InfoHub Logo

Qashyqtyqtan oqý pandemıaǵa paıda bolyp, karantın jaǵdaılaryna baılanysty barsha halyqqa tanys sıtýasıa.Degenmende qashtyqtyqta oqý jaıly siz ne bilesiz?

Qashyqtyqtan bilim berýdiń paıda bolý tarıhy 1700 jyldardan bastaldy. 1728 jyly Kaleb Fılıps Boston gazetine hat almasý arqyly eldiń kez-kelgen jerinde stenografıany úırený úshin stýdentterdi qabyldaý týraly habarlandyrý jiberdi. Bul qashyqtyqtan bilim berýdiń bastaýy boldy.

Isaak Pıtman qashyqtyqtan bilim berýdi damytýǵa úlken úles qosty. 1840 jyly ol óziniń sabaqtarymen hat jibergisi keletinderdiń barlyǵyna hat jiberdi. 1856 jyly Berlınde syrttaı bilim berý ınstıtýtyn qurǵan ch.Týsen jáne G. Lanchenshteın boldy. Oqytý Oqý materıaldary, baqylaý jumystary jáne t. b. bar hattardy jiberý arqyly júrgizildi.

1873 jyly AQSH-ta alǵashqy syrttaı mektepter quryldy. Anna Elıot Tıknor áıelderge arnalǵan Tıknor qoǵamyn alǵash ret negizdedi dep sanaıdy, stýdentter poshta arqyly qashyqtyqtan oqydy. Bir jyldan keıin, 1874 jyly Isaak Pıtman óziniń oqý baǵdarlamasyn poshta arqyly qurýdy usyndy.

Kóp uzamaı, 1892 jyly Chıkago ýnıversıteti alǵashqy qashyqtyqtan oqytý baǵdarlamasyn qurdy, osylaısha AQSH-tyń alǵashqy qashyqtyqtan oqytý mekemesi boldy. 1899 jyldan bastap Kanadada Koróldik ýnıversıtet stýdentterge qashyqtyqtan bilim bere bastady.

1906 jyly Baltımordaǵy Kalvert bastaýysh mektepteri qashyqtyqtan oqytýdy bastady.

Qashyqtyqtan oqytýdyń artyqshylyqtary:

Qashyqtyqtan oqytý stýdentterdiń energıasy men ýaqytyn únemdeıdi jáne bul shynymen óte tıimdi. Bul stýdentterge tynyshtyqta sabaqqa zer salýǵa jáne tipti «sabaqqa ýaqytynda jetý kerek!» degen oılardan aýlaq bolýǵa múmkindik beredi, osylaısha olar biraz bolsyn mazasyzdyq pen stressten arylady.Qashyqtyqtan bilim alýdyń taǵy bir mańyzdy artyqshylyǵy bolyp tabylatyn múmkindik  stýdentterge óz qarqynymen oqýǵa jáne tyǵyz jumys kestesine sáıkes keltirýge bolady ári berilgen úı jumysyn kez-kelgen ýaqytta oryndaýǵa múmkindik beredi.

Qashyqtyqtan oqytý stýdentterge jartylaı jáne tolyq ýaqytty jumysty jalǵastyrýǵa jáne sertıfıkat, dıplom nemese ǵylymı dáreje alý kezinde basqa mindetterin oryndaýǵa múmkindik beredi.

Álbette, tıynnyń da eki jaǵy bolady.Sol sıaqty, qashyqtyqtan oqýdyń da kemshilikteri bolady.Mysaly:

1) Motıvasıanyń bolmaýy

Oqý ornyna barmaý tıimdi bolǵanymen, stýdent nemese oqýshy óziniń joldastarymen baılanysqa shyǵýy qıyndyq týǵyzýy múmkin.Sonymen qatar, muǵalimderge de olardy yntalandyrý eki ese qıynǵa tústi dep oılaımyn.

2) Ǵalamtormen qıynshylyq

Ǵalamtory úıinde ıe bola almaǵan adamdarǵa ǵalamtor bar belgili bir jerge barý qıyndyq týǵyzady.

Qashyqtyqtan oqytý stýdentterge aýyzsha qarym-qatynas daǵdylaryn damytýǵa múmkindik bermeıdi. Qashyqtyqtan oqytý kýrstarynyń stýdentteri profesorlarmen jáne basqa stýdenttermen aýyzsha qarym-qatynas tájirıbesin almaıdy.

Osy jáıttardyń barlyǵyn eskere otyryp, «Bóbek» gımnazıa mektebiniń «Fızıka» muǵalimi  Turysbek Zańǵarmen qysqasha ıntervú aldym:

-Muǵalim bolýdyń jaqsy jaqtary men jaman jaqtaryn atap ótseńiz.

-Jaksy jaqtary:

1) Qoǵamǵa paıdaly jumys

2) Árqashanda jańa bilim alýǵa bolady.Orystarda «vek jıvı, vek ýchıs» deıdi ǵoı. Ár jyl saıyn ózińe beımálim jańalyqty ashýǵa bolady.

3) Ózińniń jumysyńdy shyn júrekpen, shyǵarmashylyq qosyp jasaýǵa bolady

Árıne,jasyrmaımyn, onyń jaman jaktary da bar.Mysaly:

1) Muǵalimnyń qoǵamdaǵy dárejesi sál qynjyltady

2) Jalaqy;

3) Kóp qaǵazben jumys isteý de energıany alady.

- Qazaqstandaǵy qashyqtyqtan oqý jaıly ne aıta alasyz?.Ony jaqsartýǵa múmkindik bar ma jáne qandaı tásilmen jaqsartýǵa bolady dep oılaısyz?.

- Qashyqtyqtan oqytýdy Qazaqstanda mindetti túrde damytý kerek,nege deseńiz, bul bizdiń bilim berý júıesine kóp paıda ákeledi,al ony jaqsartý úshin,aldymen platformalardy damytý, sosyn ınternet jáne kompútermen qamtý máselelerin qamtý qajet.

- Qashyqtyqtan oqýǵa jeńil bolý úshin oqýshylarǵa qandaı laıfhaktar aıtar edińiz?

- Birinshiden konspekt sqemalaryn qarastyrý,sebebi kóptegen oqýshylar qarapaıym konspekt tásilderin bilmeıdi.Jáne mindetti túrde kún tártibin aýystyrý kerek.

- Qashyqtyqtan bilim berý álde offlaın túrde?Nelikten?

- Meniń oıymsha, aralas bilim berý eń tıimdi ári jemisin mol beretin tárizdi.Sebebi, keıbir taqyryptardy tikeleı baılanys arqyly ótkizbesek, ony tolyqtaı túsiný qıynǵa túsedi. Mysaly, «fızıka» páninde keı zatty kózben kórý úshin praktıka júzinde kórsetilip, kóptegen eksperımentter ótkiziledi. Al eksperımentti kishkentaı balalar jalǵyz ótkize almaıdy,sebebi balalrdyń qaýipsizdigi birinshi kezekte.

Maqalany jazǵan Abylaı Han atyndaǵy Qazaq Halyqaralyq Qatynastar jáne Álem tilderi Ýnıversıtetiniń «1» kýrs stýdenti Kúlimhanqyzy Aıym.

---