InfoHub Logo

Altynbek Sársenbaıulynyń qaıǵyly qazasy jaıly estigende janym qatty túrshigip edi... El aman, jurt tynyshta bul ne sumdyq dep tóbe quıqam túgel shymyrlap, kúlli dúnıe kóz aldymda dóńgelep ketkendeı bolǵan...

... Sonaý bir jyldary jap-jas jýrnalıs Altynbek Aqparat mınıstri bola qaldy da, bárimizdi de, kúlli baspasóz mańynda júrgen bizderdiń kóńilimizdi eleń etkizgen. Odan buryn aragidik ushyrasyp, esen-saýlyq surasyp qana júretin edik. Meniń eski dosym Maqsut Nárikbaev ekeýi qalalyq máslıhatqa depýtat bolamyn dep, bir orynǵa balama kandıdat retinde talasyp qaldy da, aqyry kelip Altynbek ozyp shyqqan. “Ózim baryp birinshi bolyp quttyqtadym, — dedi Maqsut maǵan, — adal kúres boldy, sen jeńdiń, men jeńildim, baıandy bolsyn! — dep aq jol tiledim”.

Sol Maqsut bar, taǵy biraz azamattar bas qosqan bir jıynda Altynbek maǵan:

— Aǵa, maǵan kirip shyqpadyńyz ǵoı, — dep qalǵan edi.

— E, mınıstr kel dese — nege barmasqa, baramyn, — degenmin.

— Sizdiń turǵylastaryńyzdyń birazy kirip-shyǵyp jatady, bir kelip ketińiz, — degen Altynbektiń ózi taǵy da.

— Bar, — dedi Maqsut ta, — mınıstr shaqyrsa jaǵdaıyń jaman bola qoımas.

Araǵa birer kún salyp men de mınıstrdiń qabyldaý bólmesinen tabylǵam. Aýyz úıde kisi kóp eken, meni tanıtyndar da, beıtanystar da bar. Kileń bir basqan jeri solqyldaǵan sol kezdiń yǵaılary men syǵaılary. “Áı, maǵan kezek tıe qoımas-aý!” — degen kúdikpen kómekshisine taıap baryp, jaıymdy aıttym. “Ózi kel dep edi”, — dedim. Bóten buıymtaıym joqtyǵyn da qadap aıtyp jatyrmyn. İshke kirip, lyp etip qaıta shyqqan kómekshi jigit esik ashyp, “Siz kirińiz!” — dedi maǵan.

Ózim de maqtanǵa beıimdeý adammyn, álgi sireskenderdiń aldynda bedelim kóterilip, mártebem ósip shyǵa kelgenin baıqadym.

Dál sol kezde men Ánýar Álimjanov marqumnyń ózi bas bolyp uıymdastyrǵan “Qazaq memleketi” atalatyn gazettiń bas redaktory edim. Sosıalısik partıanyń basty organy bolatyn.

Ózi de asyqpaı, meni de asyqtyrmaı hal-kúı surasyp, ájeptáýirge sozylǵan suhbattan soń, Altynbek:

— Qyzmetińizdiń perspektıvasy shamaly-aý deımin, aǵa, basqa bir qolaıly jumys qarastyraıyn, qalaı qaraısyz? — dedi.

Men birden qulaı túspeı, óziń bil degendeı yńǵaı tanyttym. Sol kúıi jyly qoshtasyp, uzatyp saldy ol meni. Eki-úsh apta ishinde habarlasyp qalatynyn shegelep aıtqan.

Men bul áńgime týrasynda tiri adamǵa jaq ashyp, lám-mım demesten úsh-tórt aı mınıstr jaǵynan bir habar kútýmen boldym da, aqyry shydamaı, munysy qalaı degendeı etip, qaraýymdaǵy orynbasarym Júrsin Ermanovqa syr ǵyp aıtqan bolatynmyn. Júrsin de ártúrli joramal aıtyp, ózara kúle otyryp, “já, túk ete qoımasa, kóre jatarmyz” — degenge taban tiregenbiz.

Arada eki-úsh aı ótip, kezdeısoq kezdesip qalǵanda, Altynbek:

— Bir kiltıpany bolyp, ýáde údesinen shyǵa almaı jatyrmyn. Umytqan joqpyn, — degen de qoıǵan.

Sodan kúnderdiń bir kúninde meni “kólik jibereıin” dep qolqalap, mınıstrdiń sol kezdegi orynbasary Álibek Asqarov inim shaqyrdy. Ol kúle otyryp, ózi emes, mınıstrdiń atynan sóılep otyrǵanyn, Altekeń maǵan “kitap mýzeıine dırektor bolsyn” degendi aıtqanyn, soǵan qalaı qaraıtynymdy suraǵan.

Men ol qyzmetti qomsynyp qalyp edim.

— Jalaqysy qansha eken? — dep suradym Álibekten.

— Pálendeı úlken jalaqy joq, — dep Álibek toq eterin aıta qoımady.

— Onda ókpe joq, raqmet, — dedim Álibekke. — Qaı jaǵynan alyp qaraǵanda da, kisi qyzyǵyp baratyn qyzmet emes eken, tuzdyǵy tatyq bolmaıdy, qoıa-aq qoıǵandaryń jón shyǵar, — dep solbyraıyp úıge qaıta bergenmin.

Birer apta ótkizip baryp, Altynbek meni taǵy shaqyrdy. Bul joly salqyn qabaqtaý qabyldap, sýyqtaý sóılesti. “Men aıtqan qyzmetten bas tartqanyńyz qalaı?” — dedi renishi baryn jasyra almaı.

