- 05 naý. 2024 00:17
- 289
Orta ǵasyrlardaǵy Qytaıdyń mádenıeti men óneri
Sabaqtyń maqsaty:
Bilimdilik: orta ǵasyrlardaǵy qytaı memleketiniń sharýashylyǵy men qolóneri, saýda, óneri ǵylymy men ádebıeti jaıly, oqýshylarǵa tarıhı maǵlumat berý
Damytýshylyq: oı pikirin, kózqarasyn qalyptastyrý, óz oıyn erkin aıtýǵa tarıhı oqıǵany taldaı bilýge úıretý.
Tárbıelik: eńbekke, uqyptylyqqa tárbıeleý.
Kórnekiligi: ınteraktıvti taqta, III - X ǵasyrlardaǵy Qytaı, eliniń saıası kartasy. tirek
sqemalar t. b
Ádisi: kim jyldam, matematıkalyq qobdısha, tarıhı synaq hat, sýretter sóıleıdi.
Túri: aralas sabaq
Sabaqtyń barysy:
Uıymdastyrý kezeńi. Oqýshylardy túgeldep, olardyń zeıinin sabaqqa aýdarý
Úı tapsyrmasyn suraý. Orta ǵasyrlardaǵy Qytaı memleketi.
Suraqtar men tapsyrmalar.
‹‹Kim jyldam?››
1. B. z İǵ Qytaıda qandaı din taraı bastady?
2. Qytaıda jer ıelikteriniń qansha túri boldy?
3. 616jylǵa deıin Qytaıdy qaı áýlet basqardy?
4. Qytaıda býdda dini qaı ǵasyrda keń tarady?
5. Daosızm degenimiz ne?
6. Ár sharýaǵa qansha jer berilgen?
7. Qytaıdy nege Jibek eli dep ataıdy?
8. Sharýashylyǵy jaqsy damyǵan aımaqtar?
9. Imperator bıligi qandaı boldy?
10. Qytaı jeri ákimshilik jaǵynan neshe aımaqqa bólindi?
Tapsyrma: Matematıkalyq esepti shyǵar da shyqqan sanda qandaı oqıǵa bolǵanyn aıt.
100*3*11
1240*127
15*400*201
3*200*16
1000*500*89
Jańa sabaqty túsindirý
Jospar
1. Qala, qolóner jáne saýda
2. V – IX ǵasyrlardaǵy Qytaı mádenıeti.
Qala, qolóner jáne saýda
İİİ – VII ǵasyrlarda Qytaı memleketinde qalalar kóbeıe bastady. Ejelgi Qytaı memleketinde Chanan, Loıan, Taıýan, portty qala Gýanchjoý ósip jetildi. Qalalar qolóner men saýdanyń ortalyǵyna aınaldy. Mata toqý óndirisi keń etek aldy. Farfor óndirisi jedel órkendedi. Qala saýdasy turaqty dúkender men jaıma bazarlarda júrgizildi. Syrtqy saýda - Monǵolıamen, Ońtústik Sibir elderimen júrgizildi. Uly Jibek joly arqyly Jońǵarıa, Qashqarıa, Jetisý, Ońtústik Qazaqstan, Ózbekstan, Túrkmenstan arqyly Batys Eýropa elderimen saýda jasady.
Teńiz arqyly úndi, parsy, arab elderimen saýda jasasty. Qytaı - ejelden teńge shyǵaryp kelgen el Hİǵ. qaǵaz aqsha shyǵa bastady.
V - IXǵ. Qytaı mádenıeti
V - VIǵ. Qytaı memleketinde óner, ádebıet jáne ǵylym damı bastady. Halyq emshiligi, aspan
álemi týraly ǵylymı jańalyqtar ashyldy. Qaǵaz jasaý, kitap shyǵarý, shópterdiń quramyn bilip, dáriler ázirleý erte damydy. Qytaı geograftary Úndistanǵa, Orta Azıa elderine sapar shegip, ondaǵy turǵyn halyqtar ómirinen eńbekter jazdy. 645j. Súan Szán úndi halyqtary týraly kitap jazdy. Býddanyń beınesin salý, pagoda turǵyzý (birneshe qabatty bıik munaralar ) qolǵa alyndy.
Aqyndar Lı - Bo(701 - 762), Dý Fý(712 - 770), Bo Szúı - ı(772 - 846). Eńbekteri dúnıejúzilik klasıkalyq qorǵa qosyldy.
Artyq sózdi tap
A ) Shandan, Hýanhe, Ianszy, Sychýan, Úndi.
B) Imperator, Hammýrapı, Ian Szán, Chjan Lın.
V), Ǵundar, moıýn, senbı, toba, saqtar.
G ) Uly Qytaı qorǵany, Han ımperıasy, Sýı áýleti, Iýán áýleti, Mınamoto.
D Segýn, áskerı basshylar, sot isin basqarýshylar.
Qorytyndy:
Sonymen balalar biz búgin Qytaı memleketi týraly kóptegen málimetter aldyq. Eger suraqtaryńyz bolsa qoıýlaryńyzǵa bolady.
Baǵalaý: Sabaqtyń qorytyndysy boıynsha oqýshylardy baǵalaý. Alǵan baǵalaryn kúndelik dápterlerine qoıyp beremin
Úı tapsyrmasyn berý:
1. Orta ǵasyrlardaǵy Qytaıdyń mádenıeti men ónerin (oqýǵa)
2. Qytaı memleketi(esse jazý.)
Bilimdilik: orta ǵasyrlardaǵy qytaı memleketiniń sharýashylyǵy men qolóneri, saýda, óneri ǵylymy men ádebıeti jaıly, oqýshylarǵa tarıhı maǵlumat berý
Damytýshylyq: oı pikirin, kózqarasyn qalyptastyrý, óz oıyn erkin aıtýǵa tarıhı oqıǵany taldaı bilýge úıretý.
Tárbıelik: eńbekke, uqyptylyqqa tárbıeleý.
Kórnekiligi: ınteraktıvti taqta, III - X ǵasyrlardaǵy Qytaı, eliniń saıası kartasy. tirek
sqemalar t. b
Ádisi: kim jyldam, matematıkalyq qobdısha, tarıhı synaq hat, sýretter sóıleıdi.
Túri: aralas sabaq
Sabaqtyń barysy:
Uıymdastyrý kezeńi. Oqýshylardy túgeldep, olardyń zeıinin sabaqqa aýdarý
Úı tapsyrmasyn suraý. Orta ǵasyrlardaǵy Qytaı memleketi.
Suraqtar men tapsyrmalar.
‹‹Kim jyldam?››
1. B. z İǵ Qytaıda qandaı din taraı bastady?
2. Qytaıda jer ıelikteriniń qansha túri boldy?
3. 616jylǵa deıin Qytaıdy qaı áýlet basqardy?
4. Qytaıda býdda dini qaı ǵasyrda keń tarady?
5. Daosızm degenimiz ne?
6. Ár sharýaǵa qansha jer berilgen?
7. Qytaıdy nege Jibek eli dep ataıdy?
8. Sharýashylyǵy jaqsy damyǵan aımaqtar?
9. Imperator bıligi qandaı boldy?
10. Qytaı jeri ákimshilik jaǵynan neshe aımaqqa bólindi?
Tapsyrma: Matematıkalyq esepti shyǵar da shyqqan sanda qandaı oqıǵa bolǵanyn aıt.
100*3*11
1240*127
15*400*201
3*200*16
1000*500*89
Jańa sabaqty túsindirý
Jospar
1. Qala, qolóner jáne saýda
2. V – IX ǵasyrlardaǵy Qytaı mádenıeti.
Qala, qolóner jáne saýda
İİİ – VII ǵasyrlarda Qytaı memleketinde qalalar kóbeıe bastady. Ejelgi Qytaı memleketinde Chanan, Loıan, Taıýan, portty qala Gýanchjoý ósip jetildi. Qalalar qolóner men saýdanyń ortalyǵyna aınaldy. Mata toqý óndirisi keń etek aldy. Farfor óndirisi jedel órkendedi. Qala saýdasy turaqty dúkender men jaıma bazarlarda júrgizildi. Syrtqy saýda - Monǵolıamen, Ońtústik Sibir elderimen júrgizildi. Uly Jibek joly arqyly Jońǵarıa, Qashqarıa, Jetisý, Ońtústik Qazaqstan, Ózbekstan, Túrkmenstan arqyly Batys Eýropa elderimen saýda jasady.
Teńiz arqyly úndi, parsy, arab elderimen saýda jasasty. Qytaı - ejelden teńge shyǵaryp kelgen el Hİǵ. qaǵaz aqsha shyǵa bastady.
V - IXǵ. Qytaı mádenıeti
V - VIǵ. Qytaı memleketinde óner, ádebıet jáne ǵylym damı bastady. Halyq emshiligi, aspan
álemi týraly ǵylymı jańalyqtar ashyldy. Qaǵaz jasaý, kitap shyǵarý, shópterdiń quramyn bilip, dáriler ázirleý erte damydy. Qytaı geograftary Úndistanǵa, Orta Azıa elderine sapar shegip, ondaǵy turǵyn halyqtar ómirinen eńbekter jazdy. 645j. Súan Szán úndi halyqtary týraly kitap jazdy. Býddanyń beınesin salý, pagoda turǵyzý (birneshe qabatty bıik munaralar ) qolǵa alyndy.
Aqyndar Lı - Bo(701 - 762), Dý Fý(712 - 770), Bo Szúı - ı(772 - 846). Eńbekteri dúnıejúzilik klasıkalyq qorǵa qosyldy.
Artyq sózdi tap
A ) Shandan, Hýanhe, Ianszy, Sychýan, Úndi.
B) Imperator, Hammýrapı, Ian Szán, Chjan Lın.
V), Ǵundar, moıýn, senbı, toba, saqtar.
G ) Uly Qytaı qorǵany, Han ımperıasy, Sýı áýleti, Iýán áýleti, Mınamoto.
D Segýn, áskerı basshylar, sot isin basqarýshylar.
Qorytyndy:
Sonymen balalar biz búgin Qytaı memleketi týraly kóptegen málimetter aldyq. Eger suraqtaryńyz bolsa qoıýlaryńyzǵa bolady.
Baǵalaý: Sabaqtyń qorytyndysy boıynsha oqýshylardy baǵalaý. Alǵan baǵalaryn kúndelik dápterlerine qoıyp beremin
Úı tapsyrmasyn berý:
1. Orta ǵasyrlardaǵy Qytaıdyń mádenıeti men ónerin (oqýǵa)
2. Qytaı memleketi(esse jazý.)