Qańqa bólimderi
8 - synyp (prezentasıasymen)
Sabaqtyń taqyryby: Qańqa bólimderi
Sabaqtyń maqsaty: Adam qańqasynyń túrleri, olardyń qurylysy men atqaratyn qyzmeti meńgertý.
Sabaqtyń mindeti: Adam qańqasynyń túrleri, olardyń qurylysy men atqaratyn qyzmeti meńgertý.
Bilimdiligi: Qańqanyń túrleri men atqaratyn qyzmetimen tanysý.
Damytýshylyǵy: Oqýshylardyń sabaqqa degen qyzyǵýshylyǵyn arttyra otyryp daǵdy men iskerligin qalyptastyrý.
Tárbıeligi: Oqýshylardy symbattylyqqa, partaǵa durys otyryp qalyptastyrýǵa úıretý.
Sabaqtyń kórnekiligi: Qańqa, ınteraktıvti taqta, qańqa bólimderi.
Sabaqtyń túri: Jańa materıaldy meńgertý.
Sabaqtyń ádisi: Baıandaý, suraq - jaýap, oı qozǵaý, deńgeılik tapsyrmalar, test, bıologıalyq dıktant.
Sabaqtyń barysy
1. Uıymdastyrý bólimi
I. Oı qozǵaý
1. Eger naýqastyń zárinde qanttyń mólsheri kóp bolsa, qandaı joramal aıtýǵa bolady?
2. Jas ulǵaıǵan kezde deneniń keıbir bólikteriniń qol, aıaq basy, tómengi jaq súıek, muryn, ıekterdiń ósýine baılanysty akromegalıa aýrýyna ushyraıdy. Sebebin túsindir?
3. Myna jáshiktegi asa mańyzdy ósimdik. Otany Ońtústik Amerıka. Sabaǵy, japyraǵy, jemisi ýly bolǵandyqtan janýarlar súıip jemeıdi. Krahmaldy ósimdik halqymyz ekinshi nan dep ataǵan?
II Jańa materıaldy meńgertý
Sabaqtyń jospary.
1. Tirek - qımyl júıesiniń mańyzy.
2. Bas qańqasy
3. Dene qańqasy.
4. Keýde qýysy.
5. Iyq beldeýi.
6. Jambas beldeýi.
Jańa materıal ınteraktıvti taqtamen, kórnekiliktermen túsindiriledi.
III. Oı qorytý.
1. Adamnyń omyrtqa jotasy neshe ıilimnen turady.
A) 1 Á) 2 B) 3 V) 4
2. Adamnyń omyrtqa jotasy qansha omyrtqadan turady.
A) 33 - 34 Á) 32 - 35 B) 33 - 36 V) 33 - 37
3. Adam qańqasynda shamamen qansha súıek bar?
A) 220 Á) 200 B) 250 V) 240
4. Súıekterdiń bir - birimen dáneker ulpasymen nemese shemirshekpen baılanysy qalaı atalady?
A) tutasý. Á) jalǵasý. B) oralý. V) iliný.
5. Keýdeniń syrtqy jaǵynan ornalasqan jalpaq ushburyshty súıek qalaı atalady?
A) Qabyrǵa. Á) Tós. B) Jaýyryn. V) Jambas.
6. Uzyn súıekti tabyńyz?
A) Jilik. Á) Qabyrǵa. B) Omyrtqa. V) Jambas
7. Moıyn omyrtqa sany?
A) 8 Á) 10 B) 5 V) 7
8. Bastyń jup súıekteri
A) Tóbe Á) Mańdaı. B) Shúıde. V) Samaı.
9. Iyq beldeýine jatatyn súıekter?
A) Qabyrǵa. Á) Buǵana. B) Jaýyryn. V) Omyrtqa.
10. Qozǵalmaıtyn súıekter?
A) Bas súıegi Á) Aıaq - qol súıegi B) Jambas súıegi V) Qabyrǵa súıegi
Suraq - jaýap:
1. Adam qańqasy neshe jasqa deıin ósedi? (22 - 25)
2. Adamdaǵy qabyrǵa sany nesheý? (12 jup)
3. Segizkóz qaı omyrtqaǵa jalǵasady? (Bel)
4. Adam qańqasy neshe súıekten quralǵan? (200)
5. Ortan jilik qansha tonno júk kótere alady? (1300kg)
6. Súıek qandaı ulpalardan túrady? (Dáneker)
IV Bilgiń kelse.
Skolıoz – omyrtqanyń búıir jaqqa qısaıýy.
Lordoz – omyrtqanyń alǵa qısaıýy.
Kıfoz – omyrtqanyń artqa qısaıýy.
V Deńgeılik tapsyrmalar.
1 - deńgeı
1. Dybys terbelisteri estý múshelerine qalaı beriledi.
2. Kózdiń qurylysy jáne atqaratyn qyzmeti.
3. Dám sezýdiń adam ómirindegi mańyzy.
2 - deńgeı
1. Qutshalar men taıaqshalar degenimiz ne?
2. Bulshyqet sezimi kimder úshin mańyzdy
3. Adam úshin ıis sezý men dám sezýdiń mańyzy qandaı?
3 - deńgeı
Bıologıalyq dıktant
Qańqa súıekterden jáne olardyń......... turady. Ol bizdiń denemizge.........., bolyp,............ saqtaıdy,.......... jáne........... qyzmetin atqarady,.......... qatysady. Qańqa.............,............,.........., bolyp bólinedi
VI
«San bergen, sana bergen, sanat bergen,
Insan dep sanalyǵa ol at bergen.
Jaratyp barsha álemdi jalǵyz nurdan,
Jaýharı nur sáýlesin tarat degen.» ( Ál - Farabı )
1. Jasýshanyń quramynda qandaı keneýli zattar bar?
2. Bas súıek neshe bólikten turady?
3. Adam organızimi qandaı ulpalardan turady?
4. Qazaq halqynda tórt sany týraly qandaı maqaldy bilesizder?
5. Adam balasynyń minezi neshe túrli bolady?
6. Adam júregi neshe bólikten turady?
7. Omyrtqa jotasy neshe bólikten turady?
8. Adam qany neshe topqa bólinedi?
9. Balanyń mıy neshe jastan bastap jaqsy jumys jasaıdy?
10. Qazaq halqy teginde neshe túrli mal asyraǵan?
11. Paıǵambarymyz Muhammed bilim alýdyń qansha jolyn nusqaǵan?
VII «Kýbızm» ádis
1. Zertteńiz
- adam qańqasynyń bólimderi
- súıektiń baılanysy, býyndar
- bulshyqettiń mańyzy
2. Salystyryńyz
- súıektiń qurylysy
- bulshyqettiń qurylysy
3. Sýretteńiz
- qol jáne aıaq súıekteriniń aıyrmashylyǵy
VIII «Mıǵa shabýyl» ádisi
1. Súıek synǵanda kórsetiletin alǵashqy medısınalyq járdem 2. Súıek aýrýlary týraly ne bilesińder?
IX «Shyńǵa shyǵý» ádisi
«A» núktesiniń suraqtary:
1. Keýde qýysynda júrek, ókpe, keńirdek, óńesh, qan tamyrlary, lımfa joldary bolady.
2. Eń úlken tabyn súıegi – Ókshe
3. Iyq beldeýin túzetin súıekter: Buǵana, jaýyryn
4. Súıektiń quramy: Organıkalyq, beıorganıkalyq
5. Súıektái ósýi, jýandaýy qandaı bezdiń gormonyna baılanysty? Qalqansha bez
6. Qandaı dárýmen mólsheri kóp bolsa, súıektiń ósýi buzylady? A
«Á» núktesiniń suraqtary
1. Qańqadaǵy jalpaq súıekter. Bas súıek, jambas, keýde qýysyndaǵy qabyrǵa, jaýyryn, samaı, bet, jaq
2. Qozǵalmaly súıekter: Omyrtqa jotasy, qol - aıaq, ıyq, keýde.
3. Qańqa men bulshyqetten quralǵan júıe: Tirek – qımyl
4. Eń kóp qımyldaıtyn bulshyqet. Kózdiń qabaq bulshyqeti
5. Eń ıkemdi bulshyqet. Til
6. Omyrtqa jotasy neshe jerden ıiledi? 4
X. «5 joldy óleń» ádisi
1. Zat esim. ---- Súıek
2. Etistik ------- Qozǵalý
3. Syn esim ---- Berik
4. Sóılem ----- Súıek qańqany túzedi
5. Sınonım ---- Qańqa
Densaýlyq saqtaý kerek. Densaýlyq – zor baılyq.
Aýyrmaý
XI. «BBQ» kestesi
XII. Úıge tapsyrma
«Symbattylyq – sulýlyq» taqyrybyna esse jazý.
XIII Qosymsha materıaldarmen jumys.
Bas ekeý bolmaı, mal ekeý bolmaıdy.
Til súıekten ótedi.
Ónershiniń qoly altyn, sheshenniń sózi altyn.
Basy jumys jasamaǵan adamnyń, eki aıaǵyna kúsh túsedi. Otyz eki tisten shyqqan sóz, otyz eki elge taraıdy.
XIV. Úıge tapsyrma berý
XV. Oqýshylardy baǵalaý
Sabaqtyń taqyryby: Qańqa bólimderi
Sabaqtyń maqsaty: Adam qańqasynyń túrleri, olardyń qurylysy men atqaratyn qyzmeti meńgertý.
Sabaqtyń mindeti: Adam qańqasynyń túrleri, olardyń qurylysy men atqaratyn qyzmeti meńgertý.
Bilimdiligi: Qańqanyń túrleri men atqaratyn qyzmetimen tanysý.
Damytýshylyǵy: Oqýshylardyń sabaqqa degen qyzyǵýshylyǵyn arttyra otyryp daǵdy men iskerligin qalyptastyrý.
Tárbıeligi: Oqýshylardy symbattylyqqa, partaǵa durys otyryp qalyptastyrýǵa úıretý.
Sabaqtyń kórnekiligi: Qańqa, ınteraktıvti taqta, qańqa bólimderi.
Sabaqtyń túri: Jańa materıaldy meńgertý.
Sabaqtyń ádisi: Baıandaý, suraq - jaýap, oı qozǵaý, deńgeılik tapsyrmalar, test, bıologıalyq dıktant.
Sabaqtyń barysy
1. Uıymdastyrý bólimi
I. Oı qozǵaý
1. Eger naýqastyń zárinde qanttyń mólsheri kóp bolsa, qandaı joramal aıtýǵa bolady?
2. Jas ulǵaıǵan kezde deneniń keıbir bólikteriniń qol, aıaq basy, tómengi jaq súıek, muryn, ıekterdiń ósýine baılanysty akromegalıa aýrýyna ushyraıdy. Sebebin túsindir?
3. Myna jáshiktegi asa mańyzdy ósimdik. Otany Ońtústik Amerıka. Sabaǵy, japyraǵy, jemisi ýly bolǵandyqtan janýarlar súıip jemeıdi. Krahmaldy ósimdik halqymyz ekinshi nan dep ataǵan?
II Jańa materıaldy meńgertý
Sabaqtyń jospary.
1. Tirek - qımyl júıesiniń mańyzy.
2. Bas qańqasy
3. Dene qańqasy.
4. Keýde qýysy.
5. Iyq beldeýi.
6. Jambas beldeýi.
Jańa materıal ınteraktıvti taqtamen, kórnekiliktermen túsindiriledi.
III. Oı qorytý.
1. Adamnyń omyrtqa jotasy neshe ıilimnen turady.
A) 1 Á) 2 B) 3 V) 4
2. Adamnyń omyrtqa jotasy qansha omyrtqadan turady.
A) 33 - 34 Á) 32 - 35 B) 33 - 36 V) 33 - 37
3. Adam qańqasynda shamamen qansha súıek bar?
A) 220 Á) 200 B) 250 V) 240
4. Súıekterdiń bir - birimen dáneker ulpasymen nemese shemirshekpen baılanysy qalaı atalady?
A) tutasý. Á) jalǵasý. B) oralý. V) iliný.
5. Keýdeniń syrtqy jaǵynan ornalasqan jalpaq ushburyshty súıek qalaı atalady?
A) Qabyrǵa. Á) Tós. B) Jaýyryn. V) Jambas.
6. Uzyn súıekti tabyńyz?
A) Jilik. Á) Qabyrǵa. B) Omyrtqa. V) Jambas
7. Moıyn omyrtqa sany?
A) 8 Á) 10 B) 5 V) 7
8. Bastyń jup súıekteri
A) Tóbe Á) Mańdaı. B) Shúıde. V) Samaı.
9. Iyq beldeýine jatatyn súıekter?
A) Qabyrǵa. Á) Buǵana. B) Jaýyryn. V) Omyrtqa.
10. Qozǵalmaıtyn súıekter?
A) Bas súıegi Á) Aıaq - qol súıegi B) Jambas súıegi V) Qabyrǵa súıegi
Suraq - jaýap:
1. Adam qańqasy neshe jasqa deıin ósedi? (22 - 25)
2. Adamdaǵy qabyrǵa sany nesheý? (12 jup)
3. Segizkóz qaı omyrtqaǵa jalǵasady? (Bel)
4. Adam qańqasy neshe súıekten quralǵan? (200)
5. Ortan jilik qansha tonno júk kótere alady? (1300kg)
6. Súıek qandaı ulpalardan túrady? (Dáneker)
IV Bilgiń kelse.
Skolıoz – omyrtqanyń búıir jaqqa qısaıýy.
Lordoz – omyrtqanyń alǵa qısaıýy.
Kıfoz – omyrtqanyń artqa qısaıýy.
V Deńgeılik tapsyrmalar.
1 - deńgeı
1. Dybys terbelisteri estý múshelerine qalaı beriledi.
2. Kózdiń qurylysy jáne atqaratyn qyzmeti.
3. Dám sezýdiń adam ómirindegi mańyzy.
2 - deńgeı
1. Qutshalar men taıaqshalar degenimiz ne?
2. Bulshyqet sezimi kimder úshin mańyzdy
3. Adam úshin ıis sezý men dám sezýdiń mańyzy qandaı?
3 - deńgeı
Bıologıalyq dıktant
Qańqa súıekterden jáne olardyń......... turady. Ol bizdiń denemizge.........., bolyp,............ saqtaıdy,.......... jáne........... qyzmetin atqarady,.......... qatysady. Qańqa.............,............,.........., bolyp bólinedi
VI
«San bergen, sana bergen, sanat bergen,
Insan dep sanalyǵa ol at bergen.
Jaratyp barsha álemdi jalǵyz nurdan,
Jaýharı nur sáýlesin tarat degen.» ( Ál - Farabı )
1. Jasýshanyń quramynda qandaı keneýli zattar bar?
2. Bas súıek neshe bólikten turady?
3. Adam organızimi qandaı ulpalardan turady?
4. Qazaq halqynda tórt sany týraly qandaı maqaldy bilesizder?
5. Adam balasynyń minezi neshe túrli bolady?
6. Adam júregi neshe bólikten turady?
7. Omyrtqa jotasy neshe bólikten turady?
8. Adam qany neshe topqa bólinedi?
9. Balanyń mıy neshe jastan bastap jaqsy jumys jasaıdy?
10. Qazaq halqy teginde neshe túrli mal asyraǵan?
11. Paıǵambarymyz Muhammed bilim alýdyń qansha jolyn nusqaǵan?
VII «Kýbızm» ádis
1. Zertteńiz
- adam qańqasynyń bólimderi
- súıektiń baılanysy, býyndar
- bulshyqettiń mańyzy
2. Salystyryńyz
- súıektiń qurylysy
- bulshyqettiń qurylysy
3. Sýretteńiz
- qol jáne aıaq súıekteriniń aıyrmashylyǵy
VIII «Mıǵa shabýyl» ádisi
1. Súıek synǵanda kórsetiletin alǵashqy medısınalyq járdem 2. Súıek aýrýlary týraly ne bilesińder?
IX «Shyńǵa shyǵý» ádisi
«A» núktesiniń suraqtary:
1. Keýde qýysynda júrek, ókpe, keńirdek, óńesh, qan tamyrlary, lımfa joldary bolady.
2. Eń úlken tabyn súıegi – Ókshe
3. Iyq beldeýin túzetin súıekter: Buǵana, jaýyryn
4. Súıektiń quramy: Organıkalyq, beıorganıkalyq
5. Súıektái ósýi, jýandaýy qandaı bezdiń gormonyna baılanysty? Qalqansha bez
6. Qandaı dárýmen mólsheri kóp bolsa, súıektiń ósýi buzylady? A
«Á» núktesiniń suraqtary
1. Qańqadaǵy jalpaq súıekter. Bas súıek, jambas, keýde qýysyndaǵy qabyrǵa, jaýyryn, samaı, bet, jaq
2. Qozǵalmaly súıekter: Omyrtqa jotasy, qol - aıaq, ıyq, keýde.
3. Qańqa men bulshyqetten quralǵan júıe: Tirek – qımyl
4. Eń kóp qımyldaıtyn bulshyqet. Kózdiń qabaq bulshyqeti
5. Eń ıkemdi bulshyqet. Til
6. Omyrtqa jotasy neshe jerden ıiledi? 4
X. «5 joldy óleń» ádisi
1. Zat esim. ---- Súıek
2. Etistik ------- Qozǵalý
3. Syn esim ---- Berik
4. Sóılem ----- Súıek qańqany túzedi
5. Sınonım ---- Qańqa
Densaýlyq saqtaý kerek. Densaýlyq – zor baılyq.
Aýyrmaý
XI. «BBQ» kestesi
XII. Úıge tapsyrma
«Symbattylyq – sulýlyq» taqyrybyna esse jazý.
XIII Qosymsha materıaldarmen jumys.
Bas ekeý bolmaı, mal ekeý bolmaıdy.
Til súıekten ótedi.
Ónershiniń qoly altyn, sheshenniń sózi altyn.
Basy jumys jasamaǵan adamnyń, eki aıaǵyna kúsh túsedi. Otyz eki tisten shyqqan sóz, otyz eki elge taraıdy.
XIV. Úıge tapsyrma berý
XV. Oqýshylardy baǵalaý
Nazar aýdaryńyz! Jasyryn mátindi kórý úshin sizge saıtqa tirkelý qajet.