Álibekke aıtqanymdy oǵan da aıttym. “Ne moraldyq, ne materıaldyq jaǵynan tıimdi emes eken” — degendi qosyp qoıdym.

— Bári de meniń qolymda emes pe, — dedi Altynbek, — bir baspanyń dırektorynyń jalaqysy mólsherindegi aılyq qoımaq edim. Kollegıaǵa múshe bolasyz, menen basqa Sizdi jan balasy izdemes edi. Kitapty qasqyr jep ketpeıdi, shyǵarmashylyqpen aınalysýǵa múmkindik jasaıyn dep oılaǵam. Óleńińizdi jazyp, erkin júrer edińiz ǵoı.

— Páli, Álibek maǵan bulaı túsindirmedi ǵoı, onda aıtqanyń bolsyn, baraıyn, — dep qalbalaqtadym.

— Joq, ol jerge basqa bir azamatty taǵaıyndap qoıdym, taǵy bir reti kelgenshe kúte turasyz endi, — dep, ol taǵy da qur qol qaıtardy.

Men bul joly ishteı kúlip qana kete bergen bolatynmyn.

Araǵa taǵy da birer aı salyp Altynbek ózine qaıta shaqyrdy. “Sáken aǵa, oılanyp jatýǵa ýaqyt joq, kelisersiz dep otyrmyn, ózińiz istep ketken “Jazýshy” baspasyna bas redaktor bolyp barasyz. Eger kóńilińizge unamasa — bes-alty aıdan keıin maǵan qaıyra kelip jaǵdaıyńyzdy aıtarsyz, odan arǵysyn taǵy da kóre jatarmyz”, — dedi.

Sóıtti de, Álibekke telefon soǵyp: “Sáken aǵa kelisip otyr, qazir aparyp ózińiz ornyna otyrǵyzyp qaıtyńyz!” — dedi de, kúlip turyp, meniń qolymdy qysty.

Aldy-artymdy mınıstrdiń ózi osylaı orap tastaǵan soń maǵan kelisim berýden basqa jol qalmap edi. Qaıta aınalyp baryp, aqyry sol baspaǵa bas redaktor bolǵanmyn.

Biraq men bes-alty aıdan soń da, bes jyldan soń da Altynbektiń aldyna qaıtadan barǵan emespin. Baspa dırektory Esenǵalımen birden til tabysyp, aǵaly-inili adamdardaı bolyp kettik te, mınıstrge baryp tirelerdeı buıymtaı bola qoımasa kerek, sirá.

Keıin, 2000 jyly bir kezdeskende Altynbek jaǵynan ózime degen áldene qyryn qaraýshylyqty ańǵardym. Áldebir anturǵan birdeme dedi me, o jaǵyn bilmedim, surap, anyqtap jatýdyń retin keltire almadym. Qyrǵı-qabaq qalpymyzda alystan syılasyp júretin halge túskenbiz, áıteýir.

Sodan ol Máskeýden oralǵan kúnderdiń birinde Qabdesh Jumadilov, Muhtar Maǵaýın, Orazbek Sársenbaev, Beksultan Nurjeke, Baqqoja Muqaı jáne basqa birazymyz bar, basymyzdy qosyp, 3-4 saǵat ońasha otyryp, suhbattasqan edik. Altynbek te óz kezeginde elbasynyń aldynan ótip, arylǵanyn, ol kisige eshqandaı ókpe-renishi joqtyǵyn, qaıta munyń jastyǵyna qaramaı, úlken laýazym qulaǵyn ustatqan qamqorlyǵy, kótermelep, udaıy qoldap kele jatqany úshin razy ekenin aıtyp, biraq aınalasynyń ospadar qylyǵy unamaıtyny, ony erkin saıasatker retinde bolmasa, qatar júrip kózge shuqyp kórsetý múmkin emestigin túgel jetkizgenin, sol úshin taza ǵana saıasatpen aınalysqysy keletinin bildirgen. Bizden de aqyl-keńes suraǵysy keletin yńǵaı tanytqan.

Kimniń kim ekenin aıtqyzbaı-aq jaqsy biletin Altynbek mınıstr bolyp turǵan kezinde bul azamattardyń qaı-qaısysynyń da muńyna qulaq túrip, muqtajyn óteýge qolǵabys etken bolatyn. Sózimizde sony da tilge tıek etken biz qolymyzdan kelgeninshe qarymtasyn qaıtarý jaǵynda bolatynymyzdy aıtqanbyz.

Sol joly Altynbek sýyryla sóılep, aǵymdaǵy saıasatty, el ishiniń ishki, syrtqy jaǵdaıyn, qazirgi hal-ahýaldan bizge qaraǵanda anaǵurlym kóp biletinin kórsetip, ózgemiz ańǵara bermeıtin kóp jaǵdaıdan barynsha mol maǵlumat berip edi.

Keıin “Aq Jol” partıasynyń quryltaıyna qonaq retinde shaqyrylyp, óz tarapymyzdan yqylas-peıil bildirip qaıtqanymyz bartuǵyn.

Sol Altynbekten aqyry jan túrshigerlik jaǵdaıda aıyrylyp qala berdik. Sol qaıǵyly qaza jaıly estigende erekshe tebirenip, bar oıymdy óleńmen aq qaǵaz betine túsirip edim. Altynbektiń qazasy ústinde oqylǵan sol óleń keıin “Jas Alash” gazetinde jaryq kórdi.

Bireý oqyp, bireý oqymaǵan shyǵar. Sondyqtan sol óleńdi osy shaǵyn esteligime taǵy da tirkeı ketýdi oryndy sanap otyrmyn.

---