhanı damyǵan ári áleýmettik turǵydan eseıgen, pedagogıkalyq quraldardyń barlyq túrlerin sheber meńgergen bilikti maman, ózin - ózi árdaıym jetildirýge umtylatyn shyǵarmashyl tulǵa. Ol joǵary bilimdi shyǵarmashyl tulǵany qalyptastyryp, damytý úshin jaýapty» degen.
Olaı bolsa shyǵarmashyl tulǵany qalyptastyrý úshin ár sabaǵymyzda biz tek oqýlyq sheńberindegi bilimdi úıretýmen shektelip qana qoımaı, keń túrde ár balanyń talabyna, deńgeıine saı jumystardy saralap, yńǵaılastyrýymyz kerek. Tulǵa quzirettiligin damytý úshin, ıaǵnı bastaýysh synyp oqýshylarynyń fýnksıonaldyq saýattylyǵyn arttyrýda jańa ınovasıalyq ádis – tásilderdiń eń tıimdisin paıdalaný joǵarǵy nátıje beredi.
Oqýshylardyń sabaqqa degen qyzyǵýshylyǵyn attyrý úshin muǵalim sheber bolýy kerek. Ol balany qalaı oqytý, onyń sabaqqa degen yntasyn qalaı ashýǵa bolady degen suraqtar tóńireginde jumys jasaýy tıis. Jalpy adam balasy estý, kórý, ustap kórý, sezý jáne ıiskeý arqyly este saqtaıdy. Keıbir oqýshylar jazbashaǵa, keıbiri aýyzshaǵa qabiletti bolyp keledi. Interbelsendi oqytý barysynda oqýshylar ózindik pikir qalyptastyryp, óz oılaryn durys jetkize bilýge, óz qózqarasyn dáleldeýge, pikirtalas júrgizýge, basqalardy tyńdaýǵa, ózge pikirdi syılaýǵa jáne onymen sanasýǵa úırenedi.
Kútiletin nátıje:
- Maǵynany ajyrata alady;
- Toppen jumys isteý quzireti artady;
- Kóshbasshylyq anyqtalady
- Bilim, bilik, daǵdy deńgeıi kóteriledi
- Óz oıyn aıtýǵa tóseledi
- Fýnksıonaldyq saýattylyǵy artady.
Qoryta kele oqýshylarynyń fýnksıonaldyq saýattylyǵyn damytý – búgingi zaman talaby. Osy rette, bastaýysh synypta sabaqty durys júrgize bilýdiń mańyzy zor. Pedagogtyń sheberligi, ıaǵnı shyǵarmashylyq pen jaýapkershilikti ushtastyryp sabaq ótýi, bul zaman talabynan týyndap otyrǵan másele. Joǵary deńgeıde sabaq beretin oqytýshynyń aldynan shyqqan oqýshy – ómir aıdynyndaǵy óz jolyn adaspaı tabady, azamat bolyp qalyptasady. «Qyran - túlegine qaıtpas qanat syılaıdy, ustaz - shákirtine talmaıtyn talap syılaıdy»,- degen danalyq sózindeı, ustaz qaı kezde de mekteptiń júregi, qoǵamnyń tiregi. Qoǵam tulǵany qanshylyqty jetildirse, jetilgen tulǵa qoǵamdy sonshalyqty dárejede damytady. Sondyqtan tulǵany qalyptastyrýda Elbasynyń bıylǵy «Bolashaqtyń irgesin birge qalaımyz» joldaýyn basty urandaı ustansaq artyq bolmas, óıtkeni bolashaq tizginin ustaıtyn urpaqtyń fýnksıonaldy saýatty bolýyn biz nazarda ustaýymyz kerek degim keledi.
Paıdalanylǵan ádebıetter:
1. Mektep oqýshylarynyń fýnksıonaldyq saýattylyǵyn damytý jónindegi 2012 - 2016 jyldarǵa arnalǵan ulttyq is - qımyl jospary.
2. Mektep jýnaly
Qaraǵandy oblysy Buqarjyraý aýdany
«KMM Úshtóbe orta mektebi»
bastaýysh synyp muǵalimi
Omırbaeva Maıgýl Rymbekovna
You Might Also Like
-
Aǵylshyn tilinde sóıleýdi qalyptastyrýdyń ádisteri
