Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 2 kún buryn)
Islam dini jáne Muhammed paıǵambar
Sabaqtyń maqsaty:
Bilimdilik: Oqýshylardy álemdik dinder men onyń ishindegi ıslam dininiń paıda bolýy taralýy jáne osy ilimniń qazirgi qoǵamdaǵy rolimen tanystyrý.
Damytýshylyq: Oqýshylardyń boıynda gýmanısik dúnıe tanym negizderin, rýhanı adamgershilik qundylyqtardyń, jeke senimniń júıesin jáne belsendi azamattyq kózqarasyn qalyptastyrý, babalar ósıetin nasıhattaý, ulttyq oı - bolmysyn oıatý.
Tárbıelik: 1. Oqýshylardy adamgershilikke, ımandylyqqa tárbıeleý.
2. Paıǵambar hadısterin oqyp, úırenip, jadtarynda saqtaýǵa ynta yqylasyn oıatý.
Sabaqtyń túri: Aralas.
Sabaqtyń ádisi: Baıandaý, suraq - jaýap, tirek - syzbamen jumys.
Kórnekiligi: Qasıetti kitaptar: Zábýr, Táýrat, İnjil jáne Quran. D. j saıası kartasy, QR saıası kartasy, tirek - syzbalar, slaıdtar, foto sýretter, býkletter.
Pánaralyq baılanys: Qazaqstan tarıhy, Dúnıe júzi tarıhy, Mádenıttaný, Etnografıa, Geografıa, Qazaq ádebıeti.

Sabaqtyń barysy: İ. Uıymdastyrý.
İİ. Sabaqtyń jospary.
1. Álemdik dinderge sıpattama.
2. Islamǵa deıingi Arabstandaǵy jaǵdaı.
3. Islam dininiń paıda bolýy – Muhammet paıǵambar.
4. Islam dininiń taralý aımaǵy.
İİİ. Bilimdi tekserý.
1. Álemdik asa iri dinı júıelerdi atap ber? ( býddızm, hrıstıan, ıslam )
2. Dinniń eń alǵashqy túri? ( fetıshızm )
3. Dinniń eń ejelgi túri? ( anımızm )
4. Ulttyq - halyqtyq dinderdiń qataryna qandaı ilimderdi jatqyzýǵa bolady? ( ıýdaızm, ındýızm, sıntaızm, Konfýsıı ilimi )
5. Konfýsııshildik qandaı ilim? ( etnıkalyq - fılosofıalyq ilim )
6. Óz ómir tirshiliginde Konfýsıı neshe prınsıpti qatań ustandy jáne qandaı? (1. bos qıalǵa salynbaý. 2. «Men bilemin» degendikten aýlaq bolý. 3. qasarystyq kórsetpeý. 4. óziniń jeke basy jaıly oılamaý)

Kesteni toltyrý
Qysqasha málimetter Býddızm (aqıqatty saqtaýshy) Hrıstıandyq (ezilgen toptardyń dini) Islam (adamgershilikke baýlıtyn din)
Paıda bolǵan ýaqyty
Negizin salýshy
Qasıetti kitaby
Ustanýshylar sany

İV. Negizgi uǵymdarǵa túsinik berý.
1. Din týraly arnaıy ǵylymdy qalaı ataımyz? ( dintaný )
2. Konfesıalyq ilim ( moıyndaý ǵıbadat qylý )
3. Teologıa ( teos - halyq, logos - ilim )
4. Ateızm ( qudaılardyń qudiretin joqqa shyǵarý)
5. Monoteızm ( bir qudaılyq )
6. Polıteızm ( kóp qudaılyq )
7. Sekta ( oılaý tásili, baǵyt )

V. Sózjumbaq.
1. VI - VII ǵ - da qalyptasqan «Sınto» termıni qandaı ilim?
2. Konfýsııdiń «Uly uǵynýy kitaby» 75 qatardan turady, oǵan 1546 túsindirme jasaǵan. Suraq: onyń ustanǵan jolynyń biri?
3. Grek tilinen aýdarǵanda mısıa qutqarýshy dep aýdarylǵan sóz?
4. B. z. b IV - İİİ ǵ - da ejelgi Qytaıda ańyzǵa aınalǵan sary ımperator Hýan - Dıdiń ashqan ilimi?
5. B. z. b İ myń jyldyq ortasynda Úndistanda paıda bolǵan eń ejelgi din?
Sheshýi: 1. Sıntoızm. 2. Ádilettik. 3. Hrıstos. 4. Daosızm. 5. Býddızm.
Álemdik dinder
Býdda dini - b. d. d VI ǵasyrda Úndistanda paıda bolǵan, keıin Ońtústik - Shyǵys jáne Orta Azıaǵa, Sibirge taraǵan. Býdda dini Qytaı, Tıbet, Mongolıa elderin qamtydy. Dinniń negizin qalaǵan Gaýtama.

Hrıstıan dini - b. d İ ǵasyrynda Rım ımperıasynyń Shyǵys provınsıasy Palestınada eńbegi qanalǵandardyń dini retinde paıda bolǵan. IV ǵasyrdan bastap Rımde memlekettik din bolyp jarıalandy. Hrıstıan dini Eýropa elderin qamtydy. Bul dinniń pravoslavıe, protestant, katolık bolyp bólinetin úsh baǵyty bar. Dinniń negizin qalaǵan Iısýs Hrıstos.

Islam dini – Arab elinde VIİ ǵasyrda paıda boldy. Arab, Parsy, Túrik, Pakıstan, Ońtústik - Shyǵys jáne Ortalyq Azıa elderin qamtydy. Islam Turan jurtyna VIII ǵasyrda kelgen. Dinniń negizin salǵan Muhammed paıǵambar. Musylmandar uǵymynda Islam dini – Qudaı tarapynan barlyq adamzatqa jiberilgen eń sońǵy ósıet. Musylmanǵa Islamnyń 5 paryzymen qosa, bilim - ǵylymmen shuǵyldaný, adal jolmen rızyqty tabý usynylady.

Islamǵa deıingi Arabstandaǵy jaǵdaı.
Islam dini kelgenge deıingi kezeń Islam sharıǵatynda «Nadandyq dáýiri»
• Adamzattyń rýhanı azǵyndyqqa ushyraýy;
• Imansyzdyqtan tunshyǵýy;
• Arabstanda násipqumarlyqtyń shegine jetip, zulymdyqtyń, maskúnemdiktiń, urlyqtyń, zorlyqtyń, zınaqorlyqtyń keń etek alýy;
• Putqa tabynýshylyqtyń zoraqysynyń jasalýy, mysaly: Islamǵa deıingi kezeńde áıelderdiń qyz bosanǵandyǵyn namys kórip, odan qutylý úshin qyz balalardy tirideı kómip, tastaý sıaqty turpaıy salt bolǵany turaly derekterden belgili. Alaıda ALLAdan aıattar (ýahı) túse bastaǵanda kópshilik Qurannyń joǵary ekendigin moıyndaǵany shyndyq.

Islam dininiń paıda bolýy Muhammed paıǵambar
Islam dininiń de basqa d. j dinder sıaqty uzaq tarıhy bar. Álemdik dinderdiń eń jasy – Islam dini b. z 609 - 639jyl aralyǵynda VII ǵasyrda Shyǵys pen Batys órkenıetiniń toǵysyp jatqan Arab túbeginde paıda bolǵan. Islam diniń negizgi ustanymdary: Quran kitap pen Muhammet paıǵambardyń ónege etip qaldyrǵan is – amaldary( súnneti ). Málimetter boıynsha Muhamedke paıǵambarlyq qyryq jasynda qonǵan edi osy elshilik mindeti 610 jyly ramazan aıynda Hıra taýynyń basynda jaratýshynyń úkimderin paıǵambarlarǵa jetkizýshi Jábireıil perishte jetkizgen delindi. Islam dininiń 622 jyly musylmandar Mekkeden Medınege kóship kelgennen keıin taralýy qarqyndy kúsh aldy. Medıne qalasy Islam dininiń búkil musylman álemniń qasıeti mekenine aınaldy.

Islamnyń taralý aımaǵy
VII ǵasyr Islam diniń aýmaǵy Arab túbegin qosa alǵanda Soltústik Afrıka, Pıreneı túbegi. Mesopotamıa, Iran, Aýǵanystan, Kavkaz aýmaǵy, Ortalyq Azıa men Úndistannyń Soltústigine deıin jetken. Islam dinin ustanýshylar shamamen 2 mıllıardqa jýyq 90 % Sýnnıtter. Al Shııtter Iran, Irak aýmaǵynda kezdesedi. Islam dini 120 - dan astam elde taralǵan. Álemniń 28 elinde resmı din bolyp jarıalanǵan.

VI. Jańa materıaldy testpenen pysyqtaý.
1. Dáýit paıǵambarǵa túsken kitap?
A) Quran
V) İnjil
S) Zábýr
D) Táýrat
2. Jaratýshynyń úkimderin paıǵambarlarǵa jetkizýshi perishte?
A) Jábireıil
V) Mıkáıil
S) Israfıl
D) Ázreıil
3. Islam dini álemde keń taralý jaǵynan.......... orynda (2)
4. D. j Islam dinin ustanýshylardyń 90%........ (Sýnnıtter)
VII. Jańa materıaldy bekitý:
VIII. Úıge tapsyrma:
1. Islamnyń paıda bolýy men Muhammet paıǵambar týraly málimetter jınaqtaý.
2. Óz betinshe qosymsha izdený.

You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama